KRAS | Denk het niet

De mannen van Denk hadden een slecht idee. Ze herkenden het eerst niet, dachten dat het een goed idee was. Maar toen ze even iets dieper nadachten beseften ze alsnog dat het een slecht idee was en lieten het verder rusten. Kous af. Tot een journalist er lucht van kreeg en dacht: hé, hier zou best nog eens een relletje in kunnen zitten. En verrek, het zat erin. De mannen van Denk kregen namelijk opnieuw een slecht idee. Deze keer zagen ze er niet op tijd van af. Ze begonnen de journalist tegen te werken. Zieken, zuigen, beetje boos doen, enfin, van die dingen waarin je als moslimpoliticus alhier toch net een stukje minder gelijk bent dan je witte collega's. Gelukkig pakte het relletje daardoor voor iedereen gunstig uit: journalist boos wegens intimidatie, Denkmannen boos wegens uitlokking. Toch weer een uurtje televisie gevuld. Maar ik vroeg me wel af wat we hier nu met z'n allen mee waren opgeschoten.

Door: Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten
Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Politici, vluchtelingen en showbusiness

, door

Eind jaren tachtig wilde het Nederlandse kabinet de belastingwetgeving hervormen: het belastingplan-Oort. Premier Lubbers wilde dat de aanpassing brede parlementaire steun zou krijgen, maar dat leek niet te gaan lukken.  “Dan maar met weinig steun”, zal hij hebben gedacht, “maar dat moet niet teveel opvallen.” Als ik het me goed herinner, heeft hij die brede steun uiteindelijk wel gekregen, maar in januari 1989 leidde hij wel de aandacht van deze kwestie af. Hij liet de laatste nog gevangen zittende oorlogsmisdadigers vrij, de Twee van Breda.

Het is een smerige truc, maar dit is hoe politiek werkt. Het is voor een deel showbusiness. Soms zelfs echt. Bij de begrafenis van een beroemd staatsman komen politici uit de hele wereld hun eer bewijzen en het is publiek geheim dat er dan zaken worden gedaan. De premier van Israël wil echter niet worden gefotografeerd terwijl hij spreekt met de minister van economie van Iran, en dat weet het gastheerland ook. Dus organiseert die een concert, en terwijl de pers de daar aanwezige premiers aan het filmen is, zijn de ministers druk aan het overleggen. Degenen die niet aanzitten bij het staatsbanket, of die halverwege weg gaan, zijn altijd interessanter dan degenen die blijven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Overspannen democratie

, door

RECENSIE - We hebben te hoge verwachtingen van democratie, volgens Gijs van Oenen. En dat gaat ons opbreken. Maar er is redding in zicht: de ‘algoritmische democratie’.

Wie overal democratische tekorten ziet of wie meent dat onze democratie bedreigd wordt door populisme en onverschilligheid moet dit boek beslist lezen. Want ‘de democratie wordt niet primair bedreigd door tegenstanders of haters ervan, maar juist door het enthousiasme ervoor, de verwachtingen erover en het succes ervan.’ Zo formuleert Gijs van Oenen, docent sociale en politieke filosofie aan de Erasmus Universiteit de kernstelling van zijn boek. De democratie is overspannen en verkeert in een ‘burn-out’ fase, zij wordt ‘het slachtoffer niet van desinteresse of manipulatie, maar juist van grote inzet, hoge verwachtingen en ambitieuze beloftes.’

© Sargasso logo democracy-shaun-apple-3

Die hoge ambities en verwachtingen hebben we te danken aan de culturele revolutie uit de jaren zestig en zeventig. Lange tijd werd de Nederlandse democratie gedomineerd door paternalistische regenten die gewone burgers in hun verzuilde bolwerken op afstand hielden. De democratiseringsgolf die daar een einde aan maakte zette burgerparticipatie in het bestuur centraal, in het onderwijs, de welzijnsvoorzieningen en ook in het openbare bestuur. Van Oenen herinnert hier onder andere aan het maatschappelijk opbouwwerk: burgers instrumenten geven om ‘aan de democratie mee te timmeren’. Deze ontwikkeling is in de tweede helft van de vorige eeuw uitgebouwd. In ambtelijke kringen heette het op een gegeven moment  ‘interactieve beleidsvorming’. Burgers werden co-producenten van beleid. Iedereen die er op lokaal niveau wel eens mee te maken heeft gehad herinnert zich de botsingen die daarmee samenhingen tussen burgers en hun representanten in raad en college.  In de communicatie over inspraakprocedures worden hoge verwachtingen gewekt die niet waargemaakt konden worden. Actieve burgers ontwikkelen zich op den duur als ‘geprotoprofessionaliseerde’ ambtenaren. Maar velen haken vermoeid  en gefrusteerd af. De burger die dacht dat zijn unieke, persoonlijke stem ook daadwerkelijk en direct gevolgen zou hebben voor het beleid raakt teleurgesteld in de werking van de representatieve democratie en klaagt steen en been over een democratisch tekort.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Een effectieve en sociale bijstand: het Nijmeegse experiment

, door

ACHTERGROND, LONGREAD - Een aantal gemeenten in Nederland heeft toestemming gekregen om te experimenteren met de Participatiewet. Het begon vaak met een roep om een ‘lokaal basisinkomen’, maar het werd heel wat anders.

Dit stuk is geschreven voor en (in iets gewijzigde vorm) verschenen in het tijdschrift Sociaal Bestek. Het geeft een uitgebreide beschrijving van de proef die in Nijmegen gedaan wordt met de bijstand, waar we hier eerder ook al over schreven.

In een raadsdebat dat voorjaar 2015 werd gehouden, bleek in Nijmegen een ruime meerderheid van de raadsleden welwillend te staan tegenover een proef met een ‘basisinkomen voor bijstandsgerechtigden’. Over de politiek beladen term ‘basisinkomen’ bestond discussie, maar experimenteren dat wilde men wel. Soortgelijke discussies vonden toentertijd plaats in vele gemeenten, waaronder Groningen, Wageningen, Oss en Tilburg.

Het begin

Het experiment werd mogelijk doordat twee ontwikkelingen samenkwamen: een hernieuwde aandacht voor het basisinkomen en de invoering van de Participatiewet.

Het basisinkomen wordt al decennia, zo niet eeuwen, bediscussieerd. Journalist Rutger Bregman zette het in Nederland weer stevig op de agenda met een artikel over “gratis geld” op De Correspondent. Hierin verpakte hij rapporten, onderzoeken en inzichten van de afgelopen jaren tot een warm pleidooi voor een basisinkomen. Hij baseerde zich onder andere op een aantal succesvolle proeven, waarbij direct geld verstrekt wordt aan mensen die dat nodig hadden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De modderstroom en hoe diep je kunt zinken

, door

COLUMN - Ze lijken er maar geen genoeg van te krijgen bij de VVD, het keihard bashen van de onderlaag van de bevolking. Slimste mens (ahum) Klaas Dijkhoff heeft na zijn proefballonnetje over uitkeringsgerechtigden nu de jacht geopend op oorlogsvluchtelingen. De modderstroom lijkt eindeloos en hij zinkt er steeds dieper in.

screenshot Twitter Klaas Dijkhoff

Menselijkheid is een gunst die hij graag verleent. Joh! Niet een eigenschap die een mens behoort te hebben dus, maar een gunst die je eigenlijk moet verdienen. Maar vooruit, als je nou echt de bommen om je oren hebt vliegen is hij bereidt de hand over zijn hart te strijken.

Ffies dan, hè, ’t ken te gek ook (op zijn Brabants met zachte G uitgesproken). En dan wel zodra je een status hebt verworven, hup de schouders eronder en participeren, want we moeten wel wat aan je hebben. We zijn hier na jaren aanmodderen tot de conclusie gekomen dat je in het AZC toch maar wel meteen de taal moet leren, dus met een beetje mazzel kun je na een paar maanden al lekker aan de slag. Niet zeiken over diploma’s want die zijn hier waarschijnlijk toch niet geldig, en die taal zul je ook nog wel niet onder de knie hebben, dus jij gaat lekker schoonmaken op een nul-urencontract.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Einde aan de fictie

, door

COLUMN - door Dr. Bert van den Braak.

© Sargasso logo democracy-shaun-apple-3Er is niemand die ontkent dat de huidige procedure voor grondwetsherziening onbevredigend is. De gang van zaken na de verkiezingen van 2017 versterkte die onvrede nog. GroenLinks liet openlijk weten afhandeling van het voorstel over de constitutionele toetsing te hebben getraineerd in de hoop dat er nu wel een meerderheid voor zou zijn. En (eerdere) initiatiefnemers weigerden voorstellen voor de tweede lezing van een grondwetsherziening in te dienen, waardoor zelfs onduidelijk was of die tweede lezing er wel kon komen. Het ging om twee zaken die evident strijdig waren met de bedoeling van de grondwetgever.

Fundamenteler is dat de uit 1848 daterende regeling al zeker een eeuw niet tot het beoogde doel leidt, namelijk kiezers de kans geven zich uit te spreken over voorliggende voorstellen tot grondwetsherziening.

Toen de regeling in 1848 werd bedacht, kenden we nog geen partijen. Tweede Kamerleden werden op basis van absolute meerderheid per district gekozen. Kiezers konden stemmen op een voor- of tegenstander van de herziening en de uitkomst zou dan – zo kon toen nog worden verwacht – duidelijk zijn. De zware procedure met versterkte meerderheid in de Eerste Kamer, moest overigens vooral verhinderen dat de liberale hervormingen van 1848 door conservatieven en Koning zouden worden teruggedraaid.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: walterw.a (cc)

Het (on)voorspelbare Nederland van Jan van de Beek

, door

“Nederland zal een heel ander land worden”, voorspelt Jan van de Beek deze week in een interview met Wierd Duk in de Telegraaf, als er geen “ingrijpende maatregelen” worden genomen zoals het opzeggen van het VN-vluchtelingenverdrag en beperken van asielopvang uit niet-westerse landen. Van de Beek baseert dit inzicht op zijn voorspellingsmodellen over de bevolking in 2100:

“Aan het eind van deze eeuw zal ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking uit (afstammelingen van) immigranten bestaan”

en

“eind deze eeuw [zijn er] nog maar zo’n acht miljoen Nederlanders die nakomeling zijn van de huidige autochtonen. De overige inwoners stammen af van immigranten of komen uit gemengde huwelijken.”

Voor Van de Beek is de “kernvraag: zullen die laatsten zich identificeren als Nederlander?” Nu zie ik eerder als kernvraag in hoeverre deze vraag op een zinnige manier te beantwoorden is, zoals Miko Flohr hier uitgebreid uitlegt. Wat zal het in 2100 überhaupt betekenen dat iemand zich ‘Nederlander’ noemt? Als een ‘oer-Hollander’ uit 1938 zou tijdreizen naar het heden, zou die persoon zich identificeren met het Nederland van nu? Zouden de meesten van ons zich thuis voelen in het Nederland van 80 jaar geleden? En gaat Nederland ten onder als we ons massaal als, bijvoorbeeld, wereldburger identificeren?

Foto: Piotr Drabik (cc)

Poolse president wil het volk raadplegen

, door

ELDERS - Andrzej Duda, de president van Polen, wil het EU-lidmaatschap onderwerp maken van een referendum over de nieuwe grondwet.

De Poolse senaat moet er nog over oordelen, maar als het aan president Duda ligt komt er in november in Polen een referendum waarin de bevolking zich kan uitspreken over het lidmaatschap van de EU en de NATO. Moet het lidmaatschap van deze internationale organisaties grondwettelijk worden vastgelegd, wil Duda van de Polen weten. Hij had voor het referendum een lijstje van 15 vragen opgesteld, maar dat zal worden gereduceerd tot 10. Daaronder vragen als: moet de Poolse grondwet de soevereiniteit van het land binnen de Europese Unie garanderen,  moet de Poolse grondwet voorrang krijgen boven internationale wetgeving? En verder nog: moet het meer dan duizend jaar oude christelijke erfgoed in de grondwet genoemd worden als een belangrijke bron van traditie, cultuur en nationale identiteit? Moet de grondwet het gezin beschermen?

Ondanks deze op de ideologie van de regerende partij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) toegesneden vragen is het nog niet zeker of Duda steun krijgt voor zijn referendum. Zelfs binnen de PiS zijn er vragen. De prioriteit van de Poolse wet boven die van de EU is feitelijk een achterhaalde gedachte aangezien alle lidstaten al met het omgekeerde hebben ingestemd. Oud-premier Leszek Miller neemt het initiatief van de president niet serieus. De toekomst van Polen in de internationale gemeenschap is niet alleen van Polen, maar ook van andere landen afhankelijk. ‘We kunnen de bevolking net zo goed vragen of men het er mee eens is dat we aan elk wereldkampioenschap voetbal gaan deelnemen.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende