Kunst op Zondag | Precolumbiaanse kunst

Ongetwijfeld woedt er discussie over de vraag of we de geschiedenis van de Amerika’s vóór de komst van Columbus nog moeten aanduiden als “precolumbiaans”. Zoals alle historische periodiseringen, verheldert én verdoezelt ook dit etiket. Ja, de komst van mensen van overzee was een schok, een breuk. Nee, er waren continuïteiten. [caption id="attachment_344661" align="aligncenter" width="700"] Azteekse watergodin uit Mexico (MAS Antwerpen)[/caption] Schok en continuïteit De klap van de Spaanse aanwezigheid was in elk geval onvoorstelbaar. De conquistadores kwamen met schepen, paarden, kanonnen, christendom, gouddorst en het pokkenvirus. De mensen in Midden-Amerika, die leefden in wat wij het Chalcolithicum zouden noemen, konden zich geen voorstelling maken van wat hun te wachten stond. Vermoedelijk begrepen ze het evenmin nadat Hernán Cortés, samen met de Tlaxcalteca’s en de Texcoca’s, de hoofdstad Tenochtitlan had verwoest. De ervaren schok schiep ruimte voor de snelle verspreiding van het christendom en de Spaanse taal.

Door: Foto: Maya-schaal voor een bloedoffer met middenin de Maïsgod (Costa Rica; MAS, Antwerpen, foto auteur)

Closing Time | Gå Med Dig

Een Deense oorwurm over een stel dat gek van elkaar wordt, maar uiteindelijk niet zonder elkaar kan. ‘Gå med dig’ speelt met de dubbelzinnigheid van een uitdrukking die zowel ‘gaan met jou’ kan betekenen als ‘ga weg van mij’.

Enkele fragmenten:

Hij: Ik ga niet hard op je, ik rijd liever naar het Noorden.
Zij: Ik wil je niet slaan, maar ik ben verknipter dan je denkt.

Zij: Ik wil jou niet aanraken of je verrote bloemen
Hij: Je morst aarde in mijn auto en ik verander in een monster.
Zij: Ik wil geen ‘in ons’ en ‘onze’ en ‘wij samen’.
Hij: .. een wannabe Don Draper.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: bron: Livius.org

Aristoteles (13): De staat

Aristoteles staat bekend als wetenschapper, als arts en vooral als filosoof. Zijn invloed op de wijsbegeerte is enorm geweest. In deze reeks bekijken we hem in enig detail. 

Het principe van evenwicht komt ook terug in Aristoteles’ staatsfilosofie. Net als Plato maakt Aristoteles een indeling van staatkundige vormen.

Zijn indeling is puur afhankelijk van hoeveel mensen er aan de macht zijn. Hiermee biedt hij een wat minder ingewikkeld staatsmodel dan Plato, die zijn staten indeelde naar de drijvende kracht van de machtshebbers (emoties, het temperament of het verstand).

Aristoteles houdt het bij drie staatsvormen: de monarchie, de aristocratie en de republiek. In een monarchie heeft één persoon de macht. In een aristocratie gaat het om een clubje machthebbers. En in een republiek heeft het hele volk de macht.

Anders dan Plato heeft Aristoteles geen voorkeur voor een van de volgens hem mogelijke staatsvormen. Wat het beste is, hangt af van de situatie.

Maar er zijn wel goede en slechte staatsvormen. Volgens Aristoteles is het verschil dat bij de slechte staatsvorm de machthebbers niet in het belang van het volk handelen, maar in het belang van zichzelf. In dat geval is er geen sprake van een evenwichtige staat. De monarchie, de aristocratie en de republiek zijn in principe goede staatsvormen, maar ze hebben alle drie hun slechte tegenhangers.

Foto: Veidekke_SE (cc)

Zweden zet journalisten onder druk

Sinds oktober wordt Zweden geregeerd door een rechtse regering met gedoogsteun van de extreem-rechtse Zweden Democraten, de tweede partij van het land. De nieuwe Zweedse premier Ulf Kristersson beloofde bij zijn aantreden ‘een paradigmaverschuiving’. Dat betekent onder meer een ‘ontmanteling van het klimaatbeleid’, nieuwe kernreactoren en een ‘Deens’ immigratiebeleid. Over sociale ongelijkheid wordt niet meer gesproken. De persvrijheid is inmiddels onder druk gezet door nieuwe wetgeving.

De regering Kristersson blijkt gevoelig voor de dreigementen uit Turkije en Hongarije om het zozeer gewenste NAVO-lidmaatschap van Zweden te blokkeren. Om Erdogan tegemoet te komen heeft het Zweedse parlement deze week een nieuwe, strengere anti-terrorismewet aangenomen. Volgens de wet is het onder meer strafbaar om een terroristische organisatie te financieren, te rekruteren of publiekelijk aan te moedigen. De wet is op de eerste plaats gericht tegen de Turkse Koerden in Zweden die door Erdogan worden gelinkt aan de PKK. Maar ook de Syrische Koerden lopen gevaar. En iedereen die hen een stem geeft. Dat leidt tot grote voorzichtigheid bij de media als het gaat om berichtgeving over Turkije en Syrië. Ook de Zweedse publieke omroep staat al een tijdje onder druk van cricici die journalisten te links vinden. De Zweden Democraten willen de publieke omroep afschaffen. Persoonlijke verdachtmakingen tegen journalisten komen nogal eens voor. 

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Rich Luhr (cc)

De tegenculturen van de jaren zestig en zeventig

RECENSIE - Wie zich zorgen maakt om de hedendaagse polarisatie in Nederland zou eens naar de jaren zestig van de vorige eeuw moeten kijken. Provo’s, hippies, linkse revolutionairen en feministen sloegen toen een groot gat met de bezadigde, conformistische naoorlogse cultuur van de meerderheid van de Nederlandse bevolking. Blij met de nieuwe welvaart, de televisie, de wasmachine en de auto werd ‘het klootjesvolk’ opgeschrikt door drugsgebruik, vrije seks en godslastering. Het ‘langharig werkschuw tuig’ werd in Amsterdam door mariniers van de Dam geveegd. De politie hakte op gezag van traditionele burgemeesters keer op keer keihard in op vreedzame demonstranten. Maar na verloop van tijd ruilden de autoriteiten het gewelddadig optreden in voor wat toen heette ‘repressieve tolerantie’. En veel aspecten van de tegencultuur werden in de jaren er na langzamerhand geaccepteerd en geintegreerd in de mainstream cultuur. Het is een fase, zeggen opvoeders over de puberteit. Het gaat om tijdelijk ongemak. Polarisatie is noodzakelijk in een democratie om vastgelopen patronen aan de kaak te stellen en om emancipatie van minderheidsgroepen in gang te zetten. Op voorwaarde dat de ‘destructieve kanten’ onschadelijk gemaakt worden, zeggen de behoedzamen.

Over de tegenculturen die in de jaren zestig en zeventig ophef veroorzaakten is al het nodige geschreven. Met De vlucht naar boven levert Jan J.B. Kuipers een lezenswaardige en relativerende beschrijving van een roerig tijdperk. De waarde van zijn boek zit hem niet zozeer in de sociologische analyse als wel in de gedetailleerde beschrijving van alles wat zich onder de noemer van de tegencultuur in die jaren aandiende. En dat was nogal wat. Enerzijds alles wat kan worden gezien als ontsnapping aan de toenmalige strakke normen en waarden in kunst, muziek, mode, vrijetijdsbesteding en genotmiddelen. Anderzijds de drang tot fundamentele maatschappijverandering, het verzet tegen politiek paternalisme, tegen de oorlog in Vietnam, tegen het slaafs volgen van de Verenigde Staten. De titel van Kuipers boek verwijst naar de verbinding tussen beide stromingen. ‘Het streven naar onmiddellijke bevrijding van knellende sociale verbanden en vereantwoordelijkheid, en van de banaliteit van het alledaagse, motiveerde zowel de escapisten, de ontsnappers en de drop-outs die bedwelming of bewustzijnsverruiming zochten, als de revolutionaire activisten – Cocagne en Utopia.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | I’ll Try Sophia Once

Hoe makkelijk is het om een lekker nummertje muziek in elkaar te draaien? Heel makkelijk, zolang je alles bij elkaar jat.

Deze creatieveling maakte een mashup van Clairo’s ‘Sofia’, ‘I’ll try anything once’ van The Strokes en ‘Bizarre Love Triangle‘ van New Order. Hopsa, klaar is kees!

Closing Time | Smoking out the Window

De kreet ‘She belongs to the streets!’ is eigenlijk natuurlijk slutshaming. Vandaar wellicht dat Bruno Mars & Anderson .Paak daarom gebruik maken van een eufemisme, dat ineens een stuk positiever klinkt.

De twee megasterren bundelden de afgelopen jaren hun krachten in het gelegenheidsduo Silk Sonic. Die naam dekt de lading in ieder geval wel.

Dag van de persvrijheid

Het jaarlijkse overzicht van Reporters Sans Frontières over de wereldwijde persvrijheid staat weer klaar.

Van Noorwegen op plaats 1 tot Noord-Korea op 180. Nederland is in vergelijking met de vorige editie, na de moord op Peter R. de Vries, gestegen van plaats 28 naar 6. In een nadere toelichting op deze beoordeling staat dat de veiligheid van journalisten nog wel een punt van zorg is.

De polarisatie van de publieke opinie over kwesties als immigratie, landbouw en klimaatverandering heeft geleid tot een toename van fysieke en verbale aanvallen op journalisten, met name tegen tv-ploegen en fotografen. Dit heeft bij sommige journalisten geleid tot zelfcensuur en een onwil om bepaalde onderwerpen te behandelen. Misbruik en trollen op sociale netwerken hebben invloed op de nieuwsgaring en -verspreiding. Vrouwelijke verslaggevers en gekleurde journalisten zijn bijzonder kwetsbaar voor dergelijke aanvallen (…) De aanhoudende gevaren van de georganiseerde misdaad hebben bepaalde verslaggevers politiebescherming opgeleverd. Fysieke aanvallen op hen worden meestal vervolgd. Verslaggevers die offline of, in toenemende mate, online worden bedreigd, kunnen een noodnummer bellen om misdaden te melden en advies te krijgen.

Vorige Volgende