Pathos en de vrijheid van meningsuiting

Als een schrijver een zin begint met “de vrijheid van meningsuiting is onbegrensd”, kun je er donder op zeggen dat er een “maar” zal volgen en dat de schrijver in feite het tegengestelde gaat betogen van wat hij aankondigde. Ik heb nog nooit een reden vernomen waarom er een beperking aan de vrijheid van meningsuiting zou zijn. Natuurlijk, sommige meningen zijn hard en worden door mensen kwetsend gevonden, maar ik heb nog nooit iets gehoord wat niet gezegd zou mogen worden. Van mij mag je dus … de holocaust ontkennen, want dat standpunt is zo absurd dat het zichzelf wel weerlegt; zelfs de Conferentie in Teheran eindigde niet met een ontkenning, en riep op tot meer studie. … pedofilie bespreekbaar proberen te maken, al was het maar omdat de betrokkenen dan bekend zijn. … oproepen tot het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek. Als we werkelijk in een crisis geraken door het onderwerp alleen maar te agenderen, is dat het beste bewijs dat het systeem zo rot is als een mispel. Volgens mij is het niet zozeer dat de vrijheid van meningsuiting onbegrensd is, als wel dat ze er gewoon is.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Israel haalt Joods-Palestijnse radiozender uit de lucht

Israel heeft afgelopen donderdag abrupt een radiostation gesloten dat werd gedreven onder gezamenlijk Israelisch-Palestijnse leiding en dat een platform gaf aan mensenrechten- en vredesorganisaties.

De sluiting van radio Kol haShalom (Gehele vrede) vond plaats nadat het lid van de Knesset Danny Danon (Likud) daarop in september had aangedrongen omdat het station zou ‘ophitsen tegen Israel’ en ’tegen democratisch genomen besluiten was’. De sluiting moet gezien worden tegen de achtergrond van het brede offensief dat in Israel de laatste jaren plaats vindt tegen alles wat links en voor een vergelijk met de Palestijnen is.

Het radiostation in kwestie is een joint venture van de NGO’s Biladi (Palestijns) en Het Joods-Arabische Centrum voor Vrede (Israelisch). De naam Kol haShalom is gekozen als een eerbetoon aan zender ‘De Stem van de Vrede’ van wijlen Abie Nathan, maar door in het Hebreeuws net een medeklinker te wijzigen is de betekenis een iets andere.

De directie van de zender wordt gevormd door het vroegere parlementslid van Meretz, Mossi Raz en de Palestijnse Meissa Bransie-Siniora. Kol haShalom zendt al zeven jaar uit en doet dat vanuit Ramallah op de Westoever, terwijl het ook in Oost-Jeruzalem een kantoor heeft van waaruit internet-uitzendingen worden verzorgd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verslaggeven in Israël wordt risicoberoep

Reporters without Borders (RwB) heeft op 3 november een open brief gestuurd naar de Israelische procureur-generaal Yehuda Weinstein om te protesteren tegen het feit dat de Israelische journalist Uri Blau een straf boven het hoofd hangt van zeven jaar gevangenis, wegens het illegaal in bezit hebben van documenten die licht wierpen op illegale praktijken van een Israelische generaal. Blau publiceerde hierover in zijn krant Haaretz in 2008. De journalist is voorgeleid op 23 mei en er wordt binnenkort een vonnis verwacht in de zaak tegen hem, volgens RwB.

De zaak draait om documenten die de jonge journaliste Anat Kamm onder ogen kreeg toen zij in haar diensttijd secretaresse was in het kantoor van generaal-majoor Yair Naveh, de toenmalige commandant van Israels Centrale Sector (waaronder ook de bezette gebieden vallen). Uit de documenten leerde Kamm dat generaal Naveh een uitspraak van Israels hooggerechtshof aan zijn laars lapte, waarin werd gesteld dat zogenoemde ’targeted killings’ (buitengerechtelijke terechtstellingen) van gevaarlijk geachte Palestijnen alleen zouden mogen als arrestatie niet mogelijk was en als er geen omstanders gevaar zouden lopen. Kamm speelde de documenten, waaruit bleek dat Naveh in Jenin leden van de Islamitische Jihad had laten doodschieten zonder dat was geprobeerd hen te arresteren, door aan Blau, die erover schreef.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eerste wapenfeit in Kunduz: censuur

Foto: LoveAfghanisatan, Flickr.com

De missie in Kunduz is nog maar nauwelijks begonnen of er is al weer een spreekverbod. Militairen moeten “altijd hun kaarten gedekt” houden, aldus minister van Defensie Hillen. Door te praten met journalisten zou informatie naar buiten kunnen komen waarvan de vijand zou kunnen profiteren. Die vijand zou in dit geval wel eens binnenslands kunnen zitten. Het is opvallend dat de minister contacten met de media verbood nadat de NOS het woord had gegeven aan militairen in Kunduz die steen en been klaagden over alles wat ze nog steeds missen om hun taak goed uit te voeren. Wat Hillen hen verbiedt te zeggen slaat dus op zijn eigen tekortkomingen.Het ministerie van Defensie is vanouds het minst transparante deel van de overheid. Dat lijkt volkomen normaal en acceptabel gezien de bijzondere taak van Defensie en de risico’s die daarbij in het geding zijn. Maar de geslotenheid heeft ook vaak betrekking op zaken die te maken hebben met verantwoording naar de politiek en de samenleving en waarbij de waarschuwing “Der Feind hört mit” nergens op slaat. Zoals de fraudekwestie dit voorjaar. En de lang slepende affaire Spijkers.
In het geval van de missie in Kunduz is de censuur van Hillen extra pikant. Het heet een politiemissie te zijn. En volgens GroenLinks is het zelfs nadrukkelijk géén militaire missie. Het zou gaan om het opleiden van politie-agenten. Om de rechtstaat, om democratie. Waarom zouden dan hier dezelfde restricties moeten gelden als bij een gevechtsmissie? Het lijkt me de hoogste tijd voor kamervragen van GroenLinks. Als Hillen zijn zin krijgt zal GroenLinks namelijk helemaal nooit te weten komen wat er daar in Afghanistan allemaal gebeurt en of het wel allemaal in overeenstemming is met de afspraken die begin dit jaar gemaakt zijn tussen premier Rutte en de aarzelende GroenLinks fractie. Als we de afspraken niet kunnen nakomen gaat de stekker er uit, zei de premier toen om de benodigde steun van de Kamer te krijgen. Als nu blijkt dat dit feitelijk niet goed is te controleren, welke conclusie trekken de fracties dan die zich zo moeizaam over de streep hebben laten halen? Nemen zij genoegen met door Defensie geclassificeerde, niet-openbare informatie over de missie? Of zoeken ze ook hun eigen bronnen op om Hillen’s verhaal te verifiëren?
Bronnen genoeg tegenwoordig met alle sociale media. Defensie probeert de stroom nog wel in te dammen door gedragscodes voor bloggende militairen. Maar de vraag is of de trend te keren is. Vandaag citeert de NRC een oud-woordvoerder van Defensie: “Je ziet dat Hillen wat ouder is en moeite heeft zich in de jonge militairen te verplaatsen. Hij wordt aan alle kanten gepasseerd door zijn personeel dat sociale media gebruikt om te vertellen hoe het er daar aan toe gaat.” En nu maar hopen dat onze vertegenwoordigers in de Tweede Kamer daar gebruik van weten te maken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klappen verboden

foto: Finlayfox Flickr.com

De oppositie in Wit-Rusland zet door. Na de demonstraties van afgelopen winter en ondanks de massale arrestaties die voor sommigen leidden tot zware gevangenisstraffen, waren er deze zomer in Minsk opnieuw demonstraties. Dit keer geen leuzen, geen spandoeken, maar eenvoudig klappende mensen. De repressie was er niet minder om. Meer dan 2000 mensen zijn gearresteerd. Het heeft de regering er toe gebracht de restricties op openbare manifestaties verder aan te scherpen. Als je nu met een aantal mensen op straat loopt te applaudisseren kun je gearresteerd worden onder dit laatste dictatoriale regime in Europa.  Tot nu toe worden de protesten vooral gedragen door studenten en intellectuelen. Maar de economische situatie verslechtert snel. En dat zou op den duur ook tot protesten van de tot nu toe nog gehoorzame arbeidersklasse kunnen leiden. Wit-Rusland heeft een enorme inflatie. De prijzen zijn in het afgelopen jaar met 36, 2 % gestegen. Importproducten zijn onbetaalbaar geworden. Vorige week verhoogde de centrale bank de rente tot 22%,  dat is bijna de hoogste rentestand ter wereld op dit moment.

Europa zou de Wit-Russen kunnen helpen door de duimschroeven nog wat aan te draaien. President Loekashenko is al niet meer welkom in het overleg tussen de EU en Oost-Europese partnerlanden.  Zijn tegoeden in de EU zijn bevroren.  Toch is Wit-Rusland nog steeds gedeeltelijk betrokken bij het “Oostelijk partnerschap” van de EU. Eind september is er weer een topoverleg. De Nederlandse regering schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat zij het “van belang (acht) dat de EU tijdens de Top
stevige en gelijkluidende boodschappen aan Wit-Rusland afgeeft.” Een voorzichtig standpunt vergeleken met dat tegenover vergelijkbare dictaturen zoals Zimbabwe en nu Libië. Mag het ietsje meer zijn voor onze Europese buren?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Pas op je woorden!

foto: janinsanfran Flickr.com

De gruwelijke slachting die Anders Breivik op 22 juli heeft aangericht in Noorwegen heeft een reeks reacties (zoals deze en deze en deze) op gang gebracht waarin ook de toon van het politieke debat over immigratie, de multiculturele samenleving en de islam –wederom- in het geding wordt gebracht. Rechtse populisten zoals Wilders kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor de misdaden van een doorgedraaide terrorist. Maar hun ophitsende woorden, hun oproep tot strijd, hun doemscenario’s over het einde van de Europese cultuur zijn wel te karakteriseren als de smeerolie voor het doordraaien van vereenzaamde, in een extremistische ideologie gelovende gekken. Dus: pas op uw woorden, mijnheer Wilders en verwanten! De rechtbank heeft u weliswaar toegestaan vrijuit te spreken, maar zie eens wat er van komt….Zo kunnen Wilders’ critici die teleurgesteld zijn in de afloop van de rechtszaak de politicus alsnog op z’n plaats zetten.

Het is een begrijpelijke redenering. Maar het matigen van de toon is hooguit een oplossing voor degenen die zich ergeren aan bepaalde woorden, uitdrukkingen, aan niet politiek-correct taalgebruik. Het onderliggende politieke probleem, het rechtsextremisme, de xenofobie, het verzet tegen de bestaande en niet zo maar “af te schaffen” multiculturele samenleving zal er niet door verdwijnen. Integendeel. Onderdrukking van de uitingsvrijheid is de beste garantie voor het voortbestaan van ideeën en gevoelens. Een moreel appèl is onvoldoende in het geval van hardnekkige overtuigingen. De voedingsbodem voor geweld zit niet in woorden en uitdrukkingen van politici of ideologen. De voedingsbodem zit in angstgevoelens, tekort aan begrip van en grip op een veranderende, globaliserende omgeving en de frustratie over het niet gehoord worden. Daar komt dan nog als versterkende factor bij de eindeloze herhaling van xenofobe probleemdefinities in de media die als bevestiging van die gevoelens gaan werken, “frames” waar ook de tegenstanders van de PVV en aanverwanten zich vaak niet aan weten te onttrekken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Pechtold als idool van Breivik?

Gedachte-experiment. Niet Geert Wilders was het idool van Breivik, maar D66-voorman Alexander Pechtold. Wat was er dan gebeurd? Waarschijnlijk had de nare Noor een lijvig document geschreven over ‘de noodzaak tot het openbreken van de woningmarkt’ en de wens ‘tot meer directe democratie’. Waarschijnlijk had hij zijn magnum opus naar al zijn virtuele vriendjes gestuurd. En dan? Dan niets. Hij had geen bommen geplaatst, geen massaslachting aangericht. Hij was nooit de geschiedenisboekjes ingegaan als de massamoordenaar van Oslo. Al is Anders Breivik de enige schuldige aan zijn misdaad, dat ontslaat anderen niet van de plicht tot nadenken en zelfreflectie. Volgens Malou van Hintum -en vele anderen- hebben we te maken met een gek. Om haar stuk extreem kort samen te vatten: gekkies interpreteren de buitenwereld op een rare manier en komen zo tot onverwachte, soms zelfs gruwelijke daden. Alleen zij zijn verantwoordelijk. Haar conclusie lijkt te kloppen. Met de nadruk op lijkt. Het ‘Pechtold-experiment’ laat namelijk zien dat van Hintum’s conclusie te makkelijk is.

Nog niet zo lang geleden was de Tweede Wereldoorlog geen geschiedenis, maar een moreel ijkpunt. Dat had veel positieve gevolgen en ook enkele mindere kanten. Positief: iedereen was zich bewust van het gevaar van polarisatie, extremisme, racisme en discriminatie. Negatief: links geweld werd vergoelijkt. Het gevolg: de extreemrechtse Janmaat werd ‘gedemoniseerd’ en werd door links, maar ook door rechts verguisd om zijn politieke opvattingen. Niemand, absoluut niemand liet zich door deze nitwit gedogen. De Centrumdemocraten waren politieke paria’s van de vorige eeuw en dat was maar goed ook. Waarom zou je samenwerken met een extreme partij? Het is niet voor niets dat topstukken van de jaren ’80 als Voorhoeve, Weisglas, Hirsch Ballin en vele anderen hun partij nu de rug hebben toegekeerd. Zij wensen niet in verband te worden gebracht met extremisten. Twintig jaar geleden vonden zij samenwerking met een rechts-populistische volksmennerpartij abject, en dat vinden ze nu nog steeds.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Italiaanse cartoonproblematiek

Eergisteren is de directeur van de rechtse krant Libero, Maurizio Belpietro, aangeklaagd voor belediging van het staatshoofd. Artikel 278 van de Codice Penale, het Italiaanse Wetboek van Strafrecht, is geen dode letter: Wie de eer of het prestige van de President van de Republiek beledigt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van een tot vijf jaren.

De krant opende dinsdag met een karikatuur, waarop van links naar rechts te zien zijn de President, Giorgio Napolitano; minister Roberto Calderoli (Lega Nord); President van de Kamer van Afgevaardigden Gianfranco Fini (FLI); en Pier Luigi Bersani, secretaris van de PD.

De kop luidt: “Aanval op de uitvreters* van de Staat”; de krant vindt dat wie zijn privileges niet wil opgeven, zijn zetel maar moet inleveren. (Wat vooral opvalt, is dat de pro-Silvio-krant geen enkele politicus van Berlusconi’s partij bij dit verhaal over de “kaste” betrekt.)

Toch wordt er wel vaker gegrapt over de president. De linkse komiek Maurizio Crozza imiteerde hem als een ietwat onbeholpen oude man in pyjama die door zijn lijfgarde – de Corazzieri – door de staatszaken heen wordt geholpen met de belofte dat hij na het doornemen van de stukken een koekje mag. De ietwat  slobberende spreektrant van de 86-jarige Napolitano had hij goed te pakken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende