Revolte en verzet

 “Geert Wilders brengt democratie en rechtsstaat in gevaar,” aldus PvdA-voorzitter Hans Spekman in februari in NRC Handelsblad. Zolang Wilders geen wet overtreedt is het oordeel daarover aan kiezers. Als kiezers zijn democratische geloofsbrieven ook betwijfelen heeft Wilders een probleem. “Dan komt er een revolte.” Dat zei PVV-leider Wilders op een persconferentie op 29 januari als antwoord op zijn eigen vraag: wat zou gebeuren als “ik straks de grootste ben en andere politici willen niet met mij samenwerken”? Later zei hij dat hij geen revolte wilde, maar “opstand” vreesde. Hij hoopte dat die “democratisch en geweldloos” zou verlopen. Slechts een waarschuwing?

Door: Foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken (cc)
Foto: marie-ll (cc)

Burgerlijke verzetshumor

, door

COLUMN - Het waren twee mooie dagen. Een dagje leed herdenken, een dagje bevrijding vieren en voort maar weer met de meivakantie.

Op 4 mei werden we gevraagd even stil te staan bij de slachtoffers van het barbaarse nazi-regime. Nou, dat ‘even’ was niet aan dovemansoren gericht. De dag was nog niet voorbij of er klonk al weer vrolijke muziek om de bevrijding te vieren. Nu, twee dagen later, merk je alleen nog aan een hier en daar achtergebleven verlepte krans, dat er iets van een ceremonie moet zijn geweest.

Het is traditie dat 4 mei met gepaste stilte voorbij gaat en 5 mei een meer luidruchtige overgang naar de orde van de dag is. Daar zit de laatste jaren de klad in. Een schreeuwerd op de Dam kan nog een incident genoemd worden. Maar een schofterige tweet en pubers die met stilte geen raad weten?

Het is van een chargrijn dat niet bij de geest van 4 en 5 mei past.

Ik kan me voorstellen dat sommige mensen het vandaag de dag geen leuke tijd vinden. Het is echter niets vergeleken bij de Tweede Wereldoorlog (en welke andere oorlog dan ook). Het Verzetsmuseum verhaalt van grappen die onder de Duitse bezetting werden uitgehaald. Humor was het wapen van de ‘gewone man’, die te weinig lef had om in het echte verzet te gaan, maar toch wilde laten blijken hoezeer men de bezetters haatte. Humor was een vorm van symbolisch verzet, vooral bedoeld om de moed er in te houden, stelt het Verzetsmuseum.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: FaceMePLS (cc)

Kunst op Zondag | Kunst als wapen

, door

In The Postonline stond vorige maand een interessant betoog dat de liberalen de kracht van kunst niet moeten onderschatten omdat het een fraai wapen voor de vrijheid kan zijn. De linkse hobby als strijdmiddel voor de vrijheid?

De auteur verwees naar een artikel uit 1995 in The Independent waarin bewijs werd aangevoerd dat de CIA tijdens de Koude Oorlog de westerse moderne kunst omhelsde als tegenhanger van de staatspropagandistische kunst van de toenmalige Sovjet Unie. In een tweede artikel stelde de auteur dat Obama tijdens de NSS-top niet voor niets poseerde voor de Nachtwacht. De Nachtwacht symboliseerde immers een burgerwacht die de vrijheid beschermde.

Door dictaturen gepropageerde kunst is een vlag op een modderschuit. Maar om daar nou de eerste de beste Rembrandt als vaandel voor vrijheid tegenover te zetten?

Die vrijheid wordt “verdedigd” met steeds meer geavanceerde en ‘verfijnde’ wapens. Zo geavanceerd en verfijnd dat ook onschuldige burgers het slachtoffer kunnen worden. Bestaat er een Nachtwacht die ons daar tegen beschermd? Jawel, er zijn kunstenaars die een poging doen.

De meeste kunst is puur symbolisch. Het werkt het sterkst op plaatsen waar de vrijheid sterk wordt ingeperkt. Het zogenaamde veiligheidshek dat Israël langs de grens met de Gazastrook bouwde, staat bekend als een apartheidsmuur. Voor Israël heet het een wapen tegen terrorisme te zijn, voor de Palestijnse bewoners betekent het een afscheiding tussen familie, hun landbouwgrond en medische voorzieningen. De protesten tegen deze muur worden ondersteund door kunstenaars die de muur voorzien van hun commentaar op dit wapen.

Foto: Zsombor Lacza (cc)

Gezi sloeg om van festivalsfeer naar oorlogstafereel

, door

VERSLAG - Joris Lohman was drie dagen in Istanbul voor het congres van Slow Food International. Op zaterdagavond werd Gezi-park met geweld ontruimd.

In de dagen voorafgaand aan mijn vertrek beheersten de demonstraties in Gezi-park in Istanbul het nieuws. De organisatie besloot om het congres toch door te laten gaan. Hoewel we vrij dicht bij Taksimplein vergaderden, heb ik op straat niks gemerkt van de protesten.

Zaterdagmiddag sprak ik met onze Turkse gastvrouwe Defne Koryürek af dat we de dag na de vergadering samen gaan kijken bij Gezi. Ze wilde me voorstellen aan jonge mensen die me goed zouden kunnen uitleggen hoe de situatie hier is. Het is al een tijdje rustig bij Gezi, en die zaterdagmiddag zijn er duizenden mensen. Het weer is goed, er wordt muziek gemaakt, gegeten en gediscussieerd. Er zijn zelfs veel gezinnen met jonge kinderen, en er heerst een soort festivalsfeer.

Tegen negen uur, als we met alle congresdeelnemers in een restaurant zijn, verstrakken de gezichten van de Turkse gastdames. De politie valt – totaal onverwacht – met grof geweld Gezi aan. Er wordt druk gebeld en laptops gaan open om Twitter en Facebook te checken. Het restaurant is op steenworp afstand van Gezi, en ik bevind me in een film: binnen wordt wijn geschonken en door het grote raam zien we mensen  met gasmaskers en mondkapjes voorbij rennen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Remon Rijper (cc)

Kunst op Zondag | De Dam

, door

Misschien heeft u de Dam nu wel meer gezien dan u lief is. De locatie was van kroning tot en met de Dodenherenking niet uit het nieuws te branden. Toch is de komende maand de Dam een bezoek waard. Op 7 mei start een kunstproject dat er aan herinnert hoe in 1945 op de Dam het bevrijdingfeest dramatisch uit de hand liep.

Eigenlijk zou 5 mei geen Bevrijdingsdag moeten heten, maar Capitulatiedag. En zelfs die benaming is weinig correct. Op 4 mei 1945 capituleerde de bezetter en op 5 mei zou in Wageningen de capitulatie worden uitgewerkt en ondetekend. De Duiste opperbevelhebber vroeg echter 24 uur bedenktijd en pas op 6 mei was de officiële capitulatie een feit.

De ontwapening en verplaatsing van het Duitse leger nam wat meer tijd in beslag. Zo werd Amsterdam pas op 8 mei 1945 bevrijd. De dag ervoor vond er een dramatische gebeurtenis plaats.
[kliktv]

Met het project 07:05:1945: reconstrueert kunstenaar Ronald van Tienhoven de schietpartij die op 7 mei 1945 op de Dam plaatsvond. Het project wordt geopend met een “re-enactment” van één van de taferelen zich destijds in de paniek op de Dam  afspeelden.

Nadat Duitse soldaten rond 15.00 uur het vuur openden op de menigte, vluchtten mensen alle kanten op of zochten, waar mogelijk, dekking. Onder andere achter het draaiorgel ‘Het Snotneusje’.
© Ronald van Tienhoven foto Willem Leijns 2

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Tunesische intifadah

, door

Een gastbijdrage van Ed Hollants. Het stuk is ook op zijn site te lezen.

Op 17 december 2010 in Sidi Bouzid steekt Muhammad Al Bouazizi, 26 jaar oud, zich in brand nadat zijn fruit en groente in beslag worden genomen door de politie omdat hij geen vergunning heeft voor het verkopen ervan. Nog geen maand later, op 14 januari 2011, vlucht de president uit Tunesië, een tot dan toe als stabiel bekent staand land.

Het belangrijkste signaal dat deze Tunesische intifadah geeft aan vooral de Arabische wereld, is dat het onmogelijke mogelijk is. Het is mogelijk om een dictatoriaal regime dat al decennia bestaat af te zetten door zelf, zonder een georganiseerde oppositie, in aktie te komen. De regimes in de Arabische landen zijn kwetsbaar.

De Tunesische Intifadah is dan ook een unieke en historische gebeurtenis die verstrekkende gevolgen heeft of misschien beter gezegd, een eerste verschijnsel is van een grote verandering in de Arabische wereld.

Simplificatie van de revolutie in Tunesie

Het Arabische woord en begrip Intifadah, een volksopstand, doet denk ik nog het meest recht aan het gebeuren. Dit begrip is in het Westen bekend geworden door de Palestijnse Intifadah. Er is een aantal duidelijke overeenkomsten tussen Tunesië en de eerste Palestijnse Intifadah. Voor het gemak gebruik ik beide termen zowel Intifadah, opstand, als revolutie in dit stuk.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende