Iedere leerkracht een master?

ACHTERGROND - Moeten alle leerkrachten een masterdiploma hebben? En zoja, wat moet de overheid doen om dat te bereiken?

Ooit hadden we een kweekschool, is mij verteld. Dat heeft niets met bloemen te maken, maar wellicht hadden we de naam moeten houden, dan waren wij nu Finland. Op de kweekschool kwam je alleen als je wat kon, en als je ervan kwam dan verstond je het vak van onderwijzer. Ik geloof dat echt; als je de historie van de opleidingen tot onderwijzer leest, dan valt op hoe selectief men was bij aanname van leerkrachten in de opleiding.

De minister wil de toelatingseisen voor de PABO verder verhogen en dat lijkt me goed. Bij toeval kwam ik deze grafiek tegen over het opleidingsniveau van leerkrachten in de VS. De VS zijn interessant, met vijftig verschillende staten en culturen. Daar vind je grote verschillen, die een natuurlijk experiment mogelijk maken. Het rapport gaat over de regionale verschillen en laat het effect zien van een hoger opgeleide bevolking op de economie.

In 8 van de 50 staten moet je een masters hebben om leerkracht in het basisonderwijs te mogen zijn. In 2010 had bijna de helft van de basisschoolleerkrachten een master’s degree, en 94 procent een bachelor. In aanvulling op een bachelor, moet men beschikken over een licentie. Omdat het een overheidsgereguleerd beroep is, is de variatie over het land niet zo groot. Echter, kijk je op lager niveau naar de stedelijke gebieden, dan zijn de verschillen wel groot.

In de zuidelijke stedelijke gebieden is de kans dat je een leerkracht treft met een masters’s degree het laagst (3 per 10). In het Noord-oosten en mid-westen is de kans het grootst. In Buffalo-Niagara Falls, NY, zijn het er 8 uit 10.

De schrijvers stellen dat het vooral de overheid is die ervoor zorgt dat er hogere opleidingsniveaus zijn. In 8 staten is een master (of daaraan vergelijkbaar) verplicht om een licentie te krijgen voor het vak van basisschoolleerkracht (Connecticut, Kentucky, Maryland, Michigan, Mississippi, Montana, New York, and Oregon). In 16 staten kun je extra verdienen als je een masters hebt.

Maar ik zie nog iets anders in de grafiek. In regio’s waar het aandeel masters laag was, is het aandeel in de afgelopen twintig jaar nauwelijks gestegen. In regio’s waar het aandeel al hoog was (zo rond de 40-50%), is het aandeel alleen maar gestegen.

Met andere woorden: de overheid speelt een belangrijke rol bij het verhogen van de kwalificaties van leerkrachten. Als zij eenmaal dat pad opgaat, en de helft van de groep heeft een hoger diploma, dan lijkt het erop dat anderen ook gaan meedoen in de “wedloop”. Je krijgt dan een spiraal omhoog.  Als de minderheid een hoger kwalificatieniveau heeft, lijkt dit effect er niet te zijn.

En daarmee zie je ook gelijk het dilemma; de overheid kan wel een hoger  niveau willen, maar dat zal ook extra investeringen vergen. Op gegeven moment wil iedereen een hoger diploma om mee te komen; als zij ook recht hebben op een hoger loon, zal het hele systeem duurder worden.

Via Onderwijs in Grafieken.