COLUMN - De verkoop van bullshit is een miljoenenmarkt. Het is een vast onderdeel van horoscopen en het repertoire van, waarzeggers, new age goeroes, metafysische filosofen, bepaalde beleggingsanalisten en, naar mijn bescheiden mening, en de vrouwenbladen die mijn vriendin koopt.
Bullshit is niet zomaar onzin, maar een vorm van onzin die diepgang suggereert. De filosoof Harry Frankfurt maakt daarnaast een onderscheid met leugens: Terwijl de leugenaar de waarheid vervalst voor zijn/haar eigen gewin, debiteert de bullshitter vage verhalen die eigenlijk niets betekenen, met als voornaamste doel om de luisteraar (de bullshittee) de indruk te geven dat er een betekenisvolle handeling aan de gang is. (Vergelijk ook Steven Colbert’s concept truthiness).
Een studie in de laatste editie van het tijdschrift Judgment and Decision Making onderzoekt hoezeer mensen verschillen in hun detectie van bullshit, en of zulke detectie als een karaktereigenschap kan worden aangemerkt. Het onderzoeksteam gebruikt de output van online bullshit generatoren, die zich baseren op de tweets van Deepak Chopra, een new age auteur met 20 bestsellers op zijn naam en 2.5 miljoen twittervolgers. (Het artikel maakt helaas geen gebruik van mijn persoonlijke favoriet, de postmodern generator, die met een muisklik een heus postmodern filosofieartikel produceert).
De proefpersonen werden gevraagd om bullshitstatements (zoals “Hidden meaning transforms unparalleled abstract beauty”) te waarderen op hun diepgang (“profoundness”). Ze deden hetzelfde voor echte, zij het op vaagheid geselecteerde, tweets van Chopra (bijvoorbeeld “Nature is a self- regulating ecosystem of awareness”), alsmede een aantal motiverende spreuken die over het algemeen niet als bullshit worden beschouwd (“A river cuts through a rock, not because of its power but its persistence”).
Op basis van hun tests definiëren de auteurs de bullshit receptivity scale (BRS): het verschil in waardering tussen de motiverende spreuken en de bullshitstatements. Mensen die laag scoren op de BRS vallen daarmee ten prooi aan een bekende psychologische neiging om beweringen die je denkt te begrijpen als waar aan te nemen. Misschien niet onverwacht vertoonde de diepgang-waardering van de onzinstatements en de new-age tweets een negatieve correlatie met een batterij cognitieve en intelligentie testen, en een positieve correlatie met de sterkte van religieus geloof en de mate van “intuitief redeneren”, zoals gemeten op de bekende “cognitive reflection test.”
Helaas beantwoordt het artikel niet de vraag hoe we bullshit receptivity omhoog krijgen. Dat is geen frivole vraag, want gegeven de alomtegenwoordigheid van bullshit kan een zekere resistentie je een boel geld besparen. De BRS lijkt me daarom een uitstekende toevoeging aan de citotoets.
Reacties (17)
Dat die “motiverende spreuken” ook meegenomen worden doet naar mijn idee helaas wel wat afbreuk aan dit onderzoek. Veel spreuken en gezegdes zijn gebaseerd op ervaringen die in de overlevering van generatie op generatie niet voor niets zijn blijven hangen. Iedereen weet dat het niet om absolute waarheden gaat, maar om waardevolle indicaties over hoe het gaat in het leven. Geen bullshit dus.
@1;
haha, dat geldt ook voor “waarzeggers, new age goeroes, metafysische filosofen, bepaalde beleggingsanalisten”….
Nee, juist mensen die hoog scoren. Receptivity is ontvankelijkheid. Mensen die hoog scoren zijn dus meer ontvankelijk voor bullshit.
@1
Daarom zijn ze ook als tegenhanger van de bullshit-statetements gebruikt. Dat doet dus juist geen afbreuk.
@2: onderscheid maken is ook een kunst
@4: tegenhanger? Heb ik niet zo begrepen
Sla ter vermaak eens een willekeurig boek van kunstpaus Edward Lucie Smith open. Of – om te griezelen want het kan de openbare ruimte die je zelf ook gebruikt danig in de war sturen – de enorme poeha waarmee architecten en stedenbouwkundigen hun plannen aan overheden slijten.
ik weet dan vaak niet of ik moet lachen of huilen, maar dat iemand zoveel humbug uit zijn pen krijgt, dwingt eigenlijk wel respect af. De Balkenende antwoordmatrix is er niets bij.
@3, @0: volgens mij zit er een fout in je terminologie. Mensen die een hoge Bullshit Receptivity hebben die zijn juist gevoelig er voor. Volgens mij moet de term Bullshit Resistancy zijn. Uit je hele verdere artikel blijkt ook dat je resistentie bedoeld en niet receptiviteit.
@5
“zijn gebaseerd op ervaringen die in de overlevering van generatie op generatie niet voor niets zijn blijven hangen”. Als dat je argument is, is er geen onderscheid.
“Misschien niet onverwacht vertoonde de diepgang-waardering van de onzinstatements en de new-age tweets een negatieve correlatie met een batterij cognitieve en intelligentie testen”
Fijn om dat bevestigd te zien. Blijft toch altijd verbazingwekkend als je bv leest hoe een hoogleraar in een nigeriaanse scam trapt
Leuk weer om het artikel in kwestie te bekijken.
– ‘University of Waterloo undergraduates (N = 280, 58 male, 222 female, M age = 20.9, SD age = 4.8) volunteered to take part in the study in return for course credit’. Maw, het gaat weer eens niet over mensen in het algemeen, maar over studentes van de University of Waterloo.
– De studentes kregen een ‘attention check’ om te controleren of ze de vragen wel lazen voor ze antwoord gaven. ‘his attention check proved rather difficult with 35.4% of the sample failing (N = 99). However, the results were similar if these participants were excluded. We therefore retained the full data set.’ Maw, hoewel meer dan een derde van de proefpersonen de vragen niet of niet goed gelezen heeft, zijn mede op hun antwoorden conclusies gebaseerd.
– Een tweede onderdeel van de studie is gedaan met respondenten op internet. ‘Eleven [van de 198] participants were removed because they responded affirmatively when asked if they responded randomly at any time during the study.’ Let wel, dat zijn dus de mensen die eerlijk aangaven dat ze de studie niet serieus namen. Hoeveel mensen daarover logen en gewoon hun beloning opstreken staat er niet bij. ‘In addition, 23 participants failed at least one of three attention check questions.’ Een derde onderdeel van de studie werd op vergelijkbare wijze uitgevoerd.
Verder vraag ik me af hoe de onderzoekers zo zeker weten dat hun eigen maatstaven over wat hout snijdt en wat bullshit is zaligmakend zijn. ‘Moeilijk te begrijpen’ is per slot van rekening niet altijd hetzelfde als ‘onzin’ en ook filosofische of esotherische uitspraken kunnen zinnig zijn op een manier die je pas begrijpt als je je in de materie verdiept hebt, wat deze onderzoekers niet lijken te hebben gedaan.
Ik ga maar niet het hele artikel doorpluizen. Misschien hebben de onderzoekers daadwerkelijk iets ontdekt. Misschien ook niet. De uitvoering van deze studie vind ik in elk geval slordig, en ik ben weer eens teleurgesteld dat deze rubriek weer eens rommelig onderzoek aanhaalt.
@10: Beste AnnaS, laat me je argumenten even op een rijtje zetten
1) Het onderzoek is gedaan met studenten aan een bepaalde universiteit.
2) de onderzoekers controleren of de deelnemers een attentie-check doorstaan. Een minderheid doet dat niet, maar die worden toch geanalyseerd.
3) de onderzoekers doen niet hun best om de “bullshit” te doorgronden op daadwerkelijke diepgang.
Conclusie:
a) Het onderzoek is slordig
b) Deze rubriek haalt “weer eens” slordig onderzoek aan.
Een paar korte tegenargumenten
1) is niet waar: zoals je zelf al aangeeft zijn er voor het onderzoek ook online respondenten uit heel Amerika gebruikt. Natuurlijk zou je het experiment kunnen uitvoeren met andere proefpersonen, maar dat betekent niet dat de gerapporteerde resultaten ongeldig zijn.
2) so what? Het laat zien dat sommige proefpersonen het onderzoek niet heel serieus namen, maar de resultaten zijn ook geldig als je die eruit filtert, en de onderzoekers hebben de moeite genomen om dat te doen. Dat is het tegenovergestelde van slordig. Er bestaat in de wetenschap bovendien een terecht taboe op “cherrypicking” van resultaten door het uitsluiten van data. De auteurs handelen dus precies in overeenstemming met wetenschappelijke normen.
3) “filosofische of esotherische uitspraken kunnen zinnig zijn”. Misschien. Maar een collectie van toevallig achter elkaar geplaatste woorden niet.
Ik ben blij dat je onze column kritisch leest, maar pas dan diezelfde maatstaven toe op je eigen argumenten.
@11 Dank voor je reactie, ik heb al vaker gereageerd en ben blij dat je hier reageert.
Vwb de proefpersonen: studentes van een specifieke universiteit zijn niet representaties voor ‘de mensen’, en internetrespondenten zijn eigenlijk per definitie onbetrouwbaar, omdat je geen idee hebt of ze zijn wie ze zeggen te zijn en of ze wel serieus antwoord geven. Het onderzoek is inderdaad niet uitsluitend onder studentes uitgevoerd, maar dat doet aan mijn punt niets af: de groep respondenten is niet noodzakelijkerwijs representatief voor ‘de mensen’ en dat komt in @0 niet naar voren. Je kunt een onderzoek onder specifieke groepen Amerikanen niet zomaar extrapoleren.
Vwb respondenten die het onderzoek niet lazen/niet serieus namen: zoals ik het las zijn die eruitgefilterd, waarop de onderzoekers concludeerden dat dat voor de resultaten niet uitmaakte, en ze weer meenam. Een derde deel van de respondenten is weliswaar een minderheid, maar wel een heel erg grote. En daar komt de inherente onbetrouwbaarheid van internetrespondenten dan nog bij.
Vwb de zinnigheid van esoterische uitspraken: nee, natuurlijk zijn willekeurig achter elkaar geplaatste woorden zelden of nooit zinnig. Dat zei ik ook niet. Mijn punt is: de onderzoekers hebben vantevoren bepaald wat onzinnig is en wat niet, en nemen niet in overweging dat zijzelf bepaalde diepere lagen niet begrepen hebben. Naast willekeurige semi-diepzinnige zinnen zijn namelijk ook echte teksten van oa Deepak Chopra. Ze meten dus eigenlijk in hoeverre respondenten het met hen eens zijn in wat onzin is, en dat is niet per se hetzelfde als wat daadwerkelijk onzin is.
Maar dat is niet mijn voornaamste punt. Ik zou je vooral willen vragen om bij toekomstige verslagen over leuk onderzoek goed te kijken wie er nu eigenlijk onderzocht zijn, want dat zijn eigenlijk nooit ‘de mensen’, terwijl de artikelen in deze serie wel vaak die indruk wekken.
@jos: Het lijkt erop dat je in “alsmede een aantal motiverende spreuken die over het algemeen niet als bullshit worden beschouwd” het woordje “niet” over het hoofd gezien hebt?
@12: We zullen het oneens blijven over het ontwerp. De auteurs hebben wel degelijk een conditie met objectief onzinnige teksten en een conditie met objectief zinnige teksten.
Mbt studenten. Ik vind het een beetje makkelijk en ook onjuist om een onderzoek af te branden omdat het op studenten en op online survey sites is gedaan. Veel onderzoek wordt op die manier gedaan omdat het makkelijk en goedkoop is, een valide reden in een wereld met beperkte middelen. In principe heb je gelijk dat het mogelijk is dat andere mensen anders handelen of denken dan studenten. Gedragsonderzoek besteedt daar ook aandacht aan, meestal zijn de verschillen verwaarloosbaar, systematische verschillen tussen studenten en anderen worden zelden aangetoond. Soms blijken `de mensen’ iets genereuzer dan studenten, wat bijvoorbeeld kan worden verklaard uit het feit dat studenten gemiddeld minder te besteden hebben. Als er echter geen belangrijke reden is om aan te nemen dat ‘de mensen’ anders reageren, vind ik het verantwoord om niet elke keer een deel van mijn 450 woorden aan de beschrijving van de proefpersonen te besteden.
Teksten kunnen alleen door het subject als zinnig of onzinnig worden bestempeld. De teksten zoals hier door (bijvoorbeeld) Deepak Chopra worden aangehaald.
Volgens mij is het hele ‘onderzoek’ gewoon bullshit.
Geheel subjectief uiteraard.
@14 We zijn het niet eens over proefpersonen, maar dank voor je reactie.
@15: Precies op dit punt kregen de auteurs commentaar.
http://journal.sjdm.org/15/15923ac/jdm15923ac.pdf
Hier hun reactie:
http://journal.sjdm.org/15/15923ac/jdm15923acr.pdf
@16: Dank voor de discussie. Wees dus gewaarschuwd vanaf nu :)