Foto: copyright ok. Gecheckt 08-03-2022

Sargasso 15 jaar – de lezingen (2): Mirjam de Rijk

28 februari 2017 , 14:00 , door Michel

VERSLAG - Dit is een verslag van de lezing van Mirjam de Rijk ter gelegenheid van het 15 jarig jubileum van Sargasso. Mirjam schrijft over economie, werk, geld en mensen. Ze schreef onder meer een boek over economische mythes en een serie voor De Groene Amsterdammer over de bezuinigingen op de zorg [1].

Er is nu veel verontwaardiging over Trump, maar journalisten hebben het er zelf naar gemaakt. Nieuwsprogramma’s hebben er een gewoonte van gemaakt om alleen maar tegenstrijdige meningen tegenover elkaar te zetten. De journalist laat merken dat hij of zij boven de strijdende partijen staat en maakt geen keuze. Dit helpt de verspreiding van nepnieuws in de hand omdat het op deze manier wordt gelegitimeerd. Het publiek krijgt geen antwoord en denkt daardoor dat er sprake is van een echte controverse.

Feiten alleen niet genoeg

Daarbij komt dat het wijzen op feitelijke onjuistheden vaak averechts werkt. Door de ontkenning van ‘hun waarheid’ worden ‘de gelovigen’ alleen maar gesterkt in hun geloof. Dit fenomeen staat bekend als het backfire effect. Dit wordt versterkt door groepsgevoel. Daarom heeft Trump baat bij elk negatief verhaal, want voor zijn volgelingen is elke weerlegging juist een bewijs dat de media tegen hem samenspannen. Natuurlijk moeten we doorgaan met het controleren van de feiten maar mensen die in nepnieuws geloven zijn niet te overtuigen, integendeel, maar het is ook duidelijk dat dat niet genoeg is.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Waan van de dag

SG-café maandag 27-02-2017

27 februari 2017 , 23:30 , door Autoposter

Dit is het Sargasso-café van maandag 27-02-2017. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

De handreiking van Klaver

28 februari 2017 , 11:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Gastredacteur Merijn Oudenampsen roept Lodewijk Asscher op een duidelijke keuze te maken voor links.

Het moment in het radiodebat, vorige week vrijdag, waarin Jesse Klaver de hand reikte aan Lodewijk Asscher, was veelbetekenend.

Klaver probeerde Asscher een belofte ontlokken om voor links te kiezen en de VVD uit te sluiten. Later zwakte hij dat wat af. Het verzoek was om af te spreken als linkse partijen niet alleen in een rechts kabinet te gaan zitten. Asscher was opmerkelijk onwillig:

“Wat is nou het probleem in Nederland op dit moment? Dat ze politici zien die bezig zijn met zichzelf. Ik reik de hand, ik doe een trucje, ik doe stratego. Het uitsluiten, het formuleren van breekpunten, het voor de verkiezingen al allerlei scenario’s voorspiegelen alsof ze waar zijn, doet geen recht aan wat er nodig is in Nederland.”

Al dat gedoe over wie met wie wil, veel mensen vinden het saai en vervelend. Het is echter bijzonder relevant. De partijprogramma’s zijn op zichzelf geen getrouwe weergave van de partijkoers. Want de werkelijke partijkoers wordt ook bepaald door wie de favoriete partners zijn in de formatie.

Zo was het partijprogramma van de PvdA de afgelopen twintig jaar veel linkser dan de werkelijke koers van de partij. Die koers ging namelijk uit van coalities over rechts. Wouter Bos schreef vrij expliciet over deze voorkeur en identificeerde ‘de overbrugging van traditionele links-rechts scheidslijnen’ als officiële partijstrategie. Het maakte onderdeel uit van het sociaal-liberalisme van de Derde Weg.

Foto: Jennifer Moo (cc)

Vrijheid van meningsuiting in de verkiezingsprogramma’s

28 februari 2017 , 08:00 , door Jos van Dijk

ANALYSE - Dankzij “Wat zegt mijn partij?” kunnen we alle partijprogramma’s op trefwoord doorzoeken. Ik heb de proef op de som genomen met een onderwerp dat niet meer weg te denken is uit het politieke debat.

Nog niet zo lang geleden was de vrijheid van meningsuiting in Nederland zo vanzelfsprekend dat er nauwelijks woorden aan vuil gemaakt werden. Elders waren er nog genoeg beperkingen op de uitingsvrijheid maar hier mocht je alles zeggen. Dat beeld is sinds de eeuwwisseling behoorlijk gekanteld. Verruwing in de onderlinge communicatie is een hot topic, evenals discriminatie en haatzaaien. In de debatten over de al dan niet bedreigde Nederlandse normen en waarden wordt steevast verwezen naar de vrijheid van meningsuiting. Als dit onderwerp zo belangrijk is zou je ook verwachten er iets over terug te vinden in de verkiezingsprogramma’s.

In de afgelopen jaren is de vrijheid van meningsuiting weliswaar veelvuldig aan de orde geweest in de Tweede Kamer, maar dat heeft niet geleid tot grote veranderingen in de wetgeving. Na veel gedoe is een in onbruik geraakt strafrechtartikel dat ‘smalende godslastering‘ verbood in 2013 afgeschaft. Maar niet zonder (mislukte) pleidooien om alsnog via een omweg nieuwe beperkingen op dit gebied in te voeren. Een recente poging van ex-PVV’er Bontes om groepsbeleding uit het strafrecht te halen is gestrand. Er is mogelijk wel een meerderheid te vinden voor het schrappen van het verbod op majesteitsschennis. Maar daarvoor moeten we de komende verkiezingen eerst even afwachten.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

SpaceX wil naar de maan… in 2018

27 februari 2017 , 23:02 , door Jona Lendering

SpaceX laat er geen gras over groeien. Deze zomer wil het bedrijf van Elon Musk een opgevoerde Falcon-raket testen, begin 2018 een capsule om mensen naar het Internationaal Ruimtestation te brengen. Kort daarna wil SpaceX twee betalende passagiers in een baan om de maan brengen. Dat is verbijsterend snel.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

De Kroonboekenclub | Val mij niet lastig met je stem op de PVV

27 februari 2017 , 15:30 , door Marc van Oostendorp

COLUMN - De winnaar van de P.C. Hooftprijs 2017, Bas Heijne, weet het ook niet meer. Hij zegt aan het eind van het nieuwe boekje Staat van Nederland dat hij geen ‘pamflet’ heeft willen schrijven, maar een ‘pleidooi’. Maar het komt niet tot een pamflet of een pleidooi, het is niet meer dan een woeste wanhoopskreet van letters, dit boekje.

Het bevat opvallend lelijke taal. Zinnen als de volgende vliegen je om de oren:

Volgt dat programma de insteek van Rijkxman in haar nieuwjaarstoespraak, dan wordt Zwarte Piet blijvend aangepast, om hem van zijn racistische connotaties te ontdoen, omdat “de samenleving aan het veranderen is”.

De analyses zijn vaak net zo vlak. Er is veel verongelijktheid in het publieke debat. Het populisme gaat niet meer weg. Dat weten we sinds Wilders en Trump. Als we elkaar blijven verketteren, komen we niet meer tot elkaar. Het boekje eindigt met een ‘pleidooi’: “Wil je je gehoord en gezien weten, dan zul je anderen moeten horen en zien.”

Jaaahaaaa!

Volwassenheid

Het meest vernieuwende is, geloof ik, dat Heijne Johan Huizinga erbij haalt, en diens begrip ‘puerilisme’, dat ergens tussen kwajongensachtigheid en kinderachtigheid in ligt. Maar dat allerlei deelnemers aan het maatschappelijk debat uitblinken in rebellie zonder gevoel voor volwassen verantwoordelijkheid, dat is natuurlijk in de jaren tussen Huizinga en Heijne ook al vaker gezegd.

Sargasso 15 jaar – de lezingen (1): Jan Paul van Soest

27 februari 2017 , 14:00 , door Michel

VERSLAG - Ter gelegenheid van Sargasso’s 15-jarig bestaan organiseerden we op 18 februari een symposium over de teloorgang van feiten in het publieke en politieke debat en de rol van onderzoeksjournalistiek. Deel 1: Joost introduceert de StellingChecker, dan de lezing van Jan Paul van Soest. Eerst opent Stephan Okhuijsen het symposium en kijkt terug [1].

Er is veel veranderd sinds Sargasso in 2001 door Carlos en Grobbo in de kroeg werd bedacht. Er is nu GeenStijl, Joop, De Correspondent en vooral op gebied van de sociale media is er veel veranderd door de komst van Facebook en Twitter. In 2011 zijn we gefuseerd met GeenCommentaar. Sargasso heeft veel vernieuwingen bedacht zoals Parlando, de Coalitie Checker, Minister Memory en Polifieeds. Door alle veranderingen in het medialandschap zijn we nu wat minder zichtbaar geworden. In de beginjaren was bloggen nog iets nieuws en we konden toen invloed uitoefenen op het publieke debat. Dat is nu wat minder geworden.

Het nieuws is de laatste jaren niet alleen grimmiger geworden maar er wordt ook steeds meer nep nieuws verspreid: fake nieuws in goed Nederlands. Wij stellen vandaag de vraag: hoe gaan we daar mee om? Wat kun je als journalist en blogger tegen nep nieuws doen? Wij hebben drie onderzoeksjournalisten bereid gevonden om daar hun visie op te geven: Jan Paul van Soest, Mirjam de Rijk en Dimitri Tokmetzis. Eerst laat Joost zien wat wij, Sargasso in samenwerking met Republiek Allochtonië daaraan willen doen. Joost Berculo introduceert nu de StellingChecker.

Closing Time | Guust Flater

27 februari 2017 , 21:00 , door Jona Lendering

Nee, ik ga u niet uitleggen wat een flaterfoon is. En ik ga me ook niet verontschuldigen voor het feit dat het clipje hierboven geen echt muziekfilmpje is. De klanken van een flaterfoon zijn trouwens überhaupt niet heel erg muzikaal. Als u de details wil kennen, moet u die maar opzoeken door wat albums van Guust Flater te lezen. Dat is sowieso zinvoller dan om negen uur in de avond nog op het internet surfen om te zien of er op Sargasso een leuk videootje is.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: -JvL- (cc)

Kabinet Rutte III

27 februari 2017 , 08:00 , door Gastauteur

ANALYSE - De verkiezingscampagne is losgebarsten. Gastredacteur Hugo van Haastert blikt vooruit.

Met nog minder dan drie weken te gaan tot de verkiezingen komt de media goed op stoom. Dankzij de verschillende doorrekeningen hebben we ook al een doorkijk gekregen in de effecten van de verschillende verkiezingsprogramma’s. Mijn voorspelling, waarvan ik hoop dat die niet uitkomt: Rutte wordt wederom premier en vormt een (minderheids)coalitie rondom centrum-rechts.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft een prachtige campagne gestart: Elke Stem Telt. Daarin worden de kiezers voorgesteld als een koor. Elke stem moet worden gehoord. Want in een koor brengt de combinatie van stemmen iets prachtigs tot stand. De samenklank van de stemmen is mooier dan de som der delen.

Politieke kartelvorming

Ons Nederlands parlement is bijzonder democratisch. In weinig landen is de drempel zo laag voor politieke partijen om een zetel te bemachtigen. Dankzij ons kiesstelsel herkennen veel kiezers zich in de Tweede Kamer en dat versterkt de legitimiteit van onze democratie. Kiezersonderzoek wijst bijvoorbeeld uit dat de meerderheid van de kiezers wil dat er minder immigranten en asielzoekers ons land binnenkomen en dat de inkomensverschillen kleiner worden. Die opvattingen zie je ook in de Tweede Kamer terug: de meerderheid van de Kamerleden wil de migratie beheersen (rechtse partijen) en de meerderheid van de Kamerleden wil inkomensverschillen verkleinen (linkse partijen en de PVV).