Jordanië in identiteitscrisis

Deze week vonden er in Jordanië vervroegde parlementsverkiezingen plaats, nadat koning Abdullah II bin al Hoessein het parlement in november 2009 tussentijds ontbond. De verkiezingen stonden in het teken van de binnenlandse en buitenlandse uitdagingen die de aard en de identiteit van Jordanië als Hashemitische staat raken. Ophef over de nieuwe kieswet resulteerde in een boycot door de belangrijkste oppositiepartijen. Kiesstelsel onder vuur Het Jordaanse kiesstelsel is een erfenis van het Britse Rijk, een one man one vote districtenstelsel waarbij elk district een vastgesteld aantal volksvertegenwoordigers kiest. De bevolking kiest het Lagerhuis, of Huis van Afgevaardigden, terwijl het Hogerhuis, of Huis der Notabelen, rechtstreeks door de koning benoemd wordt. Al langere tijd is dit systeem aan kritiek onderhevig, omdat het de plattelandsgebieden, waar de koningsgezinde traditionele stammen en bedoeïenen dominant zijn, qua zetelaantal bevoordeelt is ten koste van de drukbevolkte stedelijke gebieden, waar veel Palestijnen wonen en de islamistische partijen veel aanhang genieten.

Door: Foto: Enric Borràs (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bahrein doet democratisch stapje terug

De koning van Bahrein (links) op bezoek bij David Cameron (foto: flickr/The Prime Minister's Office)De bewoners van het eilandstaatje Bahrein zijn voor zeventig procent sjiitische moslims. De rest, inclusief de koning, is soennitisch. Kortom, niet de ideale omstandigheden voor een absoluut vorst om democratie in te voeren. Toch was dat precies wat Hamad ibn Isa Al Khalifa in 2002 deed. Er kwam een parlement met twee kamers. Het Hogerhuis werd in zijn geheel door de koning benoemd, maar het Lagerhuis kwam via eerlijke verkiezingen tot stand, waaraan ook vrouwen mochten meedoen. De sjiieten vertrouwden het niet en boycotten de verkiezingen, met als gevolg dat de koningsgetrouwen het voor het zeggen hielden.

Gisteren waren er voor de derde keer verkiezingen. De sjiieten hadden in 2006 wel meegedaan en waren meteen de grootste partij geworden met 17 van de 40 zetels. Verdere groei was waarschijnlijk. En hoewel de koning via het hogerhuis alle wetgeving controleert (sterker nog, ‘koninklijke besluiten’ hoeven niet eens langs het parlement), werd hij toch nerveus. Want hoe tandeloos een parlement ook is, hinderlijk blijft het, al was het maar omdat die types die je op je buitenlandse reizen tegenkomt de volksvertegenwoordiging wél heel serieus nemen.

De aanloop naar de verkiezingen verliep erg onrustig. Tijdens de ramadan waren er straatrellen. Activisten werden gevangen gezet en van terrorisme beschuldigd, kantoren van mensenrechtenorganisaties gesloten. Sjiitische moskeeën kwamen onder strakker toezicht en een prominente geestelijke raakte zijn verblijfsvergunning kwijt. Het mocht niet baten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Salomonseilanden hopen op vreedzame verkiezingen

Verwoeste Chinese winkel in de hoofdstad Honiara na de rellen van 2006 (Foto: Flickr/sadie and maude's place)

De inwoners van de Salomonseilanden, een archipel ten oosten van Papua Nieuw Guinea, gaan vandaag naar de stembus. De vorige keer dat ze dit deden, in 2006, leidde dit tot grootschalige rellen, waarbij de Chinese minderheid het moest ontgelden. Er was op dat moment al een vredesmacht onder Australische leiding op de eilanden, omdat die verkiezingen een eind moesten maken aan een burgeroorlog tussen autochtone etnische groepen.

Die vredesmacht is er nu nog, en is zelfs versterkt met het oog op de verkiezingen. Alcohol is sinds maandag verboden en er is speciale inkt uit India ingevlogen om te zorgen dat mensen na het stemmen niet hun vinger kunnen schoonmaken en opnieuw stemmen, zoals vorige keer gebeurde. De campagne is op een paar incidenten na rustig verlopen. Er zijn 500 kandidaten (op 500.000 inwoners), die in een districtenstelsel strijden om 50 zetels in het parlement. De uitslag wordt in het weekend verwacht.

Het lastige is dat die uitslag alleen vertelt wie er in het parlement gekozen zijn. Het parlement kiest vervolgens de premier, die het land gaat regeren, maar veel kandidaten weigeren vooraf te vertellen wie ze zullen steunen, de zittende premier of de oppositiekandidaat (lokale media voorspellen winst voor de eerste). Een kritiek punt waarop beide kampen van mening verschillen is of hun archipel Taiwan zal blijven erkennen of de loyaliteit verschuiven naar het Chinese vasteland.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Strijd om São Tomé e Principe

Potentieel rijke eilandbewoners (Foto: Flickr/kaysha)

Deze zondag zijn er nationale verkiezingen in het twee-eilandenstaatje São Tomé e Príncipe, dat nu rondkomt van cacao en hulpgelden, maar hoopt in de nabije toekomst erg rijk te worden van de olie. Voor de verkiezingen moet het land altijd de hand ophouden in het buitenland, want zelf is het niet in staat ze deugdelijk te organiseren. Voordeel daarvan is dat het knoeien met de stemming en de uitslag lastiger maakt.

Als voorproefje waren er afgelopen weekend lokale verkiezingen in de zeven districten. Vier significante partijen deden mee. Die van de premier won, die van de president verloor, en de oppositie deed het ook goed. De verliezers beschuldigden de winnaars van het kopen van stemmen. De winnaars ontkenden niet, maar stelden dat iedereen het zo deed. Premier Rafael Branco verwacht dan ook na de nationale verkiezingen te kunnen aanblijven (link in het portugees, in het engels wordt er weinig over geschreven).

De nieuwe premier en de nieuwe president die volgend jaar gekozen wordt, zullen verzekerd zijn van warme internationale belangstelling. De olie lonkt steeds nadrukkelijker. Het olieveld wordt in samenwerking met Nigeria ontwikkeld, maar de nationale oliemaatschappij van Angola, dat Nigeria naar de kroon steekt als Afrika’s grootste olieproducent, heeft er ook belangen. Landen als Brazilië en India zijn gul met leningen om zich een positie bij de politici te verwerven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Iedereen belooft hetzelfde op Mauritius

Banken en kantoren in Port Louis, de hoofdstad van Mauritius (Foto: Flickr/Lionoche)

Morgen gaan de inwoners van de kleine welvarende eilandstaat Mauritius naar de stembus. Ze kunnen kiezen tussen twee blokken, allebei van nominaal socialistische snit. Aan de macht zijn momenteel de liberale socialisten, terwijl de wat meer orthodoxe socialisten in de oppositie zitten. Beide blokken beloven hetzelfde: doorgaan met de economische liberalisering, maar wel zorgen dat de welvaart alle lagen van de bevolking bereikt.

Business is namelijk booming op het eiland, dat het gelukt is zich te positioneren als een groot zakenknooppunt tussen China, India en Afrika. Voorheen steunde het vooral op toeristen en suikerriet. De economie groeide in 2009 door, ondanks de wereldwijde crisis. Het doel is nog meer investeerders lokken, zonder teveel in de gaten te lopen als belastingparadijs. Kortom, het gaat lekker op Mauritius en de oppositie heeft weinig te winnen door te claimen dat ze het totaal anders gaat doen dan de zittende regering.

Is er dan helemaal geen gedoe? Jawel, oppositieleider Paul Bérenger, die vijf jaar geleden nog premier was, klaagt over partijdige reportages op de staatstelevisie. Interessanter is een relletje binnen het regerende blok. Minister van financiën Ramakrishna Sithanen staat niet op de kieslijst van de grootste partij in het blok, vermoedelijk omdat de leider van een kleinere partij zijn baan wil hebben. Als het geld binnen blijft rollen, is dat immers een leuke plek in de schijnwerper.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hardliners winnen verder in Noord Cyprus

De grens tussen beide Cyprussen in hoofdstad Nicosia (Foto: Flickr/reinholdbehringer)

Na de parlementsverkiezingen vorig jaar hebben Turkse nationalisten op Noord-Cyprus nu ook het presidentschap veroverd, in de persoon van de huidige premier Dervis Eroglu. Dit ondanks schijnbare druk uit Turkije toch vooral op de gematigde kandidaat te stemmen, de zittende president Mehmet Ali Talat. De grote vraag is nu natuurlijk wat voor gevolgen dit heeft voor Cyprus zelf én voor de Turkse aspiraties op het EU-lidmaatschap.

Zo op het eerste gezicht is het natuurlijk niet erg gunstig. De nieuwe president heeft zich in het verleden weinig verzoenlijk opgesteld. De gesprekken hebben echter onder Talat ook niet zoveel opgeleverd. Eroglu houdt bij hoog en bij laag vol dat hij gesprekken met de Grieks-Cyprioten wil doorzetten. Die reageerden in eerste instantie negatief op de verkiezing. Ondertussen roept de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan dat hij nog dit jaar een deal wil zien.

Dat is wat onwaarschijnlijk, maar het zou ook wel eens de enige kans kunnen zijn. Ook deze verkiezingen laten weer zien dat de Turks Cyprioten ongeveer half om half verdeeld zijn. Hetzelfde geldt voor de Grieks Cyprioten. In feite betekent dit dat een duurzame vrede alleen haalbaar is als de hardliners aan beide kanten ermee instemmen, want anders zal het draagvlak tekort schieten.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Togo wacht gespannen af

Togo (Foto: Flickr/Travelling Pooh)

De verkiezingen vorige week in Togo zijn, anders dan vijf jaar geleden toen er honderden doden vielen, rustig verlopen. Dat is winst. De oppositie is het echter niet eens met de uitslag, die inhoudt dat de zittende president Faure Gnassingbé heeft gewonnen. Ze dreigt met geweld. De sfeer in de hoofdstad Lomé is om te snijden. Ruim duizend oppositie-aanhangers gingen vanochtend de straat op.

Onafhankelijke waarnemers hebben het nodige aan te merken op de verkiezingen, maar betwisten de uitkomst niet. Gnassingbé heeft de afgelopen jaren economische groei gerealiseerd en met de mensenrechten gaat het stukken beter dan onder zijn vader (al blijft er veel op aan te merken). De parlementsverkiezingen van 2007 waren vrij.

Vorig jaar probeerde Gnassingbés broer Kpatcha de macht over te nemen. Hij zit nog steeds zonder vorm van proces gevangen, maar hoeft in elk geval niet meer de doodstraf te vrezen, want die werd vorig jaar afgeschaft. Dus Kpatcha is beter af onder de democratische koers dan onder de militaire die hij zelf voorstond, constateert de president monter in een lang interview over de koers van het land. Het lijkt erop dat hij voor het voordeel van de twijfel gaat.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Saint Kitts & Nevis: verkiezingsmoe

Denzil Douglas spreekt de Verenigde Naties toe (Foto: Flickr/United Nations Photo)

De 32.766 kiezers van Saint Kitts & Nevis, een staatje van twee eilanden in de bovenwindse Antillen, gaan vandaag naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Ze zullen blij zijn dat het voorbij is, want de politici zaaien vooral onnodige onrust op de anders kalme eilanden, die het moeten hebben suiker, toerisme en schimmige financiële dienstverlening.

Vier partijen – twee op ieder eiland – strijden om elf zetels. Labour bezet er daar nu zeven van en gaat naar alle waarschijnlijkheid de absolute meerderheid houden. Het maximum is acht, want drie zetels zijn toebedeeld aan Nevis en daar doet Labour niet mee. Nevis heeft ook nog een eigen vijfmansparlement, met aparte verkiezingen, maar er gaan stemmen op die in elkaar te schuiven. Anders blijf je bezig. De verkiezingen verlopen overigens allemaal netjes volgens de regels.

En waar gáát die hele verkiezing over? Nou, dat lijkt ondergeschikt. Premier Denzil Douglas beweert het toerisme naar ongekende hoogten gestuwd te hebben en beloofde zeven nieuwe politieagenten aan Nevis. Allemaal onzin, meent de oppositie, die er ook nog wat beschuldigingen van corruptie tegenaan gooit. Dat is overigens wederzijds. Maar dat de bewoners een beetje moe worden van het moddergooien is wel begrijpelijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Chili schuift naar rechts

De nieuwe president met tennister Dominika Cibulková (Foto: Flickr/Sebastian Piñera)

Sebastian Piñera is de gloednieuwe president van Chili. Het is de eerste keer sinds dictator Augusto Pinochet in 1990 aan de kant geschoven werd dat het rechtse kamp het land mag gaan regeren. Groot zullen de verschuivingen in het beleid niet zijn: Piñera heeft beloofd vast te houden aan een fors deel van het sociale beleid van zijn populaire voorganger Michele Bachelet, die haar maximale termijn erop had zitten.

Het is dan ook niet zozeer rechts dat gewonnen heeft als wel links dat verloor. Omdat Bachelet constitutioneel zich niet meer verkiesbaar mocht stellen, schoof de linkse coalitie ‘Concertation’ Eduardo Frei naar voren, die eerder al zes jaar president was. Dat leverde veel gemor in eigen kring op, met dissidenten die een eigen kandidaat naar voren schoven. Toen het nog tussen Frei en Piñera ging, sloot het linkse front zich, maar toen was het te laat.

Piñera is een miljardair die zijn landgenoten rappe economische groei beloofd heeft. Hij strijdt echter tegen de bijnaam de Berlusconi van de Andes. Frei heeft geprobeerd Piñera belangenverstrengeling aan te wrijven, vooral wegens diens mediabedrijven, maar het heeft er toch de schijn van dat de nieuwe president eerder vergeleken moet worden met Michael Bloomberg, de multi-miljardair die burgemeester van New York is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Taiwanezen aarzelen over China

President Ma Ying-jeou van Taiwan(Foto: Wikimedia Commons/Shawnc)

Nog geen twee jaar sinds Ma Ying-jeou president van Taiwan werd, met de belofte de relatie met China te verbeteren, lijken de Taiwanezen alweer te aarzelen of dat wel zo’n goed idee was. Zijn populariteit is dramatisch gedaald en alle tussentijdse verkiezingen zijn verloren gegaan voor zijn Kuo Ming Tang (KMT) partij, ook die van dit weekend. De oppositionele Democratic Progressive Party (DPP) won alle drie de parlementszetels die op het spel stonden en meent goede vooruitzichten te hebben voor meer zetels in de loop van het jaar.

Ook zijn eigen partij wijt het verlies aan Ma’s benadering van China. Die is erop gericht het politieke geschil te bevriezen, maar de economische banden aan te halen. Dat zou de Taiwanese economie er weer bovenop moeten helpen. Volgens de DPP, anders dan de KMT voorstander van volledige onafhankelijkheid, belagen de economische verdragen echter wel degelijk de zelfstandigheid van het eiland. Ook zou de stortvloed aan goedkope Chinese import de werkgelegenheid ondermijnen.

De relatie met China is niet Ma’s enige probleem. Zijn beroerde optreden bij de hulpoperatie na tyfoon Marakot en diverse corruptiezaken rond zijn partij hebben Ma ook geen goed gedaan. Voorlopig heeft de KMT nog een ruime meerderheid in het parlement. Maar de kentering naar een meer confronterende toon tussen beide China’s is ingezet.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende