Kunst op Zondag – De Afrikanen komen

Serie:

Het raadseltje van vorige week had moeten uitkomen bij de Biënnale in Venetië en werk van Afrikaanse kunstenaars.

Michaël Borrmeans was genomineerd, maar werd niet gekozen om België op de Biënnale te vertegenwoordigen. Hij was wel één van de kunstenaars die vier keer eerder in parallele tentoonstelingen in Palazzo Fortuny was te zien.
De andere drie genoemde kunstenaars hebben wel op de Venetiaanse Beinnale gestaan. Daniël Buren in 1986, Thomas Hirschhorn in 2011 en dit jaar is Jelili Atiku één van de Nigeriaanse kunstenaars er te gast.

Wendelien van Oldenborgh verzorgt de Nederlandse inzending op de Venetiaanse Biënnale. Haar bijdrage focussed op Neerlands koloniale verleden. In een interview met dagblad Trouw zegt ze daarover:

Als het gaat om de koloniale tijd, komen we niet verder dan het begrip schuld. Maar schuld heeft geen productieve uitwerking. Je moet ook bereid zijn de verantwoordelijkheid op je te nemen en er iets mee doen: de lijn van het verleden doortrekken naar het nu. En daar probeer ik een steentje aan bij te dragen.

Het zou dus voor de hand liggen om vandaag in Kunst op Zondag uit te pakken met werk van Surinaamse, Antilliaanse, Indonesische en Molukse kunstenaars. Daar komen we zeker nog eens op terug, maar we kwamen in Afrika uit omdat Neerlands historische bijdrage aan het kolonialisme ook bestond uit het op gang brengen van migratiestromen, die Afrikanen over de hele wereld verspreidden.

We bedoelen natuurlijk de firma W.I.C. Lang geleden nam dit Nederlandse concern een Portugees bedrijf over dat in Ghana was gevestigd. Vijandige bedrijfsovernames kwamen toen ook al voor. Vanuit dit handelscentrum zijn aardig wat Afrikanen in de boot naar Amerika genomen.

Om een lange geschiedenis kort te houden: en zo kwamen Afrikanen ook op de Biënnale in Venetië terecht.

Voor alle duidelijkheid: ik bedoel Afrikanen zoals in andere gevallen we het kunnen hebben over Europeanen (u kent ze wel: onze naaste buren), Aziaten (die u kent van toko’s en exotische reisjes) of Polen (bewoners van zowel het uiterste noordelijke als zuidelijke eind der aarde).

Want hoewel het bij kunst niet uit hoeft te maken, zijn er wel degelijk verschillen tussen kunst uit bijv. Egypte en Tunesië, en kunst uit Ghana en Ivoorkust.

De vorige editie van de Biënnale leek een topjaar voor Afrikaanse kunst, met een deelname van 21 kunstenaars uit 13 Afrikaanse landen. De Ghanese kunstenaar El Anatsui mocht de Gouden Leeuw voor Life Achievement in ontvangst nemen.

El Anatsui – AG + BA, 2014.
cc Flickr FaceMePLS photostream El Anatsui - Trapholt Museum Kolding AG + BA (2014) by Ghanaian sculptor El Anatsui (born 1944)

Dit jaar zijn er 22 kunstenaars uit niet meer dan 9 Afrikaanse landen te zien. Er is nog geen enkel Afrikaans land dat een permanent eigen paviljoen heeft en de meeste Afrikaanse kunstenaars vind je niet in de grote, centrale expositieruimten maar in de andere gelegenheden, verspreid door de stad.

Tunesië heeft geen individuele kunstenaars gepresenteerd maar komt met het project ‘The Absence of Paths’. Drie kiosken waar je een speciaal paspoort kan krijgen om mee door de wereld te reizen.

We lichten er nog een paar uit.

Uit Ivoorkust Ouattara Watts en Jems Kokobi

Ouattara Watts – titel en jaar onbekend.
cc Flickr evan p. cordes photostream ouattara watts @ mike weiss gallery

Jems Kokobi – Exodus II, 2013.
data:text/mce-internal,content,%3Cimg%20class%3D%22aligncenter%20size-full%20wp-image-275905%22%20src%3D%22http%3A//sargasso.nl/wp-content/uploads/2017/05/cc-Flickr-FaceMePLS-photostream-ArtZuid-2013-Exodus-II-2013-van-Jems-Robert-Koko-Bi-Ivorkust-1966..jpg%22%20alt%3D%22%22%20width%3D%22400%22%20height%3D%22266%22%20/%3E

Uit Angola.
Antonio Ole – On the margins of the Borderland, 1994 – 1995.
cc Flickr Pedro Ribeiro Simões photostream On the margins of the Borderland (1994 - 1995) - Antonio Ole (1951)

Uit Zimbabwe.
Sylvester Mubayi – Nursing Him Back to Health.
cc Flickr William Andrus photostream Nursing Him Back to Health Sylvester Mubayi (b. 1942)

Volgende week meer.

Reacties (3)

#1 Rigo Reus

De Bienale van Venetie zou de beste, meest gezaghebbende, kunstexpo zijn ter wereld, het meeste prestige hebben etc. maar overal lees ik dat het er altijd a. zo wam is en b. dat het zo druk is. En waarschijnlijk dus ook duur. Ik ben er nog nooit geweest, o.a. om bovenstaande redenen. En het is zo ver. Als je dit jaar naar Kassel wilt, dan stap je vrijdagmiddag in je auto en je bent er ’s avonds. Probeer dat maar ‘ns met Venetie. Dan moet je behalve vliegtuig ook duur hotel boeken ipv goedkope camping. Het interview in Trouw Van Oldenborgh deed me ook niet echt snellen van: vlug m’n jas en pak je koffer we gaan naar Venetie. Ik vond het nogal saai en cliche.
Het aanbod van Afrikaanse kunstenaars is zeer divers. Soortgelijke beeldjes als van Sylvester Mubayi zijn ook te koop in een boel hotellobby’s in Nederland: niet echt bijzonder dus. Antonio Ole vind ik wel sterk, net als Outtara Watts.
Is er hier wel iemand die Venetie tijdens Bienale wel bezocht heeft, PeeJee misschien? En wat was het kostenplaatje toen?

  • Volgende discussie
#2 P.J. Cokema

@1: Nee, ook nog nooit op die biennale geweest. Motieven: drukte, afstand/tijd, geld.
Een dagticket kost 25 euro (met een eventuele korting 22 euro), een toegangskaart voor 48 uur kost 30 euro. Wie tot november vaker erheen wil kan een all-time pas kopen voor 80 euro.

En ja, het staat bekend als de beste, meest gezaghebbende, kunstexpo zijn ter wereld. Uiteraard zijn er lieden die dat weten te relativeren en daar kom ik wellicht nog op terug in de volgende aflevering.

Dat het aanbod van Afrikaanse kunstenaars divers is, trachtte ik de lezer al op voor te bereiden in de 9e alinea. Hoop daar mee van te laten zien volgende week.

Je werd niet warm van Van Oldenborgh? Nou, de Volkskrantrecensent werd er gloeiend heet van.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Rigo Reus

@2: U beheerst het stijlmiddel ironie prima. Die Volkskrantrecensent gaat er met een botte bijl (‘het kunstwerk werkt voor geen meter’ ‘ínschattingsfout’, ‘zelfoverschatting’ etc.) in. Maar wel verfrissend om zulke duidelijke kunstkritiek te lezen. Had mijn kunstradar (dit keer) toch gelijk, gelukkig.

  • Vorige discussie