dossier

Vluchtelingencrisis

Sargasso – dossier vluchtelingencrisis


Na 1 maart aangekomen vluchtelingen in detentie gezet

Vluchtelingen die na 1 maart aankwamen op de Grieks eilanden zijn in provisorische detentie gezet en het recht asiel aan te vragen wordt ze ontzegd. Human Right Watch ontdekte een vrachtship van de marine waarop enkele honderden mensen worden vastgehouden. Een Syrische vluchteling filmde de situatie daar.

Human Rigth Watch doet in dit filmpje verslag.

Verder rapporteert Human Right Watch:

On Lesvos around 500 people are being detained in a naval cargo vessel in the port of Mytilíni. On Chios 140 people are locked up in an old warehouse next to the port, on Samos at least 100 people detained in a storage next to the port police, and on Leros as many as 250 people live in old buildings, in containers and on the floor around the port police station. None of these areas is in any shape or form suitable to house people.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Waar een wil is…

NIEUWS - Vorige week riepen Stichting Vluchteling, Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children de Nederlandse gemeenten op om zich te verenigen in een ‘Coalition of the Willing’ die het kabinet zo ver moet krijgen de opvang van 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen uit de Griekse kampen naar Nederland te halen.

Dit in navolging van een brief die de Griekse minister Michalis Chrisochoidis in oktober 2019 stuurde naar alle andere EU-regeringen, met het verzoek vrijwillig 2.500 alleenstaande kinderen te herplaatsen vanuit Griekenland.

Frankrijk, Finland, Portugal en Luxemburg deden toezeggingen en burgemeesters in Duitsland verklaarden zich bereid kinderen op te vangen. Nederland doet, bij monde van premier Rutte, wat het de laatste jaren altijd deed bij soortgelijke situaties: niets. “Er zijn geen voornemens van vanuit de regering om dat te gaan doen”, zei Rutte op de laatste persconferentie na de ministerraad).

De gemeenteraden van Amsterdam en Den Haag reageerden wel meteen positief. Een meerderheid van de gemeenteraden  gaf aan gehoor te willen geven aan de oproep.  In de laatste 4 dagen volgden nog eens 7 gemeenten dat voorbeeld. Voor updates zie onderaan.

In 9 andere gemeenten lopen initiatieven, waaronder moties die in komende raadsvergaderingen aan de rode moeten komen. In de provincie Friesland willen diverse politici zich richten tot de commissaris van de Koning.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Waarom vluchtelingen in de de jaren negentig nog geen probleem waren

ACHTERGROND - Dertig jaar geleden migreerden meer mensen, ook moslims, naar Europa dan nu. Toch maakte men zich toen niet zo openlijk zorgen. Wat maakt het verschil? Een geschiedenisles van migratiehistoricus prof. Leo Lucassen.

In de negentiger jaren vluchtten ongeveer evenveel mensen naar Europa als nu. Naturlijk was een deel van de bevolking en een deel van de politici van mening dat er te veel vluchtelingen op ons afkwamen. Toch is het anti-migratiesentiment en het anti-Islamgeluid in 2020 veel luider dan toen. Als de groep migranten niet groter is, en de samenstelling is niet wezenlijk anders. Wat is er dan aan de hand? Migratiehistoricus Leo Lucassen maakte een historische analyse van de situatie. Hieronder vijf stappen die laten zien hoe we bij de huidige stand van zaken zijn gekomen.
© Leo Lucassen, De afkomst van asielzoekers in twaalf verschillende Europese landen tussen 1990 en 2015. Vvia Studium Generale Utrecht

1. Vluchtelingen kwamen meer in ons vizier

Een aangepast EU-visabeleid maakte migratie veel zichtbaarder. Sinds 1993 moeten de meesten mensen uit Afrika, Azië en het Midden-Oosten een visum aanvragen om Europa in te komen. Eerder namen vluchtelingen voor het overgrote deel de bus, trein of het vliegtuig. Door deze “papieren grens” kan dat niet meer.

Nu wagen ze zich aan illegale smokkelaars en aan een levensgevaarlijke vlucht over zee. Als gevolg hiervan loopt vluchten steeds vaker fataal af. Lucassen ziet dat de media sinds 2013 zoveel meer aandacht geven aan vluchtelingen omdat ze zoveel zichtbaarder zoveel gevaarlijkere routes nemen.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Kleine beetjes of grote woorden?

COLUMN - Donderdag 27 februari, staatssecretaris Broekers-Knol:

Turkije speelt een belangrijke rol als het gaat om migratie

Vorige week donderdag was staatssecretaris Broekers-Knol in Turkije op bezoek om eens met de vice-ministers van Binnenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken en leden van het Turkse parlement te babbelen over de uitvoering van de ‘Turkije-deal’ en de samenwerking met Griekenland.

Daar kon de staatssecretaris dit nog aan toevoegen:

Ik heb grote waardering voor de inspanningen van Turkije om de EU-Turkije Verklaring goed uit te voeren.

In de nacht van 27 op 28 februari liet Erdogan weten de grens naar Griekenland en Bulgarije open te gooien. Sindsdien trokken duizenden vluchtelingen naar de grens, maar die worden tegen gehouden door Griekse en Bulgaarse politie en leger.

1 maart, Rutte reageert en twittert:

Zojuist mijn zorgen gedeeld en volle steun uitgesproken aan @PrimeministerGR  vanwege de situatie aan de Grieks-Turkse grens. Afspraken uit de EU-Turkije Verklaring dienen volledig te worden nageleefd.

Daarna niets van hem vernomen wat die ‘volle steun’ aan zijn Griekse collega’s concreet in zal houden.
Een dag later:

Je mag mensen nooit op deze manier inzet maken van een politieke strijd

En

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Geen aanzuigende werking door SAR operaties

FACTCHECK - De aanwezigheid van NGO-schepen voor de kust van Libië hebben geen aanzuigende werking op de vluchtelingenstroom. Dat concluderen onderzoekers van het Migration Policy Centre (MPC) en het Robert Schuman Centre for Advanced Studies in een rapport voor het European University Institute (EUI).

Het effect van een ‘aanzuigende werking’ wordt herhaaldelijk van stal gehaald als argument tegen humanitaire maatregelen voor vluchtelingen.

In Nederland werd het o.a. gebruikt om een generaal pardon tegen te gaan ( 2007 e.v.). De evaluatie van de pardonregeling door het WODC toonde aan dat er van een aanzuigende werking geen sprake is geweest.

De ‘Search and Rescue’ (SAR) operaties van diverse NGO’s in de Middellandse Zee kwamen zwaar onder vuur te liggen en konden zelfs op strafrechtelijke maatregelen rekenen. Ook hier meenden tegenstanders en meerdere Europese bewindslieden de NGO’s te moeten beschuldigen een aanzuigende werking te creëren.

Britse onderzoekers toonden in 2017 al eens aan dat er geen correlatie was tussen de activiteit van de NGO’s en de migratiestromen. Het recente onderzoek naar de migratiestromen vanuit Libië naar Italië tussen 2014 en oktober 2019, komt tot eenzelfde conclusie. De cijfers laten zien dat het aantal vluchtelingen dat uit Libië vertrok juist afnam.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol: “80% van migranten komt om economische redenen”

NIEUWS - Ondanks waarschuwende woorden van Horst Seehofer, de Duitse minister voor Binnenlandse Zaken, dat herhaling van de vluchtelingencrisis in 2015 in de lucht hangt, schaart Nederland zich bij een meerderheid van Europese landen die het vertikt ook maar enige beweging te maken richting een gemeenschappelijk humaan asielbeleid.

Zich verschuilend achter een paar flauwekul smoejes verklaarde staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) dat Nederland zich niet aansluit bij het akkoord dat Duitsland en Frankrijk sloten met Italië en Malta, teneinde de druk op de opvang aldaar enigzins te verlichten. Alleen Ierland, Portugal en Luxemburg zijn bereid deel te nemen aan het plan vluchtelingen versneld door te plaatsen.

Volgens De Volkskrant is één van de argumenten die de staatssecretaris hanteerde “dat 80 procent van de migranten hier komt om economische redenen, zij maken geen kans op een verblijfsvergunning. Deze economische migranten over Europa herverdelen, leidt volgens Broekers-Knol alleen maar tot meer problemen.”

Tachtig procent?  En de zeven landen zouden die over Europa wilen verdelen? Heeft ze het plan eigenlijk wel gelezen? Zulke retoriek zou toch tot Kamervragen moeten leiden. Waar zijn de bewijzen voor haar beweringen?

Nederland ging met een magere agenda naar de EU bijeenkomst (7 en 8 oktober) in Luxemburg. De staatssecretaris zou “expliciet aandacht vragen voor de situatie op de Griekse eilanden en de noodzaak om Griekenland bij te staan om structurele verbeteringen door te voeren in de opvang en het versnellen van de asiel- en terugkeerprocedures”.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Cynisch businessmodel

COLUMN - Wat ook nog ter sprake kwam op de persconferentie na de ministerraad van afgelopen vrijdag:

Lambie (RTL Nieuws): Meneer Rutte, er zijn zojuist weer zeven mensen verdronken in de zee tussen Griekenland en Turkije. Vreest u voor een…

Rutte: Ik heb daar niet…dat is nieuws wat net…

Lambie: Dat is nieuws wat net bekend is geworden…

Rutte: Vreselijk. Echt verschrikkelijk. Dit is zo erg, want hier zie je dus uit dat het cynische businessmodel van die bootjessmokkelaars, de Middellandse zee, dit is dan de Egeïsche zee, het is zo schaamteloos en het is zo levensgevaarlijk. Hier komen dus weer mensen om, blijkbaar, nou verschrikkelijk nieuws.

De journalist zaagt de MP verder door over het toenemend aantal oversteken vanuit Turkije, de effectiviteit van de Turkije-deal en de overvolle Griekse kampen.  Wat dat laatste betreft zegt Rutte:

Nederland is op alle mogelijke manieren al beteiligt, betrokken, bij het aanpakken van dit probleem. Met structurele verbeteringen etc.

Op alle mogelijke manieren al beteiligt? Wat valt er dan zoal onder uw ‘alle mogelijke manieren’ en ‘structurele verbeteringen’?

Structureel (want tot nu toe bij herhaling) tegen de Grieken zeggen dat ze hun asielprocedures moeten versnellen en ze de leefsituaties in de kampen moeten verbeteren.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Cruiseschip redt vluchtelingen

NIEUWS - Update van 28 juli onderaan dit artikel.

Afgelopen zondag heeft het cruiseschip Marella Discovery voor de kust van het Griekse schiereiland Peloponnesos, 111 vluchtelingen gered die in problemen waren geraakt. Ze zijn naar de Griekse haven Kalamata gebracht, de twee schippers zijn gearresteerd.

Dat laatste is al een tijd ‘standaard procedure’ geworden. De mensen die de boten besturen waarmee vluchtelingen Europa proberen te bereiken, worden door de lokale politie gearresteerd, waarna ze veelal worden veroordeeld voor smokkelarij.

Een juridisch centrum op Lesbos meldt dat in veel gevallen de bestuurders van de vluchtelingenboten zelf ook vluchtelingen zijn. De gearresteerden worden de rechten onthouden die ze volgens artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens horen te hebben (o.a. hulp van een tolk en juridische bijstand).

Ook al is de vluchtelingenstroom in en rond de Middellandse Zee aanzienlijk afgenomen, het aantal aankomsten blijft dit jaar gestaag toenemen.

Stand per 22 juli: 40.974 aankomsten, waarvan in Griekenland 21.112, Spanje 14.667, Italië 3.353, Malta 1.048 en Cyprus 794.

Over zee kwamen 32.114 vluchtelingen aan, over land: 8.860. De UNHCR telde 668 mensen die zijn omgekomen of vermist.

De druk op vluchtelingenkampen neemt weer toe, terwijl de hulp nog aan alle kanten tekort schiet. Dat zal op korte termijn ook niet beter worden. Vorige week, 18 juli, tijdens informeel overleg in Helsinki, konden de voor migratie verantwoordelijke Europese bewindslieden niet tot een akkoord over samenwerking komen en blijft alles vooral gericht op het tegenhouden en terugsturen van vluchtelingen, in plaats van het oplossen van de problemen waar deze in verzeild zijn geraakt.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Kamp Moria stroomt vol

NIEUWS - Terwijl de vluchtelingen die door het schip Sea-Watch 3 zijn gered en in Lampedusa in afwachting zijn van opvang in Finland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Portugal, gaat wat de ‘vluchtelingencrisis’ heet, onverminderd voort.

In hun nieuwsbrief van 29 jun jl. laat Stichting Bootvluchteling weten dat het beruchte vluchtelingenkamp Moria (op het Griekse eiland Lesbos) weer vol begint te stromen. In de afgelopen weken kwamen meer dan 500 mensen aan op Lesbos.

Ondertussen zijn in de maand dat de Wereldvluchtelingen Dag plaatsvond, opnieuw mensen omgekomen. Op 11 juni verdronken zeven mensen voor de kust van Lesbos en 17 juni verdronken nog een acht mensen  voor de Turkse kust.

Volgens de IOM (International Organization for Migration) zijn dit jaar (tot 27 juni) 597 mensen omgekomen of vermist geraakt in en rond de Middellandse Zee. Wereldwijd zijn dit jaar tot nu toe ruim 1240 mensen omgekomen bij hun poging elders in de wereld een menswaardig bestaan te vinden.

Het IOM-project ‘Missing Migrants’ houdt sinds 2014 bij hoeveel mensen omkomen of vermist raken. In de inleiding van het 28 juni jl. uitgebrachte rapport over vermiste (vluchtelingen)kinderen worden de harde cijfers samengevat:

Wereldwijd meer dan 32.000 mensen omgekomen. Daarvan zijn er tussen 2014 en 2018 meer dan 17.900 in de Middellandse Zee aan hun noodlottig einde gekomen. Daarvan zijn bijna 12.000 mensen niet teruggevonden.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Harbers visie op Griekse vluchtelingen ellende

VERSLAG - Precies drie jaar geleden begon het topberaad tussen EU en Turkije en dat op 19 maart 2016 leidde tot ondertekening van de zgn. Turkije-deal. Een deal die onder andere resulteerde in erbarmelijke toestanden in Griekse opvangkampen op Lesbos en Samos.

Afgelopen maandag stuurde staatssecretaris Harbers een verslag van zijn werkbezoek aan Griekenland naar de Tweede Kamer. Onderdeel van dat bezoek op 13 en 14 februari was o.a. een kijkje nemen in een paar opvanglocaties voor vluchtelingen.

We nemen het verslag even door en plaatsen daar opmerkingen bij van Nederlandse artsen die als vrijwilliger op Lesbos werken (achter ‘Harbers’ citaten uit zijn verslag, achter  ‘Opm.’ de reacties van de artsen).

Harbers:

Ik heb aandacht gevraagd voor het gebrek aan medisch personeel, waardoor toegang tot zorg beperkt is en asielprocedures nog meer vertraging oplopen vanwege uitgestelde kwetsbaarheidsprocedures. In verschillende gesprekken ben ik geïnformeerd over de inspanningen van de Griekse autoriteiten om meer medisch personeel te werven om de zorg op de eilanden en de kwetsbaarheidstoets adequaat uit te kunnen voeren.

Opm.:
De Griekse gezondheidszorg organisatie beloofde een aantal maanden geleden een heel aantal Griekse artsen te gaan stationeren op Lesbos zowel in het kamp als in het ziekenhuis ter versterking van de overbelaste werkers daar maar tot op heden is daar niets van terecht gekomen. De datum van ingang is uitgesteld, geen idee hoe het daar nu mee staat.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

IND blijft vluchtelingen terugsturen naar landen waar ze gevaar lopen

Nu pas, woensdagochtend, is tot de nationale media doorgedrongen dat zaterdag drie passagiers van een KLM-vlucht naar Nairobi uit het toestel zijn gehaald en gearresteerd, omdat ze protesteerden tegen de uitzetting van een Sudanese asielzoeker naar Sudan.

De drie bleven staan om te verhinderen dat het toestel zou vertrekken. Die methode werd eerder met succes toegepast door een studente in Zweden, die zich verzette tegen de uitzetting van een Somalische naar Somalië. Zíj had succes, maar in Nederland volgen we dit soort humanitaire acties niet na. Wat denken ze wel!

Dus werden de protesterende passagiers uiteindelijk op verzoek van de KLM door de marechaussee uit het vliegtuig verwijderd en meege-nomen. Mensen die de gebeurtenis wilden filmen kregen te horen dat ze beelden moesten verwijderen. Anders zouden ook zij worden opgepakt.

Gemarteld

De uitzetting betrof de 25-jarige Ezzedine Mehimmid uit Darfour. Er werd gevreesd dat hij bij aankomst in Sudan zou worden gearresteerd, mogelijk gemarteld en misschien zelfs gedood, aangezien de oorlog in Darfour eigenlijk nooit is bijgelegd. Amnesty International meldt dat er na zijn aankomst niets meer van hem is vernomen, zodat gevreesd mag worden dat hij inderdaad ergens in een cel zit.

Amnesty meldt ook dat een man die verleden jaar door de altijd strenge IND naar Sudan werd teruggestuurd en aan de Sudanese veiligheidsdienst NISS werd overgedragen, daadwerkelijk werd vastgezet en gemarteld. Foto’s van zijn verwondingen bewijzen de mishandeling, volgens Amnesty. Hij kreeg van de veiligheidsdienst het consigne zich dagelijks te melden, maar zit nu ondergedoken ergens in Sudan.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Echte Christenen

Geboeid volgde ik vorige week een live-blog op de site van de EO. De actiegroep We Gaan Ze Halen (WGZH), die de laatste tijd weer behoorlijk in de media is geweest, hield daar bij monde van Gert-Jan Kole een verslag bij, van hun reis naar Griekenland en weer terug. Het is een verslag van echte Christenen (met hoofdletter), die vanuit diepe overtuiging dit avontuur aangingen.

Lachen man

Ik moest actief op zoek naar dit verhaal, want de site wordt niet overal (bijna nergens) gelinkt in de berichtgeving. Die dan wel weer vrij overvloedig is, jammer genoeg meestal vrij negatief en bepaald niet feitelijk.

Ik heb me hier en daar een breuk gelachen over de artikelen en de reacties daarop. Staatssecretaris Harbers die, ongehinderd door enige kennis, riep dat het hier om mensensmokkel ging. Gretig overgenomen door verschillende media en reaguurders, die ook niet verder keken dan hun neus lang is. Het roze bruine riool, waar ik me uiteraard niet in heb begeven, maar waarvan ik de koppen van de artikelen door een zoekopdracht wel meekreeg, lachte zich op zijn beurt een hoedje (met veer). Omdat er maar 750 euro was opgehaald – via crowdfunding – voor de actie en ze dus vast niet konden gaan. Stonden die ff voor lul, toen de kolonne toch vertrok.

Vorige Volgende