Je baas gaat met je mee het stemhokje in

door Agnes Akkerman, Katerina Manevska, Antonia Stanojevic Conflicten met leidinggevenden hebben verstrekkende gevolgen in de privésfeer. Ze kunnen zelfs een weerslag krijgen in politiek zwart-witdenken, waar populistische partijen op inspelen. Dat je baas je politieke voorkeur kan beïnvloeden, lijkt misschien vergezocht. Maar wie laat na werktijd zijn baas altijd achter op het werk? Als alles koek en ei is tussen jou en je leidinggevende is het wellicht eenvoudig om thuis afstand te nemen van het werk. Wanneer je gedoe hebt met je baas, kan dit wel eens een stuk lastiger zijn. Bekend is dat mensen werkstress en arbeidsconflicten niet bij de poort van kantoor laten staan, maar meenemen naar huis.

Door: Foto: freeimage4life (cc)
Foto: FNV Bondgenoten (cc)

Nepvakbonden hebben in Nederland vrij spel

, door

LONGREAD - ‘Gele bonden’ (vakbonden door werkgevers mede gefinancierd en gecontroleerd) hebben vrij spel in Nederland.

In Nederland kennen we grotere vakbonden die doorgaans zijn aangesloten bij FNV, CNV of VCP. Zij hebben leden in één of meerdere sectoren waar alle werknemers tot de doelgroep behoren. Daarnaast zijn er flink aantal kleine bedrijfs- en beroepsbonden, bonden die alleen personeel bij één bedrijf of één beroepsgroep binnen één of meerdere bedrijven vertegenwoordigen.

We hebben kort gezegd algemene bonden voor alle werknemers binnen één of meer sectoren, bedrijfsbonden voor alle werknemers binnen één bedrijf, categorale bonden voor bepaalde categorieën werknemers in één of meerdere sectoren (bijvoorbeeld hoger personeel) en beroepsverenigingen voor specifieke beroepen. Tot slot zijn er ook nog confessionele vakbonden. Deze zijn gebonden aan een kerkgenootschap, zoals het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond.

Cao’s

Er zijn en Nederland meer dan duizend cao’s. De meeste zijn cao’s die alleen binnen één bedrijf gelden, maar er zijn ook een slordige tweehonderd cao’s die voor een hele bedrijfstak gelden. Alle cao’s moeten worden aangemeld bij de minister, voor bedrijfstak-cao’s kan een verzoek tot algemeen verbindendverklaring (avv) worden ingediend. Zo’n avv zorgt ervoor dat de cao op alle bedrijven van toepassing is, ook als een bedrijf niet is aangesloten bij de werkgeversvereniging.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Waan van de dag

Sigaar uit eigen doos

, door

NIEUWS - Een tamelijk unieke ‘sigaar uit eigen doos’ voor werknemers van Royal Agio Cigars: ze krijgen 10 miljoen euro.

Het sigarenbedrijf Royal Agio Cigars uit het Brabantse Duizel is in januari overgenomen door door Scandinavian Tobacco Group. De huidige eigenaren, de familie Wintermans, gaan 10 miljoen verdelen onder de medewerkers, op basis van de lengte van het dienstverband. Als “blijk van waardering geven voor de loyaliteit, en de mooie momenten die we met elkaar hebben gedeeld en het wederzijdse respect dat we altijd hebben gevoeld”.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Als het zo eenvoudig was, dan hadden wij het al gedaan

, door

COLUMN - Raoul Leering (adviseur bij ING) shreef deze week een stuk in de volkskrant over hoe de vakbond weer populair kan worden. In dit interessante stuk pleit hij onder meer voor de afschaffing van de wetten op CAO en AVV zodat niet leden niet langer kostenloos mee kunnen genieten van de door vakbonden bereikte verbeteringen. Hij had hier wat mij betreft wel wat dieper op door mogen gaan want ik vind het al veel langer een interessante gedachte.

De wet op CAO regelt de bevoegdheden met betrekking tot CAO onderhandelingen. Wie mag een CAO afsluiten en hoe gaat dat in zijn werk. Het lijkt mij wel handig dat er een wettelijke basis voor het afsluiten van CAO’s blijft bestaan. Deze wet verscheen voor het eerst in 1927.

Het duurde 10 jaar voordat een ander probleem wettelijk werd afgedicht met de wet op AVV. Als vakbonden een CAO afsloten met een werkgevers organisatie was deze van toepassing op alle werknemers in de bedrijven vertegenwoordigd door de desbetreffende werkgeversorganisatie. Doordat de CAO niet van toepassing was op niet aangesloten werkgevers in dezelfde sector, ontstond feitelijk oneerlijke concurrentie tussen georganiseerde en ongeorganiseerde werkgevers.

Vanuit vakbondsoogpunt wellicht helemaal niet zo beroerd, een extra incentive voor werknemers in ongeorganiseerde bedrijven om lid te worden en de werkgever te dwingen de CAO toe te passen.

Foto: janwillemsen (cc)

Zelfstandig

, door

ANALYSE - Nieuws van het CBS: ‘Werknemers ervaren minder zelfstandigheid.’

Hoewel het CBS de ervaren mate van zelfstandigheid niet koppelt aan loon, lijken vooral werknemers met een laag inkomen het slachtoffer van deze ontwikkeling te zijn. Met name flexwerkers (die doorgaans niet de best betaalde banen hebben), zo meldt het CBS, kunnen hun werk weinig zelfstandig uitvoeren:

De daling in de zelfstandigheid was het sterkst bij werknemers die nog maar kort (maximaal drie jaar) in dienst zijn bij hun huidige werkgever. […] Deze afname heeft deels te maken met het toegenomen aandeel nieuwe werknemers met een flexibele arbeidsrelatie. Werknemers met een flexibele arbeidsrelatie kunnen hun werk doorgaans minder zelfstandig regelen dan werknemers met een vaste arbeidsrelatie.

Toezicht

Dat vooral werknemers met een laag inkomen over steeds minder zelfstandigheid beschikken, is overigens geen toeval.

Een belangrijke reden voor de afname van zelfstandigheid van werknemers is immers dat werkgevers de laatste jaren de beschikking hebben gekregen over steeds geavanceerdere technische hulpmiddelen om toezicht uit te oefenen, zo concludeerden onderzoekers Frederick Guy en Peter Skottz enkele jaren geleden al:

New information and communication technologies […] have allowed firms to monitor low-skill workers more closely, thus reducing the power of these workers.

Waan van de dag

‘Arbeid in de uitverkoop’

, door

Bij Trouw signaleren ze een trend:

V&D wil dat het personeel loon inlevert en Blokker wil van oudere werknemers af. Dat tekent deze tijd. De werknemer is een sluitpost geworden en de inkomsten uit arbeid stijgen nauwelijks meer.

We zijn er uit!” Triomfantelijk presenteerde V&D vorig weekend het akkoord over de redding van het warenhuis. Nou ja, ‘we’. Dat wil zeggen: alle partijen behalve de werknemers. Die hadden geen plaats aan de onderhandelingstafel. Terwijl ze een paar weken eerder wel waren opgeschrikt door de mededeling dat ze 5,8 procent van hun loon moeten inleveren.

De gang van zaken bij V&D is typerend voor de arbeidsverhoudingen anno 2015. De werknemer als sluitpost. Het helpt niet dat de eigenaar van V&D een Amerikaans fonds is, niet gewend aan polderen. Maar ook over huishoudketen Blokker, een degelijk Nederlands familiebedrijf, kwamen de afgelopen weken weinig verheffende berichten naar buiten. […]

De winkelbedrijven sluiten aan bij de lange rij bedrijven en organisaties waar afgelopen jaren werknemers in de verdrukking kwamen. Bij thuiszorgaanbieder Verian kregen hulpen de keuze: ontslag of een nieuwe functie tegen minder loon en slechtere arbeidsvoorwaarden. Kinderopvangorganisatie Estro stuurde in een omstreden flitsfaillissement duizend werknemers zonder sociaal plan de laan uit. Meteen daarna maakte het bedrijf een doorstart met de overgebleven goedkopere krachten. Ook garnalenvisser Heiploeg paste die truc toe.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

D66 en GroenLinks riskeren aanslag op de vrijheid van meningsuiting

, door

Een van de onderdelen van het ‘wandelgangenakkoord’ dat vandaag in detail is gepubliceerd betreft de versoepeling van het ontslagrecht. D66 en Groenlinks pleiten daar al langer voor in de verwachting dat dit leidt tot betere kansen voor jongeren op de arbeidsmarkt. Als je iemand sneller kunt ontslaan neem je als werkgever ook makkelijker iemand in dienst. Dat is de redenering. Over dat beoogde effect verschillen de meningen. Eén mogelijk effect heeft daarbij tot nu toe weinig aandacht gekregen: de aanslag op de vrijheid van meningsuiting van werknemers. Hoe zwakker je positie tegenover de werkgever, hoe voorzichtiger je zult zijn in het leveren van kritiek. Het is zelfs de vraag of de werkgever daar blij mee moet zijn.

Enige tijd geleden ontsloeg Blokker een werknemer na een scheldpartij op zijn Facebookpagina. Het bedrijf kwalificeerde hij als ‘hoerebedrijf’, zijn teamleider als ‘nepwout’, ‘kkhomo’ en ‘hoerestumperd’, en dat allemaal omdat Blokker geen voorschot wilde geven op zijn loon. Voor het bedrijf was deze eruptie van de werknemer de bekende druppel die leidde tot een ontslagprocedure. De rechter bevestigde het ontslag, ondanks de inmiddels aangeboden excuses aan de teamleider en de verwijdering van de tekst. “Met vrijheid van meningsuiting heeft dit bericht niets te maken. Die vrijheid wordt overigens begrensd door de beginselen van zorgvuldigheid die [werknemer] jegens Blokker in acht dient te nemen.” Aldus de Arnhemse rechtbank.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onderwijs in een driehoek

, door

Wat is het doel van onderwijs? Wat willen we dat eruit komt? Waartoe wil je de kinderen vormen? Dat is denk ik, sterk afhankelijk van je politieke oriëntatie: conservatieven, liberalen, sociaal-democraten hebben daar allemaal andere ideeën over. Ik denk dat je drie verschillende doelen kan onderscheiden: onderwijs kan van kinderen goede werknemers maken, van kinderen goede burgers of kan kinderen zichzelf leren te worden.

Werknemers
Het eerste wat onderwijs kinderen leert zijn vaardigheden die nodig zijn om een goede werknemer te zijn. Je leert kinderen lezen, schrijven, rekenen omdat in bijna iedere baan nodig is. Kunnen ze dat een beetje dan kan je je onderwijs gaan inrichten op het beroep dat bij kinderen past: je maakt van jongeren goede vaklieden, je maakt van pas geslaagde middelbare schoolleerlingen artsen, wetenschappers of juristen. Onderwijs heeft een heldere functie: specialisten in het vak dragen hun kennis over. Gedeeltelijk leer je natuurlijk door te doen: dus veel stages en praktijkopdrachten. Dit is duidelijk waarom een klassiek-liberaal om onderwijs geeft. Onderwijs is goed voor de economie. Een investering in onderwijs zorgt ervoor dat we een beter opgeleide beroepsbevolking hebben. Dat betekent meer productiviteit, meer innovatie, ergo meer winst en welvaart. Maar ook een vakbondssocialist geeft hierom om onderwijs: goed onderwijs zorgt ervoor dat iedereen werk kan vinden. Een goede opleiding geeft perspectief op een goede baan en dus op een zeker inkomen.

Burgers
Maar je kan ook je meer richten op algemene kennis en vaardigheden: vakken als geschiedenis en aardrijkskunde oriënteren mensen op de maatschappij om hen heen. Vakken als natuurkunde en biologie oriënteren mensen op de wereld om hen heen. Door Frans, Engels en Duits kom je in contact met andere landen. Maar waarom? De reden is dat je van kinderen goede burgers wil maken. Dat ze niet allen kunnen mee draaien in een bedrijf maar ook in de maatschappij. Om mee te doen aan maatschappelijke discussies of om mee te kunnen beslissen zal je verstand moeten hebben van de natuurlijke omgeving, van culturele verschillen en politieke instituties. Dit ligt veel meer in een progressief-liberale of cultuursocialistische traditie: het gaat om de vorming van mensen tot verantwoordelijke burgers. Maar ook Christen-democraten en andere conservatieven koesteren een ideaal van onderwijs als opvoeding tot een verantwoordelijk leven. Dat betekent dat het niet alleen gaat om kennis, maar bovenal om vaardigheden die nodig zijn voor burgerschap: mediawijsheid, een maatschappijkritische houding, historische inzicht, onderling begrip, milieuvriendelijkheid, spaarzin, sociale vaardigheden, tolerantie, verantwoordelijkheidsgevoel, respect. Burger zijn is meer dan weten, het gaat bovenal om doen. Maar wat een burger wel en niet moet weten en doen hangt af van je politiek perspectief: volgens een Christen-democraat kan je niet in Nederland functioneren zonder kennis van Bijbelse verhalen, volgens een progressieve liberaal moet iedereen toch eigenlijk wel Nederlands, Engels en Arabisch spreken om goed te functioneren in Nederland.

Ricardo Semler in Tegenlicht

, door

Ricardo Semler is een wereldvermaarde zakenman en organisatie-adviseur uit Brazilië. Zijn radicale bedrijfsfilosofie is dat je als organisatie het meeste uit je werknemers haalt wanneer je ze niet vertelt hoe ze dingen moeten doen, maar alleen wat je wilt dat ze voor je oplossen.

Semler laat zijn werknemers dan ook helemaal vrij om zelf hun dag in te delen, werktijden te bepalen, targets te stellen, en te doen wat ze willen. Zolang ze de klus maar klaren.

Tegelijkertijd maakt hij werknemers op die manier persoonlijk verantwoordelijk voor de resultaten: gevolg, intrinsiek gemotiveerde werknemers, een hogere productiviteit, betrokkenheid bij de onderneming en enorme winsten (waarin hij de arbeiders mee laat delen). De omzet van Semlers bedrijf Semco is in 20 jaar tijd dan ook vervijftigvoudigd, naar 212 miljoen dollar.

Het contra-intuïtief organiseren en faciliteren van de arbeidsvreugde van je werknemers loont, aldus de tegendraadse en charismatische Semler. Inmiddels runt het bedrijf zichzelf, zodat Semler zich geheel kan storten op andere projecten.

VPRO’s Tegenlicht maakte een portret van Semler, en sprak uitgebreid over zijn denkbeelden. Het volledige interview staat inmiddels ook op Youtube.

Kijken!

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende