Heel Europa naar rechts?

Nederland moet rekening houden met een nieuw rechts kabinet, als we op de laatste peilingen mogen afgaan. Deelname van de PVV is zelfs niet uitgesloten. Hoe staat het er voor met extreemrechts in andere landen? Wat gaat het betekenen voor een nieuw Europarlement dat volgend jaar juni wordt gekozen? 'De dominante thema’s van radicaal-rechts van de afgelopen 25 jaar – vooral immigratie – zijn nu in het hele publieke debat doorgedrongen,' schrijft het Europabrede nieuwsmedium Voxeurop. Is de opkomst van extreemrechts nog tegen te houden? In Frankrijk zien we de stijgende populariteit van RN (Rassemblement National), de partij van Marine Le Pen. Zij lijkt met succes het extreemrechtse imago van haar vaders Front National van zich af te kunnen werpen. Zondag liep ze mee in een mars tegen het antisemitisme, een breed en politiek-neutraal bedoeld initiatief tegen de vele antisemitische incidenten van de afgelopen weken. De aanwezigheid van RN leidde bij andere demonstranten tot ongemakkelijke gevoelens. President Macron had op voorhand al afgezegd. Maar Le Pen slaagt er bij dit soort gelegenheden steeds meer in geaccepteerd te worden als een 'gewone', min of meer gematigd rechtse Franse politicus. De uitsluiting van immigranten, en vooral van islamieten, blijft echter overeind. Op dat punt wordt ze geholpen door het feit dat veel Fransen de uitgesproken anti-Israëlische leuzen in recente demonstraties voor solidariteit met het onderdrukte Palestijnse volk te ver vinden gaan. Het Groene parlementslid Sandrine Rousseau ziet deelname aan deze demonstratie als een 'omslagpunt voor RN, het "witwassen" van het oorspronkelijke antisemitisme'. Bij de aanhangers van RN hopen ze dat het eindelijk afgelopen is met de demonisering van hun partij. Het voorbeeld van Le Pen De opmars van extreemrechts in Europa wordt gefaciliteerd door centrumrechtse partijen die bang zijn stemmen te verliezen en daarom neigen naar hun concurrenten op de rechterflank. In Europa vertoonde EPP-voorman Manfred Weber van de Duitse CSU deze zomer al die neiging in het debat over de klimaatopwarming en de natuurherstelwet. Het heeft de opmars van de AfD in Duitsland bij de deelstaatverkiezingen niet kunnen voorkomen. Het resultaat van de opening van VVD-leider Dilan Yeşilgöz naar de PVV moeten we afwachten. Wilders toont zich in navolging van Le Pen ook gematigder dan voorheen. In Zweden was centrum-rechts vorig jaar al toe aan de gedoogrol van de Zweden Democraten. In Finland zit extreemrechts in de regering. Italië heeft met Giorgia Meloni zelfs een premier uit een partij met onmiskenbaar fascistische roots. Portugal was een van de weinige landen waar een rechtspopulistische partij tot voor kort ontbrak. Vijftig jaar na de bevrijding van het fascisme in de Anjerrevolutie gaat Chega, een nieuwe extreemrechtse partij, komend voorjaar bij de ingelaste parlementsverkiezingen naar verwachting hoge ogen gooien. Spanje heeft een nieuwe centrum-linkse regering. Premier Sanchez heeft dat voor elkaar gekregen door zijn amnestie-deal met Catalaanse seperatisten. Maar liefst 70% van de Spaanse kiezers zou deze deal afwijzen. De gevolgen daarvan zullen waarschijnlijk zichtbaar worden bij de Europese verkiezingen. Mogelijk gaan ook andere extreemrechtse partijen bij die verkiezingen het voorbeeld van Le Pen volgen. Al dan niet gestimuleerd door centrumrechts zullen ze met min of meer gematigde geluiden proberen hun positie in het Europese Parlement te versterken. Maar het is de vraag of dat een grote wijziging gaat brengen in de koers. Marginalisering en uitsluiting  van allochtonen, op de eerste plaats van islamieten en verder van alle mensen met een andere huidskleur, zit in het DNA van het rechtspopulisme. 'Eigen volk eerst' blijft de leus. Dat geldt zeker ook voor een aantal Midden- en Oost-Europese partijen die straks in Brussel/Straatsburg de rechterflank meer invloed kunnen geven. Zoals het Poolse PiS, dat na de recente verkiezingen weliswaar geen nieuwe regering kan vormen, maar in eigen land nog steeds de grootste partij is. Net als Fidesz in Hongarije. Economische onzekerheid Kan deze trend gekeerd worden? Of is het al te laat? Al sinds de eerste tekenen van groei van rechtspopulistische partijen ligt er een uitdaging bij centrumlinkse partijen die hun traditionele kiezers naar extreemrechts zagen gaan. Het European Trade Union Institute heeft een rapport gepubliceerd met aanbevelingen voor vakbonden en sociaaldemocratische partijen. Volgens de onderzoekers speelt de economie een veel centralere rol speelt dan soms wordt aangenomen. 'Ten eerste worden veel extreemrechtse kiezers gedreven door economische of andere protestoverwegingen, zoals wantrouwen jegens instituties. Immigratie – soms gezien als een uitsluitend culturele aangelegenheid – is in feite ook een economische aangelegenheid. Ten tweede volgen extreemrechtse partijen mobilisatiestrategieën die voortbouwen op economische onzekerheid en een bepaald soort welvaarts-chauvinisme. Ten derde kan sociaal beleid de onzekerheden die de steun van extreemrechts drijven, verzachten.' Een van hun adviezen is om niet te proberen stemmen te winnen door delen van het programma van rechtspopulistische partijen over te nemen. 'Linkse regeringen en vakbonden moeten zich concentreren op het aanpakken van de economische grieven door de onzekerheid op de arbeidsmarkt te verminderen, de economische groei te bevorderen en een effectieve bescherming van de welvaart te garanderen.' Het is geen eenvoudige opgave voor politici die dagelijks vooral vragen krijgen over migratie, identiteit, versterking van de lokale gemeenschap enz.

Foto: doubichlou14 (cc)

Frankrijk polariseert

ANALYSE - “We zijn op weg naar een verkiezing met veel proteststemmen. Met als resultaat de herverkiezing van de zittende president. Het is een vreemde paradox.” Dat zegt Bruno Jeanbart van een van de opiniepeilingsbureaus. President Emmanuel Macron staat op verlies in de peilingen, maar zijn concurrenten, de extreemrechtse Marine Le Pen en de radicaal linkse Jean-Luc Mélenchon staan nog wel op flinke afstand.

Macron denkt nog steeds gemakkelijk te kunnen winnen aanstaande zondag en in de tweede ronde op 24 april. Maar er zijn er twee belangrijke onzekerheden. Een groot deel van het kiezerspubliek reageert volstrekt apathisch en ongeïnteresseerd op de verkiezingen. Hoeveel legitimiteit wordt een nieuwe president gegund als een groot percentage helemaal niet meer aan de verkiezingen deelneemt? En hoe pakt de tweede ronde dit keer uit met Marine Le Pen, die de meeste kans heeft om door te gaan? Het is allerminst zeker hoeveel aanhangers van de uitgeschakelde kandidaten op de rechter- en linkerflank Macron in de tweede ronde zal kunnen winnen. Een belangrijk deel van degenen die in de eerste ronde voor Mélenchon kiezen zou wel eens naar Le Pen kunnen overstappen. Macron heeft in de afgelopen vijf jaar bij zowel links als rechts flink wat afkeer opgeroepen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Le Pen maakt geen schijn van kans tegen Macron

DATA - Volgens Nate Silver van FiveThirtyEight, die het als uitdaging ziet om de uitkomst van verkiezingen zo nauwkeurig mogelijk te voorspellen, maakt Marine Le Pen geen schijn van kans tegen Emmanuel Macron. Analysten dichten volgens hem Le Pen een te grote kans toe:

And yet, observers of the race seem cautious about Macron’s chances. Betting markets give Le Pen a 13 percent chance — about 1 in 7. Ian Bremmer, a political scientist who runs The Eurasia Group, has given Le Pen a 40 percent chance, meanwhile.

Foto: Jim Maurer (cc)

‘Het IJzeren Gordijn komt terug’

De Finse oud-premier Alexander Stubb van de conservatieve Nationale Coalitiepartij ziet dat Poetin met de oorlog in Oekraïne bereikt wat hij juist wilde voorkomen: een eensgezind Europa en een versterking van de NAVO. Hij was er altijd al voor dat zijn land zou toetreden tot de NAVO. Nu blijkt uit opiniepeilingen dat voor het eerst een kleine meerderheid zijn standpunt deelt. Stubb:  ‘Na dit conflict zullen we een verdeeld Europa krijgen. Aan de ene kant het autoritaire Rusland en aan de andere kant een verbond van democratieën. Het IJzeren Gordijn is dan terug. Dat is de realiteit waar we mee moeten leven.’

Het juiste moment

De Finse regering heeft zich nog niet uitgesproken over een NAVO-lidmaatschap. De Zweedse wel. De Zweedse premier Magdalena Andersson verwierp deze week oproepen van de oppositie om nu ook toe te treden tot de NAVO. Dat zou volgens haar de veiligheid in Europa niet ten goede komen. De twee neutrale landen, die de afgelopen maand al wel bij NAVO-vergaderingen aan tafel zaten, hebben afgesproken het beleid op dit punt met elkaar af te stemmen. Dit verklaart wellicht de aarzeling van een meerderheid van Finse parlementariërs om zich nog niet uit te spreken over de kwestie. Voor Finland weegt de stap naar het NAVO-lidmaatschap zwaarder gezien de directe grens van 1340 kilometer met Rusland. En, zoals de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Anne Linde zei: “Op dit moment, midden in een crisis, is het niet het juiste moment om grote veranderingen door te voeren in ons veiligheidsbeleid”. De regering kondigde wel aan dat ze de defensie-inspanningen gaat verhogen tot de NATO-norm van 2% van het BNP. Dat zal de Zweedse wapenfabrikanten zoals Saab en Bofors goed doen.

Foto: Truthout.org (cc)

Wat doen populisten beter – of niet?

OPINIE - De politieke overeenkomsten in de verschillende landen zijn boeiend. Wat hebben de populisten  Trump, Le Pen en Wilders gemeen? Huffington zag Trump als theater, maar is daarvan genezen. Le Pen doet het goed, maar de macht is buiten haar bereik.
Zijn de vluchtelingen het probleem? Of dekt het iets anders af? En waarom lijkt de gevestigde politiek geen antwoord te hebben op de vragen van de kiezers?

Nationaal sentiment

In de V.S. zien we Donald Trump bekende kreten slaken: geen moslim meer toelaten, voordat we hebben uitgevonden “what the hell is going on”. De stelling roept juridische vragen op over de grondwettelijkheid. Wat Trump doet lijkt spontaniteit van een lompe miljonair, maar het is misschien veel doordachter. Huffington zag Trump vooral als vertier, maar komt daarvan terug.

Marine le Pen verpakt haar teleurstelling na zondag j.l.: het gaat niet langer om links en rechts, maar om mondialisten en patriotten. Dat is haar beeld van een nieuwe tegenstelling. De strategie van de overige partijen om het Front National te neutraliseren was effectief, maar de stemmenwinst voorspelt toch een presidentschap.

Haar politieke vriend, Geert Wilders, zit in een soortgelijke positie: niemand wil politiek met hem samenwerken, maar de PVV staat hoog in de peilingen. Hoe het land geregeerd moet worden met deze krachtsverhoudingen in de peilingen, is niet helder. Niemand ziet een coalitie voor zich onder leiding van premier Wilders.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Franse socialisten gaan met linkse kandidaat presidentsverkiezingen in

Niet de gedoodverfde centrist en voormalige premier Manuel Valls, maar de idealistische, linkse Benoît Hamon (49) won het mandaat van de linkse partijen om een gooi te doen naar de presidentsverkiezingen.

Ondertussen is de kandidaat van de liberale UMP François Fillon verwikkeld in een corruptieschandaal.

Het zou dus nog wel een spannend kunnen worden in Frankrijk: mogelijk wordt het een keuze tussen een regering van een groenlinkse vakbondskandidaat en de nationalistische xenofoob Marine Le Pen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

UKIP verliest zijn vrienden

NIEUWS - Twee van de drie rechtse groepen in het nieuwe Europarlement dreigen te mislukken.

De media zitten na de Europese verkiezingen weer op de oude toer: alle aandacht voor de regeringsleiders. Intussen is er in het parlement van alles gaande dat grote gevolgen kan hebben voor de kiezers. Het parlement telt 751 leden en dat gaat niet werken als er geen groepen worden gevormd om de onderhandelingen over wetsvoorstellen te kunnen voeren. Dus sluiten partijen zich aaneen en vormen ze groepen met min of meer overeenkomstige politieke achtergronden en programma’s. We kennen al een tijdje de Europese Volkspartij (EPP) waarin veel christendemocraten samenwerken, de Sociaaldemocraten (S&D), de Liberalen (ALDE), de Groenen (Greens/EFA) en Verenigd Links (GUE/NGL). Aan de rechterkant van het spectrum is de situatie na de verkiezingen hoogst onzeker geworden.

Om een groep te vormen moeten minstens 25 leden uit zeven verschillende landen zich aaneensluiten. De Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), waarin de Britse Conservatieven en de Poolse partij PiS de meeste zetels hebben, halen dat gemakkelijk. Ze krijgen naast de Nederlandse SGP’er Belder ook versterking uit Denemarken en Finland. De Deense Volkspartij, verwant aan de PVV, won de verkiezingen en verdubbelde haar zetelaantal tot 4. De Finse partij (voorheen de Ware Finnen) heeft twee zetels. De partijen verruilen het kamp van Europa voor Vrijheid en Democratie (EFD) van de Britse winnaar UKIP voor de partij van de verliezer, de Britse Conservatieven, die bij de laatste verkiezingen 6 zetels aan de concurrent zijn kwijtgeraakt. De ECR werd gisteren bovendien nog verblijd met de komst van zeven afgevaardigden van Alternative für Deutschland, een rechtse oppositiepartij die de euro wil afschaffen. Merkel is not amused. Het is haar een doorn in het oog dat AfD iets te zeggen krijgt in Europa. En de Britse Conservatieven waren daarom tegen.  Maar de ECR passeert nu wel de Liberalen in aantal leden en wordt de derde in grootte achter de EPP en S&D.

Foto: marie-ll (cc)

Wilders moet tot zeven tellen

ANALYSE - Marine Le Pen bezocht Geert Wilders in Den Haag. Ze kwamen bij elkaar om te werken aan een Europese beweging die een vuist moest maken tegen Brussel.

Naast het Front National is Wilders langs geweest bij het Vlaams Belang, die al langer goede contacten onderhoudt met zowel de FN als de PVV. Eerder bezocht Wilders Heinz-Christian Strache van de Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ) en Robert Maroni van de Italiaanse Lega Nord. Deze rechts-populistische partijen hebben allebei al eerder geregeerd. Het meest opvallende bezoek tot nu toe was dat aan Jimmie Åkesson van de Sverigedemokraterna. Deze partij heeft namelijk tot midden jaren ’90 banden gehad met nazistische organisaties.

Dit lijkt een veel belovend begin van een extreem-rechtse fractie in het Europees Parlement. Er is alleen één probleem: de regels van het Europees Parlement vereisen dat een fractie bestaat uit ten ten minste vijfentwintig leden uit ten minste zeven deelstaten.

Dat eerste is waarschijnlijk geen probleem: Het Front National zou volgens de laatste peilingen misschien wel 24% van de Franse stemmen halen voor het Europees Parlement. Dat betekent ongeveer 18 zetels. Tel daarbij de zetels op van Wilders op: die volgens de laatste landelijke peilingen genoeg stemmen zou halen voor vijf zetels. De FPÖ laatste landelijke uitslag vorige maand zou doorvertaald vier zetels opleveren. Het Vlaams Belang heeft het wat lastiger maar hun 7% in de laatste landelijke peilingen levert één zetel op. De 4% die de Lega Nord in peilingen haalt is goed voor drie zetels. De SD halen ongeveer 9% in de laatste landelijke peilingen: genoeg voor twee zetels. Samen is dat 33 zetels.

Marine Le Pen verliest immuniteit in strafproces inzake haatzaaien

Een parlementaire commissie van de EU heeft ‘met overweldigende meerderheid’ van stemmen besloten om de immuniteit van EU-parlementslid en voorvrouw van het xenofobe en nationalistische Front National op te heffen.

De Franse justitie krijgt zo de vrije teugel om een strafproces tegen Le Pen voort te zetten wegens het aanzetten tot rassenhaat. Le Pen vergeleek in 2010 tijdens een manifestatie in Lyon massaal biddende moslims op de straten van de stad met nazi-troepen die tijdens de bezetting door de straten van Franse steden marcheerden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.