Moet haatzaaien bij wet worden verboden? Het verschil tussen Europa en de Verenigde Staten. De Amerikaanse rechtsgeleerde Nadine Strossen debatteerde in Brussel met Europees commissaris voor Justitie Věra Jourová, die de strijd heeft aangebonden met 'hate speech'. In De Volkskrant waarschuwt Strossen voor het gemak waarmee allerlei uit moreel oogpunt onwelvoeglijke uitingen tegenwoordig onder de noemer van 'hate speech' worden gebracht. ‘Het wordt in het dagelijkse spraakgebruik een vergaarbak voor alles wat mensen verfoeien.’ Ze keert zich tegen wetgeving die haatzaaien moet inperken. Volgens haar werkt dat averechts en is het ook een onaanvaardbare vorm van overheidscensuur. Strossen, voormalig voorzitter van de burgerrechtenbeweging American Civil Liberties Union (ACLU), heeft een belangrijke boodschap voor links. Nu claimt populistisch rechts in het debat over haatzaaien de vrijheid van meningsuiting. Alle linkse verontwaardiging over haatdragende boodschappen wordt met een beroep op de uitingsvrijheid even verontwaardigd afgewezen. Rechtse politici presenteren zich 'als martelaar van het vrije woord en dat levert sympathie op. Oppervlakkig gezien lijkt het een overwinning wanneer haatzaaiers geen podium krijgen, maar op de lange termijn helpt het hen juist.’ Daarbij komt dat alle wetgeving op dit gebied vaag en ruim geformuleerd zal moeten worden. Je kunt nu eenmaal geen letterlijke teksten in verbodbepalingen onderbrengen. Het betekent dat wetgeving tegen 'hate speech' een ruime interpretatie mogelijk maakt. En die kan volgens Strossen door de staat, afhankelijk van de politieke wind, naar believen ingezet worden, evengoed tegen links als tegen rechts. Ze geeft het voorbeeld van Franse wetgeving die de veroordeling van een Palestijnse activist mogelijk maakte wegens kritiek op de staat Israël.
Neo-nazi’s en andere white supremacists bedreigen de oprichters van Gab.ai op Gab zelf openlijk met lynching.
Reden voor de laatsten om de politie in te schakelen: “Hé, mag ik mijzelf niet beschermen?”
Vrijheid van meningsuiting heeft blijkbaar ook voor VvM-fetisjisten een grens.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Ter ere van Pim wordt sinds enige jaren het Nederlands Kampioenschap Moslims Beledigen georganiseerd. En zoals dat gaat overal waar de naam van Santo Pim wordt aangeroepen ontstond er heibel. Een van de genomineerden trok zich terug omdat hij het gevoel had niet helemaal in het gezelschap te passen. Er is dus een plek vrij.
Ik zeg: Fawaz Jneid, de Relimam van de Hofstad. Meester van het vrije woord. Grootgrutter in controversiële uitspraken. Begenadigd geselaar van alles wat niet deugt aan de houding van moslims in Nederland. Pim zou van de man gehouden hebben, dat weet ik zeker. Misschien kan het zelfs tot een handgemeen komen op de uitreiking.
OPINIE - Wordt de haatimam een excuus voor inperking van de vrijheid van meningsuiting?
De Haagse imam Fawaz Jneid heeft vrijdag bij de Raad van State zijn gebiedsverbod aangevochten. Jneid mag zich niet meer in de Schilderswijk vertonen op grond van de Tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding. Daarmee willen de minister van Justitie en de burgemeester van Den Haag voorkomen dat hij bijdraagt aan de radicalisering van jonge moslims ‘in een kwetsbare wijk’. Ze vinden dat ‘het verspreiden van de jihadistische boodschap van de imam het plegen van terrorisme kan bevorderen’. Jneid en zijn advocaat noemen het preventief ingrijpen van de overheid ‘censuur’. Er is geen rechter aan te pas gekomen die uitspraken van de imam heeft kunnen beoordelen. Dat maakt de juridische basis voor de maatregel erg zwak. Het verbod is ook weinig effectief. Jneid bereikt de jongeren nog steeds via Facebook en moskeeën elders. Het verbod lijkt veel op een proefballonnetje van de voorstanders van een harde aanpak van radicale imams. En een poging tot het tonen van daadkracht bij de bestrijding van terrorisme van de kant van de overheid.
De landsadvocaat bestrijdt dat er sprake is van censuur en noemt het optreden van de imam ‘subtiele gedragsbeïnvloeding’. De Raad van State vindt het ‘een lastige materie, met een hoog niveau van abstractie’ en doet over zes weken uitspraak.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
President Donald J. Trump can’t block his critics from following his personal Twitter account, a federal judge ruled.
The judge said the comment section of Trump’s personal account, @realDonaldTrump, is a public forum and that blocking users on the basis of political speech is a violation of their free-speech rights under the First Amendment.
OPINIE - De ene rel is de andere niet.
Het orthodox christelijke volksdeel roert zich weer eens om een overtreding van zijn zedelijke normen aan de kaak te stellen. Een reclameposter met zoenende mannen heeft de toorn opgewekt van de fundamentalistische zedeprekers. Het Reformatorische Dagblad verspreidde een folder met een petitie van ‘Gezin in Gevaar’, een groep die campagne voert ter bescherming van “een gezin dat bestaat uit vader, moeder en kinderen”. De organisatie verzet zich tegen “de losgeslagen seksualisering en schadelijke genderideologie”. De omstreden poster van Suitsupply getuigt volgens deze organisatie van een onsmakelijke campagne die kleine kinderen op straat blootstelt aan “zeer seksuele taferelen, namelijk zoenende mannen in erotische pose”.
De posters met de zoenende mannen die op bushokjes hingen zijn eerder op veel plaatsen door onbekenden beklad en vernield. Het modebedrijf kwam eerder in het nieuws met ‘licht erotische reclameposters’ die enige ophef veroorzaakten. De eigenaar zou met de dood zijn bedreigd.
Hoofdredacteur Steef de Bruijn van het RD stelt dat de flyer van ‘Gezin in Gevaar’ de mening van een significant deel van zijn lezers weergeeft. “Als redactie hebben wij uiteraard een mening over homoseksualiteit en relaties”, stelt hij. “Ik kan mij wel verplaatsen in de waarden van deze beweging op het punt van homoseksualiteit. De bijbel geeft een heldere visie op relaties en het huwelijk. Een verbintenis op deze manier tussen mannen en vrouwen van hetzelfde geslacht is niet in lijn met wat God heeft beoogd met het huwelijk.” De commerciëel directeur van de krant wijst alle verantwoordelijkheid voor de verspeiding van de folder af. “Als we een flyer bij de krant voegen met reclame voor bijvoorbeeld meubels dan zijn wij ook niet verantwoordelijk voor die producten”, zegt hij.
OPINIE - Het ene universiteitsbestuur is het andere niet.
Opnieuw heeft het VU-bestuur maatregelen genomen die er op duiden dat solidariteit met Palestina moeilijk ligt op de Vrije Universiteit. De VU zegde vorige week de studenten van het kraakpand De Verrekijker de wacht aan nadat de Palestijnse activiste Ramea Odeh daar een lezing had gehouden. De studenten hadden het niet overlegd met het bestuur. Het bestuur was ziedend. “We moesten door de politie worden gewaarschuwd dat het zou plaatsvinden. Bovendien konden de studenten niet garanderen dat het er niet weer stiekem iets zou gebeuren,” zegt woordvoerder Wessel Agterhof. De studenten zijn gevraagd te vertrekken, maar dat zijn ze niet van plan.
Een van de studenten zegt: “Odeh is legaal in Nederland, ze zegt niets illegaals, we zijn een platform voor de vrijheid van meningsuiting.” De bijeenkomst verliep zonder problemen. Volgens het OM zijn er geen strafbare uitingen gedaan tijdens de bijeenkomst, maar de universiteit houdt voet bij stuk. “We zien dit als een grove vertrouwensbreuk en een riskante bijeenkomst.”
De kwestie doet denken aan de ophef die er drie jaar geleden op de VU was toen een groep studenten wilde discussiëren over academische vrijheid en de banden van de universiteit met Israël.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
OPINIE - Het ziet er naar uit dat een Kamermeerderheid het voorstel van D66 gaat volgen om het strafrechtsartikel over de majesteitsschennis af te schaffen. De christelijke partijen hebben bezwaren. Nog niet zo lang geleden moesten ze een ander anker in hun moralistisch gedachtegoed loslaten toen het verbod op godslastering werd geschrapt. De seculieren hebben echter de meerderheid en zij snoeien genadeloos in de tradities van degenen die onvoorwaardelijk trouw willen blijven aan God, Koning en Vaderland. CDA-leider Buma probeert te redden wat er te redden valt. Maar Trouw- columnist Hans Goslinga weet waar D66 op uit is: ‘Het gehele bestel moet worden losgemaakt van de ankers die voor anachronistisch (het koningschap) of irrationeel (God) worden gehouden. Op naar een ongelaagde, rationele samenleving waarin de koning, zo plat als een dubbeltje gemaakt, louter nog linten mag doorknippen.’
D66 Kamerlid Verhoeven kreeg vorige week veel steun voor zijn initiatief om wetsartikelen 111 en 112 van het Wetboek van Strafrecht te schrappen. Veel Kamerleden vinden een afzonderlijk artikel over belediging van het staatshoofd niet meer van deze tijd. Ook de aparte behandeling van een buitenlands staatshoofd kan volgens hen wel geschrapt worden. Daarvoor bleek vorig jaar al brede steun te bestaan na een incident in Duitsland met de Turkse president Erdogan. Verhoeven wil nu de koning op dit punt net zo veel bescherming bieden als alle andere Nederlanders. Doorn in het oog bij de Kamerleden is de absurd hoge straf (max. vijf jaar) die er voor majesteitsschennis gegeven kan worden. De man die in 2010 een waxinelichthouder naar de gouden koets gooide zat twee jaar in voorarrest en kreeg uiteindelijk een straf van vijf maanden wegens majesteitsschennis.
OPINIE - Sommige besturen willen alles in de hand houden. Dat leidt tot nare gevolgen voor de werknemers.
De Groningse universitair docent Eelco Runia heeft zijn baan opgezegd vanwege het ‘marktdenken’ in zijn instituut, de bureaucratie en het gebrek aan eigen ruimte voor professionals. Een van de aanleidingen was dat hij als historicus voor een zaal met louter Nederlandse studenten in het Engels les moest geven. Zijn besluit om ontslag te nemen is ‘langzaam gegroeid’, schrijft het Dagblad van het Noorden. Op de letterenfaculteit spelen volgens hem allerlei zaken. Het ergst vindt hij de ‘chronische deprofessionalisering’. ‘Er is steeds minder ruimte voor specialisering. De onderwijslast is heel hoog. Doorlopend word je onderworpen aan toetsingsmechanismen. De angst voor de visitatiecommissie op de universiteit zit heel diep.’
Het is een door velen herkende en onderschreven kritiek op de actuele situatie in onderwijsinstellingen. De controle op het werk van professionals is volledig uit de hand gelopen. En dat geldt niet alleen voor het onderwijs. Ook in de gezondheidszorg zijn vergelijkbare klachten te horen van met name hoog opgeleide professionals die alle ruimte voor een eigen, kreatieve invulling van hun taken ontnomen wordt en voortdurend worden lastiggevallen door functionarissen uit het management die hen met gedetailleerde regelgeving het leven zuur maken.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
ANALYSE - Het SCP publiceerde recent De sociale staat van Nederland, met bijzondere aandacht voor wat er is veranderd – en wat niet – in de afgelopen 25 jaar. Wat valt op? Deel 3: steun voor de vrijheid van meningsuiting.
Uit het rapport: “De steun voor de vrijheid van meningsuiting is lager dan 10 en 25 jaar geleden.” In 1992 steunde respectievelijk 73% en 81% de vrijheid om in het openbaar te schrijven en zeggen wat men wil, in 2016/’17 was dat nog respectievelijk 65% en 66% (zie tabel onder). Het huidige percentage is weer op het niveau van dat in de jaren ’70. Verder valt op dat tot 1990 steun voor de VVM vooral kwam van mensen die zich links noemen, en sinds 2008 ook van mensen die zich rechts noemen.
De SCP-onderzoekers vermoeden dat ook de toon van het publieke debat de afgelopen 25 jaar is veranderd – “de hardere toon wordt ook beter gehoord” – wat invloed zou kunnen hebben op de mate van steun voor de vrijheid alles te zeggen en schrijven. Internet speelt natuurlijk een rol, maar ook dat media vaker de straat op gaan om “de stem van het volk” te laten horen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.