Kunst op Zondag: tekenpret in Museum MORE

De tekententoonstelling Size Matters, kent geen maat in Museum MORE. En dat is precies wat de curatoren beogen. Monumentale tekenkunst van nu waarin de bezoeker kan dwalen en verdwalen.  Van 28 nationale en internationale kunstenaars hangen hier groot formaat tekeningen in drie museumzalen. Bij ieder werk vertelt de artiest zijn/haar verhaal. Voor Kunst op zondag legde ik mijn oor te luister en keek ik mijn ogen uit. Je hebt nog tot 2 februari om dit uitbundige tekenavontuur in Gorssel nader te verkennen én om zelf mee te tekenen aan de grootste museale tekening. https://youtu.be/MovJC1WbcCY?si=nC0_VsUBWhkMWI9u Met Size Matters geeft Museum MORE aandacht aan de stoere, minder bekende kant van de eigentijdse, internationale tekenkunst en de tomeloze ambitie van tekenaars van nu. [caption id="attachment_357141" align="aligncenter" width="500"] Sfeerbeeld Agatha van Amée en centraal © Lise Sore © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Zo oud als de mensheid Tekenkunst is bijna net zo oud als de mensheid zelf, denk maar aan de schetsen in de grotten van het Zuid-Frans Lascaux. De oudste rotstekeningen in dit grottencomplex dateren uit 15.000 voor Christus, de jongste uit 10.000 voor Christus. Hier in Museum MORE is de oudste kunstenaar, Jacobien de Rooij   (Rotterdam, 1947)    77 jaar en jongste beeldend kunstenaar, Aymeraude du Couëdic (Frankrijk, 1995), wordt dit jaar 30. Lang werd tekenen als een vorm van studie gezien en niet als zelfstandige kunstvorm beoordeeld. Dat beeld is nu veranderd, want in de afgelopen decennia kreeg tekenen de erkenning als zelfstandige kunstvorm. Als kunstvorm die recht heeft op een eigen (museaal) podium. Het werk van de kunstenaars in de tentoonstelling Size Matters is vooral om de monumentale afmetingen niet over het hoofd te zien. Alle werken in de tentoonstelling zijn tenminste twee meter hoog of breed: voor de meeste bezoekers dus groter dan zijzelf. Het grootste werk hier is elf meter breed. Je kunt je voorstellen dat het maken van dit soort grote weken naast een geestelijke ook een lichamelijke krachtinspanning van de kunstenaar vraagt. [caption id="attachment_357144" align="aligncenter" width="500"] Keuken in de nacht (2006) © Pietsjanke Fokkema © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Getekende herinneringen Ik dwaal door drie zalen vol met tekeningen van groot naar groter formaat. Herinneringen aan mijn wekelijkse tekenlessen op de middelbare school komen weer boven. Wat waren dat leuke uren bij mijnheer Tomesen. Marieke Jooren (conservator van Museum MORE) en beeldend kunstenaar Raquel Maulwerf (gastconservator) hebben uren naar tekeningen gekeken. Ze hebben werken van 28 kunstenaars geselecteerd. Wat je hier ziet zijn tekeningen van gevestigde en van aanstormende toptekenaars uit binnen- en buitenland. Naast de formaten zijn ook de technieken en de onderwerpen heel verschillend. De een tekent met potlood, de ander met houtskool, pen, oliepastel of met ijzervijlsel. In Size Matters wordt je ondergedompeld in meterslange tekeningen op papier, werk op canvas, tekeningen in combinatie met Augmented Reality en video-animaties. Om me heen zie ik veel vrolijke mensen die samen herinneringen ophalen en ervaringen delen. [caption id="attachment_357140" align="aligncenter" width="500"] 348 Franklin (2022-heden) © Anne Muntges © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Een getekende stadswijk kom tot leven De Amerikaanse kunstenaar Anne Muntges neemt ons mee naar #348 Franklin in Brooklyn (NYC). Sinds 2022 werkt ze aan dit project en ze heeft nog geen einddatum in gedachten. Muntges reconstrueert het stedelijke landschap waarin ze woont. Haar duizenden tekeningen groeien als het ware uit tot steeds grotere installaties. “Wat ik zie, wordt pas echt wanneer mijn pen het heeft verkend. Door het formaat is het alsof ik mijn zelfgeschapen wereld binnenstap. Zo doorgrond ik elk detail, zoals een archeoloog in de lagen van de geschiedenis graaft. Met 348 Franklin documenteer ik de ziel van mijn wijk in Brooklyn (NYC). Elk element wordt minutieus getoond en laat de impact van het verleden zien op het uiterlijk van de gebouwen. Ik nodig de kijker uit om na te denken over het samenspel tussen stedelijke ontwikkeling, de dynamiek van een gemeenschap en het verstrijken van de tijd” aldus  Anne Muntges. [caption id="attachment_357143" align="aligncenter" width="500"] Black Ice (2019) © Renie Spoelstra © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Even terug op IJsland Het landschap van Renie Spoelstra zet mijn herinneringen terug naar onze reis naar IJsland. Black Ice (2019) is een voorbeeld van een verlaten landschap dat als thema vaak terugkomt in het werk van Spoelstra. “Ik wil de beschouwer een tijdloos stuk niemandsland laten ervaren. Daarbij is het formaat groot, om de kijker het gevoel te geven zich echt in het werk te bevinden. Black Ice heb ik gemaakt naar aanleiding van een gletsjerwandeling op IJsland: de schaal van dat landschap is niet te bevatten. Ik ging er op zoek naar de ogenschijnlijk romantische landschappen die als decor fungeren in films en Netflixseries, maar die in werkelijkheid onder druk staan door massatoerisme en klimaatpolitie. De tekeningen die hieruit zijn voorgekomen zijn (zoals Black Ice) zijn dus eigenlijk echo’s van wat deze landschappen ooit waren,” volgens Spoelstra. [caption id="attachment_357145" align="aligncenter" width="500"] Skog (2023) © Erik Odijk © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Veel zwart wit, af en toe wat kleur De meeste werken in deze tentoonstelling zijn in zwart-wit. Er zijn ook enkele werken waarin het zwart is aangevuld met kleur zoals in het werk Skog (2003) van Erik Odijk. Met Skog laat Odijk ons een glimp ervaren van het oerbos in Zweden. Een geïsoleerd gebied dat in een groot (commercieel) productiebos ligt. Odijk: “Ik heb het getekend als een winterwereld die ontdooit in het trage voorjaar in het noorden. Het grote formaat van mijn werk is onontkoombaar voor wat ik wil uitdrukken: het sublieme gevoel van thuiskomen in de natuur zoals ik dat tijdens wandelingen ervaar. Het sublieme daagt ons uit om de confrontatie aan te gaan met dat wat ons begrip te boven gaat.” [caption id="attachment_357146" align="aligncenter" width="500"] Trudi en de 3 gratiën (2022) © Jans Muskee © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Trudi en de 3 gratiën Trudi en de 3 gratiën (2022) van Jans Muskee valt op door de lichte, heldere kleuren van oliepastelkrijt. Wat mij het eerst opvalt is het zwembad zoals ik dat ken van David Hockney. Aan de rand van het bad staan vier vrouwen. Eén dame aan de kop van het bad en drie dames iets verderop links van haar. Muskee maakt zorgvuldig geënsceneerde situaties met doodgewone mensen in alledaagse decors. “Onder het enorme oppervlak broeien elementaire gevoelens als pijn, lust, angst en schaamte. Erbij willen horen is een terugkerend verlangen in mijn werk. Toen ik hoorde dat tentoonstellingsmaker Trudi van Zadelhoff niet lang meer had te leven, vroeg ik of ze een hoofdrol wilde spelen in een van mijn tekeningen,” aldus Muskee. Naast dit idee wilde de kunstenaar al een hele tijd iets doen met Hockney’s werk Portrait of an Artist, Pool with two figures. Ze combineerde beide ideeën in Trudi en de drie gratiën. “In plaats van de zwemmer zijn er toeschouwers: Trudi’s beste vriendinnen die haar in de gaten behouden. Op een afstand maar altijd in de buurt,’ vervolgd Muskee. [caption id="attachment_357150" align="aligncenter" width="500"] What umbrella will hold their liquid souls? (2006) © James Pustorino© foto Wilma Lankhorst.[/caption] Naast 348 Franklin New York, de gletsjer op IJsland en het oerbos in Zweden is er nog veel meer te ontdekken in Size Matters. Zin in een dag ‘back into memory lane’ en wegdromen bij bijzonder tekeningen? Size Matters | Monumentale tekenkunst nu  is nog tot en met 2 februari 2025 te zien in Museum MORE Gorssel. Kijk hier voor de details. MK = geldig. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan Museum MORE, de genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers. [caption id="attachment_357151" align="aligncenter" width="500"] Paranoptique (2023) © Aymeraude du Couëdic © foto Wilma Lankhorst.[/caption] KUNSTENAARS Danja Akulin (St. Petersburg, 1977), Agatha van Amée (Groningen, 1967), Charles Avery (Oban (UK), 1973), Hans Op de Beeck (Turnhout (B), 1969), Robbie Cornelissen (Utrecht, 1954), Aymeraude du Couëdic (Frankrijk, 1995), Nicolas Daubanes ( Marseille,1983), Pietsjanke Fokkema (Peins bij Franeker, 1960), Kepa Garraza (Spanje, 1953), Cathelijn van Goor (Beverwijk, 1976), Anouk Griffioen (Enschede,1979), Katrin Günther (Elsterwerda (D), 1970), David Haines(Nottingham (UK), 1970), de Spaans-Nederlandse artiest Raquel Maulwurf (Madrid, 1975), Carlijn Mens (Hardinxveld-Giessendam, 1972), Radenko Milak ( Travnik (voormalig Joegoslavië),1980), Anne Muntges (Kansas City, 1982), Jans Muskee Nieuw-Amsterdam, 1961), Erik Odijk (Deventer, 1959), James Pustorino (Brooklyn NY, 1961), Jacobien de Rooij (Rotterdam, 1947), Amélie Scotta (Nantes (Fr, 1983), Dom Simon (Abidjan (Ivoor Kust), 1964), Renie Spoelstra(Drachten, 1974), Rinus Van de Velde (Leuven (B), 1983), Levi van Veluw (Hoevelaken, 1985)  en Hans de Wit(Eindhoven, 1952).              

Door: Foto: Cathelijn van Goor © foto Wilma Lankhorst.

Quote du Jour | Weak in Strategy

“I will bring down the government if it does not return to fighting in a way that [leads to us] taking over the entire Gaza Strip and governing it,” he continues, lashing out at IDF Chief of Staff Lt. Gen. Herzi Halevi as “weak in strategy.”

De rechts-extremisten in de regering Netanyahu vinden het maar niks dat de oorlog tegen de Gazaanse bevolking op z’n einde lijkt te lopen. Eerder vandaag werd bekend dat Itamar Ben-Gvir, voorman van Otsma Jehudit (“Joodse macht”, voortzetting van de verboden, terroristische Kach-partij) het kabinet verlaat.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Maureen Barlin (cc)

De eerste erkende genocide

In 1985 kwalificeerden de Verenigde Naties de Duitse krijgsinzet tegen de Namibische volken Herero en Nama officieel als de eerste genocide van de twintigste eeuw. Duitsland had dertig jaar nodig om dat te erkennen en kwam pas drie jaar geleden met een in termijnen te betalen schadevergoeding van 1,1 miljard euro. De Namibische regering accepteerde de deal aanvankelijk, maar de vertegenwoordigers van de slachtoffers, die buiten de onderhandelingen waren gehouden,  blokkeerden het aanbod. Vorig jaar kwamen de Duitse onderhandelaars tegemoet aan de bezwaren van de Herero en Nama. Er werd een in theorie onbeperkt bedrag toegezegd, en in november volgde een allerlaatste gespreksronde over het verzoeningspakket, waarop een gezamenlijke overeenkomst werd getekend. Honderdtwintig jaar na dato. Voordat het zover was had de Duitse regering de Namibische president Hage Geingob nog woedend gemaakt vanwege steun aan de Israëlische regering voor het geval de Zuid-Afrikaanse genocide aanklacht bij het Internationaal Gerechtshof voor Netanyahu tot problemen zou leiden. Geingob sprak er schande van: dat uitgerekend Duitsland de genocidale en wrede daden van de Israëlische regering tegen de onschuldige burgerbevolking in Gaza en de bezette gebieden van Palestina verdedigde.

De eerste Duitse genocide was qua aantallen onvergelijkbaar met de slachting van zes miljoen Joden, maar het was net als de holocaust een heel bewuste misdaad. Duitsland stuurde in 1904 een leger onder leiding van Lothar von Trotha naar Namibië om een opstand van het Hererovolk neer te slaan. De Herero kwamen in opstand tegen oprukkende Duitse kolonisten die heel Zuid-West Afrika voor zich opeisten. Het ‘Vernichtungsbefehl‘ van Von Trotha laat aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘Elke Herero die binnen de Duitse grenzen wordt aangetroffen, met of zonder geweer, met of zonder vee, zal worden neergeschoten.’ Wie wist te ontsnappen liep het risico te sterven van de dorst ‘want de Duitsers hadden de bronnen vergiftigd. Veel gevangen genomen Herero’s stierven onder erbarmelijke omstandigheden in concentratiekampen. Van de ongeveer 80.000 Herero overleefde ongeveer een kwart de slachting door naar Botswana te vluchten.’ De Namabevolking werd ongeveer gehalveerd.

Foto: Elon Musk, Public domain, via Wikimedia Commons en logo Wikipedia.

Leve Wikipedia

Misschien wel het grootste monument dat de mensheid de afgelopen decennia heeft opgericht, vergelijkbaar met de middeleeuwse kathedralen: Wikipedia. Het is vermoedelijk de omvangrijkste encyclopedie die er ooit is samengesteld, en dat in een groot aantal talen, waaronder een aantal minderheidstalen. Het is doorgaans een zeer betrouwbare kennisbron. En het wordt vrijwel geheel gedragen door vrijwilligers.

Het internet is inmiddels meer dan dertig jaar geleden oud – in ieder geval als publieke dienst, het bestond al langer op universiteiten en in het leger – en Wikipedia is misschien wel de plek die de oorspronkelijke idealen van het internet het meest zichtbaar heeft waargemaakt: dat de mensheid vrijelijk informatie kon delen, dat alles wat iemand wist voor andere mensen óók beschikbaar zou zijn, en wel gratis. Eindelijk leek kennis haar bestemming te vinden. De betaalmuur moest nog worden uitgevonden. (Was er maar een online museum waar je kon ronddwalen alsof het weer 1995 was—iets zoals de Wayback Machine, maar dan interactief en compleet.)

Oorlog

Er valt van alles aan te merken op de Wikipedia, en op de organisatie, en er zijn allerlei enorme twisten geweest op dat medium, maar het heeft altijd zijn integriteit behouden. Alle informatie is voor iedereen toegankelijk, en zonder reclame. De inkomsten komen van donateurs, dus van gebruikers, die net zo goed lezers als schrijvers kunnen zijn. De opzet vereist een specifiek idee van wat ‘waar’ is, namelijk wat elders in een betrouwbare bron gepubliceerd is (dat betekent bijvoorbeeld dat je niet je eigen onderzoek kunt publiceren op Wikipedia, hoe goed ook: het moet eerst elders staan en dan kun je het citeren).

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Warhammer 40k Never a Silent Night

Tja, over Warhammer 40k is een heleboel te zeggen. Voor degenen die het niet kennen: het is ooit begonnen als een wargame, in de jaren 80, waarbij de spelers miniatuursoldaatjes kopen, in elkaar zetten en beschilderen en er dan Sci-Fi veldslagen mee uitvechten, met heel veel dobbelstenen en meetlint enzo. Voor de nerds, zeg maar (en dat is niet bedoeld als belediging maar als een beschrijving). De setting waar het zich afspeelt is compleet dystopisch, waarbij de mensheid, wellicht nog het meest de ‘good guys’ in de setting, wonen in een soort van kruising tussen het Romeinse Rijk, derde rijk en heilige roomse rijk (incl. een inquisitie op steroïden). De rest van de facties willen iedereen doodmaken, opeten en/of ieders zielen voor eeuwig verdoemen, al dan niet in die volgorde. Het is een behoorlijk duistere parodie op de meest nare trekjes van de mensheid, eigenlijk best ok maatschappij-kritisch. Bijzonder genoeg nemen de laatste tijd steeds meer mensen het vrij serieus, van Russische soldaten tot fanatieke Trump-aanhangers die in hun leider de God Emperor of Mankind zien. De originele satire wordt niet altijd begrepen, zullen we maar zeggen.

Foto: Mohamed hassan, via Picabay.

Drempels voor het referendum

ANALYSE - Donderdag zal de Tweede Kamer het debat vervolgen over de invoering van een bindend, correctief referendum. Dat vereist een grondwetswijziging, en moet in daarom steun krijgen van tweederde van de Tweede Kamer en tweederde van de Eerste Kamer. Dat wordt spannend: die meerderheid lijkt mogelijk, maar is niet vanzelfsprekend. Een analyse van Tom van der Meer, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.

Geschiedenis

Het debat over de invoering van het referendum heeft een heel lange en kronkelende geschiedenis. Er is onder partijen en zeker onder kiezers over het algemeen een meerderheid. Maar omdat de Nederlandse grondwet lastig te wijzigen is, was er bij pogingen tot nu toe een blokkerende minderheid. Over de geschiedenis van de pogingen tot invoering van het bindend correctief referendum, en de daadwerkelijke invoering en afschaffing van het niet-bindende referendum (2016-2018) heb ik met Kristof Jacobs en Charlotte Wagenaar een artikel geschreven. Die geschiedenis toont het belang van sleutelpartijen en coalitieonderhandelingen voor stappen rond de invoering en intrekking van het referendum.

Tussen 2016 en 2018 had Nederland een niet-bindend referendum, dat tweemaal werd toegepast: in 2016 een referendum over het Associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne, en in 2018 over de Wet inlichten- en veiligheidsdiensten. Politicologen hebben uitvoerig onderzoek gedaan naar die ervaringen, wat leidde tot twee publieksrapporten. Ook hebben we op StukRoodVlees en elders gerapporteerd over die onderzoeken. Zo blijkt het referendum ondanks veelgehoorde aannames níét vooral aantrekkelijk voor tegenstemmers, maar hebben voorstanders een grotere neiging om te stemmen. Zowel in 2016 als in 2018 waren zij echter met minder. Een andere studie toont dat de stemkeuze van kiezers zich gedurende de campagne steeds meer laat leiden door hun voorkeurspartij, en dat inhoudelijke argumenten steeds meer samenhangen met stemkeus. Weer een andere studie toont in hoeverre het verlies bij een referendum ook leidt tot verlies aan steun voor het instrument van het referendum zelf.

Closing Time | Clouds over California

Ja, wolken genoeg, of net nou de rookwolken van de bosbranden zijn of de metaforische zwarte deken van rook die over het hele ongelukkige land hangt. Anyways, een nummertje van DevilDriver. Normaal ben ik niet zo van de metalcore en groove metal, maar hey, dit is gewoon prima muziek.

Closing Time | Touch

Daft Punk had een gave om melancholie op te roepen met elektronische muziek en synthetische violen. Hier met de inmiddels grotendeels vergeten liedjesschrijver, zanger en muziekproducent Paul Williams.

Ook knap: het Franse duo wist met weinig woorden diepgang te suggereren. Laat de invulling maar aan het publiek over.

Home, hold onIf love is the answeryou’re home…

Closing Time | Mama

Onlangs zag ik een kort filmpje van Phil Collins die op bejaarde leeftijd nog eens achter het drumstel kruipt. De eens wereldberoemde zanger en drummer oogde fragiel. ‘Moet je zo’n man dat nog wel aandoen?’, klonk het.

Hier is Collins in 1987 op de top van zijn kunnen. In 1970 voegde hij zich bij de avant-gardistische progressieve rockband Genesis. Nadat Peter Gabriel vijf jaar later de groep verliet, nam Collins het stokje van de leadzanger over. Niet alleen bleek de drummer verrassend goed te kunnen zingen; hij beschikte ook over een kenmerkend stemgeluid: gevoelig, introspectief, maar ook aanjagend en bij tijd en wijlen beklemmend.

Closing Time | All Tomorrow’s Parties

Ze was de muze van Andy Warhol, speelde in Frederico Fellini’s La Dolce Vita, zong met the Velvet Underground, had een kind met Alain Delon: het blonde Duitse model Christa Päffgen, beter bekend als Nico.

Een klassieke femme fatale, maar ze had er zelf een grondige hekel aan als schoonheid te worden gezien. Ze verfde haar haar bruin, raakte verslingerd aan heroïne, toerde als Nico door Europa, en stierf op vijftigjarige leeftijd na een val van haar fiets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende