De markt deugt (niet)

Elk land krijgt de markt die het verdient, deugend of niet, betoogt Marcel Canoy in zijn column op Sociale Vraagstukken. Dingdong. In de linkerhoek bevindt zich de grote kampioen Adam Smith, bijgestaan door zijn charmante assistente Deirdre McCloskey. In de rechterhoek de vuige uitdager Bernard Mandeville, vergezeld door luid boegeroep van de linkse kerk. Het gevecht kan beginnen. Mandeville opent met een directe rechtse op de kin van Smith, die meteen gestrekt gaat. We hebben het niet over een bokswedstrijd, maar over een filosofische strijd waarin Bernard Mandeville met zijn uiterst provocerende fabel der bijen een lofzang op het eigenbelang hield. Handelen in het belang van anderen vond hij verdacht, ijdel of uiteindelijk te verklaren uit eigenbelang. Adam Smith was het fundamenteel met Mandeville oneens en bestreed hem in scherpe bewoordingen. Smith was een aanhanger van Aristoteles en geloofde dat mensen nastreven deugdelijk te zijn. Hij gunde Mandeville wel het punt dat veel (vooral economisch) handelen uit een welbegrepen eigenbelang ontstaat, maar dat impliceert in het woordenboek van Smith geen puur egoïsme, maar een balans tussen eigenbelang en het belang van anderen.

Hoe de rijken rijker worden

Tja. Zo worden de rijken rijker, terwijl de rest achterblijft:

 

,,Sinds de eeuwwisseling is het bruto binnenlands product in Nederland met 12 procent gegroeid. Het besteedbaar inkomen van de gemiddelde Nederlander is echter met 3 procent gedaald.”

Van iedere euro die er verdiend wordt, gaat inmiddels nog maar 73 cent naar de werknemer. In 2013 was dat nog 78 cent. Het bedrijfsleven en aandeelhouders worden steeds machtiger en trekken daardoor een groter deel van de koek naar zich toe. Die trend doet zich wereldwijd voor.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘There is no alternative’: de radicale leegte van een ideologie

Is Donald Trump het hoogtepunt van het neoliberale experiment?
Voor Naomi Klein, geïnterviewd in NRC, is het antwoord duidelijk: ‘Hij is bij uitstek het product, de belichaming en het instrument van de dominante politieke ideologie van de afgelopen decennia: het neoliberalisme.’

Klein is bekend als activiste en schrijfster van onder andere ‘No Logo’ en ‘De Schokdoctrine – opkomst van het rampenkapitalisme.’ Haar nieuwe boek: ‘No Is Not Enough – Defeating the New Shock Politics’ gaat over en is een kritiek op Trump en de partij waarvan hij het boegbeeld is:

‘De Trumps zijn wat ik toen voor onmogelijk hield: een menselijk megamerk. Ze probeerden steeds zo veel mogelijk in de spotlights te staan, als belichaming van hun luxe-merk. Nu doen ze dat als First Family. Trump is niet eens in staat onderscheid te maken tussen het presidentschap en de rest van zijn ondernemingen. Alles wat hij doet heeft tot doel het Trump-merk vooruit te helpen.’

Moeilijk is dat volgens Klein niet:

‘Misschien is een van de ingrijpendste gevolgen van het neoliberale tijdperk wel het verlies van verbeeldingskracht, waardoor de status quo een zekere onvermijdelijkheid heeft – precies zoals Margaret Thatcher wenste met haar slogan “There is no alternative”.’

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Belastingparadijs

Ho ho ho, belastingparadijs, dat klinkt meteen weer zo negatief, want hé als je al weet hoe je Nederland wilt noemen, waarom zou je dan met een parlementair onderzoek willen uitpluizen waar is van de beschuldigingen dat Nederland – hoe zullen we het zeggen – in fiscaal-economisch opzicht concurrerende omstandigheden creëert die bedrijven met brede internationale interesses aanmoedigt om tenminste in administratieve zin hun vestigingsbeleid af te stemmen op de prioriteiten van de vaderlandse regering.

De twee miljonairspartijen VVD en PVV doen niet mee met het onderzoek. Ze krijgen kippenvel alleen al van het woord ‘belastingparadijs’, welk wollig synoniem je er ook voor verzint. Doodsbenauwd zijn ze dat iemand de ‘magic money tree’ van de rijken der aarde zal proberen om te hakken. Het bestrijden van die angst begint met het ontkennen van zijn bestaan.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Andere sectoren aantrekken

Het is dus in ons aller belang om te kijken of we andere sectoren aan kunnen te trekken dan de financiële.

In haar column waarin ze de kritiek op de bonuswetgeving op de hak neemt, noemt Hella Hueck terloops op dat het wellicht een goed idee is om bij het aantrekken van bedrijven het oog te richten op andere sectoren dan de financiële sector.

Frankrijk is bijvoorbeeld duidelijk wat het wil: wetenschappelijk en technisch talent binnenhalen. Een stuk minder risicovol, in principe makkelijker te spreiden over het land en dus waarschijnlijk met een veel minder geconcentreerd en duurzamer effect.

Quote du Jour | Nakijken

“[Starters] hebben het nakijken en zijn aangewezen op een dure huurwoning. Als de markt weer omslaat zullen deze ‘nieuwe’ beleggers snel willen verkopen. Over onderhoud van de woningen moet je je ook geen illusies te maken. Het kortetermijnrendement staat voorop.”

Johan Conijn, bijzonder hoogleraar Woningmarkt aan de Universiteit van Amsterdam, reageert op het nieuws dat een zesde van de woningen dezer dagen zonder hypotheek verkocht wordt. Door de lage rentestand is vastgoed een aantrekkelijke belegging geworden voor huisjesmelkers in spe. Starters kunnen niet meer kopen en zullen dus moeten huren.

Bloomberg: helft Amerikaanse kerncentrales draait met verlies

Volgens een analyse van Bloomberg New Energy Finance (BNEF) draait meer dan de helft van de Amerikaanse kerncentrales met verlies. Ondanks het argument van voorstanders van kernenergie

Nuclear power plants are getting paid $20 to $30 a megawatt-hour for their electricity, Nicholas Steckler, an analyst at Bloomberg New Energy Finance, said in a report Wednesday. Meanwhile, it costs them an average of $35 a megawatt-hour to run. That puts 34 of the nation’s 61 plants out of the money.

Quote du Jour | De tijdgeest is veranderd


In gesprekken met adviseurs merk ik dat adviseurs zeggen: dat zouden wij tegenwoordig zo niet meer adviseren. […] De tijdgeest is veranderd sinds sommige zaken in de openbaarheid komen en er over wordt gesproken

Aldus Ben van den Berg, lid van de Coördinatiegroep Taxhavens en Concernfinanciering (CTC) van de Belastingdienst. Een echte mentaliteitsverandering of een pyrrusoverwinning in het kat en muis-spelletje die belasting betalen heet, en waar Nederland internationaal

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende