Quote van de Dag: ECB moet doorgaan met opkopen obligaties.

[qvdd]What should happen if the German government decided that it could not support such a bold step? The ECB should go ahead anyway rather than let a cascading collapse unfold. It would then be up to Germany to decide whether to leave, perhaps with Austria, the Netherlands and Finland. The German people should be made aware that the results would include a soaring exchange rate, a massive decline in the profitability of Germany’s exports, a huge financial shock and a sharp fall in gross domestic product Dit schrijft Martin Wolf in de Financiel Times. De ECB moet volgens hem doen wat het kan om de euro te behouden, ook als Duitsland, Finland en Nederland protesteren. Dat betekent: indien nodig opkopen van schuldpapier van Italië, Spanje, Ierland, en Portugal. De landen die het daar niet mee eens zijn kunnen dan alsnog uit de euro stappen maar zij zullen dan geconfronteerd worden met de gevolgen van deze stap: een harde munt, grote verliezen en een sterke daling van het BNP. Politici in Duitsland en Nederland laten na dit uit te leggen aan hun bevolking en blijven de crisis beschrijven als een probleem van "kwakkellanden". Zie ook mijn eerdere post waarin ik heb geprobeerd uit te leggen wat de structurele oorzaak is van deze crisis.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Griekse oppositie heeft gelijk

, door

Griekenland ligt weer onder vuur. Diplomaten hebben het ‘gehad met die kutgrieken’, schreef NRC gisteren. Die luie donders blijven zich maar verzetten tegen meer bezuinigingen. De privatisering van staatseigendom gaat niet snel genoeg. De hele eurozone komt in de problemen, want de markt duldt geen getalm. Toch heeft de Griekse oppositie gelijk als ze tegengas geeft.

Ik verbaas me erover hoe weinig discussie er is over de grondigheid van de bezuinigingen en de snelheid van de privatiseringen. Dat laatste illustreer ik maar met een retorische vraag: is het een goed idee om in een door en door corrupt land overhaast te privatiseren? In de jaren negentig hebben we in Oost-Europa, delen van Zuid-Amerika en Rusland gezien wat er gebeurt als je het staatsbezit van de hand doet in een paar dol dwaze dagen.

Daarnaast kun je je afvragen of het wel zo wijs is om Griekenland zo diep in het eigen vlees te snijden. De opgelegde maatregelen, door de Europese Unie en het IMF, bewijzen waar de prioriteiten van deze instellingen liggen: bij de (eigen) bankiers. Er zal zo snel mogelijk terugbetaald moeten worden (ook al gaat dat Griekenland nooit lukken).

De economische groei – en daarmee het welzijn van de gewone Griek – is met al dat hakken en zagen niet gebaat. Sterker nog, de economie is afgelopen jaar veel meer gekrompen dan voorzien. Dat maakt een duurzame constellatie, waarin de Grieken netjes terugbetalen wat ze lenen en hun huishoudboekje op orde hebben, alleen maar lastiger te verwezenlijken.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Is er leven buiten de eurozone?

, door

De frustratie over de Griekse hervormingsonwil loopt hoog op. Uit onmacht pleiten steeds meer economen en politici voor een Griekse exodus. Henk en Ingrid hebben intussen al langer heimwee naar de gulden. De Rotterdamse econoom Ivo Arnold neemt de voor- en nadelen van een exit door en komt tot de conclusie dat het gras buiten de eurozone niet groener is.

Een euro-exit is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Om te beginnen zijn er niet-triviale juridische obstakels. Het Verdrag van Maastricht voorziet niet in uittreding. Juridisch zal een exit uit de eurozone tevens het afscheid van de EU betekenen. Daarnaast zijn er aanzienlijke economische kosten mee gemoeid. De Zwitserse bank UBS heeft onlangs een heroїsche poging ondernomen om deze te kwantificeren en komt op enorme bedragen uit. Ook de Amerikaanse econoom Barry Eichengreen (2007) schetst een somber scenario.

In oplopende volgorde van onmeetbaarheid kunnen de kosten worden onderverdeeld in balanseffecten, handelseffecten en structurele gevolgen op de lange termijn. Een voor de hand liggende veronderstelling bij alle rekenexercities is dat de wisselkoers van een zwak land na een exit aanzienlijk in waarde daalt (60% bij UBS, 2011). Voor een devaluatie van 10-20% is zo’n dramatische ingreep niet de moeite waard. Maar voor een Nederlandse exit is ook een scenario zonder wisselkoersaanpassing interessant. De Denen hebben een mogelijk antwoord. De vraag is echter of het Deense voorbeeld navolging verdient. Ik kom hier later op terug.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

KSTn | Energiebelasting zoals de EU dat wil

, door

ANALYSE – De EU probeert middels belastingmaatregelen het energiegebruik en vooral de CO2-productie terug te dringen. Een voorstel hiertoe is doorgerekend voor acht landen inclusief Nederland. Conclusie: weinig zinvol.

Eerst maar even de meest opvallende conclusie uit dat rapport. Als de maatregelen doorgevoerd worden, profiteren de automobilisten die op benzine rijden er behoorlijk van, terwijl de diesel- en lpgrijders behoorlijk gepakt worden. Zie het plaatje verderop (groen nu).
Dan even terug naar de basis. De EU wil de belastingen op energie wat meer in lijn brengen en daarbij gelijk proberen de juiste stimulans in te bouwen om toch maar zo min mogelijk CO2 te produceren. De Europese Commissie heeft hiertoe een voorstel herziening van de Europese Energiebelastingrichtlijn gemaakt. De Minister heeft gevraagd de gevolgen hiervan door te rekenen en tegelijk een vergelijking te maken van de huidige situatie in 8 landen. Bij de presentatie van het rapport trekt de minister ook zelf wat conclusies.

Die conclusies mag u zelf lezen. Maar wat mij wederom opvalt, is het grote verschil in belastingen tussen de klein- en grootverbruikers. Natuurlijk is dat om economische redenen. Maar het blijft een vreemde constructie dat als je maar echt grote hoeveelheden gebruikt, je juist minder gaat betalen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Breek de eurozone in drie

, door

De economieën van de eurolanden groeien niet naar elkaar toe. Deze constatering betekent dat de euro een te groot gebied bestrijkt, stelt Harrie Verbon. Europa zou zich veel ellende besparen door vlot de eurozone in drieën te delen, ieder met een eigen munt. Dit hoeft niet te leiden tot de ‘moeder van alle financiële crises’, zoals verschillende, veelal linkse politici beweren.

Aantal eurolanden blijft achter

Een van de belangrijkste doelstellingen bij de invoering van de euro was het naar elkaar toe groeien van de economieën van de deelnemende lidstaten. Dat was ook een noodzakelijke voorwaarde voor het succes van de euro: een lidstaat die permanent economisch achterblijft, zal weggeconcurreerd worden door economisch succesvolle lidstaten.

Dat is wat we nu zien bij een aantal zuid-Europese staten, waaronder Griekenland en Portugal. In die landen is de arbeidsproductiviteit te laag, zijn de arbeidskosten te hoog, de exporten te laag en de importen te hoog. Mede om die reden, maar ook door het ontbreken van een publieke moraal, verkeren in deze landen ook de overheidsfinanciën in het ongerede.

Europese politici doen nu al meer dan een jaar pogingen de schade binnen de eurozone te verhelpen door deze landen, en dan vooral de Grieken, van nieuwe middelen te voorzien, zodat hun overheidstekort kan worden gefinancierd. Het inzicht begint echter door te breken dat deze overdrachten door rijke eurolanden, via het Europese stabiliteitsfonds, aan zwakkere eurolanden op langere termijn geen oplossing bieden. De stortingen in het fonds zullen alleen maar moeten toenemen, zolang de zwakke economieën geen structurele verbeteringen doorvoeren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De euro: inherent instabiel

, door

Ik heb elders al eens de oprichting van de muntunie vergeleken met het bouwen van een huis waarbij je begint met het de muren om je pas daarna zorgen te gaan maken over de fundering. Nu blijkt dat het euro-huis op zand is gebouwd en worden steeds meer scheuren zichtbaar. De muntunie zit niet goed elkaar en dat heeft niets te maken met “stoute landen” die zich niet aan de regels houden. Ja, Griekenland heeft zich niet aan de regels gehouden en Italië heeft een veel te hoog begrotingstekort, maar dat is niet de oorzaak van de huidige problemen, het is slechts de aanleiding. Ook gaan de problemen dieper dan de veel geopperde constatering dat de landen te veel van elkaar verschillen. Natuurlijk, de verschillen in cultuur maken het moeilijker maar het is niet de oorzaak van de huidige problemen.

Urgentie
De structurele fout zit diep. Niet alleen is het een fundamenteel probleem, het is zoals nu door sommige economen wordt benadrukt een heel urgent probleem. Het uiteenvallen van de Euro is een kwestie van maanden misschien zelfs van weken. De reden hiervoor is, zoals ik al benadrukte, van structurele aard. Voor een goede, economen-uitleg kunt u het beste dit artikel van De Grauwe (pdf) lezen. Ook Krugman, Eigengreen, en Jacobs hebben goed over dit onderwerp geschreven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tijd tikt in het nadeel van Europa

, door

Europa zit op de blaren. Het politieke besluitvormingsproces verloopt uiterst traag waardoor grote onzekerheden ontstaan. De financiële en politieke wereld begrijpen elkaar niet. De proef op de som komt de komende twee maanden wanneer Italië en Spanje bijna €110 miljard overheidsschuld moeten herfinancieren. Wat gaat de rente in die landen doen? Hoe adequaat reageren de politici in die landen met concrete maatregelen? Welke richting kiest Europa: doormodderen of een gestructureerde aanpak. De oud-directeur van het ABP Vermogensbeheer Jelle Mensonides vreest het dat het tobben blijft.

De overheidsschuldencrisis staat niet alleen. Sinds de invoering van de euro is de schuldenpositie van alle sectoren in de economie fors toegenomen. Alleen is deze wel verschillend per euroland zoals tabel 1 laat zien. Opvallend is niet alleen de hoge overheidsschuld in veel landen, maar ook dat gezinnen en bedrijven zich diep in de schulden hebben gestoken. En niet alleen in de huidige probleemlanden! Verder is de bankenschuld in veel landen zorgwekkend hoog. Uiteraard staan tegenover de schulden ook bezittingen, maar de claims van deze schuld moeten gefinancierd kunnen blijven. De huidige economische realiteit zal dat moeilijk, zo niet onmogelijk maken.

Tabel 1: Schuldenposities in Eurozone (% BBP), 2010

Het grote risico nu is dat de verdiencapaciteit terugvalt door een tegenvallende economische groei waardoor de rentebetalingen zwaarder gaan drukken. Een ander groot risico is een stijgende rente die al realiteit is in de zwakkere landen. Hogere rentes hebben negatieve effecten op de reële economie. Omdat de bankenschuld in alle landen hoog is, is het besmettingsgevaar naar andere sectoren ook hoog. Dat maakt de huidige eurocrisis zo ernstig: het is niet een alleen een schuldencrisis van enkele probleemlanden, het is een majeur probleem dat elk land direct of indirect raakt. Dit roept de vraag op of het Europese hulpprogramma wel toegesneden is op haar taak.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Huishoudens zijn de zieke deelnemers van de economie

, door

Het voordeel van de hypotheekafrenteaftrek is voor de meeste huizenbezitters nihil, stelt econoom Jaap van Duijn in zijn nieuwe boek De Schuldenberg. Gastredacteur Jan BL bespreekt zijn boek en is er enthousiast over.

Econoom Jaap van Duijn stelde twee jaar geleden al vast dat de hypotheekrente aftrek een slechte  regeling is: “Dat was ooit bedoeld om het huizenbezit te stimuleren,” zei hij toen bij Eén vandaag. “Naast dat we schuldennatie nummer één zijn geworden, zijn daardoor huizen onbetaalbaar geworden. Pervers is dat die regeling bovendien één grote overheveling van inkomens is van mensen in de Schilderswijk in Den Haag naar miljonairs in Aerdenhout en ik snap ook niet dat de PvdA daar een voorstander van is…”

In zijn recente boek “De Schuldenberg” spitst hij deze kritiek nog eens ongenadig toe: de hypotheekrenteaftrekfaciliteit veroorzaakte volgens hem dat de Nederlandse huishoudens grote schulden op zich hebben genomen en de huizenprijzen zijn opgeblazen. Behalve de enkele gelukkige die zijn huis nog op tijd kon verkopen profiteren hiervan alleen de makelaars, hypotheekadviseurs, notarissen, banken, projectontwikkelaars en gemeenten en andere grondeigenaren.

Het voordeel van de hypotheekrenteaftrek voor de koper van een woonhuis is nihil, zegt Van Duijn, en voor wie nog een huis wil kopen betekent deze faciliteit dat hij een te duur huis moet kopen. Nederland is het land met de hoogste verhouding tussen hypotheekschuld en netto besteedbaar inkomen en de Nederlandse gezinsschulden zijn in totaal daardoor wel twee keer zo hoog als de overheidsschulden. De huishoudens zullen het nog hard voor de kop krijgen. Door toekomstige rentestijgingen en bevolkingskrimp zullen de prijzen van de huizen onherroepelijk dalen en zullen de Nederlandse huishoudens hun “overwaarde” zien verdampen en niet alleen met teveel leningen maar echt met in het rood te schrijven schulden achterblijven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende