Michel

227 Artikelen
78 Waanlinks
3.417 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Ik schrijf over conservatisme, economie en de relatie tussen die twee. Regelmatig komen eurocrisis en de problemen met macro-economie aan bod.

De vraag die me steeds meer bezig is gaan houden is: waarom is het politieke klimaat de afgelopen dertig jaar veranderd van optimistisch/progressief naar pessimistisch/conservatief.
Foto: Kate Boydell (cc)

De economische bezwaren tegen TTIP

Zaterdag 28 mei is in Nederland op 24 plaatsen geprotesteerd tegen het Transatlantic Trade Initiative Partnership (TTIP), het handelsverdrag waarover de Europese Commissie nu met de Verenigde Staten onderhandelt [1]. Ik heb zelf meegeholpen om een ‘anti TTIP-festival’ in Wageningen te organiseren.

Wageningen is klein maar de Wageningers denken groot: er wonen veel buitenlandse studenten en onderzoekers. Het is internationaal georiënteerd door de vestiging van één, relatief grote werkgever, de Universiteit van Wageningen. Mogelijk was dat er de oorzaak van dat een eerdere poging om Wageningen tot een TTIP-Vrije gemeente te verklaren, is mislukt. Wij hebben in Wageningen daarom benadrukt dat de acties niet bedoeld zijn ‘om de grenzen te sluiten’ en hebben duidelijk gemaakt we niet tegen (internationale) handel zijn. Iedereen die met ons handel wil drijven is welkom, maar – en daar gaat het om – we willen als Nederlanders wel zelf kunnen uitmaken onder welke voorwaarden wij handel met hen drijven. Want daar zit nu juist de kern van het probleem met TTIP: met dit soort verdragen geven we de zeggenschap over wetgeving uit handen aan internationale investeerders.

Dat de verdragen een verslechtering en geen verbetering zijn, is overduidelijk en ik ga ze hier niet allemaal herhalen. Op de actiedag hebben wij folders uitgedeeld waarin de nadelen van TTIP één voor één worden besproken – veel beter dan ik het kan doen. Zie bijvoorbeeld deze publicatie van SOMO: Feiten en fabels, 10 claims over TTIP. Ook de documentaire The Trouble With TTIP, die ‘s avonds werd vertoond, geeft een goed overzicht van de problemen met TTIP. (Hier te bekijken, Engelstalig, circa 1 uur). Ik wil in dit artikel ingaan op de economische kant van TTIP waar, zo bleek die dag, veel mensen erg onzeker over zijn: de vraag of TTIP economisch gezien misschien toch niet nuttig is. Wat hebben aan TTIP, en wat zijn de gevolgen als het niet door gaat?

Quote du jour | Een verouderde staatsvorm

“Diese veraltete Staatsform braucht kein Mensch mehr. Also: Weg mit dem Drecks-Gangster-Pack [das uns im Moment regiert].”

Deze woorden werden uitgesproken door een spreker, direct nadat een vertegenwoordiger van de “Duitse PVV”: Alternative fur Deutschland, Roland Ulbrich, een speech had gehouden. (*) Met ‘verouderde staatsvorm’ bedoelt hij de parlementaire democratie. Waardoor deze vervangen moet worden is niet duidelijk, maar het gaat niet om invoering van een districtenstelsel. Hij wil een soort Nürnberg tribunaal om de ‘volksverraders’ te berechten.

Foto: De fabeltjeskrant copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

The Economist of de Fabeltjeskrant?

Door een Waanlink op Sargasso werd ik geattendeerd op dit artikel van het blad The Economist met de titel “Mario battles the Wutsparer”: Mario (Draghi) vecht tegen de spaarwoede van Duitsers en Nederlanders. Het artikel is een perfecte illustratie van de oorzaak van de eurocrisis: niet omdat het de oorzaak van de crisis uitlegt – wat je van een gerenommeerd blad als The Economist zou verwachten – maar omdat het de oorzaak ervan demonstreert. (*)

In het stuk wordt uitgelegd dat de lage rente nadelig is voor Nederlanders en Duitsers omdat zij meer sparen dan burgers in andere landen: wie geld op de bank zet krijgt bijna geen rente meer. Dit komt echter juist wel goed uit voor Zuid-Europa, dat niet spaart maar leent: nog nooit was geld lenen zo goedkoop. Volgens Pieter Omtzigt moeten Nederlandse spaarders en pensioenfondsen boeten voor de schuldenlast van Zuid-Europa.

Draghi staat echter voor een dilemma: moet hij de rente verhogen om de spaarders te helpen? Volgens The Economist zou verhoging van de rente juist een ramp zijn. Zuid-Europese regeringen moeten dan nog harder bezuinigen. Renteverhoging zal vrijwel zeker een recessie veroorzaken.

Een kwestie van psychologie?

Waarom sparen Nederlands en Duitsers zoveel? The Economist heeft geen antwoord, zij constateert alleen dat het zo is.

Quote du Jour | De buitenstaander, de verlosser

It is during ascent or descent in the social scale that the individual achieves the clearest view in the social and historical structure of society. In the ascent one understands what one is aiming at, in the descent that one is losing.

Karl Mannheim maakt deze observatie als hij de sociale status van de conservatief Edmund Burke bespreekt. Als Ier was hij een buitenstaander. Bovendien kwam hij uit een burgerlijk milieu en probeerde toegang te krijgen tot de elite van Engeland.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Concentrische cirkels om terrorisme

Er komt nooit een eind aan terrorisme. Deze keer was het in Parijs, maar het had ook in Nederland of elders in de wereld kunnen zijn. Eigenlijk is het geen nieuws meer want de verhalen zijn voorspelbaar: de roep om verscherpte maatregelen, meer controle aan de grenzen, meer politie, enz. enz. Het is vooral gunstig voor de antiterreur industrie, want die verdienen er goed aan en het is koren op de molen van populisten, conservatieven en islamhaters.

Moslims nemen afstand’, maar wat maakt dat nog uit? Edge heeft waarschijnlijk gelijk als hij twittert: ‘de rest van het jaar zal men op hoge toon blijven vragen waarom ze die aanslagen nooit veroordeeld hebben.’ Dit soort oproepen zijn bovendien meer een soort subtiele uiting van vooroordelen.

Ik volg het allemaal niet meer, want het maakt niets uit, het is voorspelbaar en doodvermoeiend. Mijn gedachten vooral gaan uit naar de slachtoffers, maar ook dat is gratuit want hun leed wordt er niet minder om.

Wat te doen?

De enige vraag die mij boeit is: wat doe je er aan? Het zal hopelijk iedereen toch wel duidelijk zijn dat veiligheidsmaatregelen niet of nauwelijks helpen. Idioten die slechte dingen willen, krijgen uiteindelijk toch wel hun zin. En helaas heeft de wereld geen gebrek aan idioten die fanatiek genoeg zijn in hun overtuiging dat zij de wereld moeten redden door onschuldige mensen te mensen te vermoorden. Er is altijd wel een gek met een mes of een pistool. Er slippen altijd wel enkele door mazen van het net, hoe nauw het ook wordt gespannen. Bovendien zou dat het einde van de rechtsstaat zijn. Dat moeten we niet willen.

Foto: De geldwisselaar en zijn vrouw (1514) Quentin Matsys copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Volgeld negeert vijfduizend jaar geschiedenis geld

ANALYSE - De afgelopen weken zijn op Sargasso vier artikelen verschenen over volgeld. Uit de discussie onder de artikelen blijkt dat er veel onduidelijkheden zijn over de aard van geld. Dit bleek ook uit de documentaire die de VPRO zondag 1 nov uitzond over een andere geldvernieuwing, de bitcoin. Ik wil in dit laatste deel daarom ingaan op de aard van geld: hoe is het ontstaan en hoe werkt het eigenlijk? Het antwoord op deze vragen werpt een ander licht op de noodzaak van geldhervorming.

Uiteraard heeft de redactie van Sargasso aan Van Houts en Ons Geld om een reactie gevraagd, en anders dan het Financieel Dagblad zouden wij die zeker geplaatst hebben als wij er een hadden ontvangen. Helaas hebben zij niet gereageerd. Omdat Sargasso wel graag ruimte geeft voor hun perspectief, hebben we twee sympathisanten bereid gevonden om het voorstel van Ons Geld toe te lichten. In Rente, crisis en groeidwang legt Gerben Nap uit waarom rente het sturingsmechanisme is dat leidt tot groeidwang die uiteindelijk eindigt in een crisis en in deel drie van deze miniserie werd door een sympathisant van Ons Geld, Niels Verduijn, in Burgerinitiatief Ons Geld verdient eerlijke discussie, het voorstel van Ons Geld toegelicht.

Foto: Marco Sanchez (cc)

Het neoliberalisme is de oorzaak van de crisis

ANALYSE - Vorige week heb ik een kritisch stuk geschreven over het voorstel van het Burgerinitiatief Ons Geld om het volgeldsysteem in te voeren. Het is door Sargasso lezers slecht ontvangen [1]. Ik zou het volgeldsysteem geen recht doen en niet goed begrepen hebben wat het inhoudt en wat de bedoeling ervan is.

‘Volgeld’ is een voorbeeld van een plan [2] dat voortkomt uit oprechte verontrusting over het financieel-economisch beleid. Die zorgen deel ik, en ik heb respect voor het idealisme van de indieners, maar ondanks de goede bedoelingen ben ik kritisch. Niet alleen omdat het plan utopisch is, maar ook omdat dat het gebaseerd is op een verkeerde analyse van de problemen.

Ook de euro is het resultaat van een utopie. Het was ooit de droom van de Europese elite om Europa, door het creëren van één geldsysteem te verenigen. Integendeel, hun droom is nu onze nachtmerrie zonder dat Europa erdoor verenigd is. Ik zal vandaag laten zien waarom. Morgen verschijnt een stuk van Gerben Nap van de Stichting STRO met een reactie op mijn vorige artikel. Later deze week zal ik daarop reageren.

De oorsprong van het eurosysteem

De eerste ideeën voor een nieuw geldsysteem in Europa ontstonden na het uiteenvallen van Bretton Woods, waarin alle munten gekoppeld waren aan de dollar. Het nieuwe systeem moest de basis vormen van de economische gemeenschap (EEG) en zou uiteindelijk moeten leiden tot een politieke unie (EU).

Quote du Jour | Mensen die uit zichzelf niet concurrerend zijn

Ondanks een lange reeks ingrepen in het socialezekerheidsstelsel hebben nog steeds heel veel mensen die wel kunnen werken, geen betaalde baan.

Dit is de openingszin op de voorpagina van het Financieel Dagblad van afgelopen zaterdag (17 oktober) over de hardnekkigheid van werkloosheid. In de kop op pagina twee staat ‘Ondanks de inspanningen van de overheid om mensen weer aan het werk te krijgen, zijn voor met name arbeidsongeschiktheid de resultaten mager’

Foto: Roland Tanglao (cc)

Is volgeld een oplossing voor de crisis?

ANALYSE - George van Houts was afgelopen weekend in Buitenhof om het volgeldsysteem te bepleiten. Het ‘volgeldsysteem’ is een systeem waarbij alleen de staat het recht heeft om geld te maken. Volgens Van Houts is het niet goed dat commerciële instellingen als banken geld kunnen maken, want dat geeft hen te veel mogelijkheden voor misbruik. In het volgeldsysteem kunnen zij dat niet meer, want dan kan alleen de centrale bank nog geld maken. De financieel deskundige Robin Fransman mocht weerwerk leveren.

Voordat ik verder ga, wil ik duidelijk stellen dat het mij er niet om gaat Van Houts te bekritiseren omdat hij als niet-deskundige (hij is acteur) een mening heeft over een complex financieel-economisch probleem. Het is goed als burgers zich verdiepen in de oorzaak van de financiële crisis of andere complexe maatschappelijke problemen. Het is de democratische plicht van alle mondige burgers om zich te bemoeien met ’s lands beleid. Minstens één maal per vier jaar worden wij geacht onze mening in een stem om te zetten. Daarom is het belangrijk dat men zich goed voorbereid. Dat ontslaat Van Houts (en alle andere burgers) echter niet van de plicht om zich goed in de materie te verdiepen, want dat heeft hij volgens mij niet gedaan.

Eurovriendjespolitiek

Spanje dreigt zwaar te zondigen tegen de begrotingsregels in het Europese Stabiliteits- en Groeipact (SGP). Maar wat er gebeurt als de conservatieve Spaanse regering niet bijstuurt voor de verkiezingen in december, blijft onduidelijk. Het lijkt erop dat de Spaanse premier Mariano Rajoy er met steun van zijn Duitse ‘partijgenoot’ Wolfgang Schäuble in is geslaagd zand in de Brusselse machine te strooien.

Bron: Financieel Dagblad 13 oktober, papieren versie.

Gegijzeld door een goed geweten

Stel, je woont in een dorre woestijn, een nare dictatuur of een staat die weinig economische kansen biedt. En er bestaat een ver land, waar je voor veel geld, en soms ook met gevaar voor eigen leven, naartoe kunt. Een land waar ze je altijd binnenlaten, ook al heb je geen of een vals paspoort.

Een land waar ze je welkom heten omdat ze in jou graag een zielige oorlogsvluchteling zien. Een land waar je na de eerste opvang voorrang krijgt op de huizenmarkt en waar ze je een gratis advocaat geven die jouw zaak bepleit – ook al loog je de boel bij elkaar […] naar zo’n land wil je wel.

Het land bestaat en heet Nederland. Maar het kan ook Duitsland heten, of Zweden. Gegijzeld door de prangende wens om een goed geweten te hebben, bieden zij aantrekkelijke arrangementen aan eenieder die zich vluchteling noemt.

Foto: Paulien Osse (cc)

Wie ziet er kansen voor de sociaaldemocratie?

OPINIE - Lex Bohlmeijer heeft voor de Correspondent een van ‘de beste economen van Nederland’ geïnterviewd: Paul de Beer. Dit is het ware probleem van de PvdA (en de sociaal-democratie). Een interessant interview over de oorzaak van het verval van de sociaaldemocratie en de verzorgingsstaat. Het is zeer de moeite waard om deze podcast te beluisteren. Lex plaatst bij het interview ook een oproep die ik niet onbeantwoord kan laten.

Dit is de oproep van Lex Bohlmeijer:

Wie ziet er kansen voor de sociaaldemocratie? Langs welke weg zouden de belangen van middenklasse en onderklasse opnieuw met elkaar verbonden kunnen worden? Of moet je de zaak op zijn beloop laten?

‘Wie ziet er nog kansen voor de sociaaldemocratie … of moet je de boel op zijn beloop laten?’ vraag je. Oké, ik zal een poging doen om te antwoorden.

Aan het einde van je interview ga je in op de noodzaak van ‘visie’ om de sociaaldemocratie te redden. ‘Visie’, is dat niet een afgeleide van ideologie? Maar jij doelt op iets heel specifieks, iets dat ik eigenlijk niet eens een ideologie zou willen noemen: het basisinkomen. Gelukkig hoor ik dat de Beer dat nu afwijst, al vind ik de reden wel erg zwak: ‘het ontbreken van draagvlak’ en ‘het lost urgente problemen niet op’. Er zijn veel fundamentelere redenen die ik eerder op Sargasso al eens op een rij heb gezet.

Vorige Volgende