Zomergasten 2025 met Griet Op de Beeck en Özcan Akyol

[Lees hier de daadwerkelijke recensie!] Ook deze zomer laaft Sargasso zich aan VPRO’s Zomergasten. Het programma begon in 1988, beleefde vorig jaar de 200ste uitzending en wordt sinds 2011 op Sargasso belicht met een korte voorbeschouwing en een recensie. Deze zomer heeft de VPRO een voormalige Zomergast bereid gevonden het programma te presenteren: Griet Op de Beeck. Zij zat in 2016 tegenover presentator Thomas Erdbrink aan tafel. Ze is, lezen we in de VPRO-gids, gevraagd voor deze klus omdat de VPRO kennelijk iemand zocht die een zachtere kant heeft (refererend aan haar werk als therapeute). Griet op de Beeck: Ik denk dat juist in deze tijd waarin er zo veel verschrikkelijks aan de hand is en het bij momenten zo beangstigend kan zijn en zo donker en zo hard en zo polariserend, dat het heel fijn is als je met een zachte, empathische blik gaat zoeken naar de nuance. Daar is vaak zo weinig ruimte voor. Het is dit of het is dat. Nee, er ligt een hele wereld tussen en dat is het stuk dat mij ook het meest interesseert. Dus de keuze voor mij is wel een keuze voor een programma dat een andere benadering heeft dan om de polarisatie keihard uit te spelen Vanavond voelt ze Özcan Akyol aan de tand. Aangekondigd als schrijver, columnist en programmamaker. De VPRO vergeet te vermelden dat ‘Eus’ (de naam waaronder hij wellicht bekender is bij veel mensen) een redelijk regulier bijbaantje heeft: tafelgast in menig talkshowprogramma. En Özcan Akyol is zelf ook een interviewer, weliswaar van veel kortere sessies als het radioprogramma Onze man in Deventer en de tv-programma’s De geknipte gast en Sterren op het Doek. Tijdens de Boekenweek ondervraagt hij auteurs en lezers in Eus' Boekenclub. We gaan er weer voor zitten en kijken ook uit naar uw reacties op de uitzending. Morgen leest u hier de Sargasso-recensie van Karin van der Stoop. VPRO Zomergasten met Özcan Akyol, vanavond 20.15 uur, op NPO 2 en via de livestream op npostart.nl.

Door: Foto: VPRO Zomergasten met Özcan Akyol Foto © Bas Losekoot
Foto: Wachtende reizigers (1989) © Dick de Wit © foto's Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag en de drie van Doetinchem

Vakantie in eigen stad/regio is een leuke uitdaging. Bekijk je dagelijkse omgeving eens met andere ogen. De ogen van een bezoeker. Bezoek het stadsmuseum, pak de fiets en verken mooie routes of wandel door het centrum op zoek naar verborgen kunst- en cultuurparels. Voor Kunst op Zondag heb ik in mijn nieuwe woonplaats Doetinchem (in de Achterhoek) drie zomerse activiteiten bezocht die ik elke bezoeker en inwoner kan aanbevelen.

Doetinchem_Walmolen - expo 12 portretten van Doetinchemmers foto's Wilma_Lankhorst

De Walmolen, expo 12 portretten van Doetinchemmers © foto’s Wilma Lankhorst.

Een jaar rond: een beeld van Doetinchem door andere ogen 

VERSLAG - De tentoonstelling Doetinchem door andere ogen – een jaar rond’ is het slotstuk van een serie ontmoetingen die in juli 2024 begon. Twaalf maanden lang is er iedere maand een Doetinchemmer bevraagd over zijn/haar ervaringen met de stad. Het zijn stuk voor stuk inwoners die, in hun vrije tijd of beroepsmatig, Doetinchem een stukje mooier maken. Naast een persoonlijk verhaal, krijg je inspiratie om zelf onbekende plekken in de stad of het omliggende landschap te gaan ontdekken. In de hal van de Walmolen staat een fotowand met daarop de twaalf portretten en een kort stukje tekst. In de gratis brochure staan de volledige verhalen. Klik hier voor meer details over de twaalf portretten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | De vloek van AI

‘De impact van AI op de planeet is desastreus’, schrijft universitair docent AI en algoritmische systemen aan de TU Delft en bestuurslid van PublicSpaces vandaag in de NRC. ‘Datacentra slurpen enorme hoeveelheden energie en moeten gekoeld worden met water dat steeds vaker aan ecosystemen, dorpen en steden wordt onttrokken. De grondstoffen die nodig zijn voor chips waar datacentra op draaien leiden nu al tot conflicten, zie bijvoorbeeld de strijd om neon- en palladiumvoorraden in Oekraïne. De komende jaren zal de opkomst van generatieve AI, dat is AI die zelf teksten en beelden genereert, ook nog eens leiden tot miljoenen tonnen aan extra elektronisch afval.’

Foto: Ulm choir stalls Quintilius, Rictor Norton & David Allen, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Quintilianus for the millions!

RECENSIE - Hoe wij met elkaar communiceren is momenteel zo dramatisch aan het veranderen dat ik niet zou durven voorspellen hoe we er over pakweg vijf jaar voor staan. Alles is aan het veranderen. Je ziet dat aan de nieuwe, negende druk van het bekende leerboek Leren communiceren. In het voorwoord schrijven de auteurs dat ‘veel van de adviezen van de toenmalige communicatie-experts, de Griekse en Romeinse retorici, nog niets van hun betekenis verloren hebben’. Anderzijds kondigen ze in diezelfde inleiding aan dat ze in het boek adviezen geven voor ‘een verstandig en effectief gebruik van de nieuwe mogelijkheden’ van generatieve taalmodellen. Die idealen zijn, laat deze negende druk zien, heel lastig te verenigen.

Wie de geschiedenis van de talige communicatie in Nederland wil bestuderen, kan de negen drukken van Leren communiceren naast elkaar leggen. De eerste druk verscheen in 1979, dat is 46 jaar geleden, in de tijd dat je een betoog nog op een typemachine tikte en het heel modern was als die typemachine een bolletje had. Van het oorspronkelijke auteursteam is alleen Carel Jansen nog betrokken bij deze editie, als eindredacteur. Verder is alles anders, en de voortekenen zijn er dat de tiende druk misschien wel nog radicaler anders zal moeten zijn. (De auteurs zijn deze keer, naast Carel Jansen zelf, Aline Douma, Joyce Karreman en Jan Ravesteijn.)

Foto: Jerusha. G on Unsplash

China haalt grondstoffen uit Afrika – en meer

De regering van Malawi heeft een overeenkomst getekend met het Chinese bedrijf Hunan Sunwalk voor een investering van 7 miljard dollar om de mijnbouwsector van het land te ontwikkelen. Een geweldig contract voor een van de armste Afrikaanse landen. Malawianen hebben al lange tijd te lijden onder een enorme inflatie (116% sinds december). Meer dan een derde van de bevolking is niet meer in staat om in de basisvoedselbehoeften te voorzien. De Chinese investering wordt een belangrijk keerpunt genoemd. Maar er moet nog veel worden uitgewerkt en de vraag is wie er het meest van deze investering gaat profiteren. 

China heeft zich opgewerkt tot de belangrijkste handelspartner van Afrika. In tegenstelling tot het westen dat neerkijkt op hulphoevende landen die zich afkeren van de oude koloniale machten erkende China ‘niet alleen de economische waarde van Afrika vanwege zijn grondstoffen, maar ook de strategische waarde van Afrika’s vele VN-lidstaten, die invloedrijk zijn op het wereldtoneel’. China koopt vrienden. Met investeringen, kennis, expertise én leningen die natuurlijk ooit moeten worden terugbetaald. China kan ook wat vragen van Afrika.

Tegelijk met het nieuws over de investering van Hunan Sunwalk kwam het bericht dat president Lazarus Chakwera pardon heeft verleend aan Lin Yunhua, zijn vrouw Qin Hua Zhang en anderen die in Malawi vastzaten voor stroperij. Over het verband kan men speculeren. Maar natuurbeschermers zien er een slecht teken in voor het behoud van de nog bestaande biodoversiteit in Malawi. In 2019 werden de Chinezen gearresteerd vanwege het bezit van olifantstanden, nijlpaardtanden en neushoornhoorns die konden worden herleid tot dieren die waren gedood in het Liwonde National Park in Malawi. Het Openbaar Ministerie omschreef het Lin-Zhang-netwerk als een ‘gevaarlijk syndicaat’ dat in de hele regio criminaliteit in de natuur financierde en organiseerde, met smokkelroutes tot in China en andere illegale marktcentra. Lin en Zhang kregen respectievelijk 14 en 11 jaar gevangenisstraf. Dat ze nu al vrijkomen, nog voordat ze de helft van hun straf hebben uitgezeten is opmerkelijk. 

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: hosnysalah on Pixabay

Gaza begint aan het catastrofale ”vijfde stadium” van ondervoeding

Tenminste 21 kinderen zijn de laatste drie dagen in Gaza overleden aan de gevolgen van ondervoeding, zo deelde dr Mohammed Abu Samiya, de directeur van het Shifa hospitaal in Gaza-stad mee. Het aantal patiënten met ondervoeding dat zich gemeld heeft bij het ziekenhuis groeit met de dag. Er is weinig voor ze te doen. Abu Salmiya verwacht dat het dodental snel gaat oplopen, Een dag eerder werd gemeld dat er 18 mensen wegens ondervoeding waren overleden.

Het dodental als gevolg van de honger ligt al boven de 100, van wie 80 kinderen. Langzamerhand is iedereen in Gaza wel doordrongen van de feiten. Iedereen is hongerig en futloos. De directeur van Unicef zei dat ze uitsluitend hongerige en dorstige kinderen had ontmoet tijdens een kort bezoek. Er was gisteren op al-Jazeera een video te zien waarop een groep journalisten gezamenlijk een glaasje water dronk met wat zout tegen het flauwvallen. AFP meldde op twitter dat ze in tientallen jaren journalistiek de nodige collega’s hadden verloren, maar nog nooit één van hen door een hongersnood. Honderdduizenden lopen het risico in het vijfde en laatste stadium van de hongersnood te geraken. Dat is het stadium waarbij niets meer helpt, zelfs eten niet meer.

Foto: Igor Omilaev on Unsplash

Kritisch op AI, maar het toch gebruiken: hypocrisie of noodweer?

Stel je voor: je woont in een land waar iedereen een wapen mag kopen bij de supermarkt, en je buurman, die gelooft dat de aarde plat is en Obama een hagedis, heeft er inmiddels dertien. Jij gelooft in hopeloze ‘nance, democratische instituties en het nut van dialoog. Maar ja, jij hebt geen geweer. Op een dag barst de boel: burgeroorlog. Wie wint er, denk je?

Juist. Niet degene met het pamflet over geweldloos verzet.

Dit is het dilemma van de AI-kritische mens in 2025. De algoritmische pandemie is niet meer te stoppen. Elk bedrijf, van de lokale fietsenmaker tot de internationale datahoer, plugt nu AI in alsof het wifi is, onder het mom van “je moet wel mee, anders blijf je achter.” En wat doet de kritische burger? Die overweegt… om toch maar ChatGPT te gebruiken. Of Gemini. Of wat er deze week weer gratis bij de cloudboer zat.

En dan komt de existentiële kramp: Mag dat wel?

Mag je AI gebruiken als je je zorgen maakt over arbeidsverdringing, culturele verschraling, data-extractie en het feit dat alles wat je zegt nu potentieel trainingsmateriaal is voor een digitale Terminator?

Het eerlijke antwoord: natuurlijk niet. Maar ook: natuurlijk wel.

Closing Time | Real American

Wat je verder ook van Hulk Hogan of van showworstelen moge denken, hij was wél emblematisch voor de vulgaire fantasie die veel burgers van de VS over zichzelf hebben.

Want een echte Amerikaan komt natuurlijk op voor individuele vrijheid en strijdt voor het juiste. Het personage van Hulk Hogan was een karikatuur van de typisch Amerikaanse actieheld: een gespierde man vol branie die de wereld redt door de slechteriken een flink pak slaag te geven.

Closing Time | George Kooymans

George Kooymans is dus overleden. Gesloopt door ALS.

Nu wil iedereen natuurlijk weer ‘Radar Love’ horen, maar daarmee wordt hij sterk tekort gedaan. Radar Love mag zeker wel representatief zijn voor een groot deel van het hardcore repertoire van de Golden Earring, maar vergeet niet waar het allemaal mee begon.

Kooymans was ook een meester in het meer commerciëlere, songfestivalwaardige repertoire. Denk aan het olijke Dong Dong Diki Diki Dong (1968) of de smartlap  ‘Just a little bit of peace in my heart’ (1968 – 1969).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende