Verbod toegestaan

De Staatscommissie parlementair stelsel presenteerde in december vorig jaar haar aanbevelingen. Eén aanbeveling was om het partijverbod wettelijk beter te regelen. Maar heeft dat verbod wel draagvlak, en wat zijn de effecten? Wetenschappelijk onderzoek biedt voorzichtige antwoorden. Wat hebben de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en Turkse Koerden gemeen? Beide kampen zijn ooit geconfronteerd met partijverboden. Erdogan was lid van de Welvaartspartij (RP), verboden in 1998. Daarna was hij lid van de Deugdpartij (FP), drie jaar later getroffen door een partijverbod. Pogingen om zijn huidige Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) te verbieden faalden. Ook de Koerden in Turkije, aartsvijanden van Erdogan, hebben verscheidene politieke partijen verboden zien worden. Het gaat hierbij onder andere om de Volksarbeiderspartij (HEP) en de Partij voor Vrijheid en Democratie (ÖZDEP) in 1993, de Democratische Partij (DEP) een jaar later, de Volksdemocratische partij (HADEP) in 2003 en de Democratische Samenlevingpartij (DTP) in 2009. Niettemin is Erdogan nu president en hebben ook de Koerden nog altijd invloed. Bijvoorbeeld via de Democratische Partij van de Volkeren (HDP), een partij voor minderheden. Die partij behaalde 11,7% van de stemmen bij de parlementsverkiezingen van 2018. Als het noch Erdogan noch Koerden klein heeft gekregen, hoe effectief is een partijverbod dan? Wetenschappelijke studies bieden enig inzicht.

Foto: Kiwi 3rd (cc)

Profileren van arme buurten is een bedreiging voor de mensenrechten

Op 29 oktober 2019 is de rechtszaak van het Nederlands Juridische Comité voor de Mensenrechten (NJCM) en andere burgerrechtenorganisaties tegen de Nederlandse Staat inzake risicoprofileringssysteem SyRI. De VN-Rapporteur op het gebied van extreme armoede en mensenrechten uit in een brief aan de rechtbank zijn zorgen over SyRI.

SyRI staat voor Systeem Risico Indicatie en is een digitaal risicoprofileringssysteem om uitkeringsfraude op te sporen. Voor SyRI worden een groot aantal persoonlijke gegevens die de overheid heeft van haar burgers gekoppeld en met behulp van een (geheim) algoritme doorzocht op afwijkende patronen. Een ambtenaar beslist vervolgens of er grond is voor verder onderzoek naar bijstandsfraude en andere misstanden (zie hier meer uitleg).

Een collectief van verschillende burgerrechtenorganisaties en de FNV heeft onder de naam ‘Bij Voorbaat Verdacht’ bezwaren geuit tegen SyRI en de Staat voor de rechter gedaagd. Er zijn in de afgelopen jaren verschillende pilots met SYRI geweest, maar afgelopen juli werd een project in twee Rotterdamse wijken afgelast door het college van B&W omdat de inzet van SyRI mogelijk in strijd is met privacywetgeving. Op Vers Beton betoogde dat ik dat de inzet van een geheim algoritme in arme wijken zoals in Rotterdam-Zuid (foto: Tarwewijk) ook om andere redenen getuigt van onethisch bestuur.

Quote du Jour | Dutch paradox

The paradox in the Netherlands is that insistence that equality and tolerance already exist operates as a barrier to achieving this equality and tolerance in fact, because the insistence makes it difficult to mobilize the resources and action necessary to ensure equality, non-discrimination and inclusion for all.

VN-rapporteur Tendayi Achiume, tevens hoogleraar Rechten aan de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA), bracht maandag verslag uit van haar onderzoek naar racisme, xenofobie en intolerantie in Nederland. Op verschillende vlakken ziet ze positieve ontwikkelingen, maar er volgt ook een lange lijst van kwesties die laten zien dat Nederland toch echt niet zo gelijk en tolerant is, waaronder de ‘boerkaban’, etnisch profileren en politiegeweld, discriminatie op de woning- en arbeidsmarkt, de oververtegenwoordiging van groepen in het strafrecht, politieke representatie, de detentie van asielzoekers, rechten van statenlozen, de opkomst van rechts-nationalistisch-populistische politieke retoriek en, meer algemeen, de boodschap in het publieke debat en soms ook beleid dat de ‘echte Nederlander’ wit en van westerse afkomst is.

Foto: Newtown grafitti (cc)

CIA liet Spaans bedrijf Assange bespioneren

NIEUWS - Tijdens zijn verblijf in de ambassade van Ecuador in Londen heeft Julian Assange altijd vermoed dat hij werd afgeluisterd.

Het Spaanse Hoogerechtshof is een onderzoek begonnen naar het bedrijf UC Global S.L. dat de ambassade van Ecuador in Londen moest beveiligen, schrijft de Spaanse krant El Pais. Het bedrijf blijkt van de CIA opdrachten te hebben aanvaard om Assange tijdens zijn verblijf daar af te luisteren. David Morales, de eigenaar het bedrijf zou audio- en video-opnames van ontmoetingen van Assange met zijn advocaten en medewerkers hebben overhandigd aan de Amerikaanse geheime dienst.
Morales, een militair op verlof, was ingehuurd door de geheime dienst van Ecuador voor de beveiliging van de ambassade. Na een bezoek aan een beurs voor security-bedrijven in Las Vegas vertelde hij zijn naaste medewerkers onder geheimhouding dat hij opdrachten van de CIA had aanvaard: “We are playing in another league. This is the first division,”.

In december 2017 organiseerde Morales een ontmoeting tussen het hoofd van de Ecuadoriaanse geheime dienst en Assange over een mogelijke overdracht naar een ander land. Morales maakte van dat gesprek opnames die hij ter beschikking stelde van de Amerikanen. Direct daarna vaardigde de VS een internationaal aanhoudingsbevel uit tegen Assange.

Foto: Bas Bogers (cc)

Gedwongen terugkeerbeleid is wreed en werkt niet

ANALYSE - door Barak Kalir

Stel je voor dat een speciale politie-eenheid midden in de nacht je huis binnendringt. Nadat ze je geïdentificeerd hebben als de persoon die ze zoeken, trekken ze je je bed uit ten overstaan van je doodsbange gezin dat niet bij je in de buurt mag komen. Ze doen je handboeien om en leiden je de trap af naar een gereedstaand politiebusje waarmee ze je op hoge snelheid naar een speciaal detentiecentrum brengen. Daar zal je de komende maanden van je leven doorbrengen.

De persoon in deze scène is een ‘geïllegaliseerde migrant’.1 Volgens staatswetten zijn geïllegaliseerde migranten mensen die geen wettelijke status wisten te regelen in het land waar zij verblijven. Dit kan het gevolg zijn van allerlei administratieve processen, bijvoorbeeld het niet verlengen van een toeristen- of studentenvisum; geen asielstatus krijgen; een vluchtelingenstatus die ingetrokken wordt; scheiden van je autochtone partner of ontslagen worden op het werk waarvoor je formeel werd gerekruteerd.

Geïllegaliseerde migranten zijn geen criminelen

In de meeste westerse liberale landen heeft het worden of zijn van geïllegaliseerde migrant niets te maken met criminaliteit. Geïllegaliseerde migranten hebben meestal van de autoriteiten de opdracht gekregen om het land binnen een bepaalde periode (vaak vier weken) te verlaten. Dit niet doen, resulteert in een administratieve onregelmatigheid die kan leiden tot langdurige detentie (tot achttien maanden in landen als Nederland en Denemarken) en gedwongen uitzetting.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour | Waar heb je een advocaat voor nodig?

We zouden kunnen kijken: waar heb je een advocaat voor nodig, en welke delen van het probleem zouden door anderen kunnen worden opgelost?

Sander Dekker, minister voor rechtbescherming, vindt dat sociaal advocaten minder kunnen doen. Dan worden de problemen, te lage vergoeding en te hoge werkdruk, namelijk als bij toverslag opgelost.

Dat is natuurlijk een fantastisch staaltje wensdenken. Of mooipraterij voor de buhne. Hij praat schijnbaar achteloos over het feit heen dat 60% van de zaken tegen de overheid zijn. Daarom een tip voor Sander Dekker: kijk eens naar de effecten van het beleid dat zijn partij voorstaat. Dat is namelijk de grote veroorzaker dat mensen in de knel komen.

Foto: M. Appelman (cc)

Strafrechtelijke aanpak milieucriminaliteit schiet tekort

Afvaldumpingen en lozingen van giftig afval zijn aan de orde van de dag. Politie en justitie kijken vaak machteloos toe. Toepassing van het schadebeginsel kan de controle en bestraffing van milieudelicten aanzienlijk verscherpen – een analyse door Marc Schuilenburg.

Wie het klimaatdebat in ons land volgt, krijgt snel het gevoel te zijn beland in een discussie tussen boekhouders: zoveel heffing per ton CO2-uitstoot, belastingmaatregelen om huizen energieneutraal te maken en invoering van een vliegtaks van 7 euro per ticket.

Maar klimaatbeleid hoort meer te zijn dan voer voor boekhouders. Het is namelijk ook een juridisch probleem. Simpel gezegd: je kunt als overheid nog zoveel willen, maar als er een window of opportunity blijft bestaan om als burger willens en wetens de regels aan je laars te lappen, dan verandert er niets.

Afvaldumpingen en giftige lozingen

Met alle aandacht in de politiek en de media voor het klimaat zou je verwachten dat politie en justitie haast maken met de aanpak van milieucriminaliteit.

In de praktijk is daarvan weinig te merken. Dagelijks lees je in de krant over milieuovertredingen waarvoor de politie zegt geen tijd of middelen te hebben.

Zo zijn afvaldumpingen in de natuur aan de orde van de dag, maar de politie komt aan de opsporing van de daders niet toe. In de Brabantse natuur gaat het om zo’n 5.000 dumpingen per jaar, waarbij het zwerfafval niet eens is meegerekend.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Persvrijheid in de VS onder druk

OPINIE - Op de World Press Freedom Index van Reporters Sans Frontières (RSF) staat de VS met een 48e plaats niet erg hoog genoteerd. Met een president die de pers ‘de vijand van het volk’ noemt hoeft het niet te verbazen dat dit land de afgelopen jaren is gedaald op de thermometer van de persvrijheid wereldwijd. Maar of de betekenis daarvan overal doordringt is de vraag. De associatie van de VS met vrijheidsrechten is diep ingebakken in de publieke opinie. De reputatie van de Amerikanen is zo groot dat de kwaliteit van het nieuws uit de Verenigde Staten vooralsnog door de meeste media min of meer gelijkgeschakeld wordt aan de nieuwsvoorziening in (Noord-)Europese landen boven aan de lijst van RSF.

Een brede coalitie van organisaties die zich zorgen maken over het persvrijheid in de VS probeert nu met de U.S. Press Freedom Tracker duidelijk te maken dat er echt iets aan de hand is in Trumpland. En ook dat het niet alleen aan het Witte Huis ligt. Media berichten doorgaans vooral over incidenten, maar een overzicht van een reeks incidenten geeft pas een beeld van een trend. En die trend is bepaald niet gunstig voor de Amerikaanse journalisten. Journalisten in de Verenigde Staten worden geconfronteerd met vijandigheid van de kant van lokale en federale overheden, en een groeiend aantal juridische bedreigingen voor zichzelf en hun bronnen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: nyghtowl (cc)

Tussen schild en wapen

COLUMN - Door misdaad sneuvelt er veel – maar criminelen zijn niet de enigen die zich gedragen als een olifant in de porseleinkast, vertrappelend wat hun in de weg staat. Ook de wethandhavers en beleidsmakers mogen graag een potje breken.

Begin deze maand opperde de Amsterdamse hoofdcommissaris Frank Paauw, in reactie op het flinterdunne onderzoek van Trips & Tromp over ondermijning van de rechtsstaat door drugscriminelen, dat het maar beter was om de rechtsstaat nog een stukje verder af te breken: de privacy moet overboord. De privacywetten moeten ‘op een andere leest worden geschoeid’, zei Paauw tegen Het Parool. ‘We laten onszelf nu de handen op de rug binden.’

Afgelopen week nam de minister van Justitie en Veiligheid het stokje van Paauw over.

De moord op advocaat Derk Wiersum liet volgens Grapperhaus zien dat het de hoogste tijd was om iets aan beknellende privacyregels te veranderen. Ja, er stond inderdaad al allerlei wetgeving in de steigers, maar de minister was de beroerdste niet en wilde van harte pleiten voor meer bevoegdheden op het vlak van opsporing en surveillance: ‘Privacy mag geen schild worden.’

Opmerkelijk. Er zijn de laatste twintig jaar absurd veel maatregelen genomen die massasurveillance, bestandskoppelingen, gegevensuitwisseling, profilering en ‘hinderlijk volgen’ mogelijk maken: van de sleepwet tot aan nummerbordherkenning, van overal camera’s plaatsen tot aan het vergemakkelijken van gegevens opvragen door de politie toe. Zelfs patiëntgegevens verliezen stukje bij beetje hun uitzonderingspositie. Maar het is kennelijk nooit genoeg: er kan volgens de beleidsmakers en wethandhavers altijd wel weer een beetje meer, maar een klein beetje hoor, van onze privacy af. Voor onze eigen veiligheid, immers.

Vorige Volgende