Overzicht

dossier

Fons Jacobs

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging van de toenmalige Helmondse burgemeester Fons Jacobs zat. Wel blijkt dat hij zelf verdacht werd van corruptie. In een uitgebreide reconstructie van Sargasso en Vrij Nederland worden de burgemeesterschappen van Jacobs in Brunssum (Limburg) en Helmond (Noord-Brabant) tegen het licht gehouden en wordt zijn betrokkenheid bij het gesjoemel rond coffeeshops onderzocht.


Foto: Frédéric BISSON (cc)

Oud-burgemeester Jacobs vangt definitief bot na klacht

, door

NIEUWS - De Helmondse oud-burgemeester Fons Jacobs heeft definitief bot gevangen met zijn klacht tegen Sargasso-journalist Sjors van Beek en Vrij Nederland-journalist Harry Lensink. De Raad voor de Journalistiek heeft het ‘herzieningsverzoek’ van Jacobs ongegrond verklaard. Daarmee is de klachtprocedure definitief afgerond.

Op 6 november 2013 bepaalde de Raad al dat de klacht van Jacobs ongegrond was. Jacobs was het daar niet mee eens en wilde dat de zaak werd heropend. Dat verzoek is nu dus afgewezen:

Dat verzoeker bezwaar heeft tegen de afwegingen van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren. […] Niet aannemelijk is geworden dat de Raad zijn uitspraak op basis van onjuiste constateringen heeft gedaan.

De volledige uitspraak: pagina 1, pagina 2, pagina 3.

Volgens Jacobs was het op 11 mei 2013 verschenen artikel in Vrij Nederland (‘Een opgeblazen zaak: de bedreiging van Fons Jacobs’) over de corruptieverdenkingen rond zijn persoon ‘tendentieus, vooringenomen en onnodig beledigend’. Een uitgebreidere versie van het verhaal verscheen op Sargasso in ‘dossier Fons Jacobs’.

Volgens de Raad voor de Journalistiek was het verhaal ‘niet journalistiek ontoelaatbaar’ en hadden Van Beek en Lensink ‘voldoende aannemelijk gemaakt dat op basis van hun onderzoek aanleiding bestond om te berichten over klager zoals ze hebben gedaan’.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Coffeeshop Helmond terecht gesloten

, door

NIEUWS - Een wel heel opmerkelijke uitspraak van de Raad van State in de langslepende Helmondse ‘coffeeshop-affaire’ waarover Sargasso uitvoerig heeft bericht. Coffeeshop Carpe Diem werd in 2010 door toenmalig burgemeester Fons Jacobs tijdelijk gesloten nadat er twee aanslagen op waren gepleegd. In 2011 volgde definitieve sluiting.

Grond voor de tijdelijke sluiting: een dreigingsanalyse van de politie Brabant Zuid-Oost dat er nieuwe aanslagen in de lucht hingen. Wie de bedreigers waren en tegen wie de dreiging exact was gericht, is nooit bekendgemaakt. Betrof het de coffeeshop, de uitbater John Vosmeer, of burgemeester Jacobs? Laatstgenoemde dook een tijd onder en kreeg maandenlang beveiliging.

Ook Jacobs is volgens eigen zeggen nooit verteld wat er aan de hand was. Politie en Openbaar Ministerie in Den Bosch hebben slechts openbaar gemaakt dat ‘de ernst van het misdrijf waarmee wordt gedreigd en de waarschijnlijkheid waarmee deze dreiging zal worden uitgevoerd voor zowel de inrichting als voor burgemeester Jacobs op onderscheidenlijk ernstig en hoog – op één na hoogste niveau – wordt ingeschat.’

Die informatie, zo oordeelt de Raad van State, was voldoende om tot sluiting over te gaan. Uitbater Vosmeer ‘heeft voldoende de gelegenheid gehad om concrete feiten en omstandigheden aan te voeren waaruit zou blijken dat de dreiging minder ernstig was dan de burgemeester in navolging van de politie heeft aangenomen. Hij heeft nagelaten zijn standpunt dat geen ernstige vrees bestond voor een verstoring van de openbare orde met toereikende gegevens te staven. De enkele stelling dat de dreigingsanalyse is gebaseerd op oncontroleerbare informatie van de Criminele Inlichtingen Eenheid is daarvoor onvoldoende.’

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Klacht oud-burgemeester Helmond ongegrond

, door

NIEUWS - De klacht bij de Raad voor Journalistiek van de Helmondse oud-burgemeester Fons Jacobs, tegen Sargasso-journalist Sjors van Beek en Vrij Nederland-journalist Harry Lensink, is ongegrond verklaard.

Lees de volledige uitspraak hier (pdf).

Volgens Jacobs was het op 11 mei 2013 verschenen artikel in Vrij Nederland (‘Een opgeblazen zaak: de bedreiging van Fons Jacobs’) over de corruptieverdenkingen rond zijn persoon ‘tendentieus, vooringenomen en onnodig beledigend’. Een uitgebreidere versie van het verhaal verscheen op Sargasso in dossier Fons Jacobs. De Raad voor de Journalistiek oordeelt nu dat het verhaal ‘niet journalistiek ontoelaatbaar’ is en dat Van Beek en Lensink ‘voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat op basis van hun onderzoek aanleiding bestond om te berichten over klager zoals ze hebben gedaan’.

Jacobs moest eind 2010 onderduiken na bedreigingen uit de onderwereld. In het artikel en in dossier Fons Jacobs wordt de achtergrond van deze kwestie geschetst. Onthuld werd dat de rijksrecherche ten tijde van de verdenkingen bezig was met een onderzoek wegens ambtelijke corruptie tegen Jacobs zelf. Het zou gaan om de vergunningverlening aan de Helmondse coffeeshop Carpe Diem, waar tweemaal een aanslag op werd gepleegd. Het Openbaar Ministerie heeft de corruptieverdenking tegen Jacobs later laten vallen.

De burgemeester, inmiddels vervroegd gepensioneerd, bestreed in zijn klacht tal van feitelijkheden uit het verhaal. Zo zou hij zich nooit persoonlijk hard hebben gemaakt voor de komst van de coffeeshop in Helmond. Ook in zijn vorige standplaats Brunssum zou hij zich daar niet voor hebben beijverd. Ook in die plaats werden (granaat)aanslagen gepleegd, onder meer op de auto van een wethouder.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Hof: geen vervolging oud-burgemeester Helmond

, door

NIEUWS - Oud-burgemeester Fons Jacobs van Helmond hoeft niet strafrechtelijk te worden vervolgd wegens malversaties rond een plaatselijk restaurant.

Dat heeft het Gerechtshof in Den Bosch bepaald.

De aangifte van het echtpaar Eric en Mieke Betgem, de voormalige uitbaters van restaurant Berlaer in Helmond, is volgens het Hof terecht terzijde gelegd. Volgens het Hof kan een strafrechter, ‘op basis van de feiten en de omstandigheden zoals ze uit de stukken naar voren komen, niet tot een veroordeling van beklaagde ter zake de door klagers in deze klachtprocedure gestelde strafbare gedraging(en) komen’. Ook ziet het Hof ‘geen althans onvoldoende feiten of omstandigheden’ om Jacobs als verdachte aan te merken en het Openbaar Ministerie opdracht te geven nader onderzoek in te stellen.

De oud-burgemeester werd er door het Helmondse horeca-echtpaar van beticht dat hij malversaties rond hun restaurant zou hebben ‘gefaciliteerd’. Het pand waar het restaurant in zat is eigendom van de gemeente. De Betgems namen het restaurant in 2011 over van een vorige eigenaar. Volgens het echtpaar heeft de gemeente in de jaren daarvoor zaken gedaan met niet bestaande BV’s en de Betgems geflatteerde omzetcijfers voorgehouden.

Ze deden aangifte tegen de burgemeester, als eindverantwoordelijke voor de vergunningverlening. Volgens hen was er sprake van medeplegen of medeplichtigheid aan valsheid in geschrifte. Het Openbaar Ministerie legde die aangifte terzijde, waarna het echtpaar Betgem een zogeheten artikel-12-procedure startte bij het Hof. Ze eisten dat het Hof het Openbaar Ministerie alsnog opdracht zou geven tot vervolging over te gaan. Dat doet het Hof dus niet, blijkt uit het vandaag verschenen arrest.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Schimmig gevecht rond coffeeshop Carpe Diem in Helmond

, door

NIEUWS - Hoe doe je dat, aantonen dat een document dat je niet mag zien onjuistheden bevat? Het is een lastige opgave waarvoor John Vosmeer, voormalig uitbater van coffeeshop Carpe Diem in Helmond zich gesteld ziet.

Dat bleek vandaag bij de Raad van State, waar Vosmeer de sluiting van zijn coffeeshop probeerde aan te vechten. Het document waar het allemaal om draait: de ‘dreigingsanalyse’, de set informatie waaruit zou blijken dat Vosmeer, de coffeeshop én burgemeester Fons Jacobs werden bedreigd. Die dreigingsanalyse was voor burgemeester Jacobs de reden om Carpe Diem te sluiten, wegens gevaar voor de openbare orde. Maar wie werd er precies bedreigd? Door wie? En om welke reden? De enige partij die daar antwoord op kan geven is het Openbaar Ministerie in Den Bosch. En die wil niks vertellen.

Dreigingsanalyse van de politie

Voor een goed begrip van deze kwestie, waar Sargasso in ‘dossier Fons Jacobs’ al veel over heeft gepubliceerd, even terug in de tijd. Medio 2010 opent Carpe Diem de deuren, als tweede coffeeshop in Helmond. Vlak vóór de opening rijdt een terreinwagen de zaak binnen, en ná de opening worden er twee granaten naar binnen gegooid. Toenmalig burgemeester Jacobs laat Carpe Diem sluiten, eerst voor enkele maanden, uiteindelijk definitief: begin 2011 trekt hij de door hem verleende vergunning weer in.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Dossier Fons Jacobs: de onopgehelderde vragen (slot)

, door en

ONDERZOEK - Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging van de toenmalige Helmondse burgemeester Fons Jacobs zat. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. In dit laatste deel: wat wordt er nog toegedekt en welke vragen blijven onbeantwoord? (Deel 1, 2, 3, 4, 5, nieuws)

De Carpe Diem-affaire telt ogenschijnlijk alleen verliezers. Coffeeshop-exploitant John Vosmeer zit volkomen berooid in Spanje en is vervolgd wegens witwassen. Oud-burgemeester Jacobs zit gepensioneerd thuis en heeft, volgens de officiële berichtgeving, geen idee wie het ooit op zijn leven had gemunt. Hasj-leverancier Yusuf claimt drie ton kwijt te zijn aan het Helmondse coffeeshop-avontuur. Een mede-geldschieter die Vosmeer twee ton leende met zijn huis als onderpand, is zijn geld – en misschien dus zijn huis – ook kwijt. Er is veel geld van eigenaar verwisseld, iemand is er beter van geworden, maar de vraag is: wie?

Als de officiële lezing van de autoriteiten klopt, is de rechtsstaat ernstig geweld aangedaan. Immers: het bestuur is gezwicht voor intimidatie, de coffeeshop is gesloten en de daders gaan vrijuit. Terwijl die shop, die een rechtmatige vergunning had, natuurlijk gewoon beschermd had moeten worden.

Ronduit vervelend is dat eigenlijk niemand weet waarom het allemaal zo is gelopen. Veel vragen blijven nog steeds onbeantwoord. En de opstelling van de autoriteiten maakt opheldering ook moeilijk.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Dossier Fons Jacobs: nóg meer rijksrecherche-onderzoeken

, door en

ONDERZOEK - Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging zat van de Helmondse oud-burgemeester Fons Jacobs. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. En ook blijkt dat er nóg een groot corruptie-onderzoek is geweest, waarin een aantal bekenden een (hoofd)rol spelen. (Deel 1, 2, 3, 4, nieuws)

De rijksrecherche is niet alleen bezig geweest met Jacobs. Vanaf medio juni 2009 loopt er, onder de codenaam “Ob”, een ander groot onderzoek van deze dienst. Onderwerp: corruptie binnen de Brabantse politie. Twee politiemensen van Turkse komaf in Tilburg worden verdacht van het doorsluizen van politie-informatie naar het criminele milieu. Eén van hen, hoofdagent Suat Y., zou contact hebben met de Tilburgse crimineel Yusuf A., zo verneemt de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE).

Deze Yusuf is dezelfde man die later, vanaf medio 2010, de hennep levert aan de achterdeur van coffeeshop Carpe Diem in Helmond. Ook heeft hij een financieel belang in de zaak. Yusuf, zo blijkt uit de gegevens ingezien door Sargasso, is nauw bevriend met Nico, de vastgoedhandelaar die Noord-Koninginnewal 46 van Bavaria kocht. Ook Robin is in beeld: hij bracht Yusuf en Nico bij elkaar en verzorgde de bewaking van Carpe Diem.

Alledrie de mannen worden vanaf begin 2010, nog voor de opening van de coffeeshop, zéér intensief in de gaten gehouden: hun telefoons zijn getapt, hun gesprekken afgeluisterd en ze zijn doorlopend geschaduwd.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Dossier Fons Jacobs: het einde van Carpe Diem

, door en

ONDERZOEK - Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging zat van de Helmondse burgemeester Fons Jacobs. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. In het derde deel van een uitgebreide reconstructie zien we hoe het fout gaat en er aanslagen worden gepleegd en bedreigingen worden geuit. En welke rol spelen de motorclubs in dit verhaal? (Deel 1, 2, 3, nieuws)

Op 2 juli 2010 opent Carpe Diem eindelijk zijn deuren. De schade van de aanslag van een maand eerder is hersteld. John Vosmeer en zijn financiers zijn klaar om het grote geld te gaan verdienen. Maar slechts een paar weken later, in de nacht van 29 op 30 juli, leggen beveiligingscamera’s vast hoe een gehelmde motorrijder twee explosieven naar binnen gooit. Vosmeer en zijn vriendin liggen boven de coffeeshop te slapen, maar blijven ongedeerd.

De schade is nog te overzien, maar op 19 augustus besluit Jacobs Carpe Diem tot 1 oktober te sluiten. Dat gebeurt op advies van de Bossche officier van justitie Erna Vrijhoeven, wegens ‘de dreigingsinschatting jegens de heer J. Vosmeer, als vergunninghouder voor Carpe Diem’.

coffeeshop Carpe Diem, ten tijde van de bedreigingen van de burgemeester

Coffeeshop Carpe Diem blijft gesloten. Foto ANP – ROBIN UTRECHT

Jacobs vraagt in september om een nieuwe dreigingsinschatting. Op grond daarvan wordt de sluiting verlengd tot 1 november. Opvallend: volgens de burgemeester is de dreiging inmiddels verschoven van de uitbater (Vosmeer) naar de coffeeshop zelf. ‘Dit maakt de dreiging voor de openbare orde des te groter’, schrijft Jacobs in zijn besluit, ‘omdat bij eventuele herhaling van de eerdere gewelddadige incidenten, bezoekers en directe omgeving ernstig gevaar lopen’.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Dossier Fons Jacobs: vergunningen voor niet-bestaande BV’s

, door en

ONDERZOEK - Nooit is duidelijk geworden wie achter de bedreiging zat van de Helmondse oud-burgemeester Fons Jacobs. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. In het derde deel van een uitgebreide reconstructie zien we onregelmatigheden bij een ander horecapand (deel 1, 2, nieuws).

Het corruptie-onderzoek tegen Fons Jacobs spitste zich toe op de vergunningverlening rondom coffeeshop Carpe Diem. Uit de officiële verklaring over het rijksrecherche-onderzoek blijkt niet of de rijksrecherche ook heeft gekeken naar andere vergunningverleningen. Terwijl ook daar, volgens sommigen, toch het een en ander mis lijkt.

Eric en Mieke Betgem waren de uitbaters van restaurant Berlaer. Het is gevestigd in een poortgebouw van het imposante middeleeuwse kasteel in hartje Helmond. Het poortgebouw is eigendom van de gemeente, huurder is Bavaria, die doorverhuurt aan de uitbaters.

Het Helmondse horeca-echtpaar krijgt in 2011, het eerste jaar, de exploitatie bij lange na niet rond en claimt dat hen bij de overname verkeerde omzetcijfers zijn voorgehouden. Volgens hen had de gemeente cq. de burgemeester moeten weten dat de administratie van de vorige uitbaters niet klopte.

Feit is, blijkt ook uit onderzoek van Sargasso, dat de gemeente tot twee keer toe op deze locatie zaken heeft gedaan met BV’s die niet bij de Kamer van Koophandel staan geregistreerd. Jacobs was verantwoordelijk voor de vergunningverlening.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Dossier Fons Jacobs: gegoochel met vergunningen

, door en

ONDERZOEK - Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging zat van de Helmondse oud-burgemeester Fons Jacobs. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. In het tweede deel van een uitgebreide reconstructie zien we hoe Jacobs opereert bij het oprichten van coffeeshop Carpe Diem, uiteindelijk de bron van alle bedreigingen (deel 1, nieuws).

De Carpe Diem-affaire begint in mei 2008, als Fons Jacobs – net als zeven jaar eerder in Brunssum – de discussie aanzwengelt over een nieuwe coffeeshop. Helmond heeft op dat moment één verkooppunt, Bonne Ville aan de Wolfstraat. Volgens Jacobs is er in Helmond (88.000 inwoners) behoefte aan een tweede shop.

Hij krijgt het college van B&W en de gemeenteraad mee in die visie, en ruim veertig ondernemers melden zich bij de gemeente: ze willen in aanmerking komen voor die nieuwe vergunning die alom wordt gezien als de toegang tot een goudmijn. Coffeeshops draaien enorme omzetten en de vergunning is dus zeer gewild.

Handgranaten

In Helmond sneuvelt echter de ene na de andere aanvraag. Uiteindelijk blijft er maar één kandidaat over: John Vosmeer, uitbater van café Die2 aan de Noord-Koninginnewal 46. Vosmeer opent op 1 juli 2010 de deuren van zijn coffeeshop. In de vroege ochtend van 9 juni, nog tijdens de verbouwing, rijdt een gestolen witte Toyota Land Cruiser het pand binnen. Als de shop een maand open is, gooien onbekenden twee handgranaten naar binnen. Vanwege het gevaar voor de openbare orde legt burgemeester Jacobs Carpe Diem een tijdelijke sluiting op tot 1 december. Uiteindelijk wordt de vergunning begin 2011 definitief ingetrokken.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Dossier Fons Jacobs: de twee Limburgse affaires

, door en

ONDERZOEK - Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging van de toenmalige Helmondse burgemeester Fons Jacobs zat. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. In het eerste deel van een uitgebreide reconstructie kijken we naar de Limburgse affaires van de oud-burgemeester.

Met een brede armzwaai heft Fons Jacobs een druipende kelk Bavaria-bier en proost voor een zaal vol feestvierders. Op de achtergrond klinkt de carnavalskraker “de kat van Hellemond”. ‘Dat dier past bij de stad’, legt Jacobs uit, ‘het is een intelligent beest met negen levens’.

Het is een scene uit een filmpje dat is gemaakt bij het afscheid van Jacobs, die op 1 november 2012 met vervroegd pensioen ging als burgemeester van Helmond. Het is een joviaal sluitstuk van een carrière met negen levens. Na een bij vlagen hectische loopbaan kon Fons Jacobs gaan genieten van zijn welverdiende rust. Hij heeft dan een lange staat van dienst: drie burgemeesterschappen, in Nederweert, Brunssum en Helmond. Daarvóór was hij topambtenaar bij het ministerie van VROM.

Maar Jacobs´ carrière werd ook gekenmerkt door diverse dieptepunten: aanslagen, bedreigingen en associaties met gesjoemel.

Landelijk is Jacobs even bekend als de burgemeester van Helmond die moest onderduiken na bedreigingen uit het drugsmilieu. Op 1 december 2010 verschenen er ineens politiecabines tegenover Jacobs’ woonhuis in een lommerrijke villawijk in Helmond. Agenten in kogelvrije vesten en met mitrailleurs op de borst zetten de straat af. De burgemeester zelf verdween een poos uit het openbare leven en zelfs een tijdje uit Nederland. Het Openbaar Ministerie maakte er een hele show van: de dreiging tegen Jacobs was zéér ernstig, ongekend voor Nederlandse begrippen, zo hielden ze de buitenwereld voor, en het hield verband met de nieuwe coffeeshop Carpe Diem.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Oud-burgemeester Helmond onderzocht wegens corruptie

, door en

NIEUWS - De rijksrecherche heeft een jaar lang strafrechtelijk onderzoek verricht naar Fons Jacobs (CDA), die in november vervroegd terugtrad als burgemeester van Helmond. Hij werd verdacht van ambtelijke corruptie bij de vergunningverlening rond coffeeshop Carpe Diem.

Jacobs moest van eind 2010 tot juni 2011 onderduiken wegens doodsbedreigingen aan zijn adres. Die hadden volgens de gemeente te maken met een nieuwe coffeeshop in Helmond, Carpe Diem, waar in de zomer van 2010 twee aanslagen op waren gepleegd.

Uit onderzoek van Sargasso en Vrij Nederland blijkt nu dat Jacobs ten tijde van de bedreigingen zélf verdacht werd van corruptie. Het onderzoek naar Jacobs duurde ruim een jaar, van 1 april 2011 tot en met 1 mei 2012 en vond plaats onder supervisie van het Landelijk Parket. Het onderzoek heeft niet geleid tot vervolging.

Pas op 12 november 2012, twaalf dagen na de vervroegde pensionering van de burgemeester en een half jaar na de afronding van het onderzoek, is de strafzaak tegen hem geseponeerd ‘op grond van het feit dat de resultaten van het opsporingsonderzoek tot de conclusie leiden dat voldoende aannemelijk is geworden dat de voormalig burgemeester onschuldig is aan het feit waarop de verdenking betrekking had,’ meldt het College van Procureurs Generaal in antwoord op vragen van Sargasso en Vrij Nederland.