Overzicht

P.J. Cokema

1.332 Artikelen
178 Waanlinks
2.626 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
P.J. Cokema is het pseudoniem van Peter de Jonge. Hoewel geen fervent voorstander van pseudoniemen, toch deze internet-identiteit aangenomen, omdat er erg veel Peter de Jonges op het world wide web te vinden zijn.

Tot juli 2018 werkzaam geweest in de dak- en thuislozenopvang. Blogt sinds 9 januari 2006 op zijn eigen website Peterspagina (voorheen Codes, keuzes en maakbaarheid). Onder het pseudoniem P.J. Cokema voegde hij zich in 2008 als gastlogger bij GeenCommentaar, waar hij in mei 2011 toetrad tot de vaste groep redacteurs.

Na de fusie met Sargasso verzorgde hij sinds oktober 2011 de wekelijkse rubriek Kunst op Zondag, nu nog 1 tot 2 keer per maand. Daarnaast zijn binnenlands bestuur en de gezondheidszorg de belangrijkste aandachtsgebieden voor zijn artikelen.

Tevens initiatiefnemer van de Blogparel (tot 2014), de blogprijs voor stukjes die lezers eerst doen lachen en vervolgens tot nadenken stemmen.

Closing Time | Zachter

, door

Reinout Douma, componist en dirigent van het Noordpool Orkest en zangeres Janne Schra schreven muziek bij gedichten van M. Vasalis. Uitgebracht in 2017. De tekst leek me wel toepasselijk bij de reuring na de verkiezingen van 20 maart (tekst na de break onder het filmpje).

Zachter

Het strand is wel mijn vaderland,
de zee synchroniseert nog monotoon
stromen van tegenstrijdigheden.
Toch droom ik soms, dat er een hoge boom
zou staan waaronder ik mij neer kon leggen,
een boom, die breed geloverd in terrassen
van takken vogels bergen zou.
Vogels, die zingen een voor een,
niet tegelijk, en luistrend naar elkaar.
Soms droom ik dat: wanneer ik bang
ben voor de nimmer bange meeuwen
die vrij zijn, maar nooit blij
en die niet zingen, maar òf zwijgen
òf schreeuwen.

Closing Time | BCUC Nobody knows

, door

Iemand vroeg: kent u deze lijst? Welnu, van die lijst BCUC (Bantu Continua Uhuru Consciousness).

Van hun album Emakhosini, drum and bass, gospel en traditionele muziek uit de Zuid-Afrikaanse Soweto townships. Eén van de gebieden in de wereld waar het ‘Nobody knows the trouble I’ve seen’ zo afschuwelijk van toepassing is.

Pardon, niet ‘is’, maar  ‘was’, als het aan BCUC ligt. Het idee voor de videoclip ontstond toen de groep, naar aan leiding van de ‘Rhodes must fall-campagne’, zich afvroeg wie of wat een memorial monument verdient. Dat zijn dus ‘gewone’ mensen die in Soweto elke dag nog zien te overleven.

Foto: Garry Knight (cc)

Kunst op Zondag | Roeptoeter

, door

Afgelopen week mag wel de week van de roeptoeter worden genoemd, waardoor wij genoodzaakt zijn, ja, geroepen tot een renaissance van de roeptoeter in de oorspronkelijke betekenis van het woord.

Want inmiddels heeft het begrip roeptoeter een negatieve betekenis gekregen: schreeuwlelijkerds die mensen uit elkaar drijven. En, bijvoorbeeld, er niet voor terugdeinzen kunst te misbruiken. Terwijl de roeptoeter van oorsprong een hulpmiddel is om afstanden te overbruggen, zodat van elkaar verwijderde mensen toch nader met elkaar kunnen communiceren.

Het mooie van de ouderwetse konische spreekbuis is de tweezijdigheid ervan. De ‘reteotpeor’ helpt luisteren. Mag ik een open deur verder openzetten door te stellen dat de hedendaagse roeptoeters zich eens wat vaker zouden moeten omkeren?

Hoe zien kunstenaars de roeptoeter? Spreekbuis of luisterend oor? Afstand scheppend of afstand  overbruggend?

Philip Aguirre y Otegui – Man met toeter (2003).
cc Flickr FaceMePLS photostream Kunst Voorstraat Kaprijke

In 2002, bij de herdenking van 700 jaar Guldensporenslag, schreven de Belgische gemeente Kaprijke en de provincie Oost-Vlaanderen een wedstrijd uit om een standbeeld te vinden dat symbool kon staan voor de Vlaamse geschiedenis en tevens eerbetoon kon zijn voor de ‘Vlaamse taalminnaars’ (taalkundigen die in de 19e eeuw voor erkenning van het Vlaams ijverden). Ze kozen voor het werk van Philip Aguirre y Otegui.

Foto: Irish Typepad (cc)

Verwarde spreker

, door

COLUMN - Er is al het nodige over geschreven, daar wil ik dit nog aan toevoegen….

Die hele speech kan natuurlijk de prullenbak in worden geanalyseerd. Wie een beetje zijn best doet ziet al snel hoe de spreker citaten uit hun context heeft gerukt. En bijster origineel was het zeker niet: verering van vroegere geschiedenis en fulmineren tegen de moderniteit was trendy in de roemruchte dertiger jaren. Maar goed, dat kan een risico zijn bij iemand die wat met geschiedenis heeft.

Afijn, de ‘pissebedden in zijn hoofd’ hebben de gedachten van de spreker danig ‘opgenaaid’. De grootheidswaanzin spat er van af. Dat zou nog om te lachen zijn als spreker er op uit is ‘de grootste zoekterm’ te worden, maar hij liet wel blijken eerder het type te zijn van ‘een daad, zo groot, zo hevig en dramatisch dat mijn naam in alle kranten komt te staan’.

De cursieve tekst is ontleend aan het gedicht ‘Herostratos’, een jongeman die in 356 voor Christus in Efeze de tempel van Artemis in brand stak en daarmee eeuwige roem dacht te vergaren.

Het komt uit de bundel ‘Slordig met geluk’(2016) van de in 2018 overleden dichter Menno Wigman. Uit een van de andere gedichten uit die bundel, citeerde de spreker een regel volledig uit de context. ‘De zon was mij nooit opgevallen, zegt Menno Wigman, als hij niet steeds was ondergegaan’ sprak hij.

Foto: stu smith (cc)

Kunst op Zondag | Abstract is terug

, door

Volgens het Bonnefantenmuseum (Maastricht) is er “een hernieuwde belangstelling voor abstracte schilderkunst, waarvan al geruime tijd sprake is bij een jongere generatie kunstenaars…”. Daarom durft het museum een tentoonstelling aan met de ‘ornamentele abstractie’ van Dan Walsh (tot 12 januari 2020 en tot 30 maart in Galerie Slewe, Amsterdam).

Dan Walsh – Enfin, 2018, acryl op doek, 177.8 x 177.8 x 3.8 cm.
© Enfin, 2018, © Dan Walsh. Courtesy Paula Cooper Gallery, New York.

Het museum heeft in zoverre gelijk, dat er een behoorlijke hoeveelheid tentoonstellingen lopen (en nog komen) waarin abstracte kunst centraal staat. En niet alleen met werk van de jonge generatie. Een overzicht van alle huidige en komende tentoonstellingen.

Het Stedelijk Museum Schiedam haalt een bijzondere stunt uit met abstract werk. Je kunt helemaal alleen genieten van ‘Grey Orange on Maroon, No. 8’ van Mark Rothko. Het schilderij is door museum Boijmans Van Beuningen  uitgeleend in het kader van ‘Boijmans bij de buren’(een aantal topstukken worden tijdens de renovatie in nadere musea tentoongesteld). In Schiedam dus ‘mijmeren bij Mark’, tot 5 januari 2020.

Het werk van Rothko was in 2015 een enorme publiektrekker in het Haagse Gemeentemuseum. Wellicht heeft dat er toe bijgedragen dat ook het publiek meer interesse heeft gekregen voor abstracte kunst. Het is voor de kunstenaars in de volgende tentoonstellingen wel te hopen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Klimaatmars

, door

Niet iedereen kan er bij zijn. Mocht dat ook voor jou gelden: er is nog een livestream. We delen dat hier (het kan even duren voordat de livestream geladen is, geduld a.u.b.).

En natuurlijk de twitter #klimaatmars topic.

De mars gaat om 13.00 uur van start en het ziet er naar uit dat er een prima opkomst is. Over uw mee-beleving kunt u uw ei hieronder kwijt.

Update 16:30 u.: De livestream zend geen directe beelden meer uit. Deelnemers keren weer huiswaarts en praten na op twitter en facebook. Onderweg naar huis of daar alweer gearriveerd? Vertel ons, sippe thuisblijvers, uw ervaringen en gedachten.

Foto: Mark B. Schlemmer (cc)

Kunst op Zondag | De mens achter de drol

, door

Een mens is meer dan de som der delen. Dat wordt wel eens vergeten door mensen die anderen denken te kennen, louter op beoordeling van huid of haar.

Willen we een kunstenaar leren kennen dan is aanschouwing van een zelfportret niet voldoende. Het traditionele zelfportret is niet meer dan een pasfoto, een selfie. Maar kunstenaars laten soms op geheel ander wijze (delen van) zichzelf zien. Afgietsels van lichaamsdelen, zelfs lichaamsvocht, mogen we zeker zien als ego-documenten, maar kennen we dan de kunstenaar?

Neem nu ‘Merde d’artista’ (‘poep van de kunstenaar’, hierboven afgebeeld) van Piero Manzoni, momenteel te zien in het Stedelijk Museum Schiedam.

Volgens de principes van de ‘Arte povera’ heeft Manzoni het zelfportret ontdaan van alle overbodige poeha en teruggebracht tot wat volgens hem essentiële weergaven van zijn persoon konden zijn: vingerafdrukken (“the fingerprint is the only sign of the personality that can be accepted”), zijn adem (“breathing my soul into an object that becomes eternal…”), zijn faeces (“if collectors want something intimate, really personal to the artist, there’s the artist’s own shit, that is really his”).

Wie meer van de kunstenaar tot zich wilde nemen kon (in 1960) gekookte eieren eten waarop zijn duimafdruk was aangebracht. Maar kent men dan de mens achter de drol?

Foto: Steve Evans (cc)

Harbers visie op Griekse vluchtelingen ellende

, door

VERSLAG - Precies drie jaar geleden begon het topberaad tussen EU en Turkije en dat op 19 maart 2016 leidde tot ondertekening van de zgn. Turkije-deal. Een deal die onder andere resulteerde in erbarmelijke toestanden in Griekse opvangkampen op Lesbos en Samos.

Afgelopen maandag stuurde staatssecretaris Harbers een verslag van zijn werkbezoek aan Griekenland naar de Tweede Kamer. Onderdeel van dat bezoek op 13 en 14 februari was o.a. een kijkje nemen in een paar opvanglocaties voor vluchtelingen.

We nemen het verslag even door en plaatsen daar opmerkingen bij van Nederlandse artsen die als vrijwilliger op Lesbos werken (achter ‘Harbers’ citaten uit zijn verslag, achter  ‘Opm.’ de reacties van de artsen).

Harbers:

Ik heb aandacht gevraagd voor het gebrek aan medisch personeel, waardoor toegang tot zorg beperkt is en asielprocedures nog meer vertraging oplopen vanwege uitgestelde kwetsbaarheidsprocedures. In verschillende gesprekken ben ik geïnformeerd over de inspanningen van de Griekse autoriteiten om meer medisch personeel te werven om de zorg op de eilanden en de kwetsbaarheidstoets adequaat uit te kunnen voeren.

Opm.:
De Griekse gezondheidszorg organisatie beloofde een aantal maanden geleden een heel aantal Griekse artsen te gaan stationeren op Lesbos zowel in het kamp als in het ziekenhuis ter versterking van de overbelaste werkers daar maar tot op heden is daar niets van terecht gekomen. De datum van ingang is uitgesteld, geen idee hoe het daar nu mee staat.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Verbranding

, door

Dit weekend was de laatste kans een 4 meter hoog beeld van de Spaanse koning Felipe VI te kopen. Het kost slechts 200.000 euro. Het is een creatie van de kunstenaars Santiago Sierra en Eugenio Merino, op ARCO, de Spaanse beurs voor hedendaagse kunst.

Er is wel een voorwaarde verbonden aan de aankoop: de koper verplicht zich het beeld binnen een jaar na aankoop te verbranden. Is dit een soort Banksy-stunt (herinnert u zich de versnippering van een geveild werk)? Is dit een politiek statement tegen de Spaanse koning?

Of een cultureel grapje? Het kunstwerk is getiteld ‘Ninot’, Ninots zijn carnavaleske poppen, die worden verbrand tijdens ‘La Crema’, aan het einde van de Fallas in Valencia, een feest ter ere van Sint Jozef en de komst van de lente. Alle poppen gaan de fik in, op één na, die in het Museu Faller de Valencia terecht komen (voor een virtuele tour klik hier, voor filmpjes en foto’s van de edities van 2008 tot en met nu: klik hier).

Het verbranden van poppen is geen onbekend ritueel. In Ecuador en Colombia (als onderdeel van het Carnaval de Blancos y Negros) worden op oudjaarsavond poppen verbrand, waarmee al het slechte van het afgelopen jaar in rook opgaat.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Vrije verkiezingen

, door

COLUMN - Gisteren ging de Rijksoverheidscampagne voor de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen van start.

Bemoeienis van het Rijk met regionale politiek? Nee, het is de inmiddels rituele bewustwordingscampagne ‘Elke stem telt’, die er toe moet bijdragen dat zoveel mogelijk stemgerechtigden daadwerkelijk gaan stemmen. En dat de kiezers zich kunnen informeren over wat nu eigenlijk Provinciale Staten en waterschappen zijn.

Wie zich ergert aan het verschijnsel dat wat eigenlijk regionale verkiezingen zijn, het vehikel wordt van landelijke politiek, gaat voorbij aan het feit dat de Provinciale verkiezingen tot een nieuwe Eerste Kamer moeten leiden. En dus gaat Rutte de boer op, zogenaamd om zijn provinciale collega’s te promoten, in werkelijkheid om zieltjes voor het kabinetsbeleid te winnen.

Ook de bewindslieden en partijleiders van alle andere landelijke partijen gaan op campagne, in de hoop straks een sterkere fractie in de Eerste Kamer te hebben. De Provinciale democratie zal tot 20 maart gegijzeld worden door landelijke verkiezingscampagnes.

Het zou verboden moeten worden. Maar daar doen we niet aan in een vrije democratie. Eigenlijk zou die koppeling tussen Provinciale Staten en Eerste Kamer eens op de schop moeten. Zolang er een Eerste Kamer in leven blijft, zouden de leden middels directe verkiezingen gekozen moeten worden.

Foto: rogerbirchler (cc)

Kunst op Zondag | Wandeling in hout

, door

Een wandeling in hout maakt u natuurlijk tussen bomen en struikgewas. Gezien de vitale betekenis van bossen (o.a. voor het klimaat) kan de vraag worden gesteld of houten kunst nog wel zo verantwoord is.

Het antwoord is gauw gegeven: kunstwerken waarvoor speciaal een boom of bos is gekapt komen tegenwoordig niet meer voor. Zonder gewetensnood kunnen we u dan ook vandaag door een drietal “bossen” laten wandelen. Welke ‘boswandeling’ spreekt u het meeste aan?

Om te beginnen een maatschappelijk-sociaal en ecologisch kunstproject dat Konstantin Dimopoulos sinds 2005 in 14 steden over heel de wereld, met talrijke vrijwilligers heeft uitgevoerd. Het is tijdelijke kunst, want ook al bleven de bomen staan, de kunst vervaagde. De angst te vervagen, is dat waarom sommige mensen wat tegen de natuur hebben?

Kijk naar de ‘Blauwe bomen’ (3 min 51’)’.

We zagen het al in de voorgaande twee afleveringen, met o.a. houten ‘follies’, nu meer kunst van voorbije bomen, maar wel hout waar u doorheen kunt lopen.

Je kunt ‘Escape’, houten bouwwerken van Foon Sham, wel in en er gelukkig ook weer uit. Goh, zult u zeggen, niks bijzonders want bij mijn huis kan dat ook.

Ah, kijk eens aan, u heeft wel een huis….

Foto: Jim Linwood (cc)

Kunst op Zondag | Folly

, door

Vorige week passeerde even de architectuurcompetitie ‘follyDOCK’ (2006 – 2007). Het winnende ontwerp van Aeneas Wilder was een folly, een koepelvormig bouwsel dat later ook nog even dienst heeft gedaan als informatiepaviljoen.

Een gangbare definitie van een folly is: een nutteloos bouwsel, ongeschikt voor reguliere bewoning, maar wel fantasierijk vorm gegeven. Wie op zoek gaat naar follies komt er echter achter dat een folly  nooit echt nutteloos is. Het kan functioneren als prieeltje, uitzichtplaats, nepruïne, mausoleum, paviljoen of gewoon als ‘mooi bouwsel’.

De folly leeft in Nederland meer dat u misschien dacht. Eén organisatie als pleitbezorger en twee vrij recente folly-festivals lijkt weinig, maar dit land is te klein om vol te bouwen met de fantasierijke uitspattingen van architecten en andere ontwerpers.

De DonderbergGroep (zo genoemd naar het inmiddels gesloopte hotel/restaurant in Leersum waar de groep bij elkaar kwam) is, net als hun Engelse en Ierse collega’s, pleitbezorger voor historisch folly-erfgoed. Dat zijn vooral bouwsels op voormalige landgoederen. Sprookjesachtige torentjes, theepaviljoentjes in Chinese stijl of barokke belvédères.

Om een klein deel van het zo diverse arsenaal aan follies te noemen. Kijk vooral naar de foto´s op de websites van de DonderbergGroep en de Folly Fellowship om een indruk te krijgen wat er zoals onder follies wordt verstaan. Wij gaan kijken naar follies als architecturale kunst.

Vorige Volgende