De participatie van familie in de zorg voor hun naaste met dementie in het verpleeghuis kan tot morele spanningen en onzekerheden leiden. Zorgethicus Nina Hovenga laat zien welke dat zijn en wijst op het belang van voortdurende dialoog hierover. De zorg voor mensen met dementie staat onder druk door vergrijzing, budgetkortingen en personeelstekorten. Beleidsmakers stimuleren daarom de participatie van informele zorgverleners, zoals mantelzorgers (familie en andere naasten) thuis en in het verpleeghuis. Deze betrokkenheid kan de druk op zorgprofessionals verlichten en heeft vaak een positieve impact op het welzijn van mensen met dementie de familie zelf (Preshaw et al., 2016; Omori et al., 2019). Tegelijkertijd brengt deze beleidsontwikkeling morele spanningen en onzekerheden met zich mee voor alle betrokkenen. Zo kan de toegenomen druk op familie om meer zorg te verlenen leiden tot overbelasting en schuldgevoelens als zij niet aan deze verwachtingen kunnen voldoen. Ook is familie vaak onzeker over wat zij mogen verwachten van zorgprofessionals en wat er precies van hen verwacht wordt (Hovenga et al., 2024). De spanning tussen wat wenselijk is en praktisch haalbaar, kan morele stress veroorzaken Mensen met dementie kunnen zich daarnaast afvragen of ze het prettig vinden dat hun naaste extra zorg op zich neemt, omdat dit hen in de relatie kwetsbaarder kan maken (Schermer, 2004). Voor zorgprofessionals geldt dat zij steeds vaker worstelen met de vraag welke taken zij nog kunnen uitvoeren gezien het toenemende personeelstekort en welke taken zij van familie mogen verwachten. De spanning tussen wat wenselijk is om te doen en wat praktisch haalbaar is, kan bij alle betrokkenen morele stress veroorzaken. Als deze morele stress niet wordt gesignaleerd of als er geen aandacht aan wordt besteed, kan dit leiden tot een onrechtvaardige verdeling van zorgverantwoordelijkheden, en uiteindelijk tot burn-out van zowel zorgprofessionals als familie, met hun uitval als gevolg (Watts et al., 2023). Goede vertrouwensrelatie Om deze morele spanningen en onzekerheden zoveel mogelijk weg te nemen is het essentieel om een voortdurende dialoog te stimuleren tussen zorgpersoneel, familieleden en, voor zover mogelijk, de oudere met dementie. Deze dialoog moet gericht zijn op morele consensus over verdeling van zorgverantwoordelijkheden Deze dialoog moet gericht zijn op het bereiken van morele consensus over de verdeling van zorgverantwoordelijkheden. Een goede vertrouwensrelatie is cruciaal om open en transparante communicatie in deze gesprekken te bevorderen. Interventies die kunnen helpen de vertrouwensrelatie tussen familie en verpleeghuispersoneel te versterken, zijn onder meer het prioriteren van informele gesprekken, het bespreken van wederzijdse verwachtingen, positief rapporteren en zorgpersoneel bewuster maken van emoties van familie die gepaard gaan met de achteruitgang van de gezondheid van hun naaste (Hovenga et al., 2024). De wijze waarop familie zichzelf ziet (identiteit), zich verhoudt tot zorgprofessionals (relaties) en wat familie belangrijk vindt in de zorg voor hun naaste (waarden) heeft invloed op de verdeling van zorgverantwoordelijkheden in de verpleeghuissetting (Walker, 2007). Zich daarvan bewust zijn en erover praten is belangrijk bij deze verdeling. Identiteit – familie als vertrouwde bezoeker De opname van een naaste in het verpleeghuis brengt bij familieleden vaak schuldgevoelens en verdriet met zich mee, maar tegelijkertijd ook een gevoel van vrijheid en opluchting doordat zij bepaalde praktische zorgtaken kunnen loslaten en niet meer 24 uur per dag belast zijn met de zorg voor hun naaste (Hovenga, 2024). Familie ziet zichzelf liever als een ‘vertrouwde bezoeker’ dan als ‘zorgverlener’ Familie ziet zichzelf na de verhuizing van een naaste naar het verpleeghuis vooral in de rol van regelmatige bezoeker, waarbij ze hun naaste emotioneel steunen en leuke dingen met elkaar doen. Familie ziet zichzelf dus liever als een ‘vertrouwde bezoeker’ dan als ‘zorgverlener’. Daarmee draagt familie impliciet de primaire zorgverantwoordelijkheid voor hun naaste over aan zorgpersoneel (Hovenga, 2024). Mensen die zorgafhankelijk zijn, hebben vaak voorkeur voor professionele hulp om afhankelijkheid van familie te vermijden Deze verschuiving van verantwoordelijkheden wordt ook beïnvloed door sociaal-culturele factoren, zoals het feit dat twee derde van de Nederlandse bevolking vindt dat de primaire verantwoordelijkheid voor ouderen die zorg nodig hebben bij zorgprofessionals thuishoort (De Boer et al., 2020). Daarnaast hebben mensen die zorgafhankelijk zijn, vaak een voorkeur voor professionele hulp om afhankelijkheid van familie te vermijden (De Boer & De Klerk, 2020). Relaties – familie in kwetsbare positie Familieleden voelen vaak dat ze geen andere keuze hebben dan de zorg voor hun naaste over te dragen aan zorgprofessionals in het verpleeghuis. Zij zien geen mogelijkheid meer om de zorg thuis, al dan niet gezamenlijk met thuiszorgmedewerkers, zelf voort te zetten. Ook voelt de familie niets anders te kunnen dan erop vertrouwen dat de zorg voor hun naaste in goede handen is bij de zorgprofessionals in het verpleeghuis. Zij zijn afhankelijk van de goede wil en competenties van zorgprofessionals Dit brengt familie in een kwetsbare positie, omdat zij afhankelijk zijn van de goede wil en competenties van zorgprofessionals. Dit kan verklaren waarom familie graag een goede relatie met zorgprofessionals wil onderhouden en daarom vaak terughoudend is in het geven van kritiek (Hovenga, 2022). Voor de verdeling van onderlinge zorgverantwoordelijkheden betekent deze machtsongelijkheid ook dat zij zich misschien niet altijd vrij voelen om een vraag van zorgprofessionals om extra zorgtaken op zich te nemen te negeren (Kihlbom & Munthe, 2019). Waarden – identiteitsbehoud naaste Een van de belangrijkste aspecten voor familieleden die zorgdragen voor een naaste met dementie is het behouden van diens identiteit. Familieleden geven aan dat dit het beste bereikt kan worden door recreatieve activiteiten en een uiterlijke verzorging die de unieke persoonlijkheid van hun naaste weerspiegelt (Hovenga, 2022). Deze zorg van familie is onvervangbaar en kan alleen door de familie zelf worden gegeven Zij ervaren het als een belangrijke verantwoordelijkheid om hierin te voorzien, omdat de intimiteit die vaak kenmerkend is voor familierelaties, door niemand anders op dezelfde manier geboden kan worden. Deze zorg van familie is onvervangbaar en kan alleen door de familie zelf worden gegeven, vinden zij (Lindemann, 2019). Zich bewust zijn Veel familieleden beschouwen zichzelf dus vooral als 'vertrouwde bezoekers' die zich bevinden binnen een relatie met het zorgpersoneel, gekarakteriseerd door kwetsbaarheid en afhankelijkheid. Hun belangrijkste focus ligt op het behoud van de identiteit van hun naaste. Het is waardevol dat zowel zorgprofessionals als familieleden zich bewust zijn van deze inzichten wanneer ze met elkaar in dialoog gaan over de onderlinge verdeling van zorgverantwoordelijkheden. Dit artikel verscheen eerder bij Sociale Vraagstukken. Nina Hovenga is zorgethicus en senior onderzoeker bij het Universitair Netwerk Ouderenzorg van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UNO-UMCG). Zij promoveerde vorig najaar op het proefschrift Moral dimensions of family involvement in nursing homes aan de Rijksuniversiteit Groningen.
In 2012 richtten Johnny Depp, Alice Cooper en Joe Perry (gitarist van Aerosmith) de band Hollywood Vampires op, vernoemd naar een drankclubje rond Alice Cooper in de jaren ’70.
Wie wil er af en toe nou geen rockheld zijn? Het gaat Depp in elk geval niet slecht af.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Vandaag Sargasso’s eigen bevrijdingsfestivalletje, als nabrander na de vierde en vijfde mei.
Het was, zoals elk jaar, altijd weer even schakelen van de serene twee minuten stilte naar de helikopterherrie waarmee popartiesten naar de podia in den lande vlogen.
Waar het op 4 mei veel ging over mensen die hun levens hebben geofferd voor de vrijheid, hoorde je op 5 mei nauwelijks nog een bekende artiest een liedje over vrijheid vertolken. Daarvoor zijn dit jaar “regionale songwriters, muzikanten, bands en acts uitgedaagd om hun eigen Song for Freedom te schrijven”.
Liedjes over vrijheid zijn net zo verschillend als de interpretaties die mensen er op na houden over wat vrijheid in werkelijkheid is of zou moeten zijn. Volkomen willekeurig kiezen we twee winnaars van de regionale ‘Songs for Freedom’ voor Sargasso’s vrijheidsfestival.
Uit Limburg: Celine Shanice met ‘Free’. “Een lied over de vrijheid van de geest, het loslaten van mentale obstakels en het omarmen van verandering. Mentale gezondheid speelt een grote rol in mijn leven en is iets wat in mijn nabije omgeving vaak aan bod is geweest. Met dit nummer wil ik het taboe doorbreken en laten zien dat je niet alleen bent” .
Uit Groningen: Suze Schoenmaker met ‘Rustig Slapen’. Een lied “over mensen in oorlogssituaties, huiselijk geweld…en dat het niet zo zou moeten zijn, dat ik ze een beter leven toewens” (RTV Noord sprak haar na haar optreden gisteren).
OPINIE - door Ewoud Butter
Discriminatie van moslims in Nederland is geen incident, maar structureel, genormaliseerd en diepgeworteld. Dat bevestigt nieuw onderzoek. Het rapport is waardevol, maar heeft te weinig oog voor de politieke context die mede verklaart waarom moslims ‘onderzoeksmoe’ zijn. Aan dit kabinet vragen iets tegen moslimdiscriminatie te doen, is aan de brandweer vragen een brand te blussen terwijl een deel van de korpsleiding eerder met een jerrycan op het dak stond.
Discriminatie van moslims is geen uitzondering, maar een patroon dat diep verweven is met het dagelijks leven van veel Nederlandse moslims. Dat blijkt uit een onderzoek dat tussen december 2023 en december 2024 werd uitgevoerd door Regioplan en ERCOMER (Universiteit Utrecht), in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Moslimdiscriminatie komt voor in vrijwel alle onderzochte domeinen van het dagelijks leven: op school, op het werk, in de zorg en bij de overheid. Vaak gaat het niet om scheldpartijen of openlijk geweld, maar om alledaagse, subtiele vormen van uitsluiting. Niet minder pijnlijk, wél moeilijker aanwijsbaar.
Daarnaast is er sprake van institutionele discriminatie: regels en processen binnen organisaties die – vaak onbedoeld – systematisch nadelig uitpakken voor moslims. Denk aan strengere controles, belemmeringen bij toegang tot zorg of werk, of protocollen die niet aansluiten bij religieuze realiteit.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Een weinig bekend pareltje van het album Heroes uit 1977. Met name het funky arrangement van bassist George Murray wordt veelal geprezen.
Op 8 december 2024 viel het regime Assad in Syrië. Het westen neemt tot nu toe een afwachtende houding aan tegenover de nieuwe regering van rebellenleider Ahmed al-Sharaa. Al-Sharaa heeft een verleden in diverse soennitische strijdgroepen. Hay’at Tahrir al-Sham (HTS), de organisatie waarmee hij Assad wist te verdrijven, stond op alle lijsten van als terroristisch aangemerkte groepen. Inmiddels zijn er tekenen dat HTS de situatie in het land ondanks de tegenstellingen tussen allerlei minderheidsgroepen voldoende weet te stabiliseren. Het CBS meldde deze week een halvering van eerste asielaanvragen uit Syrië, een trend die ook in omringende landen wordt waargenomen. De EU heeft beloofd de sancties stap voor stap te zullen opheffen. Een verdere stabilisering van het land blijft nog steeds wel afhankelijk van internationale steun voor het nieuwe regime.
Rustig is het zeker nog niet in Syrië. Deze week waren er rellen in een voorstad van Damascus waar veel Druzen wonen. Aanleiding was een geluidsband die circuleerde op sociale media waarin een Druzische geestelijke volgens soennieten de profeet Mohammed beledigde. De Druzen ontkennen alles en ook het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken heeft verklaard dat zij er niet voor verantwoordelijk zijn, maar het is onduidelijk wie dan wel. Bij het geweld zijn twaalf mensen omgekomen. In maart vielen honderden burgerdoden bij clashes in steden langs de Middellandse Zee tussen aanhangers van het oude regime van Assad en het nieuwe regeringsleger.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Enkele dagen terug overleed bluesgitarist en -zanger Joe Louis Walker. Hij werd 75 jaar.
Walker was een grote naam in het bluescircuit en speelde met zo’n beetje iedereen die er toe deed. Hij heeft tientallen platen op zijn naam staan.
The Big Bamboo is een calypso-lied vol dubbelzinnigheden dat in de jaren vijftig door verscheidene artiesten werd opgenomen.
A-ha coveren met een banjo… deze Australische folkpop-band durft het gewoon. Toch fijn dat de jaren tachtig nog in ere worden gehouden.
Volgens een bekende singer-songwriter gaat kunst altijd over seks, God en de dood. In het geval van Metallica gaat het nogal eens over dat laatste.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.