Westerse intellectuelen zijn zwijgende lafaards
, door
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Havel’s thuis
, door
Bij het sterven van Havel zoek ik terug in zijn teksten, naar wat mij zo sterk met hem verbindt. Havel is een grote held voor me, ondanks zijn naiviteit, zijn rokkenjagen en andere zwakheden, die de biografen hebben genoteerd. Op mijn werktafel vind ik een oude tekst uit oktober 1991. Havel kreeg een honorary degree van Lehigh University, Bethlehem, Pennsylvania . Zijn speech, “On Home” werd afgedrukt in de New York Review of Books van 5 december 1991. De nederige vertaling van onderstaande fragmenten is van mij zelf.
“Thuis is een existentiële basis ervaring voor iedereen. Wat iemand waarneemt als zijn thuis kan worden vergeleken met een verzameling concentrische cirkels, met zijn “ik” in het midden. Mijn thuis is de kamer waar ik een tijdje in woon, de kamer waar ik aan gewend ben geraakt en die ik, bij wijze van spreken, heb voorzien van mijn eigen onzichtbare behang. Ik herinner me bijvoorbeeld, dat zelfs de cel in mijn gevangenis, in zekere zin mijn thuis was en ik voelde me zeer ontregeld wanneer mij plotseling werd opgedragen naar een andere te verhuizen.
De nieuwe cel kon exact dezelfde zijn geweest als de oude, misschien zelfs beter, maar ik beleefde hem altijd als vreemd en onbehaaglijk. Ik voelde me ontworteld en omringd door vreemdheid, en het zou me enige tijd kosten er aan te wennen, te stoppen met het missen van de oude cel, me er weer thuis te voelen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Open draad | Vaclav Havel
, door
We willen de dood van Havel niet afdoen met een waanlinkje. Ik ben van 1975 en heb levendige herinneringen van de val van de Muur en de rol die Havel toentertijd speelde.
Ik ben geen expert van de Tjechische politiek, maar een intellectueel als president spreekt tot de verbeelding. De transitie van een communistisch naar een westers georiënteerd bewind verliep vreedzaam, alsmede de afscheiding van Slowakije. Dat is geen geringe prestatie.
Daarom in deze open draad een terugblik op een groot man. Heeft u mooie artikelen en videomateriaal, zet ze dan aub in de comments. En om de discussie te starten twee vragen: wat is de betekenis van Havel geweest en was hij een goede president?
En een mooi tijdsbeeld:
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Quote van de Dag: Lekker blijven zitten
, door
“Ik kan mijn ogen niet geloven: staande ovatie voor Havel’s betoog voor de vrijheid, maar de PVV blijft als ENIGE zitten!”
D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld twittert na afloop van een speech van Vaclav Havel.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Sahar’s thuis
, door
Three cheers for Gerd Leers. Het slimme Afgaanse meisje Sahar mag blijven en haar familie ook. Na enige aarzeling stemt zelfs de PVV in, al is de voorspelbare “frame” dat de regering de linkse rotzooi moet opruimen. Daar kun je, gegeven de situatie maar het beste over lachen: de PVV merkt dat het lastig is verantwoordelijkheid te dragen en heeft daar zelfs electoraal al last van.
Maar als je een slagje dieper kijkt: welke linkse rotzooi precies? Voor een beetje advokaat is het kennelijk mogelijk procedures rond de verblijfsstatus meer dan tien jaar te rekken. De wettelijke grondslagen daarvoor zijn in het parlement met brede steun gelegd. Dus of de politieke verantwoordelijkheid voor die realiteit exclusief bij links moet worden gelegd?
Als links de exclusieve verdediger is van mensenrechten misschien wel. Maar ook CDA en VVD hebben toch wel iets met mensenrechten? Misschien was het listig van Leers om met een ambtsbericht te komen, waarin de spanning tussen de xenofobie en de vrouwvriendelijkheid werd uiteengezet en geëxploiteerd. Van mij mag het: de wereld is ingewikkeld.
Maar het moet ook, in de redenering van Havel, omdat de beleving van “thuis” een existentiële basiservaring is, waar ieder mens recht op heeft. Het “thuis” kun je zien als een verzameling concentrische cirkels, met het “ik” in het centrum. Mijn thuis is het huis waarin ik woon, het dorp of de stad waar ik geboren ben of de meeste tijd verblijf. Mijn thuis is mijn familie, de wereld van mijn vrienden, het sociale en intellectuele milieu waarin ik leef, mijn beroep, mijn bedrijf. Mijn thuis is ook het land waarin ik leef, de taal die ik spreek, het geestelijke klimaat dat in die taal zijn uitdrukking vindt. (Vaclav Havel, “On Home”, NYReview of Books, p. 49, december 5, 1991)
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Het lawaai van vallende bladeren
, door
Niet iedereen heeft het jaar 1989 nog paraat. De Polen hadden tien jaar vakbondsstrijd nodig om van het communisme verlost te raken, in Hongarije duurde het tien maanden, in de DDR tien weken, in Tsjecho Slowakije slechts tien dagen. De voorman van de ‘fluwelen revolutie’ was de wat verstrooid ogende, kettingrokende Vaclav Havel, de toneelschrijver, die via massale demonstraties met rinkelende sleutelbossen tot president werd gekozen.
Het was een buitengewoon jaar in de geschiedenis. Ik reisde, met enige opwinding, naar het Zuid-Duitse Hof,waar een eerste grenspost open ging, rook de tweetakt uit pruttelende uitlaten van eindeloze files pastelkleurige Trabantjes, die met piepende remmen op hun beurt wachtten voor het passeren van de grens, om vervolgens hun “Besucher-geld” (DM 100) af te halen en bij de plaatselijke kruidenier om te zetten in sinaasappels en andere westerse heerlijkheden.
Waarom was dat zo opwindend?
Na de instorting van Hitler’s duizendjarige rijk, duurde het even voordat de communisten in Tsjechoslowakije de macht grepen. (1948) Na twintig jaar stilstand poogde Alexander Dubcek het “socialisme een menselijke gezicht te geven”; een mooie ironische formule, want het socialisme ging toch om een humane bevrijding uit de kille relaties in het onversneden kapitalisme? De Russen vonden de Praagse Lente niet goed: tanks rolden Praag binnen en Dubcek werd tuinman in plaats van de moderne leider van Tsjechoslowakije. (1968)
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.