Voorpagina

Zoekresultaten voor

'recensie'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Recensie | Blood, sweat and tears

, door

RECENSIE - Het nieuwe boek van oud-journalist Harry van Wijnen, over Winston Churchill en Engeland in de Tweede Wereldoorlog, verdient geen plek op het non-fictieschap.

De Tweede Wereldoorlog in het algemeen en Winston Churchill in het bijzonder zijn zowel dankbare als moeilijke onderwerpen om een boek over te schrijven. Aan de ene kant is er zeker geen gebrek aan dramatisch materiaal om een aangrijpend verhaal aan op te hangen; aan de andere kant: over beide onderwerpen is inmiddels een ontelbaar aantal boeken geschreven. Het getuigt dus van een flinke dosis lef dat nog eens dunnetjes over te willen doen.

Harry van Wijnen, de auteur van Blood, sweat and tears, heeft echter al ruimschoots zijn sporen verdiend in het schrijversvak. Zo was hij parlementair redacteur van Het Parool en redacteur bij NRC Handelsblad. Tevens was hij bijzonder hoogleraar perswetenschappen aan de Erasmus Universiteit en schreef hij verschillende boeken over de relatie tussen koningshuis en pers.

Het hier besproken werk is, zo schrijft Van Wijnen, ‘eensdeels een monografie van het staatkundige leiderschap van Winston Churchill in de jaren 1940 en 1941, anderdeels een geschiedenis van de miraculeuze overleving van Engeland onder maandenlange nachtelijke bombardementen en een gelijktijdige dreiging van een Duitse invasie.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-11-2022

Recensie | De magie van harmonie

, door

VERSLAG - Waarin de auteur de recent verschenen biografie ‘De Magie van Harmonie’ over econoom en ex-minister van Financiën Johan Witteveen bespreekt. 

In augustus 1973 verscheen er een artikel in Time Magazine met de kop: ‘A Mystic at the IMF’. De kersverse Managing Director van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) was tevens actief binnen de Soefibeweging, een mystieke stroming die zijn oorsprong heeft in de islam. Die mysticus was de econoom Johan Witteveen. Witteveen had al een behoorlijke carrière in Nederland achter de rug en was gaandeweg ook steeds hoger gestegen binnen de Soefi-gelederen.

In ‘De Magie van Harmonie’, de net verschenen autobiografie van Witteveen, neemt hij ons mee langs zijn carrière en langs zijn spirituele levensloop en laat hij zien hoe beide met elkaar vervlochten zijn. Zijn leven – dat de Depressie, Tweede Wereldoorlog, en vele andere crisis omspant – staat in het teken van de juiste balans tussen het innerlijke en het uiterlijke leven. Die harmonie heeft hem ver gebracht.

Het is een eerlijk, ontwapenend relaas. We lezen over zijn jeugd tijdens de Depressiejaren, zijn introverte karakter, zijn bijzondere maar overwerkte vader. We lezen over hoe hij zich als toch wat cerebraal ingestelde man probeert te verhouden tot zijn op het gevoel opererende, artistieke vrouw en hoe hij ook zijn carrière op zijn gezin probeert af te stemmen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Recensie | Het Ondiepe

, door

Grootste stap voor ontwikkeling mensheid was uitvinding boekdrukkunst. En de kaart. En de klok. Maar vooral het boek. En nu hebben we internet. Internet is niet slecht. Mensen krijgen er meer en bredere kennis door. En mensen zijn beter op de hoogte van actualiteit. Maar door internet kan je minder diep denken. En minder concentreren. Dat heb je allebei nodig om grootste dingen te bereiken.
Het boek Het Ondiepe van Nicholas Carr raakt een snaar. Subtitel is dan ook “Hoe Onze Hersenen Omgaan Met Het Internet“. Niet alles is overtuigend. Maar het hoofdpunt wel. Internet verandert ons en onze Cultuur. Boek is ook nog leerzaam. Dus lees eerst dat boek. En lees dan meer boeken. Zet af en toe het internet uit.
Dan kan ik in de toekomst langere recensies schrijven. Dan zijn jullie weer in staat ze uit te lezen. En het te doorgronden.

Ja, we hadden eerder een recensie uit GC-tijd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-09-2022

Postmoderne recensie

, door

Ik lees de stukken in VN’s Republiek graag, even graag als de stukken op De Contrabas of op Achille van den Branden, maar waar ik in die stukken niet goed tegenkan is wanneer er gesproken wordt van bijvoorbeeld ‘dit postmoderne meesterwerk’. Dan lees ik dat stuk niet uit, want ik weet dat ik me teveel ga ergeren. Dan ga ik verder met een bericht uit de Volkskrant of de NRC over wederom ‘een uitslaande brand in een bedrijfspand’ te Nuenen of Schinveld of Koog aan de Zaan, zoals we bijna dagelijks kunnen lezen. Het betreft bijna steeds branden in bedrijven die – maar blijf bij je onderwerp, jongen.

Ik wil wel eens weten wat een postmoderne roman is. Welke van de 1001 definities men gekozen heeft. Als je praat over gotische architectuur of barokmuziek of kubistische schilderkunst, dan weet je bij benadering wat er wordt bedoeld. Het begrip ‘postmodern’ wordt gebruikt voor van alles: beeldende kunst, filosofie, films, architectuur, muziek, psychologie, literatuur, dans, zelfs moeten er op deze wereld postmoderne christenen bestaan. Wat de schrijvers bedoeld hebben met die ‘postmoderne roman’, anders en meer dan dat die roman geschreven is na 1945, dat zeggen ze er nooit bij.

Catch-22 en American psycho en Enige defecten van Loesberg zijn drie romans die ‘postmodern’ zijn genoemd. Toch hebben ze niets gemeen, qua stijl of qua opbouw, ik kan althans niets ontdekken. Het postmoderne is in Amerika uitgevonden in het begin van de jaren vijftig, en is in het midden van de jaren zeventig in Nederland ontdekt. Ik weet niet waar. Ik denk dat er artikelen hebben gestaan in De gids en in Raster, maar ik las die artikelen nooit, want ik had wel iets beters te doen. Zo ongeveer het eerste boek in Nederland waar het etiket van de postmoderniteit op werd gelegd, was in 1974 dat boek van Loesberg.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Toneelrecensie | Herakles

, door

In de voorstelling “Herakles”  weten de theatermakers van toneelgroep De Appel het publiek acht volle uren lang geboeid te houden. Hoe doen ze dat?

Natuurlijk maken ze gebruik van hun vermogen om sfeer te scheppen. Het rijk der doden is heerlijk troosteloos. Het hof van de slechte koning is een fijn slangennest van incestueuze intriges. Ook heeft iedere scène een goede  opbouw naar een climax. Maar het meest opvallende middel was voor mij de afwisseling van grap en tragiek.

Het verhaal van de held Herakles is daar dan ook heel geschikt voor. Herakles is een held uit de Griekse mythologie. Het Griekse woord voor held is heros, u kent het van ons woord heroïsch. Een heros is iemand van half goddelijke, half menselijke afkomst. Hij is sterfelijk, maar na zijn dood wordt zijn ziel in sommige gevallen onder de goden opgenomen en heeft goddelijke macht. Tijdens zijn leven heeft een held bovenmenselijke kracht, maar ook zeer menselijke zwakten.

Herakles hoort dus bij de wereld van de goden en bij die van de mensen. Maar hij hoort ook bij de dood en tegelijk bij het leven:  een van zijn avonturen is, dat hij afdaalt in het Dodenrijk en daar levend weer uit komt. Een ander voorbeeld van dit leven in extremen is, dat hij wel een halfgod is, maar vele jaren lang als slaaf een zeer minderwaardig iemand moet dienen. Verder is hij wel erg viriel,  maar juist dat brengt hem in contact met vrouwen. Op één van die vrouwen raakt hij zo gesteld dat hij drie jaar lang in vrouwenkleren loopt en zich verder ook als een vrouw gedraagt. Dit laatste althans in de versie van De Appel, want er is ook een versie waarin Herakles door de  vrouw gedwongen wordt om dit te doen,  en ook een waarin Herakles’ vrouwenkleren uitsluitend een list zijn om de geile god Pan de verkeerde persoon te laten aanranden. Die komt dan van een koude kermis thuis.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie – Niemand in de stad

, door

Drinken, feesten, luieren. Typische studenten spelen de hoofdrol in ‘Niemand in de stad’, de tweede roman van Philip Huff. Maar onder het studentikoze laagje schuilt meer. Vaders en verliefdheid leggen de echte basis van de vriendschap tussen de drie hoofdpersonen bloot. Huff beschrijft subtiel maar pakkend hoe de keuzes die je maakt invloed hebben op een wereld die groter is dan het studentencorps.

In de trein naar wat tot twee jaar geleden mijn eigen studentenstad was, begin ik in ‘Niemand in de stad’. Verderop in de coupe zitten twee studenten in joggingbroek hun komende weekend te bespreken. Het is het perfecte decor om helemaal op te gaan in dit verhaal. Een dag later, in de trein terug, heb ik het boek alweer uit. Ik heb heimwee naar wat achter me ligt.

Studenten houden van jargon, ‘Niemand in de stad’ staat er dan ook bol van. Het zorgt ervoor dat je direct wordt meegetrokken in de besloten omgeving waar de jongens in leven. Die omgeving bestaat uit het ‘maagdenhuis’, zoals het Amsterdamse herenhuis waar de leden van dispuut Vondel wonen, heet en de sociëteit van het Amsterdams Studentencorps (ASC). Hoofdpersoon Philip, een brave jongen met een vriendinnetje uit zijn schooltijd, verandert onder invloed van zijn vrienden Matt (type vrouwenversierder) en Jacob (type intellectueel) in een echte corpsstudent. Huff weet deze verandering te beschrijven zonder al te uitgebreid in te gaan op smakeloze ontgroeningspraktijken die in studentenverhalen meestal het ontstaan van een vriendschapsband beschrijven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | The Idea of Justice

, door

Soms moet je gewoon ruiterlijk erkennen dat je eigenlijk te weinig van bepaalde materie weet om een diepgravend boek erover helemaal te kunnen vatten. Dat is helaas ook het geval met het boek The Idea of Justice van Amartya Sen. Misschien dat het me daarom ook bijna 2 jaar kostte om het boek uit te lezen.
Maar dat wil niet zeggen dat het zonde van de tijd was, integendeel.

In dit boek gaat Sen in op vrijwel alles wat er in de afgelopen honderden jaren is gezegd en geschreven over het streven naar rechtvaardige samenlevingen. En zoals de titel al doet vermoeden, speelt het standaardwerk van Rawls, A Theory of Justice, ook een grote rol. Maar dan vooral omdat Sen er in essentie afstand van neemt.

Een absoluut stelsel van rechtvaardige regels en instituten zijn volgens Sen niet haalbaar en niet wenselijk. De hele uitleg is vrij ingewikkeld, in ieder geval voor mij daar ik veel van de bekende theorieën op dit vlak überhaupt niet ken.
In mijn ogen komt het verhaal van Sen uiteindelijk neer op het volgende:
Het idee dat 1 raamwerk (bv socialisme of liberalisme) in staat is een perfect (of meest) rechtvaardige samenleving te creeëren is een illusie. Bescheidenheid zou de ideologen (niet de idealisten) dan ook sieren na het lezen van dit boek.
Er bestaat geen perfecte samenleving. Er bestaan alleen betere en slechtere varianten. En een proces van permanente verbetering put dus steeds uit alle mogelijkheden en kiest, na publiek debat, de beste optie voor iedere aparte uitdaging. Niet de perfecte dus en soms arbitrair gewoon een mogelijke optie. Als het de situatie maar beter maakt. Een niet genomen beslissing ter verbetering is slechter dan het (laten) wachten op een beslissing die past binnen jouw eigen raamwerk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | Het universum uitgelegd aan mijn kleinkinderen

, door

Wat was er voor de oerknal? Waarom weten wij zo zeker dat er kernexplosies in de zon plaatsvinden? En wat zijn zwarte gaten nou precies?

Voor filosofisch ingestelde kinderen is er een mooi boekje verschenen over de geschiedenis van het universum. Hubert Reeves behandelt in dialoogvorm een keur aan vragen die ingaan op allerlei aspecten van het heelal. Als grootvader is hij met zijn kleindochter in gesprek over zijn vakgebied: de astronomie. Vanuit hun ligstoelen bekijken zij de nachtelijke sterrenhemel.

Het boek begint met een hoofdstukje over de menselijke voortplanting. Dat lijkt misschien overbodig in een kinderboek over sterrenkunde, maar het heeft toch een functie: Reeves wil zijn kleinkind uit leggen dat wij zelf ook sterrenstof zijn.

Hij gebruikt in het boek vaker huis- en tuinbegrippen om het universum te beschrijven. Bijvoorbeeld: het heelal kun je vergelijken met een rozijnenpudding en ons sterrenstelsel is net een bijenkorf. Dat is de kracht van dit kinderboek: abstracte feiten over het universum worden uitgelegd aan de hand van alledaagse voorbeelden. Hubert Reeves weet ook een brug te slaan tussen astronomische kennis en het klimaatprobleem.

De kleindochter stelt goede vragen. Ze wil bijvoorbeeld weten hoe je de leeftijd van de zon kunt bepalen en waarom er op de aarde wel zuurstof is en op andere planeten niet. Het boeiendste onderwerp vind ik of er in de toekomst op aarde een hogere levensvorm dan de mens te verwachten is. Als wij ons hebben ontwikkeld vanuit eencelligen, dan is het toch niet ondenkbaar dat de mens zal evolueren tot een nog complexer wezen?

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Boekrecensie | Duiven vliegen op

, door

Melinda Nadj Abonji schreef het beste boek van 2010 binnen het Duitse taalgebied. Ze mixt familieromantiek met historische feiten, generatieconflicten en de hopeloze situatie in het land van herkomst. Ze laat zien dat de oorlog in Joegoslavië ook voor de inwoners van het land niet gemakkelijk te begrijpen is.

Als jullie nu niet onmiddellijk stil zijn, dan lever ik jullie aan de communisten over, ja, ja, die daar, die er uitzien alsof ze uit steen zijn gehouwen…pas veel later zullen Nomi en ik begrijpen dat er achter al die haat een geschiedenis verborgen ligt die vader recht in het hart raakt…..

Ildikó en Nomi groeien op in het Joegoslavië van Tito. Ze komen uit Vojvodina en hun familie behoort tot de Hongaarse minderheid, hun voertaal is Hongaars. Lange tijd wonen ze bij Mamika, de grootmoeder, omdat vader en moeder geld willen verdienen in Zwitserland. Tegen de tijd dat de meisjes in de puberteit raken laten hun ouders ze overkomen naar het rijke westen. De zusjes beginnen aan een nieuw leven. Na verloop van tijd krijgen de ouders de gelegenheid om een goedlopend burgerlijk restaurant over te nemen in een welvarende gemeente aan het meer van Zürich. Ildi en Nomi zijn dan al zo oud dat ze kunnen meewerken in de bediening.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | De verbale guerrilla’s van Dijkshoorn

, door

“Een warme zeehond, daar heb je een heel aardige kameraad aan. Van warmte worden zeehonden mild. Kom je thuis, hebben ze een kruiswoordraadsel opgelost. Potje thee op tafel. Dat soort dingen.”

Nico Dijkshoorn, voor kijkers van ‘De Wereld Draait Door’ bekend als de huisdichter van het programma, bracht begin maart 2011 de bundel ‘Kleine Dingen’ uit.  De bundel bestaat uit columns en gedichten, verdeeld over negen thematische hoofdstukken. Zo is er het hoofdstuk ‘De Krant’, waarin Dijkshoorn krantenberichten op een andere manier interpreteert dan dat ze staan beschreven in de krant. Bij het bericht dat een man een val van 122 meter overleeft, vraagt Dijkshoorn zich af wat iemand onderweg denkt. “Wat gebeurt er als je als een baksteen naar beneden suist? Denk je, vlak voordat je te pletter valt: hé, wat een geinige gordijnen daar op de vierendertigste verdieping? Of denk je aan stoofpeertjes?”

Veel van zijn stukken zijn ironisch en lachwekkend. Bijvoorbeeld wanneer Dijkshoorn ons vertelt hoe  moeilijk het is om zeehonden thuis te houden. Dat je ze warm moet houden, omdat ze anders typische zeehondendingen gaan doen, zoals zwemmen en geluiden uitstoten.

En ook al overheerst de humor in de bundel, sommige stukken zijn juist serieus, zoals blijkt in het hoofdstuk ‘Ikea’. Hierin worden de verhalen verteld die schuilen achter het kopen van een slaapbank, of een  Stornäs eettafel. Deze hebben bijna allemaal met afscheid te maken. Een stel dat uit elkaar gaat, een geliefde die er niet meer is of een dochter die gaat samenwonen.

Vorige Volgende