Overzicht

dossier

Oorlog in Oekraïne

Foto: Victoria Pickering (cc)

Alles over de oorlog in Oekraïne.


Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Het is angstaanjagend te weten dat deze oorlog niet snel zal eindigen’

, door

LONGREAD - 19 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden die in Kyiv zitten met hun vierjarig zoontje en hun hond. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 3 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Donderdag 10 maart. Mariupol ligt al dagenlang onder vuur, het ene verschrikkelijke bericht volgt op het andere. Ada’s woede klinkt hard door in haar berichten die ze me stuurt: ’De Russen vegen Mariupol geheel van de kaart, zoals ze dat ook in Syrië en Tsjetsjenië hebben gedaan. Onze troepen zijn te ver weg om de stad te beschermen. De mensen daar balanceren op de rand van de dood. Er is geen elektriciteit, geen water. Vluchten wordt ze door de Russen onmogelijk gemaakt, omdat die de humanitaire doorgangen onveilig maken.’

Ze stuurt een van de vele filmpjes die nu op het internet zijn te vinden, om de NAVO aan te sporen het luchtruim boven Oekraïne te sluiten. Ik deel het filmpje, voor haar. Ik geloof niet dat het zin heeft. Waarschijnlijk weet ze dat zelf ook wel. Er zijn dingen die je niet hardop hoeft te zeggen. Ze voelt zich ongetwijfeld machteloos.

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Het IJzeren Gordijn komt terug’

, door

De Finse oud-premier Alexander Stubb van de conservatieve Nationale Coalitiepartij ziet dat Poetin met de oorlog in Oekraïne bereikt wat hij juist wilde voorkomen: een eensgezind Europa en een versterking van de NAVO. Hij was er altijd al voor dat zijn land zou toetreden tot de NAVO. Nu blijkt uit opiniepeilingen dat voor het eerst een kleine meerderheid zijn standpunt deelt. Stubb:  ‘Na dit conflict zullen we een verdeeld Europa krijgen. Aan de ene kant het autoritaire Rusland en aan de andere kant een verbond van democratieën. Het IJzeren Gordijn is dan terug. Dat is de realiteit waar we mee moeten leven.’

Het juiste moment

De Finse regering heeft zich nog niet uitgesproken over een NAVO-lidmaatschap. De Zweedse wel. De Zweedse premier Magdalena Andersson verwierp deze week oproepen van de oppositie om nu ook toe te treden tot de NAVO. Dat zou volgens haar de veiligheid in Europa niet ten goede komen. De twee neutrale landen, die de afgelopen maand al wel bij NAVO-vergaderingen aan tafel zaten, hebben afgesproken het beleid op dit punt met elkaar af te stemmen. Dit verklaart wellicht de aarzeling van een meerderheid van Finse parlementariërs om zich nog niet uit te spreken over de kwestie. Voor Finland weegt de stap naar het NAVO-lidmaatschap zwaarder gezien de directe grens van 1340 kilometer met Rusland. En, zoals de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Anne Linde zei: “Op dit moment, midden in een crisis, is het niet het juiste moment om grote veranderingen door te voeren in ons veiligheidsbeleid”. De regering kondigde wel aan dat ze de defensie-inspanningen gaat verhogen tot de NATO-norm van 2% van het BNP. Dat zal de Zweedse wapenfabrikanten zoals Saab en Bofors goed doen.

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Eigenlijk kan ik nog steeds niet geloven dat dit gebeurt’

, door

LONGREAD - Sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv, Viktor en Ada. Samen met hun vierjarige zoontje zitten ze in een schuilkelder. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel twee.

Donderdag 3 maart. Het eerste wat ik doe als ik wakker word is kijken wat er afgelopen nacht in Kyiv is gebeurd. Ik was bang dat het Russische leger de stad was binnengevallen. Tenslotte staat het 60 km lange konvooi al een paar dagen bij de stad.
‘Het was hetzelfde zoals de afgelopen acht nachten,’ laat Ada weten. ‘De vijand zit niet in Kyiv, alleen de buitenwijken worden aangevallen. Waar wij zitten zijn we veilig, hier vallen geen bommen. Maar we horen ze natuurlijk wel vallen.’

‘Onze troepen hebben bij de grenzen ervoor gezorgd dat die klootzakken zich moesten terugtrekken!’, klinkt Viktor triomfantelijk, om meteen daarop te zeggen dat het echt nog gevaarlijk is. ‘Het zijn maar kleine stappen tot onze overwinning. We geloven het steeds meer. Maar het is verdrietig dat mensen lijden. Dat onze huizen, wegen, bruggen en andere infrastructuur compleet worden vernietigd. Eigenlijk kan ik nog steeds niet geloven dat dit gebeurt.’

“Nooit meer”?

Foto: Victoria Pickering (cc)

Het verschil tussen een land en een regime

, door

OPINIE - Duitsers zijn in Nederland tot ver na de oorlog niet erg populair geweest. De haat tegen de oosterburen speelde mee bij voetbalwedstrijden. En de stereotype beelden van dikke, roodverbrande, bier drinkende mannen in zandkuilen aan het Noordzeestrand deden nog decennia na de bevrijding de ronde. Voor mij was Duitsland lange tijd bijvoorbeeld ook geen aantrekkelijk vakantieland en dat had alles te maken met een beeld van Duitsers dat – onbewust misschien, maar toch- terug te voeren was op de bezettingstijd.

Duitsers of nazi’s?

Mijn beeld van Duitsland en de Duitsers is in de loop van de tijd door twee verschillende contacten gecorrigeerd. Op de eerste plaats door oud-verzetsstrijders. In hun verhalen waren niet de Duitsers de vijand, maar de nazi’s. Terecht natuurlijk. Hoeveel Duitsers, joden en niet-joden, zijn zelf niet het slachtoffer geworden van het naziregime? Natuurlijk kan de overweldigende steun van de Duitse bevolking voor het regime niet ontkend worden. Maar de misdaden van de nazi’s moeten op de eerste plaats toegerekend worden aan een barbaars regime dat ook de eigen bevolking onderdrukte. Wie ‘het volk’ als zodanig schuldig verklaart trapt in dezelfde val als de fascisten.

De tweede correctie op mijn beeld van de Duitsers kreeg ik veel later toen ik in contact kwam met de Duitse Groenen. Hun standpunten, hun verhalen en de cultuur van hun partij leken – althans aan het begin van deze eeuw- als twee druppels water op wat ik tegenkwam bij GroenLinks. Ik ontmoette Duitsers die niet of nauwelijks verschilden van politiek gelijkgestemde landgenoten. Misschien gold dat wel voor alle Nederlanders en Duitsers?

Foto: Victoria Pickering (cc)

Kunst op Zondag | Bad neighbours

, door

Oorlog. De inspiratie voor een ‘normale‘ Kunst op Zondag is verdrongen door verbijstering. De toestand in de wereld? Ik heb er even niets aan toe te voegen.

We gaan luisteren naar ‘Bad neighbours’, gecomponeerd door Catherine Likhuta. Zij is in Kiev geboren en tegenwoordig wonend en werkzaam in Australië. Over dit muziekstuk schrijft ze zelf:

Ik ben geboren en getogen in Oekraïne, dus je kunt wel raden over welke slechte buren ik het heb… Het stuk is geïnspireerd op de invasie van Oekraïne in 2014 door de ultieme ‘slechte buur’ van Oekraïne en bevat talloze muzikale dialogen, ruzies en zelfs gevechten.
Het combineert een algemeen gevoel van spanning en vastberadenheid met momenten van verdriet en rouw. Maar bovenal gaat het om vechten voor vrijheid en onafhankelijkheid.

De 1e hoornsolist vertegenwoordigt Oekraïne en heeft verschillende solomomenten die voor mij klinken als het zingen van Oekraïense volksmelodieën.

Van hetzelfde stuk is ook een versie voor twee hoorns en piano, bespeeld door Catherine Likhuta. Meer muziek van haar op haar Youtube-kanaal.

Foto: Victoria Pickering (cc)

De oorlog en de verhouding tussen oost en west in de EU

, door

Poetin lijkt met de Russische inval in Oekraïne EU-landen en NATO-partners dichter bij elkaar te hebben gebracht. De Europese Unie zal niet meer hetzelfde zijn, hoe het conflict ook gaat aflopen. Voormalig kanselier Angela Merkel noemde de aanval „een ernstige cesuur in de Europese geschiedenis van na de Koude Oorlog”. De oorlog betekent een breuk in de politieke verhoudingen op het Europese continent en ook in de verhoudingen tussen de Oost- en de Westeuropese landen. Terwijl Hongarije en Polen in de afgelopen jaren langzaam maar zeker afstand hebben genomen van EU-partners in West-Europa is hun positie dankzij de buitenlandse vijand Poetin wezenlijk veranderd. De Oosteuropese EU-landen vormen nu het front tegen de buitenlandse vijand die de gehele EU bedreigt. Wat gaat dit op termijn betekenen voor hun positie in de Europese Unie?

De dreiging van een buitenlandse vijand kan de eenheid binnen de Europese Unie versterken. Maar Poetins oorlog kan ook de nationalistische stromingen in de Oost-Europese EU-landen sterker maken. Eindelijk krijgen we gelijk, zegt het Estste parlementslid en ex-directeur van de inlichtingendienst Eerik Niiles Kross:

Dit is het soort oorlog waar Estland op hoopte, in 1945 en de jaren daarna, totdat bijna alle hoop verloren was. Het is een oorlog waarin westerse democratieën eindelijk opkomen voor de verdediging van gerechtigheid, vrijheid en hun waarden. Alle volkeren ten oosten van de rivier de Oder hebben plotseling het gevoel dat er een last van onze schouders is gevallen. “Nu zullen ze ons eindelijk begrijpen”, voelen wij Esten. Nu hoeven we niet langer – beschaamd – uit te leggen dat er misschien inderdaad een ernstig gevaar uit Moskou komt.

Foto: Victoria Pickering (cc)

Selectieve solidariteit

, door

In een week tijd is de wereld verschoven. Een grootmacht viel een buurland binnen, er woedt oorlog in Europa. Gelukkig krijgt Oekraïne van alle kanten steun – zowel van burgers elders als van andere landen en van supranationale organisaties. Je mag hopen dat dat genoeg is, en intussen innig hopen dat Poetin niet helemaal doordraait.

Deze oorlog zal hoe dan ook het wereldtoneel veranderen. Nu de EU, Canada, het VK en de VS een groot deel van de Russische banken van Swift uitsluiten, en daarmee hun internationale betalingsverkeer blokkeren, heeft China het plan opgevat om een ‘eigen’ Swift te ontwikkelen. Vrijdag dacht ik nog dat Rusland zo in de armen van China gedreven zou worden, maar zelfs China lijkt nu afstand te nemen van Rusland, terwijl Xi Jinping zijn collega-dictator bij de Winterspelen nog op een warm tête-à-tête trakteerde.

Terwijl Poetin de nieuwe politieke paria van de wereld is geworden, sluit de EU de rijen. Niet eerder was de Europese Unie zo snel en eendrachtig over straffe sancties. Zelfs Polen, dat al jaren met uittreding uit de EU flirt en recent – samen met Hongarije – nog vond dat de Europese Commissie en het Europees Hof hun rug op konden, trekt de banden met de EU aan. Bondgenootschappen tussen landen worden razendsnel geherwaardeerd.

Foto: Victoria Pickering (cc)

‘Hopelijk overleven we dit’

, door

LONGREAD - Viktor en Ada en hun vierjarig zoontje zitten vast in een schuilkelder van hun huis in Kyiv, terwijl explosies om hen heen klinken. Sinds het uitbreken van de oorlog heb ik elke dag contact met ze.

‘Het is afschuwelijk wat hier gebeurt. Vanmorgen werden we wakker van enorme explosies hier in Kyiv. We zijn ongedeerd, maar het is heel erg eng.’ Viktor is een stoere man, hij praat normaal in understatements. Als iets heel erg eng is, dan moet hij onbeschrijflijk bang zijn.

In 2014 ontmoet ik hem en zijn vrouw Ada in Barcelona, in een veel te warme rij voor een toeristische attractie. Als de rij maar niet opschiet raken we met elkaar aan de praat. Ze vertellen dat ze uit Oekraïne komen. Juist is op dat moment de onrust op de Krim volop in het nieuws. Ik vraag ze ernaar. Nuchter haalt Viktor zijn schouders op: ‘We wonen in Kyiv, ver weg van de Krim.’

We houden contact via sociale media. Op Instagram post Viktors Instagram vooral foto’s van stoere avonturen in de sneeuw en in het water. Ada post foto’s van vakanties, en zo zie ik dat twee jaar na onze ontmoeting hun zoontje is geboren. Hij gaat als baby mee op hun reizen door Europa. Napels, Rome, Warschau en nog meer. Altijd keren ze weer veilig terug naar Kyiv.

Foto: Victoria Pickering (cc)

MeNSeNSmokkel

, door

Gisteren kondigde de NS aan dat mensen uit Oekraïne de komende tijd gratis met de trein kunnen reizen. Het kan verkeren. Nog maar drie maanden geleden werd je door het OM voor het gerecht gesleept als je een vluchteling uit een land waar Poetin verschrikkelijk huishoudt een lift gaf, nu bieden onze Nationale Spoorwegen aan iedereen te vervoeren die een paspoort heeft uit een ander land waar Poetin verschrikkelijk huishoudt. Ik zou me als veroordeelde ‘mensensmokkelaar’ toch wel ernstig genaaid voelen.

Het is natuurlijk wat er altijd zou moeten gebeuren in zulke gevallen. Maar pas nu een land met mensen die op ons lijken wordt aangevallen buitelen we nationaal en internationaal over elkaar heen met steunbetuigingen, en doen organisaties en bedrijven aan wedstrijdjes Poetin-distantiëren alsof de Olympische Spelen niet al decennia moreel failliet zijn.

Toegegeven, deze oorlog raakt ons meer persoonlijk, het gaat hier ook om ónze veiligheid. Eigen oorlog eerst, we zijn de regio tenslotte. Maar het contrast tussen de kilte waarmee Syriërs en Afghanen werden ontvangen en de warme ontvangst voor mensen uit Oekraïne maakt toch wel een beetje misselijk.

Wat niet wegneemt dat ik het alle vluchtelingen van harte gun, gratis reizen met de trein. Ik raad wel een aanloopje aan, anders kom je – ook met Oekraïens paspoort – niet door het poortje. En als het niet lukt, kan je altijd nog gaan liften. Oh wacht…

Quote du Jour

Quote du jour | Juichen voor de invasie

, door

QUOTE - Dit voorspelt niet zo veel goeds voor de toekomst van de Balkan:

Newspapers that support the Serbian government hailed the Russian invasion of Ukraine on their front pages on Friday, 24 hours after Russian President Vladimir Putin launched his military assault.

…

Mainstream Serbian media, which are usually pro-Putin, continued to support him after he recognised the independence of two breakaway regions of eastern Ukraine, Donetsk and Luhansk, on February 21.

Tabloid Informer went the furthest on Tuesday, publishing a front-page headline that claimed that “Ukraine attacked Russia”.

https://www.youtube.com/watch?v=tXDmOuK6UxI

Closing Time | Niet geboren als soldaat

, door

Dit liedje haalde de eerste plaats in de Amerikaanse top 20. Het staat te boek als een van de eerste anti-oorlog liedjes.

Volgens de (engelstalige) Wikipedia: Deze expressie van het populaire pacifistische sentiment “hielp de pacifistische beweging een harde, meetbare politieke realiteit te maken om rekening mee te houden.”

Het is meer dan de hoogste tijd voor een hedendaagse variant van een degelijke ‘expressie’ in de hitlijsten van oost, west noord en zuid.

Vorige Volgende