Wordt het een duurzame december of …?

Het allitereert prima, maar bij december denk je niet gauw aan duurzaamheid. Wel aan reflectie en daaropvolgende intenties voor de toekomst. Goede doelen misschien. Qua troep kopen lijkt het meer op anti-duurzaamheid. Daar zou een woord voor moeten zijn. Onhoudbaar. Verwoestend. Wat ook allitereert? December-destructie. Maar daar gaan we niet voor! Positieve impact in tijden van heersende koopwoede. Nadat M&M in 2022 over de duurzame december-challenge schreef, is het nu mijn beurt. Aankopen en gedragingen van november vallen buiten de beschouwing. Vlak voor december begon heb ik wel nog sieraden gekocht. Op Black Friday heb ik niks gekocht, ook niet in de actieweek ervoor of de actiedagen erna. Toch een vermelding waard. Wat betreft december het volgende. ✦ Kikkers en muizen hebben erg veel verpakkingsmateriaal. Ik heb ze toch gekocht voor de jaarlijkse nostalgie, en om uit te delen. Misschien niet meer doen volgend jaar. ✦ Mijn vriend kreeg een gedicht van Sinterklaas. Ik kreeg niks. ✦ Ik heb tegen mijn tante gezegd dat ze geen kerstversiering meer hoeft mee te nemen als cadeau. ✦ Hoewel ik de winkelstraten niet expres opzoek, was ik toevallig in een grote stad om met een vriendin af te spreken (bij een NS-station 'in het midden'). Ik heb voor mezelf een paar cadeau's gekocht. Namelijk twee plantenpotten die ik twee jaar geleden al heb gekocht met de bedoeling er één in te brengen bij een Sinterklaas-uitwisseling, waarna ik ze toch maar allebei meenam om samen weg te geven. Ook kocht ik een handgemaakt kopje wat ik al eerder heb gezien en overwoog te kopen. ✦ Omdat ik zelf meestal soortement 'troep' krijg, wilde ik dit jaar weigeren om mee te doen aan de cadeau-actie. Op het laatste moment ben ik toch overstag gegaan: ik kocht handgemaakte kaarsjes in winterse vormpjes. Ik kreeg iets van plastic. ✦ Ik kocht ook een klein kaarsje voor mezelf, in de vorm van een koekmannetje. Niet nodig, wel heel cute. ✦ Misschien koop ik er nog een aantal als kerstcadeautjes. Ben ik meteen klaar. Ik zal van dat dunne papier meenemen om ze in te wikkelen, dat heb ik laatst ergens van bewaard, en ze inpakken met hergebruikt inpakpapier. ★ Mijn vriend vermoedt dat ze niet goed branden. Toch een verspilling van grondstoffen dan? ★ Voor de kerstgezelschappen heb ik alvast twee vegan seitan Wellingtons besteld bij Wheat Pray Love. Ik heb zelf een paar keer seitan gemaakt volgens dit recept, en ik ben heel benieuwd hoe de Wellington-vulling zal smaken. En de crust. ✦ Als dank voor mijn goede inzet kreeg ik een trui aangeboden. Ik vroeg of deze eerlijk en duurzaam was gemaakt, en hoe 'ie er ongeveer uitzag. Het antwoord was vaag: 'natuurlijk gaan we uit van duurzaam gemaakte sweaters'. Leuk, maar je kan daar niet zomaar van uitgaan omdat de meeste kleren juist níet duurzaam zijn gemaakt (zie bijvoorbeeld De Prijsknaller). Ik heb vriendelijk bedankt. (De kans is ook groot dat ik de trui nauwelijks zou dragen. Ik kies toch liever zelf een trui uit.) Ook heb ik anderen laten weten over mijn overweging, misschien heb ik mensen nog op ideeën gebracht. ✦ Ik overweeg me te committeren aan maximaal 5 stuks nieuwe kleding kopen in 2025, plus maximaal 1 paar schoenen (dat worden dan zomerschoenen). Sportkleding, ondergoed en sokken, en tweedehands kleding uitgezonderd (shawls is een twijfelgeval, maar ik ben aardig voorzien wat dat betreft). Ik twijfel of het wel haalbaar is gezien de hoeveelheid lagen die ik doorgaans draag; in de winter draag ik standaard vier lagen kleding. En het slijt natuurlijk allemaal, ook al die hemdjes die overal onder gaan tegen de kou. Ik vraag vrienden of ze mee willen doen; ze vinden het leuk maar ook spannend om helemaal te committeren, dus we doen het halfzacht. We gaan kijken hoeveel maanden nog over zijn aan het einde van de vijf kledingstukken. ✦ Ik overweeg een heel klein beetje om een zwarte velvet coltrui te kopen (in de uitverkoop bij een eerlijk merk, dus heel barmhartig zou het zijn) maar ik heb al tien stuks kleding gekocht dit jaar, het is niet nodig, en is het niet typisch zo'n kledingstuk dat je alleen in december draagt? (Niet zo erg als een kersttrui...) Als 'ie mee moet tellen met de vijf kledingaankopen van volgend jaar, dan heb ik waarschijnlijk liever een zwarte coltrui van een normale stof zoals katoen, die makkelijker onder andere kleding kan (laagjes!). ✦ Ik schrijf vaker over het al dan niet kopen van spullen en specifiek kleding. Ik ben begonnen aan een stukje met de werktitel 'duurzame kleding voor dummy's'. Die kan je dus nog op Sargasso verwachten. ✦ De plastic (wegwerp)kleren schitteren je weer tegemoet vanuit de etalages. ✦ Ik wil mooie kerstkaarten bestellen, met dieren die zeer liefdevol zijn getekend door veganistische illustrator Maria Tiqwah wiens werk ik al jaren mooi vind. De kaarten zijn 'CO2-neutraal gedrukt op papier gemaakt van landbouwafval'. (Poep? Er zijn bedrijven die papier maken van olifantenpoep! Maar daar zullen we wel niet genoeg van hebben in de regio. Plus dan zouden ze niet vegan zijn.) De enveloppen zijn gemaakt van oude landkaarten. ✦ Ik overweeg de verjaardagskalender erbij te nemen. Maar ik heb al een verjaardagskalender, al heel lang. Niet nodig dus. Maar vriendschappen duren soms korter dan een verjaardagskalender. Wat dat betreft ben ik al even toe aan een nieuwe kalender. Ook zullen de mooie dierentekeningen mijn leven opvrolijken, wat ik wel kan gebruiken. (Met dit argument kopen we allemaal troep in december hè? 'Het is zo grauw buiten, ik koop spullen.') ✦ Ik heb mooie kerstkaarten en een verjaardagskalender besteld. ✦ Ojee ik heb ook een boek besteld: Aard van het Beestje van Caspar Janssen en Margot Holtman, winnaar van de Natuurboekenprijs. Bij de lokale boekhandel, ophalen in de winkel. Oké nu mag ik wel weer even dimmen. (Ik koop bijna geen boeken de laatste jaren, ik overweeg al een jaar of drie een e-reader.) ✦ Ik heb het idee opgevat om toch weer eens wat kleren, boeken en eventueel andere spullen weg te doen. Hoewel ik niet geloof in 'weg' (zoals ik eens las: there is no "away"), kunnen dit toch spullen zijn waar iemand anders nog plezier uit haalt. Al acht ik de kans eigenlijk klein bij niet-ideale kleren, niet-geweldige boeken en eveneens niet-geweldige spullen, daarom maak ik nooit zo'n haast met spullen wegdoen. MilieuCentraal stelt over boeken: 'Een tweedehands papieren boek is altijd een duurzame keuze. Geef je papieren boeken na het lezen dus door, zodat ook iemand anders er plezier van kan hebben.' Voor kleding geldt hetzelfde. Ik las laatst dat gigantische winst te behalen valt uit het doorgeven van kleren die ongedragen bij mensen in hun kast liggen, omdat anderen dit dan weer kunnen gebruiken. Het gaat dan wel om kleding die in goede staat is. ✦ De kerstboom komt uit de volkstuin, waar hij de meeste tijd doorbrengt. Je zou het bomenmishandeling kunnen noemen, deze jaarlijkse brute verhuizing, maar het bespaart wel de mishandeling van een ándere boom (ouch). Ik hoop dat 'ie het niet zo erg vindt. Hij groeit wel ieder jaar! ✦ Ik ga geen vuurwerk kopen voor de jaarwisseling. Arm milieu en arme dieren. Happy new year! Ik heb geen verdere specifiek duurzame of onduurzame plannen. Mijn plan is om het naast familiebezoeken (met de auto) rustig aan te doen. En dat zeg ik nu, maar ik word ook al enthousiast van het idee van meer etentjes met verschillende gezelschappen. Het idee is waarschijnlijk leuker dan de uitvoering, vanwege de grote drukte met kerst en de jaarwisseling. Op de bank liggen met een boek klinkt ook wel heel aantrekkelijk. Nog wat ideetjes voor een duurzamere december: ✦ Wil je schitteren deze feestdagen? Ga voor glitters zonder plasticvervuiling! Ik bedoel glitters voor op jezelf of anderen. Ja, deze glitters bestaan. ✦ Mocht je nog willen doneren aan goede doelen, denk dan aan de regelingen voor belastingvrij schenken op ANBI's. Je kan effectieve goede doelen overwegen, zie dit eerdere stukje. Geef bijvoorbeeld een malarianet of vitamine A-supplementen deze december, dat kan via Doneer Effectief. Zij hebben ook fondsen, namelijk gericht op Armoede & Gezondheid, Klimaat, en Dierenwelzijn & Voedseltransitie. ✦ Een andere traditie voor december is zorgverzekeringen vergelijken. Niet alle zorgverzekeringen zijn even duurzaam. Zie bijvoorbeeld dit artikel van Zorgwijzer over de meest duurzame keuzes voor 2025. Wat denk jij, wordt het een duurzame december of toch december-destructie?

Door: Foto: Element5 Digital, via Unsplash.
Foto: Schermafbeelding - Minister Barry Madlener bij Kamercommissie I en W

Een spagaat op waterstaat (over het klimaat)

Minister Hermans (van Klimaat en Groene Groei) kreeg afgelopen week schriftelijke vragen uit de Kamer, vanwege uitspraken die haar collega Madlener (van Infrastructuur en Waterstaat) eerder had gedaan in een vergadering met de Kamercommissie voor I&W. Madlener kreeg daar de vraag of hij bereid is ‘desinformatie over water, overstromingen, klimaatadaptatie en waterbeheer’ actief te ontkrachten, als dat nodig is. Die vraag beantwoorden leek een lastige evenwichtsoefening voor Madlener. Hij wekte de indruk dat hij zich aan de ene kant wilde laten zien als verantwoordelijke minister, die niks moet hebben van misinformatie, en die de wetenschap serieus neemt. Terwijl hij aan de andere kant zijn eigen partij en coalitiegenoot BBB niet teveel voor het hoofd wilde stoten. (Kamerlid Vermeer van de BBB had kort daarvoor in een talkshow nog verwezen naar misinformatie over verwijderde dammen, die zogenaamd bijgedragen zouden hebben aan de ernst van de overstromingen in Valencia.) Geen eenvoudige opgave, zelfs voor iemand die retorisch best handig is.

Het verband tussen extreme neerslag en klimaatverandering

De vragen gaan vooral over het verband tussen overstromingen door extreme neerslag en klimaatverandering. Madlener draaide in zijn antwoorden om de hete brei heen. In hoeverre hij erkent dat dat verband er is, bleef dus onduidelijk. De vragenstellers erkennen dat verband natuurlijk wel, maar formuleren het ongelukkig: ‘Onderschrijft u dat de overstromingen in Valencia dus wel één-op-één te koppelen zijn aan klimaatverandering?’ Ik denk niet dat klimaatwetenschappers het zo zouden zeggen. Want die overstromingen zijn ook weer niet volledig toe te schrijven aan klimaatverandering. Wel zijn er op meerdere manieren verbanden te leggen:

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sam buiten bij Stichting Melief - Foto House of Animals

Moedervarken Sam kan eindelijk moeder zijn

DOCUMENTAIRE - Een gastbijdrage van Judith van Willigen, eerder verschenen in de nieuwsbrief van 11 november 2024 van Bonusvegan.

Gisteravond was ik bij de filmpremière van de documentaire Sam in het Ketelhuis in Amsterdam, en ik ben nog steeds diep onder de indruk. Sam is het aangrijpende verhaal van een moedervarken dat negen jaar lang gevangen zat in de bio-industrie, enkel om biggetjes op de wereld te zetten. In haar leven bracht ze maar liefst 240 biggetjes voort, zonder ooit daglicht te zien of de ruimte te krijgen om moeder te zijn. Elke keer weer zwanger, opgesloten tussen stalen buizen in een zogenaamde kraamkamer.

Op een dag, toen Sam opnieuw zwanger bleek, had de boer geen plek meer voor haar. Zijn oplossing? Haar zwanger naar de slacht sturen. Gelukkig kwam Karen Soeters in actie en kon Sam gered worden. Ze bracht haar naar de sanctuary Melief, waar Sam voor het eerst daglicht zag en op stro kon liggen. In deze veilige omgeving beviel ze van 11 biggetjes, die ze – in tegenstelling tot al die andere keren – mocht zien opgroeien. Voor het eerst in haar leven kon ze moeder zijn, zoals het hoort. (Kippenvel toch?)

De film is prachtig en intiem in beeld gebracht. Ik was voorbereid: waterproof mascara op en een pak zakdoekjes bij me. Het Ketelhuis, met een (bijna volledig) vegan menukaart, was een perfecte plek voor zo’n avond. Ik bestelde noedels (aanrader!) en maakte me klaar voor een emotioneel uur. De beelden van Sam die voor het eerst geniet van het daglicht, vrolijk rolt in de modder, en een nest bouwt van stro, zijn onvergetelijk. Je ziet haar eten van groenten en fruit en echt genieten van haar vrijheid. Het raakte me diep en ja, ik heb een traantje gelaten. Maar boven alles laat deze documentaire de schoonheid en intelligentie van varkens zien – dieren die zo vaak over het hoofd worden gezien.

Foto: Robert de Bock (cc)

Het effect van droogte op binnenlandse migratie

ONDERZOEK - Bij migratie denken we vooral aan mensen die naar een ander land verhuizen, of zelfs een ander continent. Mensen die hun vertrouwde omgeving verlaten, om elders een nieuw bestaan op te bouwen. Die associatie hebben we niet zo snel bij iemand die binnen ons kleine landje verhuist. Al was dat in het verleden wel anders. Toen Philips begin vorige eeuw arbeiders vanuit onder meer Drenthe naar Eindhoven haalde, begonnen die wel degelijk aan een nieuw, totaal ander leven. En ook in de dorpen waar nieuwe wijken voor die arbeiders werden gebouwd – inmiddels zijn die allemaal opgeslokt door de stad Eindhoven – vond men de komst van zoveel nieuwelingen ingrijpend. Ook al omdat ze protestant waren, of zelfs onkerkelijk. Een bijdrage van Hans Custers.

Ook binnenlandse migratie kan dus meer om het lijf hebben dan een keer met een verhuisbusje naar de andere kant van het land rijden, en wat verder moeten reizen voor familiebezoeken. Zeker in grotere landen, met een minder goede infrastructuur en voor mensen met minder middelen om te reizen. Maar de stap om binnen eigen land een nieuw bestaan te zoeken blijft natuurlijk minder groot dan emigratie naar het buitenland. Wereldwijd is er dan ook veel meer binnenlandse dan internationale migratie. Wel zijn er aanwijzingen dat migranten naar andere landen en continenten vaak al eerder in hun eigen land zijn gemigreerd.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Schermafbeelding OOG TV, reportage 15 oktober 2019.

Boerenstaatsgreep (2)

ESSAY - Deel 2 – Een gastbijdrage van Valentijn Wösten (*), eerder verschenen op zijn website. Deel 1 verscheen hier.

De boerenstaatsgreep is compleet. We hebben toegelaten dat een clubje radicale boeren het LNV-ministerie hebben kunnen veroveren, die nu hun kans grijpen om daar het werk van de afgelopen 5 jaar kort en klein te slaan. Sloopwerk, zonder enig idee over een serieus alternatief. Ze zullen wel even raar hebben staan kijken dat ditmaal geen tractor nodig was om de deur te forceren. Sommigen noemen dit democratie.

Buitengebied = boerendomein

In Nederland hebben we twee werelden, die langs elkaar heen schuren; de stad en het buitengebied. Het buitengebied, dat is hoofdzakelijk agrarische grond, met ook nog wat natuur. Boerenpolitiek ziet het hele buitengebied als boerendomein, waar niet-agrarische activiteiten enkel worden geduld zolang ze geen geluid maken. Natuur is in de visie van boerenpolitiek potentiële landbouwgrond. En, voor zover onbruikbaar, dan geldt de eis dat ze erg geen last van mogen hebben. Natuur levert niks op, en is hooguit goed voor de jacht.

Op deze plaats zijn in de afgelopen jaren al veel artikelen gepubliceerd waarin is gewaarschuwd dat we ons in deze jaren geen naïviteit kunnen permitteren over boerenpolitiek. Voor de duidelijkheid gezegd: boerenpolitiek is scherp te onderscheiden van de boeren zelf. Boerenpolitiek is waarschijnlijk nauwelijks representatief voor de boerensector. De hardste schreeuwers zetten de toon. Zoals ook in voetbalstadions de relschoppers vaak de toon zetten, het merendeel van het publiek daar niet van gediend is maar zich machteloos waant. In boerenpolitiek gaat het iets beheerster, maar het sociale mechanisme is identiek.

Foto: Schermafbeelding OOG TV, reportage 15 oktober 2019.

De boerenstaatsgreep

ESSAY - Deel 1 – Een gastbijdrage van Valentijn Wösten (*), eerder verschenen op zijn website. Deel 2 volgt hier.
.
De boerenstaatsgreep is compleet. We hebben toegelaten dat een clubje radicale boeren het LNV-ministerie hebben kunnen veroveren, die nu hun kans grijpen om daar het werk van de afgelopen 5 jaar kort en klein te slaan. Sloopwerk, zonder enig idee over een serieus alternatief. Ze zullen wel even raar hebben staan kijken dat ditmaal geen tractor nodig was om de deur te forceren. Sommigen noemen dit democratie.

Het draait allemaal om het NPLG (Nationaal Programma Landelijk Gebied). Dit is / was bedoeld als het vlaggenschip voor hervorming van de agrarische sector en de vele opgaven voor het buitengebied, waaronder niet in de laatste plaats urgente natuurzorg. Inzet is dat elke provincie een eigen gebiedsplan opstelt, waarin de vele opgaven bij elkaar moesten komen. Niet alleen stikstof, maar ook schoon water, pesticiden, klimaatbeleid en met inbegrip van rendabele bedrijfsontwikkeling.

Vlaggenschip

Dit vlaggenschip is / was in aanbouw. Alle provincies hebben in 2022 een concept gebiedsplan in moeten leveren, zie bijvoorbeeld de Overijsselse versie. Hier zit jaren werk in waarbij landelijk duizenden mensen zijn betrokken. We waren op pad richting de definitieve plannen. Van de bijbehorende geldpot van ca. 24 miljard was eerder al aangekondigd dat die ontmanteld zou worden. Nu is ook gezegd dat deze gebiedsplannen met het oud papier worden meegegeven als het aan de boerenbewindslieden op LNV ligt. Duizenden mensen en alle provinciebesturen voor aap gezet.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Shelby Murphy Figueroa, via Unsplash.

Goed nieuws: je koffie wordt duurder!

ACHTERGROND - door Puck Füsers

In december gaat een nieuwe Europese wet van kracht, die ontbossing moet voorkomen. De wet heeft ingrijpende gevolgen voor de koffie-industrie. JDE Peet’s, het moederbedrijf van onder andere Douwe Egberts trekt daarom aan de bel. Niet alleen kan de wet de koffieprijs verhogen, het kan import vanuit landen als Ethiopië bijna onmogelijk maken. Hoe zit dat?

Wet versus praktijk

De nieuwe Europese wetgeving tegen ontbossing – de EUDR – geldt voor allerlei grondstoffen en producten die vaak ontbossing veroorzaken. Denk aan hout, palmolie, soja, rubber en dus ook koffie. Deze producten mogen vanaf 30 december niet meer op de markt gebracht worden als er niet wordt aangetoond dat ze geen ontbossing veroorzaken. Voor de koffiesector is dit een ingewikkelde maatregel, omdat het in de praktijk betekent dat koffiebedrijven precies moeten kunnen aantonen waar hun koffie vandaan komt. Dit is lastig vanwege de manier waarop koffie geteeld en geoogst wordt. In veel koffieproducerende landen, zoals Ethiopië, wordt koffie geoogst door kleine koffieboeren. Die verschillende oogsten worden dan gesorteerd door tussenpersonen op grootte en kwaliteit, niet op herkomst. Eén koffiepartij kan daardoor bonen van wel duizend koffieboeren bevatten. Logischerwijs kunnen bedrijven dan niet aan de EU-regelgeving voldoen. Gert van der Bijl, die voor ontwikkelingsorganisatie Solidaridad al lange tijd met de wet bezig is, stelt dat er niet genoeg geld wordt gestoken in de ondersteuning van koffieproducerende landen om transparantie in de koffieketen te organiseren. Voldoen die landen niet aan de regels, dan kunnen Europese koffieproducenten plotseling niet meer importeren uit die landen – dat zou rampzalig zijn voor de economie van die landen, én voor de koffieprijs.

Foto: GraceDias, via Pixabay.

Investeren in kweekvlees

Vlees zonder dode dieren. Wetenschappers en de industrie zijn keihard aan het werk om kweekvlees mogelijk te maken. Het kweken van vlees zonder gebruik te maken van dieren ís al mogelijk, de eerste proeverij in Nederland is al geweest, maar nog niet op grote schaal. Dat laatste is wel de bedoeling. Kweekvlees is veelbelovend, maar lang niet iedereen is fan. Zo lichtte de idealistische Triodos Bank in juni j.l. op haar website toe waarom zij ertoe besloot om ondanks de voordelen niet in de ontwikkeling van kweekvlees te investeren. Met wisselende reacties van haar evenzo idealistische klanten tot gevolg.

Kweekvlees in het kort

Voorstanders van kweekvlees zien uit naar deze gekweekte variant op vlees waar (bijna) geen dieren voor nodig zijn en ook minder hulpbronnen zoals land- en watergebruik. Dat zijn behoorlijke voordelen ten opzichte van het dierenvlees dat we nu kennen. In het beste geval kunnen we toch zorgeloos ‘vlees’ blijven eten op een aarde die leefbaar blijft.

Bij kweekvlees worden dierlijke cellen tot een stuk vlees opgekweekt in een lab. Het wordt ‘echt’ vlees genoemd omdat het echte dierlijke cellen zijn, maar deze hebben dus nooit deel uitgemaakt van een dier. Op de allereerste na natuurlijk. De cellen groeien in een laboratorium, of in een soort fabriek, uit tot de stukken vlees die in restaurants en winkels aangeboden zullen worden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Greetje Meinema-Kappenburg (cc)

Het fundament onder de moderne klimaatwetenschap is 200 jaar oud

ACHTERGROND - Sommige inzichten in het weer en het klimaat zijn oeroud. Ze gaan terug tot Meteorologica van Aristoteles, of nog  veel verder. Maar kennis van veranderingen van het klimaat is veel recenter, zeker als het over veranderingen op wereldschaal gaat. Het fundament onder die kennis werd precies 200 jaar geleden gelegd, door Jean Baptiste Joseph Fourier (1768 – 1830). Die publiceerde in 1824 zijn artikel ‘Remarques générales sur les températures du globe terrestre et des espaces planétaires’ (Annales de Chimie et de Physique, 27 (1824) 136–67; in 1837 in het Engels vertaald door Ebeneser Burgess. Merkwaardig genoeg bleef een nieuwe versie van het artikel uit 1827 met enkele kleine correcties en uitwerkingen ruim een eeuw lang onvertaald, maar wordt tegenwoordig juist dat latere artikel vaak genoemd als eerste beschrijving van het broeikaseffect). Fourier was op zoek naar kennis over warmte en had daarbij in de loop van de tijd al het een en ander geschreven over de temperatuur van het aardoppervlak, en de factoren die daarop van invloed zijn. In 1824 zette hij zijn ideeën hierover (min of meer) overzichtelijk bij elkaar. Twee van die inzichten zijn van groot belang voor de hedendaagse natuurwetenschappelijke kennis van de werking van het klimaat op planetaire schaal.

Foto: Bayview Home (2007) - MJMonty (cc)

Slimmere zonnepanelen

OPINIE - Het laatste jaar is er veel te doen geweest over zonnepanelen. Eerst over de plannen van het Kabinet Rutte IV om de salderingsregeling geleidelijk af te schaffen. Een voorstel dat verworpen werd door de Eerste Kamer. Vervolgens doordat de nieuwe coalitie van PVV, BBB, NSC en VVD in het hoofdlijnenakkoord van plan is de salderingsregeling in 2027 in een klap af te schaffen. Tegelijkertijd wil de politiek voorkomen dat bezitters van zonnepanelen negatieve prijzen doorgerekend krijgen. Zelfs bij een overschot aan stroom moet het energiebedrijf een ‘redelijke vergoeding’ betalen. Mij lijkt het (als bezitter van zonnepanelen) alleszins redelijk dat het energiebedrijf me een euro per kilowattuur in rekening brengt als dat de kosten zijn die ze moeten maken om van de stroom af te komen…

Ondertussen zitten energiebedrijven niet stil en brengen de meesten kosten in rekening bij klanten met zonnepanelen, dat gebeurt in de vorm van hoger vastrecht, een vast bedrag per maand, een gestaffeld vast bedrag per maand (hoger naarmate je op jaarbasis meer kilowattuur saldeert) of een vergoeding per teruggeleverde kilowattuur. Of een combinatie hiervan. Het wordt er in ieder geval niet overzichtelijker van.

Terugleververgoeding zonnepanelen

Dat energiebedrijven kosten in rekening brengen bij klanten met zonnepanelen is echter begrijpelijk. De sterke groei in het aantal zonnepanelen en de salderingsregeling zorgt er namelijk voor dat het verschil tussen de vergoeding die ze klanten moeten geven voor op zonnige dagen teruggeleverde stroom en de kosten voor het leveren van stroom op niet zonnige dagen sterk stijgen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende