De zelfzuchtige planten

Wat zouden we zonder de plantenwereld moeten doen? Planten verschaffen ons voedsel. Direct als granen, zaden, groenten en fruit. Maar ook indirect doordat zij als voer dienen voor de beesten die ons voedsel verschaffen in de vorm van vlees en zuivel. Daarnaast winnen wij uit de plantenwereld allerlei materialen zoals hout, katoen en grondstoffen voor o.a. medicijnen. Planten dragen ook bij aan de leefbaarheid van de wereld door CO2 te binden en O2 te produceren. En last bus not least geven zij kleur aan de wereld. Wie de recente foto's van de Phoenix lander op Mars gezien heeft beseft weer eens hoe ellendig een wereld zonder planten er uit zou zien. Dieren en planten leven in een prettige symbiose, zo lijkt het. Dieren eten de planten op en produceren vervolgens weer voedingsstoffen in de vorm van mest. Doordat dieren ambulanter zijn dan planten kunnen zij die mest in een ruime omgeving rond de planten droppen, waardoor een groter gebied vruchtbaar wordt en de planten zich makkelijker kunnen verspreiden. Bovendien overleven veel plantenzaden de maagsappen van dieren zodat zij zich ook op die manier over een grotere afstand kunnen verspreiden. Tenslotte leveren de dieren een bijdrage aan een aanpassing van de leefomgeving van planten door bijv. ruimte te maken voor groei en concurrende soorten te vertrappen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De heerschappij van de bovenbazen

weekendlogo123.jpgIk las laatst weer eens over de gevaren van de Scientology sekte. Nou is die Tom Cruise zo gek als een deur en het is inderdaad een uitermate onfrisse en dubieuze club, maar of er nou veel gevaar vanuit gaat? Mensen zien veel gevaren en samenzweringen om zich heen. De hoofdcommissarissen waarschuwen met enige regelmaat voor een overname van de bovenwereld door de onderwereld. Dat gevaar is al een stuk reëler. Kijkend naar de zelfverrijking van het management zou je zeggen dat het proces reeds lang voltooid is. Maakt het veel verschil? Een goede don kan ook een bedrijf leiden, de produkten blijven hetzelfde. Het zou trouwens echt iets voor Nederland zijn om misdaad op deze manier te legaliseren.

In de koude oorlog hadden we een klip en klare vijand. Daar kon je op bouwen. Zij wilden het Westen overnemen en ons allemaal knechten. Tegenwoordig vrezen mensen dat de moslimhorden aan de poorten van Europa staan om ons allemaal (ook de verwesterste moslims) te knechten. Terroristen worden als een groter gevaar gezien dan bijvoorbeeld de multiresistente tbc-bacterie. Voor de bestrijding van terrorisme leveren we graag onze vrijheid in. Afhankelijk van de politieke overtuiging zien mensen zich ook nog eens bedreigd door de linkse politiek, dan wel door de CIA en zijn trawanten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De wereld is mijn oester

weekendlogo123.jpgDe wereld als oester. Er zijn mensen die er zo tegenaan kijken. Zij zien alles wat zij aantreffen uitsluitend in termen van bruikbaarheid voor zichzelf. Planten en dieren zijn voedsel of versiering. De niet-levende natuur is nuttig als grondstof om er iets van te maken. De medemens is een bron van vermaak: je kunt ze uitlachen, in elkaar slaan of naaien. Kinderen kunnen leuk zijn als zij leuk zijn. Overal moet je aan kunnen verdienen. Voldoet de omgeving niet aan deze kijk dan leidt dat tot ontevredenheid. Als je er niks aan hebt moet het maar weg. De homo economicus in a nutshell, sorry oester. Maatschappelijk gezien heb je niks aan dit soort mensen.

Helemaal aan de andere kant van de schaal zitten de mensen die alles wat zij aantreffen respecteren, als gelijkwaardig beschouwen. Planten en dieren hebben hun eigen rechten. De niet-levende natuur moet verstandig beheerd worden, zodat er niks opraakt. De medemens verdient aandacht en zorg. Kinderen moet je eigenlijk eerst vragen of zij wel verwekt willen worden. Alles is van iedereen, je mag er niet rijk van worden. De omgeving wordt geaccepteerd met zijn gebreken. De homo respectus met andere woorden (een zuiver theoretisch concept overigens). Met dit soort mensen zouden we nu nog in een teepee wonen, dus daar heb je ook niet veel aan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het getal van het beest

weekendlogo123.jpgAls alle aannames correct zijn en alle optelsommetjes kloppen dan passeerde de mensheid onlangs numeriek een mijlpaal. Er zouden nu meer dan zes miljard zeshonderdenzesenzestig miljoen zeshonderdenzesenzestig duizend zeshonderdenzesenzestig mensen op aarde zijn, de drie in het spacelab meegerekend. Niet alleen uitgeschreven een indrukwekkende prestatie (hoewel, het gaat eigenlijk vanzelf, gebeurtenis dan), maar schrijf eens tien zessen achter elkaar. Je gaat al bijna scheel kijken als je controleert of het juiste aantal er staat. Vandaar dat ze er puntjes tussen zetten natuurlijk.

6.666.666.666 mensen. Of je een emmer leeg gooit. De vraag die meteen voordringt is of het er niet te veel zijn. Er is vast wel een statistiekje te vinden waaruit blijkt dat de ecologische voetafdruk 2, 4 of 8 keer overschreden is. De aarde is groot, althans vanuit het perspectief van het individu. Maar vanuit de mensheid gezien is ie misschien al veel te klein. Alle optimistische geluiden over de productie van voedsel ten spijt, onlangs nog een record rijstoogst, is er nu al een tekort. En dat tekort wordt niet veroorzaakt doordat de machtigen en de rijken het voedsel voor zichzelf houden, die hoeveelheid kan gewoon geen rol spelen. Dus kom nou niet aan met communistische herverdelingspraatjes. Er is gewoon te weinig voedsel.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Op naar de permanente democratie

weekendlogo123.jpgUit de as van de jaren zestig verrees een partij die Nederland democratischer wilde maken. Onder andere door de premier en de burgemeester direct te laten kiezen door het volk. En door het referendum makkelijker te maken, zodat het volk in zou kunnen grijpen als zij het niet eens was met de besluiten van de regering. Daar was veel voor te zeggen in die dagen toen wij door een arrogante kliek geregeerd werden die overigens volledig gelegaliseerd was door het behoudende volk. De politiek was toen trouwens wel leuker met bijvoorbeeld de cliniclown-avant-la-lettre Joseph Luns. Die man is nooit meer overtroffen al heeft Pim natuurlijk een heel verdienstelijke poging gedaan met z’n “at your service”.

Hoe mooi de permanente democratie van het referendum ook leek, er kleefde wel een groot bezwaar aan. Regeren is een zaak van lange adem. Het aanleggen van ’s lands infrastructuur is niet iets dat in 4 jaar geregeld is evenals minder grijpbare zaken als de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Tijdens een regeerperiode telkens het roer om moeten gooien ten gevolge van referenda had de hoge snelheidslijn echt niet dichterbij gebracht. Vandaar dat politici niet van harte warm liepen voor het referendum. Direct kiezen van de premier zou het belang van partijen uit kunnen hollen. Een gekozen burgemeester was strijdig met de gegroeide praktijk van beloning voor bewezen diensten. De initiatiefnemers bleven tenslotte met de brokken en weinig zetels zitten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De hele wereld vegetarisch

weekendlogo123.jpgBij de huidige bevolkingsaanwas zou de wereldbevolking over iets meer dan 30 jaar verdubbeld kunnen zijn tot ruim 13 miljard mensen. Ik kan me voorstellen dat zo’n voorspelling regeringsleiders die niet alleen aan zichzelf denken buikpijn kan bezorgen. Hoe geef je al die mensen te eten als je bedenkt dat er hier en daar nu al voedselschaarste is? Ze kunnen rustig gaan slapen. Ik las laatst dat de aarde zeker 24 miljard mensen kan voeden.

Aan dat onvoorstelbare getal waren wel wat voorwaarden verbonden. Zo moesten we niet meer aan vleesteelt doen en alle vrijkomende graslanden in graanlanden omtoveren. Verder zouden we alle braakliggende gronden in gebruik moeten nemen. Er schijnen namelijk nog ongelooflijke hoeveelheden land ongebruikt te liggen. Schandalig. O ja, ook maar liever geen biofuels uit voedselgewassen halen, maar alleen uit landbouwafval. Dan zou alles koek en ei zijn in de wereld. Hoewel ei? Waar voed je die kippen dan mee?

Vegetariër worden om je medemens te eten te geven, het klnkt heel nobel. Helaas gooit de economische groei in landen als China, India en bijv. Vietnam roet in de groenten. Want daar begint nu een omvangrijke middenklasse te groeien die ook wel eens een lekker stukje vlees op het bord wil. En geef ze eens ongelijk. Jarenlang hebben zij zich alles uit de mond gespaard om onze welvaart te bekostigen (ja toch, want als we alles eerlijk gedeeld hadden waren ze niet zo arm gebleven en wij niet zo rijk). Mogen zij nu ook eens?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het zwartste presidentschap ooit

weekendlogo123.jpgWie het ook wordt, ik benijd de nieuwe president van de VS niet. Hij (of eventueel zij, maar daar geloof ik eerlijk gezegd niet in, een vrouw aan het roer van een cowboy-natie) ziet zich geconfronteerd met ongekende bergen problemen, waarvan de staatsschuld misschien wel de hoogste is, maar waarschijnlijk niet het moeilijkst om te beklmmen. In commentaren wereldwijd lees je vaak over een dreigend bankroet van de VS. Dat is zwaar overdreven en doet ook geen recht aan de economische situatie, het is eerder wishful thinking. Wel zijn er een aantal zaken structureel mis.

De kern van de Amerikaanse problemen zit in de teloorgang van de industrie. Net als in Europa is veel productie sinds de jaren 80 naar lage lonen landen verplaatst. De bedrijven in de VS konden daar echter veel voortvarender mee aan de slag. Met uitzondering van de auto-industrie was er weinig polderweerwerk van vakbonden en overheid. Een voorbeeld dat ik van nabij ken is de elektronische industrie. Werden bij de opkomst van de PC alle printplaten in de VS gesoldeerd, daar is nu nog hooguit een procentje van over en dan voornamelijk voor de militaire en ruimtevaart industrie. De machinebouwers volgden later. De uitholling van deze grotendeels onzichtbare industrie heeft tot veel banenverlies geleid. Omdat de winsten evenwel naar de VS bleven vloeien kon er een sterke dienstensector ontstaan waar veel mensen weer terecht konden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kunnen we de Vrije Wil gedag zeggen?

weekendlogo123.jpgIk kwam onlangs een curieus bericht tegen over een experiment dat aan zou tonen dat de vrije wil een illusie is. Voordat ik de vloer aanveeg met de gedachtengang hierachter eerst even een uitleg van het begrip “vrije wil”. In dit verband wordt daar heel simpel mee bedoeld dat je eerst iets wilt en het daarna uitvoert. Het gaat dus niet om zaken als een gebrek aan vrijheid ten gevolge van een “keurslijf” van waarden en normen om maar eens een modern thema te noemen.

Het experiment stak (grofweg, want de details zijn niet interessant) als volgt in elkaar. De proefkonijnen (geen echte Marianne, maar menselijke proefkonijnen, en die doen dat uit vrije wil….nou ja, dat valt dus te bezien) konden kiezen uit het indrukken van een knop met de linker hand of met de rechter hand. Zij moesten eerst aangeven wat zij gingen doen. De hersenactiviteit werd gemeten. En wat bleek: tot acht(!) seconden voor het vermelden van de intentie was er al de bij het indrukken van de knop horende hersenactiviteit. Conclusie: het proces van het indrukken van een knop was al in gang gezet voordat de proefpersoon het wilde. Of anders gezegd: de hersenen hadden al besloten wat zij gingen doen en de wil om dat te doen was slechts een bijproduct van die hersenactiviteit. Oplettende lezertjes begrijpen meteen wat hiervan de consequenties zijn. Criminelen moet je niet meer opsluiten, maar je moet hun hersenen straffen. Toch maar weer electroshocks dus.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De wereld in de ontkenningsfase

weekendlogo123.jpgWie wel eens naar de wand kijkt ziet de tekenen. De zeeën die niet alleen in Greenpeace reclames maar ook in het echt een beetje leeg en beschadigd beginnen te raken. Het jaartal waarin de voedselopbrengst ver achter blijft bij de vraag, dat elke voorspelling dichterbij blijkt te komen. De CO2-uitstoot die elke voorspelling harder blijkt te groeien dan de vorige. De ijskappen die elke rapportage verder gesmolten blijken te zijn dan voorzien was. De zeespiegelstijging die in elke evaluatie hoger uitvalt op een kortere termijn. De maakbaarheid van ons nakomelingschap die in elke wetenschappelijke publicatie verder reikt dan God voor mogelijk had gehouden. De hormoonachtige stoffen die telkens in grotere verscheidenheid en omvang ons leefmilieu doordringen. En ga zo maar door.

De wereld reageert zoals je mag verwachten van iemand die met een nog niet direct acuut probleem wordt geconfronteerd. De viskwekerijen op zee zitten toch elk jaar voller met vis. Volgens de FAO komt er elk jaar genoeg landbouwgrond bij, zo veel zelfs dat er te weinig aarde is om alles te realiseren. De belofte van nieuwe technologie die elk jaar harder dreigt te worden ingelost. De verhalen over een nieuwe ijstijd die we nipt hebben weten af te wentelen. De verwijzingen naar de eeuwige strijd tegen het water die overigens altijd gevoerd werd bij gelijkblijvende niveaus van de waterspiegel. Genetische manipulatie als een zegen in de strijd tegen erfelijke ziekten. De stelling dat nauwelijks meetbare hoeveelheden van stoffen geen kwaad kunnen onder verwijzing naar de nutteloosheid van homeopathie. Elk tegen blijkt zijn voor te hebben.

Ik ga hier maar geen cijfers presenteren. Er zijn immers altijd tegencijfers. Maar ik kan wel vertellen over het beklemmende gevoel dat we net een gouden eeuw hebben afgesloten. Een eeuw waarin individualisering en democratisering zich dankzij een ogenschijnlijk onuitputtelijke bron van grondstoffen vrijelijk konden ontwikkelen. De vrijheid van het individu bereikte in onze westerse wereld rond 2000 een hoogtepunt. De opkomst van het moslimterrorisme bood echter de naar de achtergrond gedrongen, heersende elite een gouden kans om de touwtjes weer strakker te trekken. Dat was echter nog maar het begin. Een schaarste aan grondstoffen en voedsel zal een strakkere regie van de samenleving noodzakelijk maken. Bedreiging van ons leefmilieu ten gevolge van een klimaatverandering zal de individuele vrijheid nog verder inperken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verontrustende statistieken

weekendlogo123.jpgEn dan niet over de groei van de TON (wat zat haar haar leuk, hè). Laten Mark en Geert zich daar maar zorgen over maken. Afgelopen week viel mijn oog op een prognose over de achteruitgang van de hoeveelheid akkerland voor de graanproductie. Was er in 2000 per hoofd van de wereldbevolking nog 1100 m2 beschikbaar voor graanproductie, in 2050 zal dat waarschijnlijk teruggevallen zijn tot 700 m2. Hé, da’s toevallig. Laat dat nou net zijn wat je verwachten mag als je het totale oppervlak uit 2000 deelt door het verwachte aantal mensen uit 2050. Kennelijk is men er van uitgegaan dat de hoeveelheid land voor de graanproductie gelijk blijft.

Zo mooi werkt het helaas niet. Zonder ons te bekommeren om de vraag hoeveel vierkante meters je eigenlijk nodig hebt per persoon, kunnen we zonder meer al vaststellen dat de huisvesting van al die extra mensen ten koste zal gaan van akkerland. Sinds 1990 gaat elk jaar bijna 1% van de vruchtbare grond verloren door uitbreiding van woongebieden, door erosie, door overstromingen en door klimaatverandering. Natuurlijk werkt men overal ter wereld aan ontginning van nieuwe landbouwgrond, maar meestal is die niet van dezelfde kwaliteit als de verloren gegane grond. Een goed voorbeeld zijn de tropische regenwouden, waar de grond heel arm is. Alleen dankzij een gesloten kringloop van voedingsstoffen blijft het regenwoud bestaan. Als die kringloop wordt onderbroken is de grond na één à twee jaar uitgemergeld.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende