'Dit is wat je noemt ecocide,' schrijft een aantal milieuexperts in de EU-Observer. Het besluit van Noorwegen om te starten met diepzeemijnbouw heeft veel afwijzende reacties opgeleverd. Het Europees Parlement dringt er in een deze week aangenomen resolutie op aan dat Noorwegen voorlopig stopt met diepzeemijnbouw. Eerst moet er meer duidelijkheid komen over de gevolgen voor het milieu en de biodiversiteit. ‘Dit is de grootste schande in de moderne geschiedenis van het Noorse maritieme beheer en het einde van de reputatie van Noorwegen als verantwoordelijke maritieme natie’, zei Karoline Andaur van het Wereld Natuur Fonds vorig jaar toen de Noorse minderheidsregering met de oppositie een akkoord bereikte over diepzeemijnbouw. Noorwegen is geen lid van de EU, al volgt het normaal gesproken alle Europese wetgeving. Dat het Europarlement zich nu met de Noorse diepzeemijnbouw bemoeit heeft te maken met het feit dat gevreesd wordt voor onomkeerbare gevolgen voor de oceaan die heel Europa raken. Juridisch heeft dat gebied een aparte status: de bodem is van Noorwegen, het zeewater van de internationale gemeenschap. En dus vindt het Europees Parlement dat het óók wat te zeggen heeft over de plannen van de noorderbuur. “Het besluit heeft consequenties voor ónze wateren, ecosystemen en economische bedrijvigheid. Veel Europese vissers verdienen in het gebied hun brood”, zegt Mohammed Chahim (PvdA). Geopolitieke motieven Noorwegen verdedigt de mijnbouw met verwijzing naar de energietransitie die veel kostbare metalen vereist. Nu komen die metalen vooral uit China. Terwijl de Noorse zeebodem vol ligt met mangaanknollen waaruit die kostbare grondstoffen gehaald kunnen worden. Wil Europa dan afhankelijk blijven van China? Bij de presentatie van de plannen zei het Noorse parlementslid Baard Ludvig Thorheim van de Conservatieve partij dat er hoge eisen worden gesteld ter bescherming van het milieu. Maar ook weer niet te hoog, want 'als de voorwaarden te streng en te gecompliceerd zijn, zal er geen interesse zijn.' Premier Støre van de Noorse Arbeiderspartij heeft inmiddels een brief gestuurd aan voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie waarin hij schrijft dat hij "misverstanden" over de winning van mineralen op de zeebodem wil wegnemen. Parlementslid Marianne Sivertsen Næss, ook van de Arbeiderspartij, benadrukt dat het om een verkenningsfase gaat. ‘Alleen zo komen we er erachter of het daadwerkelijk mogelijk is om metalen op een winstgevende, duurzame en verantwoorde manier te winnen.’ Volgens Europarlementslid Chahim is de diepzeemijnbouw misschien helemaal niet nodig. Europa zou volgens hem in zijn eigen behoefte kunnen voorzien door meer aan recycling te doen, een circulaire economie op te zetten en de consumptie te verminderen. In oude mijnen liggen misschien ook nog onontdekte voorraden van de zo gewilde grondstoffen, bijvoorbeeld in de bergen en meren vol mijnbouwafval. “Dat soort laaghangend fruit moeten we eerst plukken”, zegt Chahim. Pas daarna mag de deur naar de diepzee eventueel open. Klimaatdoelen halen dankzij olie en gas Noorwegen is goed op weg om de klimaatdoelen te halen. Maar het land zit in de paradoxale situatie dat dit vooral mogelijk wordt gemaakt door de export van olie en gas, constateerde David Boyd de speciale VN-rapporteur inzake klimaat en mensenrechten al in 2019. Noorwegen is een rijk land en werkt hard aan het realiseren van allerlei milieudoelen. Het Noorse elektriciteitssysteem is overwegend emissievrij en het land heeft het hoogste aandeel in de verkoop van elektrische voertuigen ter wereld. Maar er zijn ook schaduwzijden volgens Boyd. De koper- en goudwinning kan ten koste gaan van vissers en rendierhoeders en vormt zo een bedreiging van de Sámi-cultuur. De milieubeweging heeft de Noose regering nu in een rechtzaak teruggeroepen van verdere steun aan de fossiele industrie. In tegenspraak met alle mooie woorden over het uitfaseren van fossiele brandstoffen gaf de Noorse regering oliemaatschappijen vorig jaar toestemming voor boringen naar olie en gas in negentien nieuwe velden op de Noordzee. Onlangs heeft de rechter drie vergunningen ingetrokken die de milieugroepen ter toetsing hadden voorgelegd. Volgens de rechtbank heeft de regering de gevolgen van de olie- en gaswinning voor de mondiale uitstoot van broeikasgassen onvoldoende meegewogen in de besluitvorming. In 2020 hadden de rechters in een vergelijkbare zaak nog geoordeeld ten gunste van de staat. Ze wilden voorkomen dat ze op de stoel van regering en parlement gingen zitten. Dat argument hebben ze nu kennelijk laten varen.
Vandaag is de 74e verjaardag van Peter Gabriel. Solsbury Hill was zijn eerste sololiedje na het vertrek uit Genesis.
Het lied bezingt een spirituele ervaring die hij ondervond bij een wandeling over Solsbury Hill, waardoor hij besefte dat je soms dingen los moet laten om weer vrij in het leven te kunnen staan.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
COLUMN - Twee commentatoren waren er vorige week die zich laatdunkend uitlieten over The United Nations Relief and Works Agency voor de Palestijnen, kortweg UNRWA. Sterker nog: zij toonden zich voorstander van het stopzetten van alle betalingen. Als het aan hun ligt mag deze organisatie snel worden afgeschaft. Zij vonden het tijd dat de nazaten van de Palestijnen die door Israël zijn verdreven, of die zijn gevlucht, eindelijk eens gaan werken. Te lang is er voor hun onderwijs, gezondheidszorg en ook voedsel gezorgd. Ze moeten gewoon de handen uit de mouwen steken.
Er zijn een paar problemen met deze opmerkingen. Om te beginnen: dit is een radicale oplossing van een door Israël geschapen probleem, maar dan wel op kosten van de slachtoffers zelf en van hun gastlanden. Zo’n 750.000 Palestijnen werden indertijd verdreven. Ze kwamen terecht in vluchtelingenkampen op de Westoever en in Gaza en in Libanon, Syrië, of Jordanië. In de loop der jaren groeide hun aantal. Inmiddels zorgt UNRWA voor zo’n vijf miljoen mensen. Voor wat Gaza of de Westoever betreft is duidelijk dat UNRWA hun reddingsboei is. Ze mogen immers maar heel beperkt werken in Israël, er is grote werkloosheid en ze en hebben weinig mogelijkheden.
De nieuwe Spreidingswet roept weerstand op. De voortdurende stereotypering van vluchtelingen in de media is hier een van de belangrijkste oorzaken van, betoogt onderzoeker Hanneke Felten van Movisie. Ze legt uit hoe dat werkt en hoe het anders kan.
Stereotypen worden vanuit de sociale psychologie beschreven als kenmerken die we aan een groep mensen toeschrijven (Vonk, 2013). Over het algemeen hebben we stereotyperende gedachten over groepen waar we zelf niet toe behoren, in de meeste gevallen zijn deze negatief.
Stereotypen en vooroordelen zijn een belangrijke voorspeller van discriminatie
Stereotypen zijn allesbehalve onschuldig. Als je bijvoorbeeld steeds opnieuw hoort dat een bepaalde groep mensen gevaarlijk is (of mensen uit die groep ziet op tv-beelden met onheilspellende muziek erbij), dan lopen de rillingen uiteraard over je rug. Stereotypen kunnen dus gepaard gaan met angst en angst is weer de motor van vooroordelen (zie bijvoorbeeld Stephan et al., 2005). Dat zijn negatieve gevoelens ten aanzien van groepen mensen zoals afkeer, walging of haat. Stereotypen en vooroordelen zijn daardoor een belangrijke voorspeller van discriminatie (Cuddy et al., 2007; Dovidio et al., 2010).
Als ik ‘Bassie’ zeg, dan denken de meeste mensen automatisch aan ‘Adriaan’
Het venijnige van stereotyperende gedachten is dat vrijwel iedereen ze heeft en dat ze onbewust invloed kunnen hebben (Nordell, 2023). Stereotypen worden als het ware automatisch actief in je brein, aldus psycholoog en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman (2012). Het zijn onbewuste associaties. Als ik ‘Bassie’ zeg, dan denken de meeste mensen automatisch aan ‘Adriaan’. Dat dit fictieve personen zijn die je nog nooit ontmoet hebt, maakt daarbij niks uit voor je brein. Je denkt aan ‘Adriaan’, óók als je daar helemaal niet aan wil denken.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Motown lijkt weer te herleven met dit nummer van The Black Keys, twee blanke veertigers uit Ohio, die bekendheid verwierven als bluesrockduo.
Laten we de volgende gedachte eens serieus nemen. Oorlog met Rusland. Niet dat het Rode Leger volgend jaar bij Enschede het land dreigt binnen te vallen, maar wel dat ons land in oorlog raakt omdat een Navo-land wordt aangevallen. Niet een aanval ver weg, op een Navo-land ver weg. Nee, een aanval op een Navo-land dat valt onder artikel 5 – een aanval op één is een aanval op ons allen – en dat maakt elke aanval dichtbij.
Sommigen zullen zo’n scenario als vergezocht afdoen en hopelijk hebben ze gelijk. Maar er is genoeg recent verleden waarvan we kunnen leren dat de toekomst niet altijd voor de hand ligt. We willen graag geloven in een toekomst die we ons wensen, maar dat is niet perse de toekomst waarheen de gebeurtenissen ons leiden. Zeker niet als we ons zo door de gebeurtenissen laten leiden als Europa doet.
En vergezocht of niet, de waarde van scenario’s ligt niet louter in de waarschijnlijkheid ervan, maar in het serieus nemen van alternatieve toekomsten. Want hoe ziet de wereld eruit als de geschiedenis een andere afslag neemt dan we verwachten? En moeten we daar dan niet op anticiperen?
Daarom die gedachte. Hoe zouden we met Rusland in oorlog kunnen geraken? De actualiteit bedient ons op onze wenken. Trekken we enkele gebeurtenissen en ontwikkelingen door, dan ziet onze toekomst er heel anders uit dan we hem wensen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Ghostly Kisses is het muziekproject van de Frans-Canadese zangeres Margaux Sauvé. De liedjes kenmerken zich door een poëtische, dromerige sfeer.
Het zal geen toeval zijn dat de naam ‘Ghostly Kisses’ is ontleend aan een gedicht van William Faulkner.
Gabriel Mayers staat soms op het podium, dan weer in de metrostations van New York.
Maar, zo zegt hij: “A busker must concentrate on his aim, which is the delight of the crowd through the fullnesss of their expression.”
In 2002 bracht Tori Amos het concept-album Scarlet’s Walk uit, een ‘road trip in geluiden’ door de Verenigde Staten, post 9-11.
Hier hoort u een akoestische, minimale versie van Virginia. Een lied over de exploitatie van inheemse vrouwenlichamen en wat eens inheems land was.
‘Evil’ is te vinden op Nadine Shah’s derde plaat uit 2017, Holiday Destination. Geproduceerd door haar vaste live-drummer, Ben Hillier.
Die produceerde ook albums voor Depeche Mode, Blur en Elbow.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
