Kunst op Zondag | Een streep in het zand

Het had zo mooi kunnen zijn: een staatssecretaris die, beter laat dan nooit, beseft hoe onverbeterlijk racistisch, xenofoob en discriminerend bepaalde leden van het kabinet zijn en om die reden opstapt. Met mijn stap trek ik een streep in het zand voor mij als persoon, zei ze ter toelichting van haar besluit. Minder mooi is dat de staatssecretaris volgens de officiële verklaring (15 november) en streep in het zand trekt omdat ze genoeg heeft van de polariserende omgangsvormen. Ik bedoel, dat is ook mooi, maar daarmee zijn niet de racistische, xenofobe en discriminerende uitlatingen benoemd die in de ministerraad zijn gebezigd. Nog niet zo heel erg lang geleden, 1 november,  zei een andere NSC-staatssecretaris ook een streep in het zand te zetten en stapte eveneens op. Hij voelde zich enorm gepiepeld door de grootste coalitiepartner, die instemde met een motie die een gedetailleerde openbaarmaking van zijn zakelijke belangen eiste. Het verschil tussen de ene de andere met de streep in het zand? In die van 1 november werd wel wat duidelijker en concreter benoemd waarom de staatssecretaris in het zand ging spelen. Het is allemaal van een lelijkheid, dat we broodnodig weer een KoZ nodig hebben. Er zijn immers zoveel strepen in het zand van schonere klasse. De Haagse kunstenaar Gerard ten Broek zette strepen in ondergelopen strand, bij de Strandmotor, Kijkduin (Den Haag): Motion IV Reel (29 januari 2024), Landart, Plowed on muddy wet sand in shallow water. https://www.youtube.com/watch?v=TohC2mWo6Qo Wereldwijd trekken landart kunstenaars er op uit om met harken, bezems en stokken strepen in  het zand te trekken. Repetitieve patronen die aan minimal music doen denken. Dar wordt een mens rustig van. Geef een hork een hark en stuur hem het strand op. Wordt de wereld beter van. Edmond Stanbury (UK). https://www.youtube.com/watch?v=kWK47OjZjm0 Andres Amador (USA) https://www.youtube.com/watch?v=wtbGwoRMj7Y U kent misschien de met stoepkrijt gemaakte street art die een 3D illusie opwekken? Dat kan ook met paar strepen in het zand. Constanza Nightingale en David Rendu (Nieuw Zeeland) https://www.youtube.com/watch?v=p5rms8jMjMo Allemaal leuk, maar het kan leuker. Een streep in het zand is een statement. Het collectief Sand in Your Eye trekt statemenstrepen in het zand die stukken duidelijker zijn dan wat we afgelopen dagen hebben meegemaakt. Samen met Greenpeace en Extinction Rebellion onderstreepten ze in het zand de boodschap dat de staalindustrie dringend aan vergroening toe is. Op verzoek van Met Oceana UK maakte het collectief een statement tegen de ontvissing van de zeewateren. Vorig jaar herinnerde Sand in Your Eyes de toenmalige premier Rishi Sunak er aan dat-ie op moest schieten met klimaatacties. https://www.youtube.com/watch?v=VRnIa57QS2I Lieve NSC’ers, voortaan niet meer nachtbraken in het Catshuis, maar er op uit met harken, bezems en stokken en trek eens niet mis te verstane, echte strepen in het zand.

Foto: ERIC SALARD (cc)

Hoe lang nog voor Barnier?

De voetbalwedstrijd moest doorgaan. Hoe dan ook. De Franse president Emmanuel Macron was er zelf bij met 4000 politieagenten en 1600 beveiligers in het stadion. Niet zozeer omdat hij van voetbal houdt, maar ‘uit solidariteit met de Joodse gemeenschap.’ Hoezo hebben sport en politiek niets met elkaar te maken?

De voetbalwedstrijd eindigde gisteravond in gelijkspel (0-0). Het schijnt een bijzonder saaie wedstrijd geweest te zijn die werd gespeeld in een stadion dat maar voor een kwart gevuld was. In de Franse politiek is het een heel stuk spannender. Daar dreigt de president binnenkort de wedstrijd te verliezen. Zijn premier Michel Barnier verkeert in zwaar weer nadat het parlement deze week de begroting voor 2025 verwierp. Even recapituleren: in juni won het extreemrechtse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen de Europese verkiezingen met een overweldigende meerderheid: 31,4%. Daarop schreef Macron tot verbazing van iedereen nieuwe verkiezingen uit. Die werden begin juli gewonnen door het Nouveau Front Populaire (Verenigd Links). RN eindigde derde na de linkse alliantie en Macrons middenblok. De president wachtte vervolgens tot na de Olympische Spelen met het benoemen van een nieuwe regering. Dat werd geen centrum-linkse regering zoals je op grond van de verkiezingsuitslag zou verwachten, maar een rechtse coalitie onder leiding van de conservatieve Michel Barnier, voormalig Brexit-onderhandelaar namens de EU.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Schermafbeelding OOG TV, reportage 15 oktober 2019.

Boerenstaatsgreep (2)

ESSAY - Deel 2 – Een gastbijdrage van Valentijn Wösten (*), eerder verschenen op zijn website. Deel 1 verscheen hier.

De boerenstaatsgreep is compleet. We hebben toegelaten dat een clubje radicale boeren het LNV-ministerie hebben kunnen veroveren, die nu hun kans grijpen om daar het werk van de afgelopen 5 jaar kort en klein te slaan. Sloopwerk, zonder enig idee over een serieus alternatief. Ze zullen wel even raar hebben staan kijken dat ditmaal geen tractor nodig was om de deur te forceren. Sommigen noemen dit democratie.

Buitengebied = boerendomein

In Nederland hebben we twee werelden, die langs elkaar heen schuren; de stad en het buitengebied. Het buitengebied, dat is hoofdzakelijk agrarische grond, met ook nog wat natuur. Boerenpolitiek ziet het hele buitengebied als boerendomein, waar niet-agrarische activiteiten enkel worden geduld zolang ze geen geluid maken. Natuur is in de visie van boerenpolitiek potentiële landbouwgrond. En, voor zover onbruikbaar, dan geldt de eis dat ze erg geen last van mogen hebben. Natuur levert niks op, en is hooguit goed voor de jacht.

Op deze plaats zijn in de afgelopen jaren al veel artikelen gepubliceerd waarin is gewaarschuwd dat we ons in deze jaren geen naïviteit kunnen permitteren over boerenpolitiek. Voor de duidelijkheid gezegd: boerenpolitiek is scherp te onderscheiden van de boeren zelf. Boerenpolitiek is waarschijnlijk nauwelijks representatief voor de boerensector. De hardste schreeuwers zetten de toon. Zoals ook in voetbalstadions de relschoppers vaak de toon zetten, het merendeel van het publiek daar niet van gediend is maar zich machteloos waant. In boerenpolitiek gaat het iets beheerster, maar het sociale mechanisme is identiek.

Foto: Schermafbeelding OOG TV, reportage 15 oktober 2019.

De boerenstaatsgreep

ESSAY - Deel 1 – Een gastbijdrage van Valentijn Wösten (*), eerder verschenen op zijn website. Deel 2 volgt hier.
.
De boerenstaatsgreep is compleet. We hebben toegelaten dat een clubje radicale boeren het LNV-ministerie hebben kunnen veroveren, die nu hun kans grijpen om daar het werk van de afgelopen 5 jaar kort en klein te slaan. Sloopwerk, zonder enig idee over een serieus alternatief. Ze zullen wel even raar hebben staan kijken dat ditmaal geen tractor nodig was om de deur te forceren. Sommigen noemen dit democratie.

Het draait allemaal om het NPLG (Nationaal Programma Landelijk Gebied). Dit is / was bedoeld als het vlaggenschip voor hervorming van de agrarische sector en de vele opgaven voor het buitengebied, waaronder niet in de laatste plaats urgente natuurzorg. Inzet is dat elke provincie een eigen gebiedsplan opstelt, waarin de vele opgaven bij elkaar moesten komen. Niet alleen stikstof, maar ook schoon water, pesticiden, klimaatbeleid en met inbegrip van rendabele bedrijfsontwikkeling.

Vlaggenschip

Dit vlaggenschip is / was in aanbouw. Alle provincies hebben in 2022 een concept gebiedsplan in moeten leveren, zie bijvoorbeeld de Overijsselse versie. Hier zit jaren werk in waarbij landelijk duizenden mensen zijn betrokken. We waren op pad richting de definitieve plannen. Van de bijbehorende geldpot van ca. 24 miljard was eerder al aangekondigd dat die ontmanteld zou worden. Nu is ook gezegd dat deze gebiedsplannen met het oud papier worden meegegeven als het aan de boerenbewindslieden op LNV ligt. Duizenden mensen en alle provinciebesturen voor aap gezet.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Monument for the unknown bureaucrat - Duncan Stephen Luc Coekaerts (cc)

Niet lui maar immoreel: hoe politici de ambtenarij framen

ONDERZOEK - door Jessy Hendriks, Koen Damhuis, Sjors Overman, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees

Kritiek van politici op de ambtenarij is van alle tijden. Maar de inhoud van die kritiek is aan verandering onderhevig. Publieke dienstverleners worden niet zozeer meer neergezet als lui, ministeries als inefficiënt en de overheid als traag. Vandaag de dag bekritiseren volksvertegenwoordigers ambtenaren vooral om hun morele opvattingen, hun (on)partijdigheid en hun (on)betrouwbaarheid. Dat is een significante omslag met mogelijk grote gevolgen voor de loyaliteit van ambtenaren, de aantrekkelijkheid van de overheid als werkgever en uiteindelijk het functioneren van de publieke sector.

Bijna een halve eeuw geleden bedachten Amerikaanse onderzoekers de term “bureaucracy bashing” om kritiek op de ambtenarij te beschrijven. De wetenschappelijke aandacht voor dit fenomeen groeide in de jaren tachtig, toen prominente politici als Thatcher en Reagan zich geregeld negatief uitlieten over de publieke sector en ambtenaren. Zij schilderden hen af als inefficiënt, lui en overbodig. Sinds die tijd lijkt kritiek op de overheid en haar medewerkers echter te verschuiven. Termen als luiheid en inefficiëntie staan niet langer centraal. In plaats daarvan wordt publieke dienstverleners (ideologische) vooringenomenheid of onbetrouwbaarheid verweten. Zo hebben politici het over ‘linkse leraren’, een ‘discriminerende belastingdienst’ of een ‘vooringenomen OM’. Wij hebben als een van de eersten systematisch onderzoek gedaan naar de wijze waarop politici over de ambtenarij spreken, zowel in negatieve zin als in positieve zin.

Foto: Jam Willem Doormembal (cc)

Nieuwe bezems in Brussel

Het wordt spannend de komende weken in Brussel. Het Europees Parlement houdt hoorzittingen met de kandidaat-commissarissen die Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen heeft voorgedragen. De onderzoekscommissie kan een kandidaat ongeschikt verklaren of er kunnen flinke wijzigingen in het takenpakket worden gevraagd. De kandidaten moeten schriftelijke vragen beantwoorden en een openbare mondelinge overhoring van drie uur doorstaan. Daarna kan de kandidaat nog gevraagd worden om aanvullende, schriftelijke vragen te beantwoorden of uitgenodigd worden voor een tweede ronde met mondelinge vragen. Alle 27 lidstaten hebben één kandidaat geleverd. Ze worden ondervraagd door de commissie(s) uit het parlement die gaat(n) over het takenpakket dat Von der Leyen voor hen heeft bedacht. Na afloop van de hoorzittingen stemt het Parlement tijdens een plenaire zitting over de goedkeuring of afwijzing van de Europese Commissie als geheel. Als alles goed gaat kan de nieuwe Europese Commissie per 1 december van start.

In de voorbereiding op de hoorzittingen hebben de kandidaten al een en ander moeten inleveren. Ook dat is allemaal openbaar. Zo lezen we dat de kandidaat voor de portefeuille ‘Klimaat, Nettonul en Schone Groei’ Wobke Bastiaan Hoekstra onder meer lid is van de Friese Elfstedentocht Vereniging en dat hij een stuk land heeft geërfd in Drenthe. Maar voor Hoekstra, die het spel vorig jaar na het vertrek van Timmermans al eens eerder speelde, zal het nu niet zo spannend zijn.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Bert Kaufmann (cc)

Zelensky heeft óók een binnenlands actieplan nodig

ANALYSE - In de afgelopen maand is duidelijk geworden dat Oekraïne is verzwakt en dat het aan het front moet inleveren. Rusland maakt langzaam maar gestaag vorderingen. Guido van de Leemput van de actiegroep ‘Stop de Oorlog’ gaf afgelopen donderdag ter gelegenheid van de maandelijkse herdenking van de oorlog een beeld van de stand van zaken, 32 maanden na de Russische inval.

Volgende week wordt een nieuwe Amerikaanse president gekozen en wie het ook wordt de verhoudingen in het Westen zullen veranderen. In die tijd wil Zelensky een positieve beslissing van de Amerikaanse regering over zijn overwinningsplan. Het wachten is echter eerst op een nieuwe president.

Minstens zo belangrijk voor de wereldpolitiek is de oorlog in het Midden-Oosten die de afgelopen maand in een stroomversnelling terecht is gekomen. Na de raketaanval van Iran op Israël op 1 oktober beloofde Israël wraak, nog voor de Amerikaanse verkiezingen. De situatie in het Midden-Oosten heeft voor de regering van de VS meer aandacht en belang dan in Oekraïne. Het gevaar van internationalisering van de oorlog dreigt.

Ten slotte is afgelopen maand de Nieuwe Vredesbeweging gestart met een sterk hoopgevend voorbeeld in Duitsland.

Dat brengt me op de volgende onderwerpen

Foto: Persconferentie na de ministerraad, 25-10-2024 schermafbeelding Youtube.

Wie vist de dragende motivering uit de prullenbak?

COLUMN - Het kabinet wil grip krijgen op migratie. Dat kon minister-president Schoof niet vaak genoeg  benadrukken in de persconferentie van gisteren. We citeren:

– We moeten weer grip krijgen op migratie.
– In verschillende fases pakken we het onhoudbare asielsysteem aan, en dat leidt uiteindelijk tot grip op immigratie.
– Het is het samenhangende pakket van maatregelen, wat uiteindelijk ertoe moet leiden dat we grip krijgen op migratie.
– We weten dat we hiermee grip krijgen op die migratie.
– We zijn ervan overtuigd dat we hiermee grip krijgen op migratie.
– Dan zullen we gaan zien dat we grip krijgen op die migratie, dat die instroom omlaag gaat, dat die terugkeer meer resultaat oplevert en de procedures worden versneld.
– Het is een samenhangend pakket waarvan we overtuigd zijn dat het die grip oplevert.

En de enige ‘dragende motivering’ die Schoof prijs gaf luidde:

Het totaalpakket zal uiteindelijk leiden tot minder kosten in de asielketen, en dat is buitengewoon belangrijk, want als u de begroting en meerjarige begroting heeft gezien, dan ziet u dat daar ook de budgetten fors omlaaggaan, dus des te meer reden om te zorgen dat je grip krijgt door de migratie

Schoof in traditie Balkenende – Rutte

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Paul van de Velde (cc)

Voor wie is de vis in de Baltische Zee?

In Litouwen gaan de kiezers zondag naar de stembus voor de tweede ronde in de parlementsverkiezingen. In de eerste ronde op 13 oktober is de stemming op partijlijsten gewonnen door de sociaaldemocratische partij LSDP van huidig Europarlementslid Vilija Blinkevičiūtė. Zij bleef met ruim 19% de regerende coalitie van conservatieven net voor. Litouwen kiest ook kandidaten per district. Daar is nu een tweede ronde nodig voor kandidaten die niet de vereiste meerderheid hebben gehaald. Het verlies van de centrum-rechtse TS–LKD van minister van Buitenlandse Zaken Gabrielis Landsbergis komt niet als een verrassing. Sinds de onafhankelijkheid van Litouwen is het nog niet voorgekomen dat een regeringspartij de verkiezingen won. ‘De regering verliest altijd, welke partij er ook aan het bewind is’, zegt Mažvydas Jastramskis, een politicoloog aan de Universiteit van Vilnius. De verwachting is dan ook dat de tweede ronde opnieuw winst zal opleveren voor de sociaaldemocraten.

Morgenrood

Blinkevičiūtė is al begonnen met sonderingen voor een nieuwe coalitie. Ze denkt dan aan samenwerking met de Democratische Unie ‘Voor Litouwen’ en de Litouwse Unie van Boeren en Groenen. Daarmee passeert ze niet alleen de huidige regeringspartij maar ook nieuwkomer Nemuno Aušra (Morgenrood van de Nemunas, de langste rivier in Litouwen). Nemuno Aušra wordt getypeerd als een populistische partij met zowel rechtse als linkse trekjes. Partijleider Remigijus Žemaitaitis zat voor de partij Vrijheid en Gerechtigheid in het parlement maar werd geroyeerd vanwege antisemitische uitspraken. Hij kwam op voor de Palestijnen en veroordeelde het Israëlische optreden in Gaza met een verwijzing naar de geschiedenis van zijn eigen land. Bij de bezetting van Litouwen door de Sovjet-Unie zouden ‘de joden met de bolsjewieken hebben gepacteerd’. Die uitspraak leidde eerder dit jaar tot een poging om hem ook zijn immuniteit als parlementariër te ontnemen. Žemaitaitis gaf uit eigen beweging zijn parlementszetel op en stichtte de Morgenroodpartij waarmee hij twee weken geleden vijftien zetels haalde. Hij zou vooral op het platteland stemmen gekregen hebben van mensen die zich tegen de stedelijke elites van Kaunas en Vilnius keren. Ook profiteert hij van onvrede over de economie. In het verkiezingsprogramma staan ‘linkse standpunten zoals belastingvoordelen voor grote gezinnen, de oprichting van een machtige staatsbank en prijsregulering voor elektriciteit en gas. Aan de andere kant lijkt het meer rechts, omdat het de ‘groene’ landbouwprogramma’s van de EU verwerpt en voordelen voor kleine en middelgrote bedrijven ondersteunt.’ In zijn buitenlandpolitiek wijkt Žemaitaitis enigszins af van de onvoorwaardelijke steun aan Oekraïne die alle andere partijen beloven. Hij legt de nadruk op de belangen van zijn eigen land. Sommigen leggen dat uit als door het Kremlin ingestoken propaganda.

Foto: c_ambler (cc)

Leestip: ‘Gekaapt door het kapitaal’ van Mirjam de Rijk

RECENSIE - Mirjam de Rijk, economisch journalist, schrijver en voormalig wethouder, schreef met Gekaapt door het kapitaal een vlot lezend, goed gedocumenteerd boek [1]. De uitkomst van deze recensie is geen andere dan dat het boek gelezen moet worden. Daarom hierbij vast de aanmoediging om het aan te schaffen. Maar waarom is het lezen uw tijd en geld waard?

Iedereen leest weleens een kop in de krant, of ziet een item op een journaal, dat ongenoegen oproept over hoe onze economie tegenwoordig functioneert. Een fragment in het nieuws, waaruit blijkt dat er iets niet goed zit, maar dat vervolgens wordt begraven onder ander nieuws, of dat door dagelijkse beslommeringen naar de achtergrond verdwijnt. In de inleiding tekent De Rijk er een aantal op. Vervoersbedrijf Arriva in handen van Amerikaanse investeerder, Medisch specialisten stappen op vanwege overname van hun lab en Private equity koopt de ene na de andere zorgaanbieder.

Voor de Rijk vormde deze krantenkoppen juist de aanleiding voor een uitgebreid onderzoek. Ze sprak talloze mensen en kreeg veel informatie boven water, op basis waarvan ze eerst enkele artikelen voor De Groene Amsterdammer schreef en vervolgens dit boek. Daarin zijn die nieuwsfragmenten onderdeel van een verhaal over de werking van het kapitaal in de hedendaagse economie. Met name, maar niet alleen, in de economie van de publieke sector. Dat deel van de economie, waar winst van private partijen direct of indirect door de belastingbetaler wordt betaald.

Vorige Volgende