Bijltjesdag

COLUMN - Terwijl Trump belooft Amerika weer groot te maken, valt de Republikeinse partij door zijn toedoen inmiddels luidruchtig uiteen. Tal van kopstukken wenden zich publiekelijk van Trump af, waaronder vooraanstaande leden als Mitt Romney, John McCain, Condoleezza Rice, John Kasich en Paul Ryan. Kranten die altijd zonder aarzeling hun steun aan de Republikeinse presidentskandidaten hebben gegeven, komen nu met een onomwonden negatief stemadvies.

De Republikeinen vrezen zelfs dat ze in november hun meerderheid in het parlement – verkiezingen die samenvallen met die voor de president –zullen verliezen. Hun nervositeit stijgt met de dag.

Team Trump houdt de lijst van afvallige Republikeinen intussen nauwkeurig bij. Rudy Giuliani, voormalig burgemeester van New York, memoreerde gisteren koeltjes dat Trump ‘niet zal vergeten’ wie achter hem is blijven staan en wie niet.

Met Clinton zelf heeft Trump bepaald snode plannen. ‘Als ik tot president word gekozen,’ zei Trump zondagavond in het debat met haar, ‘zorg ik ervoor dat jij in de gevangenis belandt.’ Dat leidde tot een protestkoor van Republikeinse openbaar aanklagers, die betoogden dat zoiets tegen alle principes van de rechtsstaat indruist en dat ze een dergelijk dienstbevel nooit zouden uitvoeren. Zij staan nu vast ook op Trumps lijst.

Een presidentskandidaat die openlijk een bijltjesdag belooft? Wat is er in godesnaam aan de hand daar?

Op sommige momenten in het debat van afgelopen zondag viel mijn mond gewoonweg open. Toen moderator Anderson Cooper aan Trump de vraag stelde of zijn dat weekend opgedoken opmerking over ‘vrouwen bij hun kut grijpen’ niet neerkwam op seksuele intimidatie, begon Trump eerst over ISIS en benadrukte daarna dat hij Amerika ‘weer veilig’ wilde maken. Veilig voor wie precies?

Niet voor Hillary Clinton. Want die moest volgens Trump de gevangenis in, terwijl hij de rechtsstaat onder ieders voeten wegtrok, en steeds hinderlijk dichtbij haar ging staan, alsof-ie elk moment los kon gaan.

Niet voor moslims, die hij valselijk verantwoordelijk stelde voor het niet tijdig opmerken van geradicaliseerde extremisten. Niet voor vrouwen, want door hem is het weer quasi-normaal geworden om verhalen over vrouwen bij hun kut grijpen af te doen als onschuldige grappen van ‘mannen onder elkaar’. Niet voor arme mensen, die evident te dom zijn om hun belastingaangiftes slim in te richten.

Zelfs de feiten zijn niet veilig voor Trump. Hij verkracht ze waar je bij staat, hij liegt en verdraait, de feiten gaan pardoes voor de bijl.

Wat me het meest bevreemdt is dit: het kan zijn aanhangers geen sikkepit schelen. Zelfs als ze terdege weten dat hij liegt, juichen ze voor hem. Soms denk ik: ze juichen voor hem, juist omdat hij liegt.

Kan iemand me alsjeblieft uitleggen wat maakt dat iemand de toekomst van zijn land in de handen wil leggen van zo’n man?

Deze column verscheen eerder in het Parool