Wilma Takes a Break, auteur op Sargasso

Foto: Catalogi van tentoonstelling Edmondo Bacci © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag │Edmondo Bacci in Venetië

18 juni 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

De tentoonstelling Edmondo Bacci: Energy and Light is de eerste en meest uitgebreide retrospectief expositie gewijd aan deze Venetiaanse kunstenaar. Er zijn ongeveer tachtig werken te zien, waarvan een groot aantal nog nooit eerder is geëxposeerd. De beeldtaal van kleur en licht maakte zowel op Peggy Guggenheim indruk als op Alfred H. Barr Jr., de directeur van het Museum of Modern Art in New York. Het MoMa kocht in 1953 Bacci’s werk Avvenimento #13R . Dit doek is nu teruggekomen naar Italië, waar het deze zomer voor het eerst voor het publiek te zien is in de Peggy Guggenheim Collection in Venetië.

Edmondo Bacci aan het werk in zijn atelier © foto PGC

Edmondo Bacci aan het werk in zijn atelier © foto Peggy Guggenheim Collection © Chiara Bertola.

Wie was Edmondo Bacci?

Edmondo Bacci (1913–1978) was een van de vertegenwoordigers van de Venetiaanse naoorlogse kunst. Samen met collega-kunstenaars Tancredi Parmeggiani en Emilio Vedova behaalde hij internationaal succes en faam. Bacci was een van de weinige kunstenaars in Italië die de mogelijkheden van het nieuwste type abstractie begreep. Hij voegde hedendaagse trends in Europa en de Verenigde Staten samen met zijn persoonlijke stijl. Ik zie alleen abstract werk, vaak series met een titels zoals Fabrics en Avvenimento. Als ik dat laatste woord vertaal in het Nederlands krijg ik twee opties: evenement en gebeurtenis. Als ik de PR-dame vraag welke van deze twee begrippen de lading het beste dekt, is haar reactie: “liever niet vertalen, dat doen wij ook niet”.

Foto: Rembrandt en tijdgenoten Sfeerbeelden van Rembrandt's atelier © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ontmoet Rembrandt en zijn tijdgenoten

28 mei 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Voor Kunst op Zondag ging ik terug in de tijd. Het Amerikaanse echtpaar en kunstverzamelaars Thomas & Daphne Kaplan leende naast hun Vermeer aan het Rijksmuseum tegelijkertijd 35 werken uit The Leiden Collection uit aan de Hermitage. Tot 27 augustus 2023 loop je in de Hermitage aan de Amstel door de 17e-eeuwse Nederlandse kunst. Aan de hand van 35 historiestukken herbeleef je het kunstleven in de grote bloeiperiode uit de Nederlandse schilderkunst.

Je moet een historieschilder zijn,
als je een grote meester wilt zijn.

Schilder Boeck (1604) Karel van Mander (Meulebeke 1548 – Amsterdam 1606)

Historiestuk (1626) © Rembrandt Collectie Museum De Lakenhal © foto Wilma Lankhorst.

Het historiestuk

In de tentoonstelling maak je kennis met het historiestuk, een omvangrijk genre in de schilderkunst. Op een historiestuk zie je belangrijke feiten vanuit de geschiedenis. Dat kunnen zowel historische, mythologische als Bijbelse gebeurtenissen zijn. In de 17e eeuw, toen ons land een Republiek was, waren historiestukken erg populair. Naast opdrachten voor de publieke ruimte, zoals paleizen, gemeentehuizen en gildes, kochten mensen privé historiestukken voor in hun eigen huis. Op 25 april jl. was op tv de Oranjezaal in Huis te Bosch te zien. In deze ruimte werden 100 bijzondere Nederlanders gefêteerd op een koninklijke lunch. De inrichting van deze Oranjezaal is op initiatief van Amalia van Solms, de weduwe van Frederik Hendrik in samenwerking met bouwmeester Van Campen tot stand gekomen. Met de door haar gekozen afbeeldingen steekt ze de loftrompet over het leven van haar man en zijn nalatenschap. In de tentoonstelling hangt een historiestuk van Rembrandt met een zelfportret van de schilder (1626) uit de collectie van Museum de Lakenhal. Rembrandt heeft zichzelf in de boog geschilderd. De scepter gaat diagonaal door zijn gezicht.

Foto: Mens_op_zee header © foto Wilma_Lankhorst.

Op zoek naar de Mens op Zee in het Scheepvaartmuseum

23 april 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Tijdens mijn bezoek aan het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, ontdekte ik op de bovenste verdieping de Mens op Zee. Deze expositie is een samenwerking tussen het Scheepvaartmuseum en de Dutch National Gallery. Het is een fototentoonstelling met beelden van de veelzijdige maritieme wereld. Je ziet ontroerende, prikkelende en onvoorspelbare portretten. In de vele verhalen hoor je hoe het leven op zee, je als mens kan veranderen.

i.v.m. grote belangstelling
is deze expositie verlengd
t/m 2 juli 2023

Twee foto’s van de zee door Mischa Keijser © foto Wilma Lankhorst.

Het avontuur begint met de zee

Als je de expositie Mens op Zee inloopt, zie je geen mensen, maar water, golven en nog eens golven. Fotograaf Mischa Keijser (Rotterdam, 1974) maakt zijn foto’s met zijn voeten in het (koude) water. Als je zijn foto Maro #2 bekijkt, rollen de schuimkoppen op je af. Keijser laat de blauwe zee zien in combinatie met een bijna net zo blauwe lucht. Op een andere foto rolt de schuimende zee aan je voorbij. Door het werk van Keijser word je als bezoeker van het land naar en zelfs in de denkbeeldige zee gezogen. Eenmaal op zee begint de ontdekkingsreis naar Mens op Zee.

Foto: 10 CC Bloody Tourist (detail) © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag herontdekt spraakmakende LP-hoezen in Hipgnosis

26 maart 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

Via Denmark Street (Londen) loop je naar de ontwerpstudio van Hipgnosis op nummer 6. Dit atelier is opgericht door Aubrey Powell en Storm Thorgerson. Tussen 1968 en 1983 maakte dit duo platenhoezen voor beroemde bands als Pink Floyd, Led Zeppelin, 10CC, Peter Gabriel en Paul McCartney.
Voor Kunst op Zondag bezocht ik het Groninger Museum en herontdekte enkele spraakmakende platenhoezen uit mijn studententijd.

Hipgnosis, entree expositie © foto Wilma Lankhorst.

Voorbeeld van een niet gebruikt ontwerp voor een Lp van de Rolling Stones © foto Wilma Lankhorst.

Wat was de aanleiding voor Hipgnosis?

VERSLAG - Nadat het Groninger Museum in 2016-2017 de grote en drukbezochte David Bowie -expositie had georganiseerd, kwamen er verschillende aanbiedingen binnen voor popmuziek exposities. Het Victoria & Albert Museum in Londen bood het museum de Pink Floyd tentoonstelling aan. Helaas was het decor te groot voor de museumzalen in het Groninger Museum. Maar de verbinding was gelegd met de samensteller van de grote Floyd tentoonstelling, Aubrey Powell. Creatief dacht Powell na over een alternatief voor deze te grote expositie. En dat werd Hipgnosis, de platenhoes-ontwerpstudio van Aubrey Powell en Storm Thorgerson. De naam Hipgnosis komt van een graffiti-tekst die ze aantroffen op de deur van hun appartement.

Foto: Sofonisba Anguissola portrettist van de renaissance © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag en de vrouwen in onze musea

5 maart 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

ACHTERGROND - Met het oog op Internationale Vrouwendag op 8 maart a.s. ging ik voor Kunst op Zondag op zoek naar vrouwelijke kunstenaars die je nu kunt zien in de Nederlands musea. Na jaren van museale droefenis door een zeer beperkt aanbod van vrouwelijke kunstenaars, begint 2023 hoopvol. En als slagroom op de taart organiseert een team van het Rijksmuseum op 7 maart a.s. het symposium ‘Vrouwen van het Rijkmuseum’. Hier volgt een overzicht van tentoonstellingen van vrouwelijke kunstenaars die je nu in de Nederlandse musea kunt zien.

Collage van werken van Suze Robertson © collage Wilma_Lankhorst

Collage van enkele werken van Suze Robertson © collage Wilma L.

Suze Robertson (vandaag, 5 maart, voor het laatst)

Kunstenaar Suze Robertson na 100 jaar in de schijnwerper

Museum Panorama Mesdag (Den Haag) heeft kunstenaar Suze Robertson Suze Robertson Toegewijd. Eigenzinnig. Modern. (1855-1922) in de schijnwerper gezet. Het is dit jaar 100 jaar geleden dat deze toegewijde, eigenzinnige, moderne Haagse schilder overleed. De overzichtstentoonstelling telt maar liefst 75 werken van haar. Voor velen is ze nog een relatief onbekende kunstenaar, na een bezoek aan Panorama Mesdag zul je haar en haar werk nooit meer vergeten. Je hebt(helaas) alleen vandaag nog voor deze mooie tentoonstelling. Voor wie vandaag niet naar Den-Haag/Scheveningen gaat, hier een link om mijn kennismaking met Suze Robertson te lezen.

De groene Vermeer

9 februari 2023 , 21:00 , door Wilma Takes a Break

Vermeer in het Rijksmuseum © collage Wilma Lankhorst

Voor zo ver bekend reisde Vermeer bijna nooit. Hij ging soms naar Gouda en Amsterdam. Er zijn geen bronnen die verwijzen naar buitenlandse bestemmingen. Hij creëerde zijn eigen verstilde wereld in zijn atelier op de eerste verdieping van zijn woonhuis in Delft. De 28 werken die je nu in Amsterdam kunt zien zijn in de afgelopen eeuwen verspreid over de hele wereld. Op basis van de schilderijenlijst van het Rijksmuseum heb ik berekend hoe ver deze dertien musea in vogelvlucht van Amsterdam verwijderd liggen. Ook de afstanden tot de Europese steden en Den Haag heb ik op basis van vogelvlucht berekend. Als je alle Vermeers gaat bekijken op de plaats waar ze normaal hangen, reis je 51.382 kilometer. Op basis van de CO2-berekening op ecotree.green bespaar je met een bezoek aan het Rijksmuseum ruim 7.900 kilo CO2-uitstoot. Daarmee kun je de Eiffeltoren 107 dagen en 10 uur verlichten.
De CO2-uitstoot van je reis naar Amsterdam moet je er zelf nog even bij tellen. Mooie avond.

Foto: Brave New World in Museum de Fundatie © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ontdekt Brave New World in Zwolle

5 februari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Brave New World is de titel van de nieuwste tentoonstelling in Museum De Fundatie in Zwolle. Als tiener las ik het boek met de gelijknamige titel voor mijn Engelse leeslijst. In Zwolle verwijst het naar het werk van zestien jonge, internationale schilders die hun betrokkenheid met de wereld verbeelden. Hans den Hartog Jager is de samensteller van deze expositie. Ik ging voor Kunst op Zondag op verkenning naar de geschilderde versie van Brave New World en maakte kennis met zestien jonge schilders en hun zeventig werken.

Museum de Fundatie l. Beatrice von Bormann r. Hans den Hartog Jager © foto Wilma Lankhorst.

Eerste expositie met nieuwe directeur

Sinds 1 januari 2023 is Beatrice von Bormann (Berlijn, 1968) de nieuwe directeur van Museum de Fundatie. Zij volgt Ralph Keuning op die het Zwolse museum in de afgelopen vijftien jaar sterk op de kaart in museumland heeft gezet. Von Bormann werkt op dit moment hard met haar team aan het jaarprogramma voor 2023. Ze zal daarin met een scherp oog kijken naar het aanbod van vrouwelijke en niet-westerse kunstenaars. Ook de regionale artiesten blijven een pijler voor de Fundatie. De man die verantwoordelijk is voor de eerste expositie in 2023 in de Fundatie is gastconservator, schrijver en kunstrecensent Hans den Hartog Jager (1968).

Foto: Diorama Aloë_Plantage © Rita Maasdamme © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verrast door de Maasdamme Collectie

22 januari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Het Amsterdam Museum heeft tijdelijk een nieuw onderkomen. In verband met een ingrijpende verbouwing is het museum verhuisd van het Spui in het centrum naar de Amstel. Museum Hermitage bood het team en de collectie van het Amsterdam Museum een veilige en inspirerende plek waarin ze tot 2025 kunnen logeren. In dit nieuwe onderkomen werd mijn aandacht getrokken door de Maasdamme Collectie. Rita Maasdamme (1944-2016) laat aan de hand van vertellingen met 200 poppen scènes zien uit ons koloniale verleden. Voor Kunst op Zondag vroeg ik me af wat we kunnen leren van Maasdamme’s verbeelding van het koloniale- en slavernijverleden?

Maak kennis met Rita Maasdamme © foto Wilma Lankhorst.

Wie was Rita Maasdamme?

In de expositie vertelt Bianca Maasdamme (audiotour) het levensverhaal van haar zus. Rita Maasdamme is in 1944 op Aruba geboren. Hun ouders komen oorspronkelijk uit Suriname maar zijn naar Aruba geëmigreerd. Als negenjarig meisje begint Rita poppen te maken van stof, die ze kleedt in verschillende klederdracht. In 1963 verhuist Maasdamme naar Amsterdam voor de modevakopleiding. Na haar afstuderen, werkt ze als lerares handwerken op verschillende Amsterdamse scholen. Vanaf 1983 verdiept Rita zich meer in de geschiedenis en cultuur van de Antillen, Aruba en Suriname. In combinatie daarmee pakt ze het maken van poppen weer op. Ze begint dan ook met het maken van diorama’s (3D-voorstellingen). Rita Maasdamme laat verhalen en ceremonies zien, waarover in de Nederlandse schoolboeken niets staat. Met deze 3D-voorstellingen exposeert ze in buurthuizen, scholen en musea, zowel in Nederland als op Aruba.

Foto: Inspirerend Afrika Afrika Museum © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verkent de museale Vakantiebeurs

8 januari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - Van 12 tot en met 15 januari 2023 is een groot deel van de Jaarbeurs in Utrecht ingericht voor nieuw vakantieplezier. Voor Kunst op Zondag ben ik op zoek gegaan naar aantrekkelijke reisbestemmingen die je in de Nederlandse musea kunt bezoeken. En dat aanbod is ruim en verrassend. Wie dit jaar een culturele vakantie wil, kan uitgebreid met eigen of openbaar vervoer in Nederland zijn hart ophalen. Met de trein naar Afrika, Pompeï, Alaska, Libanon of een concert van de Rolling Stones. Het kan dit jaar allemaal in eigen land.

Vakantiebeurs Byblos in Leiden © foto Wilma_Lankhorst

’s Werelds oudste haven, Byblos nu in Leiden

Byblos, is de grote wintertentoonstelling in Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Deze stad kent een ongekend lange historie, van 6.500 vóór Christus tot en met nu, samen ruim 8.500 jaar. Het was ooit ’s wereld grootse havenstad met als belangrijkste handelsmiddel cederhout. Het hoogtepunt voor deze stad en haar bevolking was rond 3.000 vóór Christus.

De archeologische vindplaats van deze oude Libanese havenstad ligt 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad Beiroet. De Arabische naam voor Byblos is Jbeil. Zowel de havenstad Byblos, als het land Libanon kennen een lange en rijke geschiedenis. Verspreid over het land liggen verschillende UNESCO-werelderfgoedlocaties.

Kunst op Zondag kijkt door David Hockney’s Eye

25 december 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Na de grote Hockney-tentoonstelling in het Van Gogh Museum (2019) is er nu Hockney’s Eye in Haarlem. Voor Kunst op Zondag bezocht ik het Teylers Museum, een natuurwetenschappelijk en kunsthistorisch laboratorium. De Britse kunstenaar David Hockney is al heel lang gefascineerd door technische uitvindingen en het gebruik ervan door kunstenaars. In het Teylers Museum krijg je verschillende natuurwetenschappelijke objecten te zien in dialoog met bekende schilders en hun werk. Bekijk de wereld eens door Hockney’s Eye.

David Hockney Hockney's Eye collage © foto Wilma_Lankhorst

Het tweed jasje van Hockney

In de etalage van het museum zie ik een stoel staan waar het geruite tweed jasje aanhangt dat Hockney draagt op zijn meest recente zelfportret (2022) met kwast en sigaret. De Engelse kunstenaar David Hockney (1937) is een van de bekendste kunstenaars van dit moment. In de tentoonstelling Hockney’s Eye zijn werken van hem te zien in directe dialoog met tekeningen, schilderijen en natuurwetenschappelijke objecten. Maak kennis met Hockney’s theorieën over perspectief en het gebruik van optische hulpmiddelen. Ik ga ontdekken hoe Hockney hiermee experimenteert. In de expositie kijk je door zijn ogen naar het werk van oude meesters.

David Hockney Hockney's Eye de kunstenaar geeft uitleg over perspectief (still) © foto Wilma_Lankhorst

Kunst op Zondag: twee maal Neo Rauch in ons land

27 november 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Op dit moment kun je op twee locaties in ons land het werk van de Duitse schilder Neo Rauch (1960) verkennen. Voor Kunst op Zondag bezocht ik in Museum De Fundatie in Zwolle Die Mitte, Rauch’s tweede solo expositie in dit kunsthuis. In het Drents Museum in Assen ontdekte ik Wegzehr, werken op papier van Neo Rauch. Rauch is een van de meest toonaangevende hedendaagse kunstenaars. Zijn wortels liggen in Leipzig, hij is een van de motoren achter de ‘Neue Leipziger Schule’.

Neo Rauch Wegzehr (2015) © Neo Rauch courtesey Galerie EIGEN+ART © foto Uwe Walter.

Wegzehr, een snack voor onderweg

Neo Rauch heeft net als Frits Spits een passie voor vergeet-woorden. Wegzehr betekent ‘voedsel voor onderweg’ een woord dat bijna niet meer wordt gebruikt in het Duits. Rauch heeft net als vele kunstenaars altijd een schetsboekje op zak. Daarin verzamelt hij ‘beeldend voedsel’ dat hij onderweg tegenkomt. In zijn ruime atelier in de Spinnerei in Leipzig, werkt hij vaak aan meerdere werken tegelijk. In het Drents Museum kun je in de filmkamer de kunstenaar aan het werk zien.

Neo Rauch Wegzehr, zaalimpressie Abdijkerk © Neo Rauch in het Drentsmuseum © foto Wilma_Lankhorst

Neo Rauch: Werken op papier

Een nacht in het museum met Kunst op Zondag

30 oktober 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

Dit verslag voor Kunst op Zondag komt vanuit het Natural History Museum in Londen. Vanaf zijn hoge marmeren troon kijkt Darwin ons aan. Het skelet van een grote blauwe walvis (Balaenoptera musculus) dat voor hem hangt, overspant de grote ontvangstruimte van het museum. Een bezoek aan dit museum met ruim 80 miljoen ‘bewoners’ voelt als in de film ‘Een nacht in het museum’ een boek van Milan Trenc en een film met Ben Stiller. In dit museum ‘wonen’ beroemde historische dieren, de collectie varieert van minuscuul klein tot mega groot. De toegang is gratis.

Natural History Museum In het midden op zijn troon zit Darwin, hij houdt alle bezoekers goed in de gaten © foto Wilma_Lankhorst.

In het midden van de Hintze Hall, op zijn troon, zit Darwin (1885) © foto Wilma Lankhorst. Beeld © Joseph Boehm (1834-1890)

Charles Darwin en de Beagle

Charles Robert Darwin (1809-1882) is bekend en beroemd vanwege zijn evolutietheorie. Zijn theorie beschrijft hij in 1859 in de eerste uitgave van het boek ‘On the Origin of Species’. Hierin lees je dat ontwikkeling van soorten wordt gestimuleerd door natuurlijke selectie, de ‘survival of the fittest’. Van 1831-1836 reisde hij mee op de onderzoekreis aan boord van het zeilschip de Beagle. Op deze wereldreis bezochten ze Zuid-Amerika, Australië, het zuiden van Afrika en verschillende eilandengroepen in de Grote en Indische Oceaan. Overal bestudeerde Darwin de plaatselijke dieren, planten, fossielen en de geologie. Na deze reis heeft hij veel tijd gewijd aan het onderzoeken en het classificeren van de verzamelde voorwerpen. Zo ontwikkelde hij zijn theorie over het ontstaan van soorten.