Twee kieskringen, één zetel?

Nieuwe politieke partijen hebben alleen een kansje als ze al hun energie in de verkiezingscampagne kunnen steken én in alle twintig kieskringen meedoen, schreven we gisteren. Dat moeten we nuanceren. Van de 37 partijen die op 5 februari door de Kiesraad een lijstnummer kregen toegewezen, doen 20 partijen mee in alle 20 kieskringen. Nog eens zes partijen hebben kieskring 20 (Bonaire, Saba, St. Eustatius) laten schieten maar doen wel mee in alle 19 hier lokale kieskringen. Elf partijen hopen toch op minstens één zetel, ook al prijken hun kandidatenlijsten straks niet op alle stembiljetten. Maken ze een reële kans? De Partij voor de Republiek doet in slechts twee kieskringen mee: in kieskring 2 (Leeuwarden) en 9 (Amsterdam). Daar is de wel heel jonge partij (naar eigen zeggen bestaat de partij officieel nog maar een maand) erg blij mee, want Amsterdam noemt zichzelf al republiek en krijgt daarvoor nu eindelijk ook een politiek platform. Friesland kenmerkt zich eveneens door een historisch diepgewortelde aversie tegen de heerschappij van Oranje-Nassau De republikeinen schrijven voorts: Tezamen zouden deze kieskringen weleens genoeg stemmen kunnen opbrengen om tenminste één vertegenwoordiger van de Partij voor de Republiek af te vaardigen naar de Staten-Generaal. Zo’n 10 procent van het electoraat zou dan voor de Partij voor de Republiek moeten kiezen. Of ‘10 procent van het electoraat’ een haalbare kaart is, kunnen we nagaan als we de ‘Schatting van het aantal kiesgerechtigden in Nederland’ er bij halen. Helaas ontbreken bij deze door het CBS gemaakte schatting de cijfers over kieskring 20. Maar het aantal kiesgerechtigden dat is vermeld bij de laatste eilandraadsverkiezingen op Bonaire, Saba en St. Eustatius voldoen ook. Daarmee kunnen we de kiesdeler schatten (totaal geldige stemmen alle kieskringen, gedeeld door 150 = 1 zetel). In 2017 kwam de kiesdeler uit op  70.106, in 2012 op 62.828. Nemen we hier het gemiddelde van dan zou bij de komende verkiezingen er een ruw geschatte kiesdeler van ongeveer 66.467 stemmen uitkomen. Kieskring 2 (Leeuwarden) bevat 18 gemeenten, gezamenlijk goed voor 510.000 kiesgerechtigden. Kieskring 9 is alleen de gemeente Amsterdam en telt voor de komende verkiezing naar schatting 581.100 kiesgerechtigden. Omdat de Partij voor de Republiek het heeft over ‘Tezamen zouden deze kieskringen weleens genoeg stemmen kunnen opbrengen…’ tellen we het geschatte aantal kiesgerechtigden bij elkaar op (1.091.100) en schatten dat zo’n 76,5% daarvan als (83.470) geldige stemmen worden geteld. Die 76,5% is het gemiddelde aan geldige stemmen in de twee kieskringen bij de verkiezingen van 2017 en 2012. Het maakt nog wel uit in welke verhoudingen die 10% van de benodigde stemmen bij elkaar worden gesprokkeld. Maar op basis van deze gegevens komt de Partij van de Republiek zo’n drieëntwintig- tot ruim vijfentwintigduizend stemmen tekort. Dat zou dan ook kunnen opgaan voor De Groenen. Ook deze partij doet in dezelfde twee kieskringen mee. Soms duurt het een aantal jaren /verkiezingen voor een partij zetels weet te bemachtigen. De SP kwam pas na vijf eerdere verkiezingen in de Tweede Kamer. De Groenen zouden zo bezien een kanshebber kunnen zijn omdat deze partij al veel langer aan de weg timmert en op andere niveau’s zetels wist te halen. De Groenen waren echter nooit succesvol bij Tweede Kamerverkiezingen (4x deelgenomen, 4x geen zetels behaald). Succesvoller was de partij bij verkiezingen voor gemeenteraden en Provinciale Staten. Maar in respectievelijk 2010 en 2003 verloor men daar de laatste zetels. Nu in twee kieskringen ineens 12% van de stemmen halen zou een wonder zijn. Nee, dan De Feestpartij van Johan Vlemmix. Onder de naam ‘Partij van de Toekomst’ waagde hij eerder een kans. Zonder resultaat. In 2002, (6.393 stemmen), 2003 (13.845 stemmen) en 2012 (8.194 stemmen) haalde ook hij geen enkele zetel. Nu doet hij in acht kieskringen mee. Groningen, Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Haarlem, Tilburg, Den Bosch en Maastricht. Hij hoeft in elke kieskring niet meer dan 1,53% van de geldige stemmen te halen om de kiesdeler  en dus 1 zetel te halen. Dat zou een hele prestatie zijn voor een partij die maar één kandidaat op de lijst heeft staan. Bedenk dat in het verleden regelmatig een percentage van net onder de 1% (gemiddeld 0,91%) voldoende was om één zetel te halen. Dat was dan wel bij partijen die in álle kieskringen meededen. Hier op een rij alle partijen die in minder dan 19 kieskringen meedoen.

Door: Foto: -JvL- (cc)
Foto: Automobile Italia (cc)

Het Whatsappverkeer(d) van het FvD

COLUMN - Het leek er even op dat de hobby van Baudet niet mee zou doen aan de komende verkiezingen. Nadat zijn partij leegliep en een deel van de weglopers zich verenigden in een nieuwe politieke partij, was de vraag of Forum voor Democratie dat wel zou overleven.

Aanleiding waren antisemitische berichten in WhatsAppgroepen van de FvD-jongerenafdeling. HP/De Tijd kreeg de apps toegestuurd en deed er verslag van – HP/De Tijd 28 april 2020.

Het Parool kwam later met nieuwe screenshots die lieten zien dat er onder Fvd-jongeren wel degelijk  antisemitische, homofobische en nazistische sympathieën leefden – Het Parool 21 november 2020.

Dezelfde krant deed 9 december verslag van een etentje in Tiel, waar sommige Fvd-leden schrokken van Baudets grillige humeur en dat Baudet geen afstand wenste te nemen van complottheorieën rond de corona-pandemie – Het Parool 9 december 2020.

Die avond botste Baudet onder andere met Joost Eerdmans en Jan Cees Vogelaar. Beiden stonden op dat moment nummer 4 en 9 op de lijst van top-10 kandidaten voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart.

Baudet zou een hekel hebben aan Eerdmans omdat die in mei als mediator betrokken was bij een onderzoek naar de antisemitische berichten in de jongerenafdeling.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Kiran SRK (cc)

Kemphanen in de Ratrace 2021

COLUMN - Normaal gesproken zou de proloog van de quadriennale ‘Ratrace naar het Binnenhof’ beëindigd zijn op 5 februari, met de bekendmaking van de lijstnummers die de politieke partijen kregen toegewezen door de Kiesraad.

‘Zou’, want twee partijen proberen elkaar momenteel de electorale speelveld uit te vechten. Het gaat om VSN (Vrij en Sociaal Nederland). Bevolkt door lieden die het ‘nieuwe normaal’ op wel heel vrije eigen wijze invullen. Gevolg? Chaos!

Deze keer niet op het Malieveld of in het centrum van Rotterdam, maar binnen de partij zelf. Een couppoging van Willem Engel en kornuiten leidde tot een splitsing en chaotische taferelen bij de zitting van de Kiesraad.

De Kiesraad dacht correct te handelen door de Kieswet te handhaven en één lijst toe te wijzen aan VSN en een ander lijst te benoemen als ‘Blanco lijst met als eerste kandidaat Zeven, A.J.L.B’ (ingediend door Anna Zeven, nauw verbonden met Willem Engel). Twee partijen met dezelfde naam is niet toegestaan en een rijtje bezwaarmakers gaven ter zitting aan bij welke lijst zij hoorden (als kandidaat of als ondersteuner).

In alle chaos heeft de Kiesraad toch nog drie kandidaten op beide lijsten laten staan. Zie het proces-verbaal op pag. 324 onder Q (voor VSN) en pag. 368 onder O (voor blanco lijst Zeven).

Foto: Geert Wirken (cc)

De Nederlandse rechtsstaat in wankel evenwicht

RECENSIE - Juridisch commentator van de NRC Folkert Jensma verbaasde zich afgelopen weekend in zijn column ‘De rechtsstaat’ over het gemak waarmee een eensgezinde Tweede Kamer na het debat over de Toeslagenaffaire de rechter meer vrijheid wil geven in bestuursrechtelijke aangelegenheden. De Kamer wenst ook dat in elke wet een ‘hardheidsclausule’ wordt opgenomen zodat rechters elke beslissing van de overheid op ‘billijkheid’ kunnen toetsen. Jensma verwacht dat dit gaat leiden tot een verviervoudiging van de omvang van de rechtspraak. Maar belangrijker is de principiële kant van deze wensen. Zal de rechter op deze manier niet gedwongen worden meer politiek getinte uitspraken te doen? Betekent meer ruimte voor de rechter niet dat de wetgever tekort is geschoten?

De verhouding tussen politiek en recht is altijd spannend in een democratische rechtsstaat. Enerzijds is er de strikte opvatting dat de rechter uitsluitend ‘door de mond van de wet’ spreekt. Anderzijds mogen we van rechters verwachten dat ze bij de interpretatie en toepassing van de wet specifieke omstandigheden van een zaak mee wegen. Maar als een rechter op basis van internationaal recht (het EVRM) de regering veroordeelt vanwege nalatigheid in het milieubeleid zien we hier en daar wel wat gefronste wenkbrauwen. Zo ook bij Ruud Koole, historicus en politicoloog, emeritus hoogleraar politieke wetenschappen aan de Universiteit Leiden en Eerste Kamerlid voor de PvdA.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: -JvL- (cc)

De Balie: Klimaatdebat 2021

NIEUWS - De Tweede Kamerverkiezingen zijn dit jaar op 17-18-19 maart 2021. Hoewel er veel aandacht uitgaat naar corona is er ook nog die andere crisis: klimaatverandering. De Balie organiseerde op 5 februari een klimaatdebat tussen de woordvoerders van VVD, CDA, D66, PvdA, GroenLinks, SP, PvdD, CU en de twee uitdagers BIJ1 en JA21. Het debat is een verademing vergeleken met het gemiddelde lijsttrekkersdebat van de afgelopen jaren op tv. De deelnemers laten elkaar uitpraten en pakken elkaar aan op inhoud in plaats van op frames. Ook beide debatleiders, Rokhaya Seck en Tim Wagemakers, deden het prima en waren inhoudelijk voldoende op de hoogte om bij verschillende woordvoerders prikjes uit te delen op het moment dat ze  ronkende verkiezingstaal afweek van eerdere standpunten of daden.

Het debat opende met de vraag over het ophogen van de doelstelling voor 2030. Waar GroenLinks en PvdD uiteraard voorstander van zijn, dat de VVD daar geen voorstander van is is ook geen verrassing. Daarin namen Joris Thijssen van PvdA en Pieter Grinwis een uitzonderingspositie in. De eerste door te pleiten voor het bereiken van doorbraken, zoals bij de kosten voor wind op zee. De tweede door te pleiten voor daden in plaats van nieuwe doelstellingen.  Opvallend vond ik verder dat van alle partijen enkel de VVD nog vind dat de luchtvaart mag groeien. Tjeerd de Groot, D66, nam een bijzondere spagaat in, waar hij bij de veestapel ervan uitging dat een halvering nodig is, weigerde hij zich vast te leggen op een maximaal aantal vluchten voor Schiphol.

Foto: stalkERR (cc)

Twitter. Wat is het? (3/3)

ANALYSE - Een draadje over Twitter. Over vrijheid, meningsuiting en waarom presidenten geen Twitteraccount moeten hebben. Over monopolies en het sociale mechanisme dat Twitter macht geeft. Over de vraag of Twitter eigenlijk wel een bedrijf moet zijn. |deel 1| |deel 2|

Standard Oil

Theodoor Roosevelt, de 26ste president van de V.S., liet het Bureau of Corporations een rapport opstellen over Standard Oil dat in 1906 naar het congres werd gestuurd. Sinds 1890 was de Sherman Antitrust Act tegen monopolievorming van kracht. Maar hoewel ze was aangenomen, werd ze nog niet afgedwongen. Daar moest verandering in komen. Zeker na de publicatie van 19 artikelen van journalist Ida Tarbell onder de naam The History of the Standard Oil Company. Het vernietigende rapport liet nog duidelijker het machtsmisbruik zien dat Standard Oil gebruikte om concurrenten uit te schakelen.

Maar alvorens de zaak naar de rechter te sturen nodigde hij directeur John D. Rockefeller uit voor een geheime bijeenkomst in het Witte Huis. Hij opperde dat het private kartel Standard Oil niet perse opgebroken hoefde te worden. Het zou ook een publiek kartel kunnen worden, met de staat als aandeelhouder. Het ging hem namelijk niet zozeer om het economische probleem, het monopolie en het gebrek aan concurrentie. Dat zou in een publieke variant immers blijven bestaan. Het ging hem om het politieke probleem. Het ging hem om de macht van Standard Oil, dat zich boven de wet waande. Dat ondermijnde de macht van de democratie.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Giorgos Vrachliotis (cc)

Kosovo verwijdert zich van EU

Israël erkent Kosovo want Kosovo erkent Israël en gaat een ambassade in Jeruzalem openen. Trump heeft het Witte Huis inmiddels verlaten, zijn erfenis werkt nog door op de Balkan. De nieuwe relaties tussen Israël en Kosovo vloeien voort uit overeenkomsten tussen de Verenigde Staten enerzijds en Servië en Kosovo anderzijds. In september vorig jaar werd deze deal, na voorbereidingen door speciale gezant Richard Grenell, in Washington gesloten. Het ging vooral om economische steun in ruil voor matigende stappen in het conflict over Kosovo. Daarnaast waren er, volgens Balkan Insight niet bindende, afspraken over herstel van joodse eigendommen die verwoest waren tijdens de Tweede Wereldoorlog, de erkenning van Israël, met Jeruzalem als hoofdstad, en de aanwijzing van Hezbollah als terroristische organisatie. Kosovo zou zich ook hebben aangesloten bij de omstreden IHRA-definitie van antisemitisme. De Palestijnse autoriteiten hadden vooraf gewaarschuwd de banden te verbreken met landen die Jeruzalem als hoofdstad erkennen.

Als ‘ambassadeur’ van Israël heeft Trump zich bepaald verdienstelijk gemaakt. De nieuwe Amerikaanse regering heeft de erkenning van Israël toegejuicht als deel van het beleid van het land om relaties te leggen met omringende moslimlanden. Of Kosovo er mee geholpen is moet nog blijken.

‘Amerika gaat ons helpen’

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

Vijfentwintig nieuwe politieke partijen

NIEUWS - De Kiesraad maakte gisteren bekend dat een record aantal politieke partijen hun kandidatenlijsten voor de komende verkiezingen hebben ingeleverd. Maar liefst 41 partijen. Eigenlijk zijn dat er 40, maar voor één partij hebben twee bestuursleden blijkbaar afzonderlijk van elkaar een lijst ingeleverd. Formeel moet de Kiesraad ze dan ook afzonderlijk tellen.

Wij gaan uit van een totaal van 40 partijen. Dat zijn er 49 minder dan eind december geregistreerd stonden, maar beslist een absoluut record voor de verkiezingen van na 1945. Daarmee zijn de records uit 2017, 1981 en 1971 (alle drie de keren 28 deelnemende partijen) fors gebroken.

Alleen verkiezingen van voor de Tweede Wereldoorlog kenden hogere aantallen deelnemers. In 1922 (de eerste met algemeen kiesrecht) en 1933 deden respectievelijk 53 en 54 partijen mee.

Van de 40 partijen die nu willen meedoen zitten er momenteel 15 in de Tweede Kamer. Van de 25 partijen die geen zetels hebben, deden er 10 eerder mee aan verkiezingen voor Tweede Kamer en/of gemeenteraden en/of Provinciale Staten. Er dienen zich dus 15 volslagen nieuwe partijen aan.

© Sargasso Deelname politieke partijen

© Sargasso Deelname politieke partijen

Twee van die nieuwelingen doen niet in alle 20 kieskringen mee. Een partij beperkt zich tot 2 kieskringen, een ander doet in 9 kieskringen mee. Er moeten dus zo’n 14.770 burgers zijn geweest die ondersteuningsverklaringen hebben ingeleverd voor de nieuwkomers. Beter gezegd: er moeten 15.930 ondersteuningsverklaringen zijn ingeleverd, want Lijst Henk Krol en Splinter (van Femke Merel van Kooten-Arissen) worden ook als nieuwelingen geteld, ook al zitten beiden nu wel in de Tweede Kamer.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Ritzo ten Cate (cc)

Bonuskaart voor de zorg

COLUMN - Helden hoef je niet te betalen. Helden betaal je met applaus! Wat een oorverdovend geluid was dat in het voorjaar, de spandoeken aan de landhuizen met ‘zorgverleners bedankt’ waren niet te tellen. Er werden teksten op de stoep geschreven met krijt bij ziekenhuizen en andere instellingen. Van de koning en zijn gezin kregen we ‘een hart onder de riem’, samen met applaus. Ongekend eensgezind was de bevolking van Nederland; helden moet je eren.

Nog komt er wat maagzuur omhoog als ik hier aan denk.

Helden staan in het middelpunt, zoals blijkt in het initiatief van ActiZ en anderen waarbij je op een website mensen in de zorg kon bedanken met een persoonlijke video. We moeten vooral dankbaar zijn met wat we krijgen, we hebben tenslotte zelf voor de zorg gekozen, het is een roeping. Hier wordt je mee geboren, schijnbaar. De competenties om een specialistisch verpleegkundige te worden, of een helpende in het verpleeghuis die zijn of haar hand niet omdraait om een bewoner met dementie uit bed te halen, tellen niet mee.

Dat daar net als ieder ander beroep bepaalde aangeleerde vaardigheden, vaak een enorme lading aan praktijkervaring en een bak aan theoriekennis aan ten grondslag ligt, maakt niets uit. Helden plaats je op een voetstuk; net als BatMan, die mag je haten en liefhebben wanneer het je uitkomt. Je bent een speelpop van het publiek geworden.

Foto: stalkERR (cc)

Twitter en het HEMA rookworstmonopolie (2/3)

ANALYSE - Een draadje over Twitter. Over vrijheid, meningsuiting en waarom presidenten geen Twitteraccount moeten hebben. Over monopolies en het sociale mechanisme dat Twitter macht geeft. Over de vraag of Twitter eigenlijk wel een bedrijf is.

Begin januari besloot Twitter het account van Trump uit te zetten. Van verontwaardiging over de vermeende censuur van de president (zie deel 1) verplaatste de aandacht zich echter al snel naar de macht van Big Tech. Dat werd goed geïllustreerd in enkele tweets van Thijs Kleinpaste:

Dat klinkt niet onredelijk en sluit naadloos aan bij hoe er in de V.S., waar hij woonachtig is, in toenemende mate over big tech gedacht wordt. Onderzoeker en journalist Matt Stoller, bevindt zich in het hart van die discussie en schreef:

Tiny Tech

Beide opmerkingen zijn begrijpelijk als Facebook of Amazon worden bedoeld, maar niet als het gaat om Twitter. Twitter kunnen we niet rekenen tot Big Tech zoals dit plaatje van SOMO laat zien. Twitter is Tiny Tech. Het woord Big Tech helpt overigens ook niet bij een analyse van Big Tech. Het suggereert een gelijkvormigheid, van zowel de bedrijven als de problemen die ze veroorzaken, die er niet is.

Maar over Tiny Tech Twitter, is dat relatief kleine bedrijf een monopolie? En wat is eigenlijk een monopolie? Het woord kennen we voornamelijk uit de economische theorie. Een fabrikant heeft een monopolie als hij een bepaalde markt domineert, omdat hij (nagenoeg) de enige producent van een bepaald product is.

Vorige Volgende