Sleutelkind

COLUMN - Nog regelmatig vraag ik me af wat er van hem geworden was als wij anders hadden gehandeld.

Dennis was veertien toen zijn pleegouders er helemaal doorheen zaten. Twaalf jaar hadden ze hun uiterste best gedaan, alle mogelijke energie erin gestoken om hem een goede toekomst te bieden. Maar door zijn puberteit en zijn achtergrond was de situatie onhoudbaar geworden. Liegen, bedriegen, stelen. Zijn zus zag een vriendje van Dennis met háár vest lopen. Had Dennis verkocht om aan wiet te komen.

Hij kwam in het kamertrainingsproject terecht waar ik jaren gewerkt heb. Het was een jongen met allerlei kwaliteiten. Hij was ad rem, sociaal en grappig. Maar hij had ook zijn probleemgedrag en het blowen ging door. Op zich niet zo gek, als je bedenkt dat hij de eerste jaren van zijn leven geen veilige omgeving had. Als baby werd hij mishandeld en verwaarloosd door zijn psychiatrische moeder. Zijn oma ving hem op, maar zij overleed plotseling. Een tante bood uitkomst, maar die hield het niet vol met zo’n lastige baby. Ook het volgende familielid moest na een maand afhaken. Van tante naar tante.

Nog voor z’n tweede gaat hij naar een kindertehuis. Hij houdt geen eten binnen en slaat iedereen van zich af. Op advies van de kinderpsychiater gaat de peuter, in principe definitief, naar een pleeggezin. Die houden het, dankzij gespecialiseerde begeleiding, vol tot z’n veertiende. De schade van de eerste twee jaar blijkt te groot voor een harmonieuze gezinsrelatie.

COLUMN - Ze moest niets van haar ’tweede moeder’ hebben. Ze schaamde zich rot: je moeder ‘ineens’ lesbisch, dat wíl je als puber niet! Ze deed van alles om de relatie tussen haar moeder en Ellen, de ’tweede moeder’, kapot te maken. Stoken, spullen van haar stiefmoeder slopen, dreigen, bedreigen, schelden. Alles haalde ze uit de kast. En daar was ze trots op.

Het hielp alleen niet. De relatie tussen haar moeder en Ellen werd er eigenlijk alleen maar sterker door. Maar die tussen Sylvana en haar moeder niet. Bemiddeling van Bureau Jeugdzorg hielp niet. De situatie werd onhoudbaar en Sylvana werd uit huis geplaatst. Een vrijwillige plaatsing, want moeder was er na anderhalf jaar klaar mee. Niet zozeer omdat ze het opnam voor haar nieuwe vriendin, maar voornamelijk omdat haar dochter intimiderend, dreigend gedrag vertoonde. En dan maakte het haar niet uit tegen wie, dat dóe je gewoon niet.

Ieder weekend ging Sylvana naar huis, voor een paar uurtjes. Aan de ene kant keek ze daar naar uit: ze was gek op haar moeder. Aan de andere kant deed ze van alles om haar stiefmoeder weg te pesten. Dreigen en spullen kapot maken deed ze niet meer nadat haar moeder aangifte tegen haar had gedaan. Maar Ellen het bloed onder haar nagels vandaan halen en haar zwartmaken wel.

Aan groepsgenoten vertelde ze wat ‘die bitch’ nou weer gedaan had. Maar ‘die bitch’ was wél degene die Sylvana’s moeder gelukkig maakte. En die de kamer van Sylvana hielp inrichten. Die naar het huis van Sylvana’s ex-vriendje was gereden om verhaal te halen over het blauwe oog dat Sylvana had.