Overzicht

dossier

Tweede Kamerverkiezingen 2021

Foto: -JvL- (cc)
Foto: -JvL- (cc)

Het ‘wat als’-parlement

, door

Hoewel zijn mentor, die hem destijds de Tweede Kamer in begeleidde, nu hem dringend adviseerde op te stappen, herinnerde Rutte zich ineens dat 1,9 miljoen kiezers op hem hebben gestemd. Ja, zo moet hij gedacht hebben, dan ben ik wel verplicht aan te blijven.

U snapt dat de VVD-kandidaten die naast Rutte nog 301.479 stemmen bij elkaar sprokkelden, nederig de grote leider zullen volgen. Die nederigheid zou de voltallige VVD-fractie, Rutte incluis, beter passen, want er zijn nog altijd ruim acht miljoen kiezers die niet op Rutte of de VVD hebben gestemd.

Voor wie de zaken graag relativeert:
© Sargasso TK2021 stemmen totaal VVD Rutte Tweede Kamer

Rutte gaat dit Paasweekend reflecteren hoe hij zich de komende vier jaren gaat verhouden tot de parlementaire democratie. Alsof er geen coronacrisis is. Ach, laten wij ook eens wat fantaseren….

Wat als er geen kiesdrempels en kiesdelers worden gehanteerd en alleen de 150 kandidaten met het hoogst aantal stemmen in de Tweede Kamer zouden zitten? We stemmen immers op personen en niet op partijen (meen ik mij te herinneren)?

De top-150 is goed voor 93,75% van het totaal aantal geldige stemmen. Laten we eens nader kijken naar dit ‘wat als’-parlement.

Er zouden geen 17 maar 27 partijen in de Tweede Kamer zitten. Acht eenmens-fracties er bij en twee partijen die 2 zetels halen en alsnog in de Kamer hadden kunnen komen.
D66 zou de grootste partij worden, Een meerderheidscoalitie is haalbaar met VVD, D66 en CDA, aangevuld Groenlinks en PvdA.
© Sargasso TK2021 Het als-wat parlement Tweede Kamer

Foto: -JvL- (cc)

TK verkiezingen – opkomst en nieuwe partijen

, door

Afgelopen vrijdag maakte de Kiesraad de officiële uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen bekend. Er waren geen verrassingen, alle cijfers waren gelijk aan die al een week lang in de media circuleerden. Wij lichten de nieuwe partijen er nog eens uit.

Maar eerst nog dit:
De opkomst viel niet tegen. Hoewel lager dan bij de vorige verkiezingen (2017: 81,6%), week het opkomstpercentage niet extreem af van de trend van de laatste jaren.

In 1971 waren de eerste verkiezingen waarbij geen opkomstplicht meer gold. Het opkomstpercentage kelderde toen drastisch. In de zeven na-oorlogse verkiezingen was het gemiddelde opkomstpercentage 94,16%. Vanaf 1971 tot en met de voorlaatste verkiezingen lag het gemiddelde op 80,52%. Het gemiddelde over de laatste vijf verkiezingen was nog iets lager: 78,19%

© Sargasso Opkomst TK verkiezingen2021 en eerder

Voorafgaand aan de verkiezingen van 17 maart werd gesuggereerd dat de opkomst lager kon uitvallen omdat veel mensen niet ter stembus zouden gaan vanwege de corona-pandemie. Niet nodig, sprak de minister, want 70-plussers konden ´briefstemmen´ en al wie niet naar het stemlokaal durfde kon deze keer geen twee maar drie volmachten aan anderen geven.

Het resultaat? Er zijn 1.069.048 briefstemmen van kiezers binnen Nederland geteld. Hiervan waren er 3.080 (0,29%) ongeldig en 1.181 (0,11%) blanco.
Het aantal stemmen per volmacht was iets lager dan bij de vorige verkiezingen: nu 917.698 (8.77%), in 2017 964.811 (9,13%).

Foto: -JvL- (cc)

Ook het klimaat verliest de verkiezingen

, door en

Ja, we weten dat links heeft verloren. Maar hoe zit dat met het klimaat? Want in het algemeen is ‘klimaat’ een steeds belangrijkere rol gaan spelen, en niet alleen bij links. Inmiddels geeft bijna elke partij toe dat er een probleem is, hoewel ze sterk verschillen in hun gevoel van urgentie en de voorgestelde oplossingen. De linkse partijen zijn het groenst en D66 is duidelijk groener dan de VVD, waar ze denken dat we de klimaatdoelen wel gaan halen (wat volgens een doorberekening van hun plan niet zo is) en we rustig aan kunnen doen. De partijen ter rechterzijde van de VVD zetten liever in op klimaatadaptattie (JA21) of willen de klimaatwet intrekken (FvD).

Wat betekenen de verkiezingsuitslagen voor het klimaatbeleid en hoe er gestemd zal worden over klimaatmaatregelen in de Tweede Kamer? Voor politieke partijen geeft KiesKlimaat op basis van stemmingen in de Kamer elke partij een klimaatlabel. Wij vroegen ons af hoe de klimaatlabels vertegenwoordigd waren in de Tweede Kamer en hoe dat is veranderd met de nieuwe zetelverdeling. De winst van D66 zal goed zijn voor het klimaat (hoewel D66 slechts label C kreeg), maar de winst van rechtse partijen doet dat weer teniet. De groenste partijen zitten op links, maar juist daar vielen de klappen, behalve bij de Partij voor de Dieren en, zo lijkt het op dit moment, BIJ1. Dus helaas, de titel van dit stuk verklapte het natuurlijk al: ook het klimaat is deze verkiezingen grote verliezer.

Foto: -JvL- (cc)

Volt grote winnaar verkiezingen!

, door

Met 18 zetels is Volt de grote winnaar geworden van de Tweede Kamerverkiezingen 2021. Of nou ja, het zou het zijn als Google Trends bepalend zou zijn en *checks notes* we het gemiddelde van de afgelopen 31 dagen nemen.

En laat dat nou exact zijn wat we gedaan hebben. Alle partijen door die site halen en de resultaten daarvan omrekenen naar Kamerzetels, en tadaa:

Is het zinvol? Mwah. Is het wetenschappelijk? Nah. Maar toch: ook bij eerdere verkiezingsuitslagen bleken ‘verrassingen’ achteraf al zichtbaar in zoekverkeer, dus wie weet. Want bovenstaand steephdiagram laat wel wat opvallende dingen zien. De grootste verrassing is natuurlijk Volt, er even van uitgaande dat er normaal gesproken ampere watt op die term wordt gezocht. Alhoewel, verrassend? De partij heeft de afgelopen maand een enorme bak aandacht gekregen, en je kon dan ook niet om deze pan-europese D66-kloon heen (*duikt*).

Dat vertaalt zich volgens de officiële peilingen mogelijk al in een verrassende 3 zetels, maar op basis van deze trends zou de partij kunnen hopen op nog meer, zeker gezien het aantal mensen dat nog twijfelt over de stem. Opvallend is ook dat de in de ‘echte’ peilingen aanzienlijke voorsprong van de VVD hier totaal wegvalt. Is dat omdat de VVD inmiddels synoniem van Mark Rutte is en mensen daar op zoeken, of wordt de VVD toch kleiner dan gedacht? De PVV doet het als partijnaam traditioneel slecht in trends, omdat het vooral over Geert Wilders gaat en niet over de partij. En daarom natuurlijk ook weer wel, het aantal partijleden is – tegen de landelijke trend in – al jaren vrij constant.

Foto: -JvL- (cc)

De peilingpeiler: Waar zitten de peilingen er naast?

, door

We weten niet hoe het u vergaat, maar wij laten de peilingen liever rechts liggen, maar dat lukt natuurlijk niet dus volgen we de peilingen op de voet, als een kind dat achter de bank wil duiken omdat de film te eng is maar toch door haar vingers naar het scherm gluurt, en na de film onder haar bed kijkt of er geen monster onder ligt en met opengesperde ogen naar het plafond staart en als we dan uiteindelijk van vermoeidheid in een diepe slaap vallen dan schrikken we nogal eens zwetend en gillend wakker. De peilingen zitten er ook weleens naast, fluisteren we dan als een mantra tegen onszelf, de peilingen zitten er ook weleens naast, de peilingen zitten er ook weleens naast, de peilingen zitten er ook weleens naast…

Ter vermaak, afleiding ende zelfkastijding, vragen we onze lezers: waar denkt u dat de peilingen het mis hebben? Wat worden de verrassingen en teleurstellingen van 2021?


De Peilingwijzer van Tom Louwerse combineert de peilingen voor de Tweede Kamer van I&O Research, Ipsos/EenVandaag en Kantar.- overgenomen met toestemming.

Foto: -JvL- (cc)

Listig stemgedrag

, door

COLUMN - Gelukkig is stemmen in de stembureaus iets heel anders dan stemmen in de Tweede Kamer. Wel jammer dat veel kiezers hun stemgedrag niet laten afhangen van wat de partij van hun keuze aan stemgedrag in het parlement vertoont.

Daarom nog even ter herinnering….

Tijdens de plenaire vergadering van 16 april 2020 kwamen deze motie aan de orde:

Motie van het lid Beckerman c.s. over een tijdelijke huurstop en een huurverlaging voor de sociale en de vrije sector:
“overwegende dat thuisblijven essentieel is in de strijd tegen corona; constaterende dat velen door de coronacrisis inkomen verliezen; verzoekt de regering, een tijdelijke huurstop alsmede een huurverlaging voor zowel de sociale als de vrije sector mogelijk te maken.”
De motie werd verworpen. Tegenstemmers waren VVD, CDA, D66, ChristenUnie en Van Haga.

Op dezelfde vergadering werd ook nog over deze moties gestemd:
Motie van het lid Nijboer c.s. over bevriezen van huren en compensatiemaatregelen voor woningcorporaties.
Motie verworpen Tegen: VVD, CDA, D66, ChristenUnie, SGP, FVD, Van Haga.

Motie van het lid Dik-Faber over een moreel beroep op woningcorporaties om de voorgenomen huurverhoging uit te stellen.
Aangenomen. Tegen waren VVD, D66, SGP, FVD, Van Haga.

Die moties waren allemaal ‘corona gerelateerd’. Maar ook een motie die een kleine bijdrage had kunnen betekenen in de woningcrisis sneuvelde in november 2020.

Foto: -JvL- (cc)

Nieuwe politieke partijen: klimaatstandpunten

, door

ANALYSE - Voor een meerderheid van de kiezers zijn de klimaatstandpunten van politieke partijen belangrijk voor hun stem (onderzoek I&O Research).

Van de politieke partijen die momenteel in de Tweede Kamer zitten kunnen we weten wat die standpunten zijn. We kunnen ook weten hoe ze over dit onderwerp de afgelopen jaren hebben gestemd. (Klimaatlabel 2019 – 2021).

Maar wat zijn de klimaatstandpunten van de nieuwe politieke partijen? We hebben ze gebundeld. Misschien helpt het je vlak voor de stembusgang je keuze nader te bepalen.

Van de 24 nieuwkomers hebben vijf partijen hebben helemaal niets in hun programma opgenomen (Partij van de Eenheid, De Feestpartij, Wij zijn Nederland, Modern Nederland en de Partij voor de Republiek). Twee partijen deden het in één regel of alinea af (Code Oranje en Trots op Nederland)

Van zeventien partijen die het wat serieuzer hebben aangepakt zijn er vijf die uitgebreider dan alle anderen hun visie en/of actiepunten presenteren.
BIJ1, NIDA en NLBeter lijken de meest vergaande klimaatprogramma’s te hebben. OPRECHT en De Groenen hebben ook een uitgebreide paragraaf, maar het grootste deel wordt besteed aan ideologische en theoretische onderbouwing, minder aan concrete actiepunten.

BIJ1, NIDA, NLBeter en De Groenen zijn voorstanders van klimaatmaatregelen, OPRECHT kan tot het klimaatsceptische kamp gerekend worden.

Closing Time | Vrijheid van kiezen

, door

Het is weer tijd gebruik te maken van de vrijheid te kiezen. En wat zeggen politiek partijen over popmuziek?

Hoort u nog bij die grote groep twijfelaars en weet u nog niet op wie u gaat stemmen? Misschien helpt het een beetje als u  weet welke partijen de popmuziek belangrijk genoeg vinden om er een punt van te maken in hun verkiezingsprogramma’s.

Treurig maar waar: van alle 37 partijen die in de Tweede Kamer willen plaatsnemen, hebben slechts vier iets te melden over popmuziek. Sterker nog: in de 33 partijen die er niets over melden zit helemaal geen muziek.

Foto: -JvL- (cc)

Vooral rechts neemt weer een loopje met de rechtsstaat

, door

Bijna alle politieke partijen die voorstellen doen die in strijd zijn met de rechtsstaat bevinden zich aan de rechterzijde van het politieke spectrum (foei, SP), aldus een beoordeling door de Nederlandse Orde van Advocaten.

Een commissie van de Nederlandse Orde van Advocaten toetste de voorstellen van partijen in hun verkiezingsprogramma aan drie hoofdvragen: houdt de overheid zich aan de eigen regels, worden de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers gerespecteerd en hebben de burgers effectieve toegang tot de onafhankelijke rechter? Dat zijn de drie minimumnormen waaraan de rechtsstaat moet voldoen, aldus de commissie van de NOvA die het rapport schreef.

In 2017 concludeerde de commissie dat de verkiezingsprogramma’s op “gespannen voet” stonden met de rechtsstaat: vrijwel alle verkiezingsprogramma’s bevatten toen één of meer maatregelen die de rechtsstaat zouden kunnen verzwakken. Deze keer is de commissie aanzienlijk positiever gestemd: “in alle onderzochte partijprogramma’s wordt het belang van de rechtsstaat nadrukkelijk onderstreept.”

Toch zijn er ook weer zorgwekkende bevindingen:

De commissie heeft bij zeven van de veertien onderzochte partijprogramma’s voorstellen aangetroffen die de toets aan de minimumnormen van de rechtsstaat niet doorstaan. Het gaat dan vaak om voorstellen op het gebied van immigratie en asiel. Die voorstellen kregen de diskwalificatie rood, meestal omdat ze openlijk discrimineren ten opzichte van bepaalde groepen burgers of hun de toegang tot de rechter ontzeggen of belemmeren.

Foto: -JvL- (cc)

Stem op een vrouw

, door

In Nederland is het thema van de Internationale Vrouwendag: Invloed met impact. Dat moet breed worden gezien, maar wij focussen op een niet onbelangrijk detail: Stem op een vrouw.

Om een eventuele discussie meteen  van wat mannelijk chauvinisme te ontdoen: jawel, u kunt ook stemmen op een boer, op een (voormalig) politiechef, op een verpleegkundige, op welke beroepsuitoefenaar dan ook.

Maar in een land waar nog altijd meer vrouwen (50,32%) dan mannen (49,68%) leven en slechts 31 procent van de Tweede Kamerzetels bezet worden door een vrouw, mag er wel enige aandacht naar een ‘evenredige vertegenwoordiging’ uitgaan. Het is niet zo gek dat er een 50 – 50 verhouding wordt bepleit.

Ook omdat het bij de komende verkiezingen kan. Volgens ‘Stem op een vrouw’ staan er meer vrouwen dan ooit op de kieslijsten. Nu is 35% van de 1046 kandidaten een vrouw, dus het moet mogelijk zijn op 15, 16 en 17 maart 75 vrouwen de Kamer in te stemmen.

De organisatie heeft bij 26 partijen de vrouwelijke kandidaten er uit gelicht, te vinden via deze link. Er doen echter 37 partijen mee, dus wij hebben de rest er bij gezocht. Onderaan dit artikel een overzicht van het aantal vrouwelijke kandidaten.

Foto: -JvL- (cc)

Klimaat: doorrekeningen verkiezingsprogramma’s door PBL

, door

ANALYSE - Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft ook dit keer de verkiezingsprogramma’s van verschillende politieke partijen doorgerekend. Dit keer hebben slechts zes partijen hun verkiezingsprogramma laten doorrekenen door PBL, terwijl er 10 meedoen aan de doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB). Ter vergelijking in 2017 deden 7 politieke partijen mee. In 2017 haakte het CDA af, dit keer de VVD. Daarnaast doet de Vrijzinnige Partij dit keer niet mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Hierbij een poging tot duiding van het boekwerk dat PBL heeft afgeleverd, waarbij ik deze constatering van het CPB-directeur Pieter Hasekamp in het achterhoofd hou:

Vrijwel alle partijen vergroten de overheidsuitgaven en geven een impuls aan de economie. Daarnaast zien we dat alle partijen de lasten voor bedrijven verhogen en dat de meeste partijen financiële lasten verschuiven naar toekomstige generaties.”

Want als er één onderwerp is waarin Nederlandse politici al jaren de rekening doorschuiven naar toekomstige generaties dan is het klimaatbeleid, want Nederland is een trage starter op het gebied van klimaatbeleid. Als politieke partijen dan nu de financiële kosten van hun beleid naar de toekomst schuiven hoop je dat dat gepaard gaat met goed milieu- en klimaatbeleid, zodat dat deel van rekening voor toekomstige generaties lager wordt.

Foto: -JvL- (cc)

Uitstel verkiezingen – kan niet meer

, door

Waarschijnlijk heeft iedere stemgerechtigde de stempas al ontvangen. Alleen dat al geeft aan dat uitstel van de verkiezingen er echt niet in zit.

De aandacht van het kabinet en van de controlerende macht, de Tweede Kamerleden, verschuift steeds meer naar de verkiezingscampagne. Ook dat geeft aan dat (we herhalen) uitstel van de verkiezingen er echt niet in zit.

Het ontbreekt er nog aan dat de minister-president op de laatste wekelijkse reguliere persconferentie na de ministerraad, toen hem werd gevraagd of hij kon garanderen dat de verkiezingen doorgaan, niet een roemtucht citaat uit zijn mouw schudde.

“De colonne, eenmaal in beweging, kan niet worden gestopt.”

Historische woorden waar je Rutte niet gauw op zal betrappen. Hij zal eerder de geschiedenis in gaan als de premier die “geen herinnering heeft aan…”, waarbij u de puntjes kunt vervangen door welk pijnlijk dossier dan ook.

Uitstel – het kan nog

In een brief aan de Tweede Kamer van 27 januari jl. gaf minister Ollongren aan dat “alles er op gericht om medio maart betrouwbare en zo veilig mogelijke verkiezingen te kunnen organiseren.”

Mocht er toch aanmelding zijn tot uitstel dan moet er in rap tempo een uitstelwet komen.
“Een uitstelwet, waarin de nieuwe verkiezingsdatum gelet op het bepaalde in artikel 64 Grondwet zou worden vastgelegd, zal dan uiterlijk in de week van 8 maart door zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer met spoed moeten worden behandeld.”

Vorige Volgende