De politiek van het alsof

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

OPINIE - Dit plaatje vond ik vrijdag op Facebook. Ik herkende de erin uitgedrukte ergernis. Ook mijn schooltje voelt de crisis en ook ik heb grappen gemaakt van het type “Wat zijn vijftig bankiers op de bodem van de Noordzee?” – “Een aardig begin.”

bankiers

De aanzet van een glimlach was er dus al, toen ik dacht aan de twee bankmensen die ik persoonlijk ken. Dat zijn bepaald geen boeven die gearresteerd zouden moeten worden. Allebei zijn het hulpvaardige mensen met een open oog voor “de noden van de samenleving” – een wat ouderwetse uitdrukking die ik niet gebruik om hun betrokkenheid te ironiseren maar om aan te geven dat ze uit ouderwets medemenselijk hout zijn gesneden.

Maar mijn ergernis over het plaatje zit dieper dan dat ik aardige bankiers ken. Het probleem is, om te beginnen, dat de bewering gewoon niet waar is. Er zijn wel degelijk mensen richting rechtbank gegaan, al zouden het er meer kunnen zijn.

Het probleem daarbij is echter heel simpel: het is geen misdrijf om de economie naar de gallemiezen te helpen. Handel met voorkennis is verboden, je mag niet frauderen met faillissementen, je mag mensen niet onvolledig informeren. Maar het zal moeilijk zijn bankiers achter tralies te krijgen omdat ze verantwoordelijk zijn voor de grootste economische crisis sinds de jaren dertig. Dat is namelijk geen strafbaar feit.

Wie gaf de haute finance die ruimte? Inderdaad, kabinet en parlement. Het dominante politieke model, dat van Groen Links tot de PVV alle partijen beïnvloedt, is het liberalisme, dat mensen veel vrijheid geeft, ook als die vrijheid slechte dingen oplevert. We zouden dus lollige plaatjes voor Facebook kunnen maken met de retorische vraag hoeveel politici zijn gearresteerd. En daarvandaan verschuift de vraag als vanzelf naar wie er in vredesnaam heeft gestemd op die lui.

Ik denk steeds vaker dat onze politiek is gevirtualiseerd. Het is een politiek van het alsof: politici doen alsof zij serieuze bestuurders zijn en wij doen alsof wij ze serieus nemen. Een andere verklaring heb ik er niet voor dat iemand kan worden gekozen die, terwijl iedereen wist dat dit niet mogelijk was, riep dat de hypotheekrenteaftrek niet hoefde te worden aangepast. Of dat alle werkenden er €1000 bij kregen.

Ze roepen allemaal maar wat. Eerst waren het de neoliberalen. En nu zijn het de mensen die de bankiers de schuld geven van alles. Of die denken dat ze een betekenisvolle bijdrage aan het openbare debat geven met een Facebookplaatje. Of er boos over bloggen.

Reacties (15)

#1 frankw

Stel nou eens dat er 10 bankiers zijn gearresteerd, of 100. En als je weet dat tegen met name de Occupy betogers het hele scala aan antiterrorisme wetgeving is ingezet, terwijl hun protesten legitiem zijn. En als je dan ziet dat het gedrag van de financiële sector neerkomt op massale misleiding (want zoveel is duidelijk), dan zijn de conclusies heel duidelijk
(1) Het politieke systeem beschermt misdadig gedrag door het niet misdadig te noemen (en die enorme schade voor de samenleving heeft veroorzaakt)
(2) Het politieke systeem bestempelt legitiem protest daartegen als crimineel
(3) Het politieke systeem (de aanklagers, dat is met name voor de VS goed gedocumenteerd) is zo ingericht dat misdadig gedrag van bankiers (echt misdadig gedrag, tegen bestaande wetten) en van hun toezichthouders toch niet wordt vervolgd.

Dan is er toch alle redenen om je ontzettend boos te maken?

  • Volgende discussie
#2 DrBanner

@1 daarom is geen reden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 zuiver

@0 @1: Boos?

De vraag is of er een wet is die je goed kunt gebruiken tegen de bankiers of de politici. En vervolgens is de vraag wie de vervolging betaalt?

Voor de occupy protestanten was dat blijkbaar heel duidelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jack Random

Als politici de deur open breken, en bankiers vervolgens naar binnen lopen om de boel leeg te halen, zijn beide schuldig. Wat mij betreft zijn er genoeg bomen om beide groepen aan op te hangen.

Overigens heb ik even gemist dat er hier in Nederland bankiers in het gevang zijn beland.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Inca

Wie gaf de haute finance die ruimte?

Kulargument. We hebben het hier over bankiers, hoogopgeleide en slimme mensen, die bovendien voortdurend hoog opgeven over hun verantwoordelijkheid en dat ze daar bovendien voor betaald dienen te worden, in salaris en bonussen.

Ze hebben het recht niet om zich nu laf achter anderen te verschuilen (al helemaal niet omdat ze die anderen ook nog eens vrijelijk manipuleren en bewerken.) En jij hebt het recht niet mee te gaan in die frame. Ik juich betere regelgeving van harte toe, maar bankiers zijn wel schuldig.

En om de analogie van Jack Random nog even mee te nemen: de bankiers lopen niet zomaar achter de politici aan – ze doen dat nadat ze al jaren aan het uitleggen zijn waarom het een goed idee is om de deur open te breken. Politici zijn ook schuldig (wild ideetje, zullen we ze daar eens op afrekenen?), maar de bankiers veel meer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Jim-Bob

En nu?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 weerbarst

staat = banken, meer staat kan nooit de oplossing zijn, er is geen politieke oplossing meer

De paar aangehaalde bankiers die wel veroordeelt zijn zijn slechts fall guys, alsof we er wat aan doen guys.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Joost

@Jona: Kan je trouwens een paar voorbeelden geven van bankiers die gestraft zijn?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 McLovin

@5: Wou ik net zeggen, wie betaald lobbyisten om te zorgen dat politici de deuren openzetten?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Benach

@7: Sinds wanneer is de staat gelijk aan de banken? Bij mijn weten zijn banken zelfstandige instellingen die alleen in uitzonderlijke gevallen staatsteun krijgen. De laatste keer was vijf jaar geleden en daarvoor moet je letterlijk decennia terug gaan. Maar wat is je alternatief? De banken dan maar failliet laten gaan?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Krispijn Beek

@0 ik deel je gevoel dat de huidige politieke en bestuurlijke kaste moeilijk serieus te nemen valt, evenals de simplistische reacties er op.

@0
Of er werkelijk geen strafbare feiten zijn gepleegd door bankiers in aanloop naar de kredietcrisis zullen we naar mening niet weten. Banken kopen tegen immense bedragen vervolging af van schikkingen. Het alternatief voor schikken is een jarenlange juridische strijd van een financieel uitgeklede overheid tegen steenrijke banken. Waarbij het de vraag is of er gedurende die jarenlange strijd geen wisseling van de wacht plaatsvind en vervolging wordt gestaakt.

Volgens ons rechtssysteem ben je onschuldig totdat het tegendeel is. Maar ik hou toch het gevoel dat geen mens met zulke schikkingsbedragen instemt als hij zeker is dat er geen regels zijn overtreden.

@8 Bankiers die veroordeelt zijn voor hun rol in de kredietcrisis zijn er naar mijn weten niet veel. In Duitsland is er een veroordeeld. Verder heb je nog Madoff (overigens geen bankier) en er zijn aanklachten ingediend ivm Libor affaire, volgens Follow The Money is dat een keerpunt in het niet-vervolgen van bankiers.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Dramklukkel

Beetje kort door de bocht om verantwoordelijkheden naar overheid af te schuiven. Zo maak je Philip Morris schuldig aan de meerook-kanker van je kinderen na jaren in hun bijzijn te hebben gerookt. En als dat niet helpt dan ligt het aan de longarts en dan aan de voedsel- en warenautoriteiten en dan aan god en aan… nou ja aan iedereen behalve de schuldige eigenlijk.

Ben het er mee eens dat niet alle bankmedewerkers ‘slecht’ zijn. Doch om ze meteen zo maar blindelings allemaal vrij te pleiten met een vingertje naar de overheid… nee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Hal Incandenza

@0
Hoewel het in veel gevallen juridisch moeilijk is om individuele bankiers aan te pakken, is het nogal evident dat er crimineel gehandeld is door zowel de banken als de bankiers. Dat doodleuk bagatelliseren in een blogje omdat je twee aardige bankiers kent getuigt niet bepaald van inzicht in de materie.

En je moet maar helemaal niet denken dat je ‘een betekenisvolle bijdrage aan het openbare debat’ levert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 nome

… politici doen alsof zij serieuze bestuurders zijn en wij doen alsof wij ze serieus nemen

Was het maar zo, dat wij doen alsof. Het is puur ignorant opportunisme, gebaseerd op dat wij steeds juist en volledig geïnformeerd denken te zijn, plus dat wij niet willen weten wat ons onthouden wordt, door politiek, journalistiek en de bedrijvige wereldverbeteraars. Zelfs als wij de juiste weergave van feiten aangereikt krijgen, dan nog kiezen wij voor de makkelijke uitleg als uitweg, want wie wil nou een impopulaire mening hebben, die wèl deugt maar op weerstand stuit. Nee, wij zijn schapen/slaven die wel kunnen, maar niet willen losbreken uit de comfort zone van conformiteit die voor ons ingericht is. Wij zijn miezerige slappelingen, ook als keurige consumenten bekend staand, alles braaf verterend wat voor de neus gehouden worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Sander_1583

Logische cijfers al die domme consumenten die die domme producten hebben gekocht

Waarom gebruik Sargasso steeds woorden als neoliberalen? Waarom lijken de banken de schuld van de crisis te krijgen.? Dat was georges bushe’s regering…

Duidelijk ? Nu weer Samen aan de slag.

  • Vorige discussie