'Charlatan!' riep Midas Dekkers. 'Oplichter! Hou nou toch eens op met je gezwets!' De plaats van handeling: de studio van waaruit het programma Pauw & Witteman wordt uitgezonden. Het mikpunt van Dekkers' tirade: Kris Verburgh, auteur van het boek De voedselzandloper. Aanleiding: Verburgh had het gehad over 'de aard van de calorie'. Dat was niet naar de zin van Dekkers: 'Een calorie is een calorie.' Daarin heeft Dekkers natuurlijk gelijk: er bestaat maar één soort calorie, en dat is een eenheid van energie. Maar dat is gelijk naar de letter. Naar de geest moet ik Dekkers beslist ongelijk geven: voedsel is natuurlijk méér dan alleen maar de som van het aantal calorieën, en wie de voedingswaarde van voedsel uitsluitend in calorieën uitdrukt, bezondigt zich aan kortzichtigheid.
We gooien al jaren voedsel weg dat er niet perfect uitziet. Maar als je het goed brengt, snapt iedereen dat je dat ook gewoon kunt eten en hoeven we niet zoveel voedsel te verspillen.
De Franzen geven het voorbeeld. Welke Nederlandse supermarkt volgt?
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Sinds Jamie Oliver een nationale campagne begon in de UK om schoolkantines gezonder voedsel te laten serveren, lijkt het onderwerp in Nederland ook aan populariteit te winnen. Vooral het beeld van ouders die door het hek “fish and chips” aan hun kinderen gaven, omdat ze het gezonde menu van Oliver zo zielig vonden voor hun kroost, is een klassieker. Het geeft ook direct aan dat scholen en ouders een gedeelde verantwoordelijkheid hebben.
Het Voedingscentrum liet onderzoek doen onder ruim 1.300 ouders. Ruim tweederde van de ouders van mbo- en vo-leerlingen vindt dat scholen en ouders samen moeten werken aan een gezond aanbod in de kantine en automaten. Een op de twee ouders wil zelf meehelpen.
65% van de ouders geeft aan dat ze graag meedenken met de school over het gezonder maken van het aanbod. Vaders geven net iets vaker aan dat ze willen praten met de schoolleiding; over het schoolbeleid of door overleg met de ouderraad. Op dit moment heeft nog maar 26% van de ouders het idee dat ze invloed hebben op het aanbod op school. Het ziet er dus naar uit dat scholen veel meer hulp van ouders kunnen krijgen dan ze tot nu toe vragen, zo stelt het Voedingscentrum.
ELDERS - Obesitas blijft de Britten bezighouden.Ook armoede is een factor, want ongezond voedsel is het goedkoopst.
Vorige week schreef ik over de oproep van aantal Britse artsen aan de voedselindustrie om het suikergehalte te reduceren. Maandag kwam het National Obesity Forum met nieuwe voorspellingen over het aantal mensen met overgewicht in het Verenigd Koninkrijk. Als er niet snel actie wordt ondernomen zal tegen 2050 60% van de mannen, 50% van de vrouwen en 25% van de kinderen veel te zwaar zijn, waarschuwt het instituut. Nu heeft volgens de WHO ongeveer een kwart van de Britse bevolking een BMI hoger of gelijk aan 30, de grens waarboven sprake is van obesitas, tegen 15,5 gemiddeld in Europa.
Een van de mogelijke bijverschijnselen van obesitas is jicht, lazen we woensdag in The Guardian. Deze pijnlijke vorm van gewrichtsontsteking, vooral in tenen en vingertoppen, wordt veroorzaakt door een verhoogd urinezuur gehalte in het bloed dat leidt tot kristalvorming in de gewrichten. Overgewicht geeft een grotere kans op jicht en volgens het artikel in The Guardian doet overmatig bier drinken dat ook. Boodschap: er is iets aan te doen!
Ondanks de door hele en halve kwakzalvers in stand gehouden mythe dat mensen het allemaal zelf in de hand hebben is je gezondheid het resultaat van veel factoren, waaronder de genetische niet het minst belangrijk zijn. In beweging blijven en gezond voedsel kiezen is één. Werk, inkomen, woonomstandigheden, luchtkwaliteit en andere niet direct door elk individu te beheersen zaken spelen ook een rol. En de kwaliteit van het beschikbare voedsel.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Toename CO2 in de atmosfeer geeft misschien meer plantengroei, maar de eetbare bevatten dan minder voedingsstoffen. En meer eten is dan niet de oplossing, want dat levert andere problemen op. Onverwachts neveneffect klimaatverandering.
OPINIE - De waarheid, eindelijk. Ik weet niet hoe het met u is, maar zodra wie dan ook mij komt vertellen dat ik de waarheid te horen ga krijgen, flitsen er bij mij allerlei rode knipperlichten op. De waarheid, het is een mooi concept, maar in een debat is er weinig defensiever dan dat. Zoiets als een kind dat je komt vertellen dat het ‘echt eerlijk waar’ de koekjestrommel niet heeft leeggegeten. Dan weet je al hoe laat het is.
‘De waarheid op tafel,’ best een mooie woordspeling overigens, is de nieuwe campagne van het Voedingscentrum. Bart, Carla, Yvon, Joeri en nog een stel anderen mogen domme dingen denken en het Voedingscentrum zal ze wel even op het rechte spoor brengen.
Domme Bart veronderstelt bijvoorbeeld dat hij wel zonder brood kan. Nou, daar heeft hij het helemaal in mis. Zonder brood krijg je namelijk niet genoeg vezels en jodium binnen. Huh?
O, wacht even. De voorlichters van het Voedingscentrum bedoelen dat als je uit het door hen gepredikte eetpatroon gewoon het brood weglaat, je vezels en jodium te kort komt. Ja, dan klopt het wel. Zoals ik al eerder betoogde, is de basis voor de voorlichting van het Voedingscentrum namelijk een pragmatische mengelmoes van wetenschap en praktische helaasheden. Waarom moeten wij ons ongans eten aan brood? Omdat we het nou eenmaal vertikken om genoeg groenten te eten. En daarom mag Bart niet zonder brood. Omdat hij natuurlijk óók te dom is om voldoende groenten te eten.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
NIEUWS - Vorig voorjaar ontstond er al veel ophef over een voorstel dat door EU-commissie was opgesteld waarin de handel in zaden vergaand beperkt werd en eigenlijk alleen grote bedrijven als Monsanto de rechten konden claimen. Ophef hierover leek eerst niet te mogen baten. Maar nu heeft toch een commissie van het Europees Parlement er een stokje voor gestoken. Het voorstel is terug gestuurd.
Oud Greenpeace voorman bij demonstratie voor Genetisch Gemodificeerde rijst, waar Greenpeace zelf nu tegen strijdt. Opkomst niet hoog.
Voor wie moeite heeft met de goede voornemens om gezonder te eten, hier een aantal simpele tips. Bijvoorbeeld, zet een spiegel in je keuken, of gebruik kleinere (het liefst rode) borden.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.