Franse journalisten onder druk gezet door geheime dienst

Frankrijk is op weg naar een autoritaire staat. Acht journalisten in totaal zijn vorige maand door de Franse geheime dienst opgeroepen voor verhoor vanwege publicatie van gevoelige informatie. De journalisten Geoffrey Livolsi en Mathias Destal van de onafhankelijke nieuwssite Disclose en Benoît Collombat van Radio France kregen te horen dat ze mogelijk vervolgd worden voor hun onthullingen over geheime wapenleveranties aan Saoedi-Arabië. De regering probeert hen zo te dwingen om hun bronnen prijs te geven.De journalisten hebben geweigerd de vragen van de geheime dienst te beantwoorden. Ze zien dit onderzoek als een aanval op de persvrijheid. Naast hen zijn ook journalisten van Le Monde en het tv-programma Quotidien verhoord voor andere zaken. Volgens Reporters Sans Frontières is deze intimidatiepoging van de autoriteiten bedoeld om onderzoeksjournalisten af te schrikken zaken te publiceren die burgers behoren te weten. De groene Europarlementariërs Yannick Jadot en Sven Giegold hebben gezamenlijk opgeroepen de wapenleveranties aan Saoedi-Arabië in overeenstemming met eerdere uitspraken van het Europarlement te stoppen en de persvrijheid te respecteren. In Frankrijk heeft president Macron eerder verklaard dat de wapens die Frankrijk levert niet ingezet zouden worden in de oorlog van de Saoedi's in Jemen. Zijn eigen geheime dienst heeft echter vastgesteld dat dit wel het geval is. En de onthulling daarvan heeft geleid tot het onderzoek van de dienst waarin de journalisten zijn verhoord. Jadot en Giegold: Terwijl de misleiding van het publiek door de regering nog steeds geen consequenties heeft gehad worden degenen die het schandaal onthulden vervolgd. Ze riskeren een straf van vijf jaar gevangenis of een boete van maximaal 750.000 euro.

Door: Foto: Jeanne Menjoulet (cc)
Foto: Fredrik Lundhag (cc)

Wat wil de Amerikaanse overheid van Chelsea Manning?

, door

ANALYSE - Chelsea Manning (links op de foto) zit opnieuw achter slot en grendel omdat ze niet wil getuigen voor een Grand Jury. Haar principiële weigering steekt een spaak in het wiel van de beoogde vervolging van Julian Assange.

Chelsea, voorheen Bradley, Manning was tot 2010 een data-analist in het Amerikaanse leger, werkzaam in Irak. In 2010 lekte ze honderdduizenden diplomatieke en militaire documenten aan klokkenluiderswebsite WikiLeaks uit verontwaardiging over het gebrek aan moreel besef dat ze aantrof in het handelen van het Amerikaanse leger. Een van de bekendste documenten die in de openbaarheid kwam was een video waarop te zien is dat onschuldige burgers vanuit een helicopter rücksichtslos worden neergeschoten.

Over haar toenmalige motieven zei ze:

….. toen ik in Irak zat en dagelijks de geheime militaire rapporten las begon ik te twijfelen aan het morele karakter van waar we mee bezig waren. Rond deze tijd realiseerde ik me dat we bij onze pogingen om het hoofd te bieden aan het risiko dat de vijand voor ons oplevert onze menselijkheid zijn kwijtgeraakt. We hebben er bewust voor gekozen om zowel in Irak als in Afghanistan het menselijk leven zonder waarde te verklaren. Als we onschuldige burgers doodden kozen we ervoor om, in plaats van de verantwoordelijkheid voor ons gedrag te accepteren, alles te verbergen achter het gordijn van de nationale veiligheid en de geheime inlichtingen om publieke aansprakelijkheid te ontlopen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Doet Belastingdienst aan etnisch profileren?

, door

De Autoriteit Persoonsgegevens doet onderzoek naar mogelijk etnisch profileren door de Belastingdienst. De fiscus bezit gegevens over de tweede nationaliteit van mensen en gebruikt die om te bepalen wie er gecontroleerd wordt bij de kinderopvangtoeslag, blijkt uit onderzoek van Trouw en RTL Nieuws.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zegt dat het in bijna alle gevallen verboden is om bijzondere gegevens omtrent ras en etniciteit vast te leggen of te verwerken.

Foto: © Sargasso logo serie Eer en cultuur Morele reputatie

Eer = morele reputatie

, door


In deze reeks van artikelen nemen we begrippen onder de loep die gebruikt worden in het discours over migranten in Nederland, en met name over eergerelateerd geweld. Die termen zijn bijna allemaal erg vaag. Dit heeft grote gevolgen die we onder ogen moeten zien.

In de eerste bijdragen over de consequenties voor hulpverlening, het werken met lijsten in plaats van onderzoek te doen, de meerdere definities, het probleem van lukraak ingevoerde nieuwe termen (zoals Schadelijke Traditionele Praktijken) en een voorstel om dezelfde eer voor iedereen te hanteren, beschreef ik welke problemen er zijn met de termen cultuur, eer, eergerelateerd geweld.

Het label ‘eergerelateerd’ komt via de lijstjes bijna uitsluitend terecht bij burgers met een niet-westerse migratie-achtergrond en heeft voor hen enorme juridische, sociale en emotionele gevolgen, waartegen ze zich nauwelijks kunnen weren.

Eer: morele reputatie

Met de lijstjes wordt de deur naar verboden willekeur in de omgang met mensen uit minderheidsgroepen ver opengezet. Ik stel daarom voor te stoppen met het gebruik van de lijstjes.

In plaats daarvan kunnen we de algemene betekenis van eer gebruiken die al gangbaar is in ons eigen taalgebruik en dat van de Verenigde Naties: bij eer gaat het altijd om morele reputatie.

Foto: Boinink (cc)

Geen 838 duizend, maar 558 duizend buitenlandse werknemers in Nederland

, door

ANALYSE - In 2017 werden ruim 838 duizend banen vervuld door buitenlandse werknemers’, berichtte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op 4 april jl. Dit bericht verraste ons, omdat wij op basis van cijfers van datzelfde CBS niet verder kwamen dan 558 duizend banen voor vreemdelingen. Een verschil van 280 duizend! Hoe was dat mogelijk?

Een vergelijking van de definities van de CBS-tabel die wij geraadpleegd hadden en de tabel die in het nieuwsbericht werd gepresenteerd gaf duidelijkheid. Want wie is eigenlijk een ‘buitenlandse werknemer’? Wij dachten dat het antwoord op deze vraag eenvoudig was: iedereen die werknemer is in Nederland maar niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Per definitie is een buitenlander immers geen Nederlander en vice versa, een Nederlander geen buitenlander. Artikel 2 lid 1 Grondwet bepaalt tenslotte: ‘de wet regelt wie Nederlander is’. Een juridische definitie van ‘buitenlander’ is er niet, maar wel van het volgens ons identieke begrip ‘vreemdeling’: een ieder die de Nederlandse nationaliteit niet bezit (artikel 1 Vreemdelingenwet).

Wanneer ben je volgens het CBS ‘buitenlander’?

Het CBS denkt anders over het onderscheid tussen Nederlanders en vreemdelingen, c.q. buitenlanders. De definitie van ‘buitenlandse werknemer’ van het CBS luidt namelijk als volgt:

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Spionnen op de weg

, door

NIEUWS - Als u met uw smartphone de ravage en slachtoffers van een verkeersongeluk rijdt te filmen, kunt u altijd nog zelf door de dashcam van een medeweggebruiker worden gefilmd en aangegeven worden bij de politie.

Volgens het AD is de politie blij met ingeleverde dashcambeelden van incidenten, maar zijn die alleen bruikbaar als de aangever ook een getuigenverklaring wil geven. Spioneren is één ding, verklikken is misschien een stapje te ver voor sommigen.

Foto: Robert Thivierge (cc)

Een onveilig klimaat voor journalisten

, door

VERSLAG - Ter gelegenheid van de Dag van de Persvrijheid publiceerde de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) een nieuw onderzoek naar bedreigingen, intimidaties en geweld waar journalisten mee te maken hebben. Twee jaar geleden is er al eens onderzoek op dit gebied gedaan door voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer en Marjolein Odekerken. De resultaten waren volgens de NVJ tamelijk verontrustend. In het nieuwe onderzoek van Odekerken en Laura Das was de focus gericht op vrouwen en online pogingen tot intimidatie. De helft van de vrouwelijke journalisten in Nederland heeft daar ervaring mee vanwege hun werk. Vooral vrouwen met een migratieachtergrond en freelancers melden vervelende incidenten.

Het onderzoek werd woensdag j.l. gepresenteerd op het Festival van het Vrije Woord in Hilversum waarna een forum de resultaten besprak. Opvallend is het verschil in bedreigingen tussen mannen en vrouwen. Mannelijke journalisten hebben ook te maken met bedreigingen, en soms zelfs fysiek geweld. Misdaadverslaggevers Paul Vugts en John van den Heuvel hebben zelfs politiebescherming. Vorig jaar zijn de gebouwen van de Telegraaf en Panorama door criminelen vernield (een van de redenen waarom Nederland een plaats is gezakt op de Persvrijheidsmonitor). Maar de bedreigingen van mannen betreffen vrijwel altijd wát ze schrijven of filmen, terwijl vrouwen online geconfronteerd worden met seksistische en racistische uitingen vanwege hun identiteit. NRC-columniste en forumlid Clarice Gargard: ‘De boodschap is eigenlijk dat ik niet thuis hoor in het publieke debat.’ De vertegenwoordigster van SOFO, een door de OVSE geïnitiëerd programma voor de Safety of Female Journalists Online, zei het zo: mannelijke journalisten worden aangevallen op hun standpunt, vrouwen omdat ze een überhaupt een standpunt naar buiten brengen; en des te vaker naarmate het een dissident standpunt betreft.

Foto: Dominick D (cc)

Misdaad en haat

, door

DATA - Aangiften van haatmisdrijven worden in weinig landen nauwkeurig bijgehouden. In de Verenigde Staten, Engeland en Wales gebeurt dat wel, en in ons land ook. De gegevens variëren enorm per land. Wie zijn in Nederland vaak slachtoffer, en van welke soorten haatmisdrijven?

In april was ik in Streeterville, Chicago. Die wijk is vernoemd naar George Streeter, die berucht was om zijn leugens en geweld. Streeterville kwam eind januari in het nieuws door de mishandeling van Jussie Smollett, acteur in de Chicagoan dramaserie Empire. Twee mannen met skimasker en rood petje herkenden de “Empire nigger”, overgoten hem met bleekmiddel en deden een strop om zijn nek.

“Een hedendaagse lynchpoging,” zo betitelde Amerikaans presidentskandidaat Cory Booker het incident in een tweet op 29 januari. Zijn rivale Kamala Harris noemde Smollett in een tweet diezelfde dag “één van de aardigste, zachtmoedigste mensen die ik ken (..) Niemand zou voor zijn leven hoeven te vrezen vanwege zijn seksuele geaardheid of huidskleur. We moeten deze haat het hoofd bieden.”

President Donald Trump was in verlegenheid gebracht vanwege het rode MAGA-petje dat één van de daders droeg. Daarnaast schreeuwden Smolletts belagers “This is MAGA country,” verwijzend naar Trumps campagneslogan Make America Great Again (MAGA). Tegenover journalisten veroordeelde Trump de daad: “Erger kan het niet worden.” Ruim drie weken lang zochten agenten naar de daders.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Willem (cc)

Staatshoofd of popster?

, door

OPINIE - Aanhangers van het dezer dagen weer zo bejubelde Nederlandse koningshuis zijn er misschien wel niet blij mee, maar het verbod op majesteitsschennis is eindelijk verleden tijd. Vorig jaar was er al een meerderheid voor in de Tweede Kamer, een jaar later is nu ook de Eerste Kamer akkoord gegaan met de initiatiefwet van Kees Verhoeven (D66) om de artikelen 118 en 119 uit het Wetboek van Strafrecht te verwijderen. CDA, ChristenUnie en SGP stemden tegen. Na het verlies van het verbod op ‘smalende godslastering’ moeten de christelijke politici opnieuw buigen voor een meerderheid die eindelijk afrekent met totaal verouderde bepalingen die de vrijheid van meningsuiting in de weg zaten. En dit keer was er geen opportunistische VVD die hen te hulp kwam.

Verhoevens voorstellen voor de wetswijzigingen werden ook door de regering bij monde van minister Grapperhaus van Justitie als ‘modernisering’ ondersteund. Maar niet nadat men zich er van verzekerd had dat de mogelijkheid voor het bestraffen van belediging van het koningshuis langs andere weg toch nog in stand blijft. Belediging van het koningshuis is nu gelijkgetrokken met de verzwaarde strafbaarheid van de belediging van een ‘ambtenaar in functie’. Om de koning niet in verlegenheid te brengen is bepaald dat het in zijn geval niet nodig is dat hij zelf een klacht indient. Tegelijk met het schrappen van de majesteitsschennis is ook het verbod op de belediging van een bevriend staatshoofd als apart strafwetartikel uit de wet gehaald.

Foto: © Sargasso logo 3 serie cultuur eer

Een eer voor iedereen

, door

ANALYSE -
In deze reeks van artikelen nemen we begrippen onder de loep die gebruikt worden in het discours over migranten in Nederland, en met name over eergerelateerd geweld. Die termen zijn bijna allemaal erg vaag. Dit heeft grote gevolgen die we onder ogen moeten zien.

In de eerste vier bijdragen (hier, hier, hier en hier) beschrijf ik welke problemen er zijn met de termen cultuur, eer, eergerelateerd geweld en nieuwe termen als Schadelijke Traditionele Praktijken.

Definitieproblemen

De Nederlandse overheid heeft in de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (2013) een bestrijdingsprogramma van eergerelateerd geweld opgenomen.

Echter, bij gebrek aan definities moeten de overheidsinstanties en hulpverlening met culturenlijstjes en signalenlijstjes werken om mogelijke eerzaken te determineren. Zo kunnen ze zonder onderzoek o.a. het label ‘eergerelateerd’ aan een zaak toekennen.

Of een zaak wel of niet als eergerelateerd gelabeld wordt heeft vooral gevolgen voor burgers met een niet-westerse migratie-achtergrond en nagenoeg niet voor autochtone burgers.

Wat is eer?

In mijn vorige stukken heb ik aangetoond dat we niet weten wat eer specifiek voor niet-westerlingen betekent. Daarom stel ik voor de algemene betekenis van eer te gebruiken die in ons eigen taalgebruik wordt gehanteerd.

Eer wordt al gebruikt in onze rechtspraak. En eer komt voor in Artikel 12 van de Universele verklaring voor de Rechten van de mens:

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende