Demonstratierecht stelt in de praktijk niets meer voor

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Journalist Wietse Pottjewijd ging een dagje demonstreren tegen het koningshuis tijdens een gepland bezoek van Willem-Alexander.

Binnen tien minuten stonden er twee agenten voor zijn neus, die hem vroegen wat hij van plan was met dat spandoek. Pottjewijd stond volkomen in zijn recht, maar werd toch gesommeerd op te krassen. Hij werd gearresteerd, werd twee uur in een cel vastgehouden en kreeg toen te horen dat de arrestatie onrechtmatig was geweest.

En daarmee is de kous af. Denk maar niet dat je een bloemetje met excuses krijgt.

In de praktijk heeft de politie zo een gemakkelijk instrument in handen om onwelgevallige demonstranten van straat te halen. Want het moet wel een beetje gezellig blijven, natuurlijk.

Er is vrijheid van demonstratie, maar in de praktijk stelt dat geen sikkepit voor.

Open artikel

Reacties (35)

#1 Schoffel

Zou zo’n agent zich de ogen uit de kop schamen, maar ja, ‘ik doe maar wat me opgedragen is’, of zal die mbo’er echt geloven dat hij/zij voor de goede zaak willekeurig en zonder wettelijke basis mensen oppakt?

#2 Olav

@1: Geen kwaad woord over MBO’ers, a.u.b.

Ik denk dat er nog iets anders aan de hand kan zijn, nl. dat het veel politiemensen eigenlijk geen bal kan schelen of er wel een goede reden en/of wettelijke basis is voor hun optreden. Af en toe iemand kunnen koeioneren zonder geldige reden en zonder dat je er last mee krijgt is gewoon lekker, een perk of the job.

Het ultieme is natuurlijk als je ook even fysiek mag losgaan op zo’n kutburger.

#3 Olav

Waar de smeris in Amerika mee wegkomt, daar kunnen ze hier gelukkig voorlopig alleen nog maar jaloers op zijn:

http://www.volkskrant.nl/buitenland/amerikaanse-politie-schoot-dit-jaar-al-385-mensen-dood~a4043991/

#4 Bolke

@2: Kan ook gewoon zijn dat die agent dacht, he lekker, eens weer wat anders dan een bon uitschrijven voor een dronken wildplasser.

#5 Inca

@1, ik denk dat agenten heel oprecht handelen, en hun taak gewoon veel meer zien als het bewaken van de openbare orde dan als het beschermen van moeilijke vrijheden op schurende momenten.

En dat is in principe ook volkomen logisch, want we kunnen er als maatschappij ook niet mee omgaan, met al die schurende gevolgen van vrijheden. Vrijheid is leuk als iedereen gewoon precies doet zoals het hoort, maar zodra iemand op basis van die vrijheden een ‘ongemakkelijk gevoel’ oproept weten we niet meer hoe we daar mee om willen gaan, dat zie je steeds weer. En steeds weer is de reflex: toch meer verboden, toch meer dwang en regels.

Ik denk dan ook dat het absoluut niet hoeft te gaan om agenten die doelbewust mensen willen intimideren, maar juist om agenten die gewetensvol de taak uitvoeren zoals zij die voor zich zien. Alleen is die taak dus verkeerd.

Wat dat betreft denk ik dat de oplossing ook niet zozeer is om de agenten meer aan te spreken op de regels, maar vooral meer bewustwording creeren voor het recht op dat soort demonstraties. In heel de maatschappij en bij de politiekorpsen.

#6 Bernard Weiss

@5: Hoe naïef kun je zijn. Politie-agenten zijn van nature conservatieve, status-quo behoudende mannen die een sterke voorkeur hebben voor het zittende gezag: daar zijn ze op geselecteerd. De revolutie zal niet snel op een politiebureau uitbreken.

Ik durf de stelling wel aan dat politiemensen op grond van aard en karakter, en daarop geselecteerd zijnd, zeer koningsgezind en gezagsgetrouw zijn.

En dan zal het ook niet verbazen dat de heren alles wat het gezag aanvecht, tart en uitdaagt als een doorn in het oog zullen beschouwen.

En anti-Oranje is in Nederland een makkelijke minderheid om op te pakken. Gezien de oranje-verdwazing bij de gemiddelde Nederlander hoeft de politie niet op al te veel kritiek te rekenen.

#7 Inca

@6, het is altijd makkelijker om te doen alsof dingen nou eenmaal zo zijn, (bij voorkeur een karakterfout van de ander) ipv te kijken waarom een situatie is ontstaan en hoe we die kunnen veranderen. Bij het eerste hoef je alleen maar te klagen: het is verkeerd!
Bij het tweede zou je ook wat moeten ondernemen.

Maar verder lees je niet goed. Ik stel niet voor om te wachten tot de revolutie op het politiebureau begint, juist niet. Ik stel voor dat we als maatschappij veel meer weer bedenken waarom we vrijheden willen verdedigen, ook als we er last van hebben. Op dit moment vinden we (niet ieder individu maar wel als maatschappij) toch al gauw dat alles wat ongemakkelijk voelt moet worden ingeperkt. Van het burkaverbod tot het streng straffen in de bijstand tot het voortdurend testen en controleren van kinderen via consultatiebureau’s en toetsprogramma’s… we willen wel ‘vrijheid’ maar alleen als dat leidt tot keurige mensen die binnen de lijntjes leven.

De politie voelt die opdracht aan (‘hou mensen binnen de lijntjes’) en voert die uit. Niet alleen omdat ze inherent conservatief zijn, of machtsgeil of wat dan ook (zelfs al heb je die er ongetwijfeld tussenzitten) maar zeker ook omdat dat is wat wij als maatschappij overbrengen als verwachting. En de revolutie zou wat mij betreft daar moeten beginnen: in de maatschappij. Weer erkennen waarom we de vrijheid van meningsuiting moeten verdedigen, ook als het ongemakkelijke situaties oplevert. En tegelijkertijd als maatschappij praten over die ongemakkelijke situaties ipv verwachten dat de ordedragers dat voor ons wegpoetsen.

#8 frankw

Ik kan me nog herinneren dat tijdens een EU top in Amsterdam (was vast rond het Verdrag van Amsterdam) er vele honderden demonstranten preventief werden vastgezet. destijds was het een novum, maar als ik het me goed herinner was dat het startschot tot het willekeurig inperken van demonstratierecht wat nu tot beleid lijkt te zijn verheven. Destijds was het nog opzienbarend.

#9 Bismarck

Als ik me niet vergis, pleitte onze premier nog niet zo lang geleden voor minimumstraffen. Is het misschien niet een idee om die in te stellen voor agenten die evident onterecht mensen arresteren?

#11 Micowoco

Ter aanvulling van @3 een interactief kaartje:

http://www.vox.com/2014/12/17/7408455/police-shootings-map

Wat een mooi land, mensen. Dat moeten wij ook.

#12 roland

Jammer we lezen niet wat die journalist verder onderneemt.
Kosten verhalen voor wederrechtelijke vrijheidsberoving, klacht over onjuist politieoptreden …

#13 Emile M

Ik ben benieuwd wat er zou zijn gebeurd als de journalist tevoren formeel een openbare manifestatie zou hebben aangemeld. Nu heeft hij de dienstklopper een juridisch handvat gegeven op hem aan en op te pakken. Dat deed de agent dan ook graag.

#14 Dehnus

“Als je niks te verbergen hebt…”
“Je bent toch niet voor de terroristen….”
“De politie kan niks doen tegen criminelen, dan moet dit maar want ik…”
“Praat je nu pedofielen goed…..”
of het altijd gebruikte:
“Moet je niet werken?”

Dat er al 15 jaar een spruitjeslucht in Nederland is tot daar aan toe, maar dat ze al feestend hun eigen vrijheid vernachelen vind ik helemaal erg. Nog even en ik word gearresteerd omdat mijn kleding en algemene kennissenkring wel eens zou kunnen lijken op de “Manson family!”.

Je weet het maar nooit natuurlijk, en als je niks te verbergen hebt.. dan mag die agent best wel een vinger in je reet duwen en je 4 weken vasthouden (LEGAAL!). Better safe then sorry after all :(.

#15 Joost

Wat ik schokkend vind is dat de agent op voorhand zegt dat hij zijn excuses zal aanbieden. Dikke kans dat hij dus WEET dat wat hij doet niet mag.

Sterker nog, het lijkt een beetje beleid te zijn, misschien zelfs van hogerop gesanctioneerd? Want het is wel verdomde handig.

Ik ben het dan ook met Bismarck eens. Een onterechte arrestatie opnemen in het dossier, en na X keer in de fout eruit. Klaar.

En de opschrift van het spandoek lekken naar de pers, daar zou per direct ontslag op moeten staan.

#16 Bismarck

@15: “Een onterechte arrestatie opnemen in het dossier, en na X keer in de fout eruit. “

Dat laat voldoende ruimte aan de korpschef om te regelen dat elke keer iemand het demonstreren belet wordt, zonder consequenties. Kwestie van je agenten rouleren bij koninklijk bezoek.

#17 gbh

@15: Is dat niet een beetje kort door de bocht? Waar gehakt wordt vallen spaanders of maak jij nooit fouten op jouw werk en is het dan ook na X keer in de fout eruit? @0 Is beleid wat door de politie en oom agent uitgevoerd wordt, daar moet je de lokale politiek en Den Haag op afrekenen.

#18 Bismarck

@17: “is het dan ook na X keer in de fout eruit?
Jouw baas laat jou keer op keer de fout in gaan zonder consequenties? Misschien zijn ze zo soft in het bedrijfsleven, maar bij de overheid lig je er toch echt op een gegeven moment uit. Bovendien spreken we hier niet van een foutje (iets uit je handen laten vallen of iets vergeten), maar om een opzettelijke overtreding van de grondwet met voorbedachten rade. Ik ben wel met je eens dat dat ook consequenties moet hebben voor leidinggevenden (als ze hiertoe opdracht geven), maar meneer agent moet zich desondanks niet kunnen verstoppen achter befehl ist befehl. Zijn werk is immers het dienen van de wet.

#19 zazkia

Ambtenaren worden niet ontslagen. Ambtenaren worden ziek. Das veel goedkoper.

#20 Emile M

@18; De Grondwet kun je niet overtreden. Je kunt hem hoogstens niet in acht nemen.
Zoals ik hierboven al aangaf kun je in Nederland niet overal en vormvrij je mening uiten. De Wet Openbare Manifestaties stelt allerlei vormvoorschriften. Daarom mag je nu niet demonstreren in de Schilderswijk en zijn er ook grenzen aan het “F*** de pedo” roepen in Leiden. Als je je niet aan die voorschriften houdt kan je verwachten dat de politie in actie komt. As je dat bewust uitlokt doe je aan een geenstijlachtige vorm van journalistiek belletje-trekken.

#21 Bismarck

@20: We hebben het niet over “als je je niet aan die voorschriften houdt”. We hebben het over gevallen waarin gebleken is dat agenten mensen onterecht arresteren en dit vooraf al wisten, maar het toch deden, met de opzet om het demonstratierecht wederrechtelijk te kortwieken.

#22 Emile M

Ik heb dan ook vragen bij het onterecht zijn van de arrestaties. Je kunt de overheid niet kwalijk nemen dat ze risicomijdend gedrag vertoont in dit soort gevallen. Met de thans beschikbare sociale media is het niet op voorhand duidelijk of een demonstratie een solistenactie is of iets georganiseerders.

#23 Inkwith Barubador

Wietse Pottjewijd? Ik dacht even dat Koot en Bie terug waren.

#24 roland

@18: “eens dat dat ook consequenties moet hebben voor leidinggevenden (als ze hiertoe opdracht geven)”
– “ook” waarom die vreemde ongelijke behandeling?

Als die leidinggevend bewust de wet overtreedt met die opdracht mag deze als eerste gaan.

#25 Emile M

@24: Welke wet overtreedt de leidinggevende volgens jou?

#26 Dehnus

@23: Inderdaad, die naam is gewoon fantastisch :). Zijn voorouders mogen trots zijn op zo’n creatieve creatie :).

Een keer wat anders dan “Jansen” of “Veenstra”.;)

#27 Jos van Dijk

@7:

omdat dat is wat wij als maatschappij overbrengen als verwachting

Ik vind dit een buitengewoon gevaarlijke gedachtegang. De overheid, en dus ook de politie, moet bóven de partijen staan en mag alleen de wet als richtsnoer hanteren. Zodra agenten gaan inspelen op gevoelens die bij de meerderheid van de bevolking leven raken we buiten de kaders van de rechtsstaat. De politie dient de wet, niet “het volk”, zo dat al bestaat. En de politie dient dus ook minderheden de ruimte te geven zich te uiten. De agenten in Baarn hadden dus de demonstrant moeten laten staan en zo nodig ook moeten beschermen tegen kritiek uit het publiek. Dat is uitvoering geven aan het recht om te demonstreren.

http://freeflowofinformation.blogspot.nl/2015/06/de-koning-en-de-uitingsvrijheid.html#more

#28 Inca

@27, maar ook de wens dat de politie de wet moet uitvoeren (en ik ben het grotendeels* eens met dat uitgangspunt) is een wens uit de samenleving en iets dat we alleen voor elkaar kunnen krijgen door als maatschappij te zeggen dat dat is wat we willen.

Het is dan ook niet zozeer een gedachte over hoe het zou moeten zijn dat ik in #7 schets, maar een beschrijving van hoe het nu naar mijn mening werkelijk gaat.

* overigens toch maar grotendeels, omdat ik het idee heb dat nadenken over de intentie van de wet en proportionaliteit altijd belangrijk blijven. De wet geeft kaders en uitgangspunten, maar er blijft volgens mij altijd een groot element van menselijke inschatting in zitten, en het lijkt me dus des te belangrijker dat we duidelijk maken welke dilemma’s daarbij spelen.

Laat ik het anders zeggen: ik denk dat het recht van demonstratie stukken beter geborgd wordt als we als maatschappij, inclusief politie, meer gaan beseffen waarom dat recht zo belangrijk is, dan als we dat puur op een regeltjesspel gooien waarbij we de agenten die ingrijpen bestraffen en behandelen als machtsmisbruikers. Want met dat laatste krijgen we (misschien) voor elkaar dat de politie niet in durft te grijpen, maar wat ze dan in elk geval niet zullen doen is met overtuiging dat recht verdedigen.

#29 Jos van Dijk

als we als maatschappij, inclusief politie, meer gaan beseffen waarom dat recht zo belangrijk is

Ik vind dat we van de dienaren van de overheid op dit punt zelf mogen verwachten dat ze het goede voorbeeld laten zien. Daar zijn ze door ons voor aangesteld.

#30 Inca

@29, je noemt het zelf twee keer:

Ik vind dat we van de dienaren van de overheid op dit punt zelf mogen verwachten dat ze het goede voorbeeld laten zien. Daar zijn ze door ons voor aangesteld.

Precies: wij en door ons.
Het heeft in het algemeen nooit zoveel nut om te vinden dat iets of iemand anders ‘uit zichzelf’ ineens gaat veranderen naar wat wij willen. Als wij dat willen als maatschappij, moeten wij dat uitspreken en bewerkstelligen. Blijven hangen in ‘ze zouden moeten’ is gewoon niet iets wat zinvol is. Je mag het voelen en denken, maar het lost niks op, het leidt niet tot verandering.

#31 Bismarck

@24: Hoezo impliceert “ook” ongelijke behandeling? Klinkt eerder als gelijke behandeling. Of een gelijke behandeling terecht is, daar kun je nog over discussiëren (ik denk namelijk van niet, hoe meer verantwoordelijkheid, hoe meer consequenties, lijkt me een prima principe). Het probleem is dat de schuld van de leidinggevende misschien niet altijd zo aantoonbaar is als die van de agent die een overduidelijk onterechte arrestatie verricht (het zal vaak zijn woord tegen dat van de leidinggevende zijn, want de leidinggevende zal de opdracht niet op papier zetten).

#32 Bismarck

@22: “Je kunt de overheid niet kwalijk nemen dat ze risicomijdend gedrag vertoont in dit soort gevallen. Met de thans beschikbare sociale media is het niet op voorhand duidelijk of een demonstratie een solistenactie is of iets georganiseerders.”

Dat valt de overheid juist wel kwalijk te nemen. Zo lang geen wet overtreden is, arresteer je niet. Het recht op betogingen is wettelijk heel erg ruim gesteld en dat is niet toevallig zo. De manier waarop er uitvoering aan gegeven wordt, doet daar geen recht aan en dus moet de uitvoerende macht aangepakt worden.

#33 Emile M

De politie is – naar mijn mening niet op voorhand onterecht – bang dat omstanders zich met de solodemonstratie gaan bemoeien. Dan ontstaat mogelijk een groep medestanders en is er sprake van een aan te melden demonstratie. Ik vind dat iemand die de behoefte heeft om fuck de koning als zijn mening te uiten bij de opening van een basisschool en dat ook voorbereidt met het maken van een bord zich om misverstanden te vermijden zou moeten aanmelden. Doe je dat niet dan laad je wat mij betreft de verdenking op je dat het je niet gaat om het uiten van je mening maar om het provoceren van hen die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de openbare orde. Met andere woorden je wilt gearresteerd worden en een relletje creëeren. Dat noem ik geenstijlachtig belletje-trekken.

#34 Inca

@33, getsie, we moeten niet hebben dat mensen het spontaan eens gaan zijn met iemand anders die z’n mening geeft! Dat zou dan bijna lijken op een publieke uiting die zin heeft.

U heeft het niet zo op vrijheid neem ik aan? Althans, niet het soort vrijheid dat de status quo in twijfel trekt?

#35 Emile M

Ik heb veel met vrijheid. In een drukke samenleving is er echter niet altijd en overal plaats voor fuckdekoningroepers, blonde roeptoeters en andere damschreeuwers. Vandaar dat er op democratische wijze een wet is ingevoerd om een en ander te stroomlijnen. Als je de randen daarvan opzoekt loop je risico’s. Verder blijf ik er bij dat de missie van deze journalist mislukt zou zijn als hij niet gearresteerd was.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

| Registreren

*
*
*