Na de moord op de Franse docent Samuel Paty zijn veel docenten voorzichtiger geworden met lessen over de islam. Paty had de woede van extremisten opgeroepen omdat hij in een les over vrijheid van meningsuiting Mohammed-cartoons uit het satirische blad Charlie Hebdo had laten zien. Deze zaak, waarvoor onlangs nog zes tieners zijn veroordeeld, was voor Stine Jensen aanleiding om de podcast 'De Cartooncrisis' te maken over hedendaagse beperkingen op de vrijheid van meningsuiting, in de onderwijs en daarbuiten. Moeten we ons vaker inhouden bij gevoelig liggende onderwerpen? Of wordt de vrijheid ten onrechte opgeofferd aan een al te ruim begrip van kwetsbaarheid? Het lijkt wel alsof mensen de laatste jaren gevoeliger zijn geworden voor het vrije woord. Waarom wordt er zo heftig gereageerd op uitspraken of beelden die gevoeld worden als belediging? Hoever moet je gaan om te voorkomen dat je mensen kwetst? Uit de Verenigde Staten is het idee overgewaaid van de 'trigger warning', toehoorders van lezingen of lessen waarschuwen dat er iets komt dat hen mogelijk raakt. Ben je altijd 'fout' als je iemand kwetst? Gekwetste gevoelens zijn subjectief. Je kunt er uit fatsoensoverwegingen van af zien om woorden of beelden te gebruiken die anderen kunnen kwetsen. Doelbewust beledigen hoort niet. Maar mag je anderen de vrijheid van meningsuiting ontnemen ter bescherming van je eigen gevoeligheden? Zelfcensuur In de podcast van Stine Jensen wordt de link gelegd met bewust beleefde groepsidentiteiten. De grotere gevoeligheid voor mogelijk kwetsende uitingen kan te maken hebben met sterke bindingen met gelijken qua religie, kleur, etniciteit of gender. Bespotting van de groep wordt persoonlijk opgevat. En leidt vervolgens weer tot een sterkere binding en grotere gevoeligheid voor als belediging ervaren uitingen. We zien dan dat waar deze gevoeligheden aan de oppervlakte komen anderen zich geroepen voelen om voorzichtiger te zijn in hun uitingen. Zelfcensuur is ook een beperking van de uitingsvrijheid. Sommige docenten vinden het beter om cartoons die een schok kunnen veroorzaken niet te tonen, of alleen te omschrijven als dat nodig zou zijn. Een cartoon is een satirische, spottende uitvergroting van de werkelijkheid. Zo'n tekening kan maar al te gemakkelijk als kwetsend worden opgevat door degenen die zich positief identificeren met de persoon of de zaak die wordt bespot. Maar cartoons zijn ook altijd voor meerdere interpretaties vatbaar. Je kunt er stereotypen in zien en vrezen dat verspreiding van de cartoon deze stereotypen verder aanwakkert. Maar cartoons kunnen je ook confronteren met je eigen vastgeroeste denkbeelden. De dubbele gevoelens die een cartoon kan oproepen zou eerder aanleiding moeten zijn voor een gesprek dan voor een demonstratief protest, het cancelen van de tekenaar of een publicatieverbod. Maar spreken over gevoelig liggende uitingen doen we niet meer. Ik denk dat daar het grootste probleem ligt. Er is weinig ruimte meer voor context en er wordt weinig tijd genomen voor reflectie en discussie. Gekwetste gevoelens zijn een bron van ophef. En ophef genereert aandacht waar met name de sociale media van leven. Daar zijn de algoritmes op ingesteld. Niet op onderling respect, afweging van argumenten, verschillende perspectieven. Zo wint de subjectieve gekwetstheid het van de vrije uitwisseling van standpunten. Het lijkt alsof de uitingsvrijheid een waarde is geworden van het tweede garnituur. Eerst respect voor mijn gekwetste gevoelens, dan praten we verder over de vrijheid van meningsuiting. [overgenomen van Free Flow of Information]
Ergens zonde dat folkzangeres Sibylle Baier niets is doorgebroken toen ze jong was. Dat had een boel lieve luisterliedjes op kunnen leveren.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
ANALYSE - Wie heeft zich dat weleens afgevraagd? Je bezoekt misschien weleens de site en huurt, of verhuurt een huis. Net als vele anderen ken je het en gebruik je het. Maar wat is het? Airbnb is niet waar het zich voor uitgeeft.
Eenvoudig gesteld bestaat een economie uit twee onderdelen. Je hebt economische spelers en je hebt een prijsmechanisme. Die economische spelers zijn bedrijven, of individuele personen. Met het produceren en afnemen van producten en diensten genereren zij vraag en aanbod. Het prijsmechanisme zorgt er voor dat vraag en aanbod bij een bepaalde prijs, de marktprijs, in evenwicht zijn. De ruimte waarbinnen dat prijsmechanisme functioneert noemen we de markt.
Airbnb doet zich voor als zo’n economische speler. Hier kun je zien dat ze zichzelf identificeert als bedrijf, of eigenlijk als meerdere bedrijven. De provider van de website heet Airbnb Ireland UC en is een private unlimited company en voor de betalingen heeft ze twee bedrijven. Airbnb Payments UK Ltd., gevestigd in Londen en Airbnb Payments Luxembourg S.A., gevestigd in Luxemburg. Allemaal geregistreerd in de betreffende handels- en bedrijfsregisters. Die verschillende onderdelen hebben natuurlijk een directie, een kantoor en werknemers. Je zou daardoor zomaar de indruk kunnen krijgen dat Airbnb ook daadwerkelijk een bedrijf is.
Er was in 2008 een wereldwijde economische crisis voor nodig om het neoliberalisme uiteindelijk toch niet van z’n plaats te krijgen als dominante ideologie. Als een crisis, zo groot, die verandering niet teweeg brengt, hoe moet zo’n verandering waarvan de noodzaak voor velen duidelijk is dan beginnen? Klein?
Laten we eerst een paar dingen op een rij zetten over ideologieën, zoals de vraag wat we überhaupt onder een ideologie moeten verstaan?
Je kunt zeggen, een ideologie is een min of meer samenhangend stelsel van begrippen en ideeën. Een stelsel dat, in tijden van brede ideologische consensus, meestal op de achtergrond aanwezig is en zelf niet wordt betwist. Ze vormt dan de grondslag van het dagelijkse politieke en maatschappelijke debat. Vergelijkbaar met het speelveld in de sport: de lijnen op het voetbalveld, de zwart-witvlakken op het schaakbord, ze worden als uitgangspunt geaccepteerd.
Neoliberalisme wordt de ideologie genoemd die in de jaren 80 dominant werd en waar zeker tot de kredietcrisis in 2008 brede consensus over bestond. Ze werd voorgegaan door het keynesianisme dat sinds de Tweede wereldoorlog leidend was geweest, maar geen antwoord had op de economische turbulentie in de jaren 70. Stagflatie bijvoorbeeld – een combinatie van inflatie en een stagnerende economie – kon binnen het keynesiaanse begrip van de economie eigenlijk niet bestaan. De ideologische consensus verbrokkelde, mede door de neoliberalen die wel antwoorden leken te hebben. Naar haar vertolkers werd steeds meer geluisterd en dat plaveide de weg voor een ideologische en een politieke omwenteling.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
De indieners zijn zes Republikeinse en twee Democratische afgevaardigden. Ze stellen ‘dat reguliere journalistieke activiteiten worden beschermd onder het Eerste Amendement, en dat de Verenigde Staten alle aanklachten tegen en pogingen tot uitlevering van Julian Assange moeten intrekken.’
Wikileaks oprichter Assange zit al vier en een half jaar gevangen in de Belmarsh gevangenis in Londen. De VS hebben zijn uitlevering gevraagd op grond zeventien aanklachten wegens overtreding van de Spionagewet en één aanklacht wegens samenzwering om computercriminaliteit te plegen. Assange wordt aangeklaagd voor voor het publiceren van geheime documenten uit de VS in 2010 en 2011.
NIEUWS - In de kerstvakantie is er vaak extra tijd om er even tussenuit te gaan. Een museumbezoek biedt een moment van inspiratie, van nieuwe ideeën opdoen of gewoon een moment van ontspanning. Graag zet ik een aantal tentoonstellingen op een rijtje om de gang naar het museum nog iets gemakkelijker te maken. Hiermee sluit ik mijn bijdrage aan Kunst op Zondag voor 2023 af. Mooie feestdagen en graag tot ziens in 2024.
Sfeerbeeld Lara de Moor in Museum MORE Gorssel © foto Wilma Lankhorst.
De tentoonstelling van Lara de Moor (1969) in Gorssel is verstillend en adembenemend mooi. In de tuinzaal van het museum hangen dertig werken van haar onder de titel ‘The other place’. Dit is de eerste museale tentoonstelling van deze Nederlandse kunstenaar. In haar werk creëert zij een mysterieuze wereld waarin verlaten plekken een eigen ziel en atmosfeer krijgen. Een afgehaald bed met en stapel dekens in een lege kamer brengt je in een oogopslag in een andere wereld. Soms verwijst ze in haar werk naar een historisch kunstwerk zoals in ‘Prop Table (after El Greco – 2018) en dan weer creëert ze zelf een nieuwe ruimte waarin ze een web van draden spint. En wat doet die zak met water daar aan de deurknop? Ontdek het zelf in de tentoonstelling The Other Place in Museum MORE.
In zijn psychologie maakt Seneca een onderscheid tussen ‘vrijwillige reacties’ en ‘onvrijwillige reacties’. De laatste zijn onze impulsieve en emotionele reacties. De eerste zijn reacties die voortkomen uit onze eigen rationele keuzes.
Met positieve emoties hadden de stoïcijnen geen probleem. Positieve emoties zijn goed, hoewel je een echte stoïcijn nooit zal betrappen op onbezonnenheid. Onvrijwillige reacties die leiden tot positieve emoties worden naar waarde geschat, maar indien nodig tot de orde geroepen in de stoïcijnse geest.
Seneca geeft als voorbeeld de woede. Het is niet alleen een zeer onprettige emotie, maar doordat woede ontstaat als onvrijwillige reactie leidt het ook vaak tot onverstandige daden. Woede komt volgens Seneca voort uit verkeerde verwachtingen en is destructief.
Wat we moeten doen om woede tegen te gaan, is in eerste instantie onze verwachtingen bijstellen. De wereld en de mensen om ons heen zijn niet perfect. Niet alles zal altijd op rolletjes lopen. Wie zich daarop instelt, wordt vanzelf al minder vaak kwaad.
Wat iemand volgens Seneca het beste kan doen, is zich na het opstaan indenken wat er die dag allemaal fout zou kunnen lopen, en zich daar vervolgens op voorbereiden. Zo iemand zal zich niet de hele dag over alles en nog wat ergeren, en kan opgelucht slapengaan omdat tenminste niet iedere ramp daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Ik ben in de gelukkige omstandigheid dat ik vrienden en kennissen heb die me af en toe een berichtje sturen “dat je dit echt moet luisteren!” Dergelijke zendingsdrang is sowieso te prijzen, maar in het geval van het album Glory van By Fire & Sword des te meer, en des te passender. Wat is dit ontzettend gaaf! Denk aan een vage, eclectische mix van seventies hardrock, traditionele heavy metal en een zanger die zingt en spreekt alsof hij op de domineeskansel staat. Ik snap het, menig lezer zal nu niet gelijk denken ‘dit moet ik horen’, maar vertrouw me: het totaal klopt gewoon. En de kwaliteit van de nummers is zó ontzettend hoog, zo pakkend, en zo strak uitgevoerd!
QUOTE - We do not believe that calling right now for a general and immediate ceasefire, hoping it somehow becomes permanent, is the way forward. It ignores why Israel is forced to defend itself: Hamas barbarically attacked Israel and still fires rockets to kill Israeli citizens every day. Hamas must lay down its arms.
David Cameron, sinds 13 november minister van Buitenlandse Zaken voor het Verenigd Koninkrijk en zijn Duitse evenknie Annalena Baerbock publiceerden gisteren een opiniestuk in The Sunday Times met hun gezamenlijke visie voor een duurzame vrede na de Gaza-oorlog.
Met een naam als ‘Doodseskader’ kun je pokkeherrie verwachten, en dat leveren Tim De Gieter en Sigfried Burroughs dan ook volop.
Zelf spreken ze liever van ‘sonische terreur’, maar als ik het kan verteren zal dat wel meevallen.
