Wilders beheerst politiek 2.0

DATA -

foto Bert Boerland

Een gastbijdrage van Maurits Denekamp van de Nederlandse Nieuwsmonitor.

Gister kwam Geert Wilders in het nieuws met een tweet waarin hij op niet mis te verstane wijze aangeeft hoe hij over hypotheekrenteaftrek denkt. Mochten VVD en CDA denken aan versobering van hypotheekrenteaftrek en aflossingsvrije hypotheken, zo dreigt Wilders, dan zal hij aansturen op nieuwe verkiezingen. Het is exemplarisch voor de wijze waarop Wilders zijn Twitter-account gebruikt. Wilders laat via Twitter regelmatig weten hoe hij over relevante thema’s denkt, al verzendt hij geen grote hoeveelheden tweets. Bovendien reageert hij niet op andere gebruikers van Twitter en volgt hij niemand. Het is éénrichtingsverkeer voor de PVV-leider: Een vorm van politiek 2.0 als nieuwe strategie voor de PVV leider.

Nederlandse media zijn zeer geïnteresseerd in de tweets van Wilders. Van de 335 tweets die Wilders het afgelopen jaar de wereld in stuurde, komen in totaal 52 tweets terug in de Nederlandse dagbladen. In totaal besteden zij in 142 artikelen aandacht aan de tweets. In de onderstaande tabel hebben we het aantal artikelen weergegeven per dagblad dat een tweet van Wilders letterlijk heeft overgenomen. We presenteren de resultaten in absolute aantallen en in percentages.

Tabel 1 Wilders’ tweets in artikelen

In totaal is in 142 artikelen een tweet van Wilders in één van de dagbladen teruggevonden. Het is duidelijk dat NRC Handelsblad de grootste interesse in het getwitter van Wilders toont. Met 38 artikelen, ruim een kwart van de totale artikelen waarin een tweet van Wilders wordt behandeld, is de krant koploper. De tweets van Wilders worden aan meerdere thema’s gekoppeld variërend van de economische crisis tot aan immigratie. Ook is bekeken welke tweet de meeste aandacht van de kranten trok, het is de tweet waarin Wilders Job Cohen en de PvdA op cynisch wijze feliciteert met het 65 jarig bestaan van de partij: “Gefeliciteerd Job met de 65e verjaardag van de PvdArabieren. Jullie gaven NL massa-immigratie en importeerden velen kanslozen en criminelen.”

Door met name inhoudelijk te communiceren over politieke issues via Twitter weet Wilders als geen ander zijn tweets in het publieke debat in te brengen. Waar andere politici in debat gaan met de achterban en reageren op elkaar, beperkt Wilders zich tot het zenden van korte boodschappen. Het is een vorm van ‘politiek 2.0’ die niet alleen is ingegeven door de technologische vooruitgang en Twitter als nieuw medium, maar ook de gedoogconstructie zorgt voor nieuwe politiek. Immers, iedere minister kan ter verantwoording worden geroepen. Als het niet door de pers is, dan in ieder geval door de Tweede Kamer. Op die manier moeten de ministers wel reageren op inhoudelijke kwesties. Bij Wilders ligt dat anders. Als gedoogpartner heeft hij invloed op het kabinetsbeleid, zonder dat hij ter verantwoording kan worden geroepen door de Tweede Kamer. Door gebruik van een medium dat enkel éénrichtingsverkeer toestaat, geeft hij ook journalisten geen mogelijkheid om kritische vragen te stellen.

De tweets zijn nieuwswaardig voor journalisten omdat dit de enige manier is waarop Wilders communiceert over prangende kwesties. Vanwege zijn belangrijke positie in politiek Den Haag zijn journalisten snel geneigd deze reacties over te nemen als bron van PVV-standpunten over het issue dat op dat moment speelt. Journalisten dienen zich echter te realiseren dat zij hem op deze manier een luxepositie gunnen die een politicus normaal niet krijgt: Het doen van uitspraken zonder kritische bevraging of debat. Politici en journalisten zullen zich moeten beraden op de vraag in hoeverre Twitter een voldoende communicatievorm is met de gedoogpartner van het kabinet.

Het complete rapport is te lezen op de site van de Nederlandse Nieuwsmonitor.