Een onvoldoende voor de democratie?

Een bijdrage van Bert van den Braak. Het stuk is ook te lezen op de site van het Montesquieu Instituut. De recentelijk verschenen Democratic Audit van Nederland schetst een vrij somber beeld van de toestand van het Nederlandse staatsbestel. Dat bestel is te veel op vertegenwoordiging gericht en te weinig op 'afrekenen', zo menen de leiders van het onderzoek dat aan de Audit ten grondslag lag, de hoogleraren Rudy Andeweg en Jacques Thomassen. Onmiskenbaar kleven er bezwaren aan de wijze waarop in Nederland kiezers invloed kunnen uitoefenen op met name de samenstelling van het kabinet. Kabinetten komen tot stand na een vaak moeizame formatie en de uitkomst kan door sommigen (velen?) als verrassend worden ervaring. In 2003 hadden niet velen voorzien dat D66 zou gaan regeren met CDA en VVD. D66 sloot voor de verkiezingen zo'n combinatie uit. In 2007 kwam min of meer uit nood samenwerking tussen PvdA en ChristenUnie tot stand. In beide jaren was er een (getalsmatige) noodzaak om tot een meerderheidskabinet te komen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Overheid moet alert zijn op informatiestromen

De overheid moet meer verantwoordelijkheid nemen op ICT-gebied. Dat staat in het WRR-rapport iOverheid dat projectverantwoordelijke Corien Prins eergisteren overhandigde aan minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

We zijn bekend met het beeld van de eOverheid, de elektronische overheid. Dat is de overheid die denkt, discussieert en handelt vanuit toepassingen van de techniek: de OV-chipkaart, de Verwijsindex Risicojongeren en het Elektronisch Patiëntendossier.

Maar we kunnen ook door een andere lens kijken, waarbij de nadruk ligt op een kluwen van informatiestromen die stapje voor stapje, besluit na besluit is ontstaan. We zien dan ontelbare informatiestromen, op rijksniveau maar ook lokaal en Europees. Er is geen noemenswaardig besef van het ontstaan van deze iOverheid, waardoor deze nieuwe deze nieuwe digitale werkelijkheid in feite geen ‘natuurlijke’ begrenzing kent. De iOverheid is onder de politieke radar ontstaan, en ze zal onbekommerd verder groeien als ze daaronder blijft.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de iOverheid?
Ten eerst is er de function creep: daarvan is sprake wanneer een systeem of applicatie in eerste instantie functie X dient, maar daar gedurende de tijd ook functie Y of zelfs Z aan wordt toegevoegd. Denk bijvoorbeeld aan het Schengen Informatie Systeem, het SIS, een Europese databank voor politie en justitie met gegevens over mensobjecten, zoals gestolen identiteitspapieren. Dit systeem moet het wegvallen van de fysieke grenscontroles in het Schengengebied compenseren. In eerste instantie had een relatief beperkte groep instanties toegang: politie, immigratiediensten, grensbewaking en douane. Bij de ontwikkeling van een tweede versie van het systeem zijn de mogelijkheden vervolgens sterk uitgebreid. Zo zijn ook vingerafdrukken opgenomen. Daarmee verandert het systeem al van karakter: niet meer alleen een signaleringssysteem, maar ook een opsporingssysteem. Instanties met geheel andere taken – antiterrorisme, opsporing van zware criminaliteit – krijgen toegang tot gegevens die in eerste instantie niet voor die taken zijn verzameld. Op Europees niveau haken Europol en Eurojust aan. Ook wordt er een koppeling gemaakt met het Visum Informatie Systeem (VIS) – het systeem voor alle reizigers met een visum – beoogd. Zowel de functionaliteit als het karakter van SIS zijn zo veranderd.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour | Eurostilte

„Niemand met enige positie heeft er belang bij dat er in het openbaar over de euro wordt gediscussieerd.”

Aldus econoom Arjo Klamer in NRC Handelsblad 1.0. De Tweede Kamer houdt hoorzittingen over de toekomst van de euro achter gesloten deuren. De minister, maar ook de parlementariërs zijn doodsbang iets verkeerds te zeggen waardoor ze de al nerveuze financiële markten verder ontregelen. Die geslotenheid is jammer, zegt een aantal economen, zoals Klaver en Rick van der Ploeg. In het buitenland, en in het bijzonder in Duitsland, wordt de eurocrisis aangegrepen om diepgaande vragen te stellen over de wenselijkheid van de euro, maar ook over onhoudbare levensstijlen van burgers (in het bijzonder het probleem van de te zware hypotheeklasten die velen torsen) en moeilijke, maar onvermijdelijke keuzes die in het verschiet liggen. Rick van der Ploeg: „Politici hebben te maken met een electoraat. Dat zegt: wij zijn niet bereid te betalen voor landen die er een potje van maken. Maar je zal toch ééns moeten zeggen dat het afstempelen van staatsobligaties of een ordentelijk faillissement van een bank soms nodig zal zijn. Maar daar is geen discussie over.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Providers: internetfilter geen effectief middel

Nederlandse internetproviders vinden een internetfilter geen effectief middel meer in de strijd tegen afbeeldingen van seksueel misbruik van kinderen. Dat zei staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) begin december in de Tweede Kamer. Hij baseerde zich op een brief van het Platform Internetveiligheid, het samenwerkingsverband van providers en het Meldpunt Kinderporno. Die brief is nu, na maanden van onnodig uitstel, openbaar gemaakt.

In de brief schrijven de internetproviders en het meldpunt dat ze het over belangrijke onderdelen van het internetfilter eens zijn geworden, zoals de criteria en de technische inrichting. Ook hebben de partijen het benodigde geld toegezegd. Maar in tussentijd is de situatie erg veranderd. Sinds de motie voor een internetfilter door de Tweede Kamer werd aangenomen is het aantal websites om te blokkeren geminimaliseerd. De afname is, zo schrijft het platform, een gevolg van de opkomst van alternatieve technieken voor het verspreiden van grote bestanden. Ook is de nationale en internationale opsporing effectiever geworden.

Het platform schrijft aan de minister dat de omvang van het aantal commerciële websites met afbeeldingen van seksueel misbruik van kinderen drastisch is afgenomen en er “nagenoeg geen websites over blijven om te blokkeren”. Op basis van de gegevens van het Meldpunt Kinderporno komen de internetproviders tot de conclusie dat een filter niet langer “als probaat en effectief instrument kan dienen om bij te dragen aan de bestrijding van kinderporno op internet.” De internetproviders willen het filter niet langer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Valse argumenten

Wederom een gastbijdrage van Karin Spaink, eveneens te lezen op haar eigen blog.

WikileaksNettime is een mailinglist waar mensen willen nadenken over media, internet, politiek en alles daartussen en daaromheen. Een paar dagen gelden las ik dit op die mailinglijst:

Na Vrij Nederland’s onthulling van de even weinig verheven als pompeus gerechtvaardigde wijze waarop ‘kwaliteitskrant’ NRC-Handelsblad samen met de commercieele omroep RTL NOS-televisie de loef had afgestoken in de (rat)race naar het NL-relevante gedeelte van de Wikileaks’ Cablegate stash laten de Belgen het weinig flatteus licht schijnen op de gang van zaken bij het parallel verhaal, rond dagblad De Standaard, die ook via het Noorse blad Aftenposten toegang kreeg tot het Wikileaks materiaal [..]

Ineens werd ik boos. Dit was een mailinglijst waar iedereen pretendeerde verstandig na te denken over media en internet, maar wat ik daar had gezien over WikiLeaks kwam zelden boven dit niveau uit. Zodat ik een antwoord schreef, waarvan ik innig hoop dat anderen het snappen:
Ik snap niet waarom de vraag wie hoe & wanneer de beschikking wist te krijgen over deze cables de inhoud van diezelfde cables kennelijk steeds maar moet overschaduwen – ook op Nettime. Het kan me werkelijk geen lor schelen of RTL eerder was dan de NOS, of omgekeerd. Het kan me ook geen ene lor schelen dat Nederlandse kranten niet bij de eerste groep van vijf geselecteerde dagbladen zaten die in de cables konden grasduinen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe transparantie kan leiden tot verantwoording in Afrika

Dit is een interview van Roman Baatenburg de Jong en Siebe Anbeek van Hivos met Mendi Njonjo, de coördinator van het Africa Transparency and Technology Initiative.

Hivos is financier van het Africa Transparency and Technology Initiative (ATTI). Dit fonds ondersteunt initiatieven die burgers met behulp van ICT in staat stellen om hun overheid transparanter te maken en ter verantwoording te roepen. Maar hoe leiden technologie en transparantie tot verantwoording? Mendi Njonjo, coördinator van ATTI heeft de antwoorden.

Het doel van ATTI is duidelijk: “Uiteindelijk moeten wij ervoor gaan zorgen dat politici worden gedwongen om vaker verantwoording af te leggen over wat zij wel en niet doen. Dat proberen we door de overheid transparanter te maken met behulp van crowdsourcing. Tools als Ushahidi hebben bewezen dat het mogelijk is om op die manier enorm veel data openbaar te maken. De echte uitdaging ligt echter in het ter verantwoording roepen van onze politici als gevolg van deze nieuwe openheid.”

Het fonds heeft in totaal $2 miljoen te besteden. “Dat geld zullen we gebruiken om mensen te ondersteunen die handige nieuwe toepassingen hebben ontwikkeld, maar ook om te kijken welke bestaande technologieën geschikt gemaakt kunnen worden voor de Afrikaanse situatie. Natuurlijk zouden wij graag de ‘nieuwe Ushahidi’ ontdekken, maar de toepassing moet al wel gebouwd zijn.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Transparency of European lobbying ahead?

Een gastbijdrage van Corporate Europe Observatory. Het stuk is ook aldaar te lezen.

Sweden is known as a global leader in transparency, but among centre-right Swedish MEPs there’s very little enthusiasm for being open about their contacts with lobbyists, as a survey published on europaportalen.se found.

Europaportalen asked the 18 Swedish MEPs for a list of lobbyists they met with during a four-week period in October and November. Twelve MEPs responded to the survey, disclosing details of meetings, but five MEPs declined. Three of these voiced their dislike of this form of transparency, including Cecilia Wikstrom who argued that the privacy of the lobbyists should be protected as they had not been asked in advance whether they were happy for journalists to be told about the meetings. But lobbyists’ privacy is hardly an appropriate argument against transparency.

When professional lobbyists engage in influencing EU decision-making, for instance on behalf of large companies or lobby groups, they are not acting in a private capacity and must accept that their activities can be made public. Gunnar Hokmark, another Conservative MEP who refused to reveal details of his meetings with lobbyists, argued that he has the right to meet with anyone without questions being raised.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tweede Kamer.nl kan transparanter

Deze gastbijdrage is van Reinder Rustema, docent nieuwe media aan de Universiteit van Amsterdam en bestuurslid van BendeBurgers.nl

Vorig jaar rond deze tijd was ik betrokken bij een inschrijving op de aanbesteding voor een revisie van tweedekamer.nl. In 2011 moet die revisie zichtbaar worden. Het contract werd uiteindelijk getekend met het bedrijf achter het huidige ontwerp. Komend jaar mag u dus een beter ontwerp verwachten dan het onderstaande voorstel van ons, hou het in de gaten. Schrijf vooral uw kritiek op dit voorstel en uw wensen en verwachtingen voor tweedekamer.nl hieronder. Een discussie over tweedekamer.nl op deze plek zal de Dienst Communicatie van de Tweede Kamer en de huidige uitvoerder vroeg of laat waarschijnlijk wel bereiken.

Het uitgangspunt van ons voorstel was dat TweedeKamer.nl één van de belangrijkste websites van het land zou moeten zijn, terwijl het dat nu niet is. Vandaar ook TweedeKamer.nl met hoofdletters; de Tweede Kamer, maar dan online. Een site die alle burgers van het land moet bedienen omdat iedereen behalve consument ook burger is. Vroeg of laat komt iedereen immers wel eens in aanraking met een kwestie die politiek is. Voor bankieren, winkelen en vermaak hebben de meeste Nederlanders wel een online oplossing gevonden, maar voor informatie over onze volksvertegenwoordiging vertrouwt men voornamelijk op journalisten. Daardoor komt veel informatie per definitie niet aan bod omdat er geen ruimte voor is in de massamedia. Het is geen nieuws. Veel kwesties in het parlement zijn alleen interessant voor een deel van de bevolking en daarmee niet ‘nieuwswaardig’. Als het falen van een  regering of partij aangetoond kan worden heeft een kwestie gegarandeerd nieuwswaarde voor de waakhonden van de democratie, maar als zoiets gebeurt is het gelukkig ‘nieuws’. Een afwijking van de norm.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Overheid als Black Box

Vanavond vindt het symposium Overheid als Black Box plaats in debatcentrum Felix Meritis. Het belooft een interessante bijeenkomst te worden om twee redenen. Ten eerste wordt nu officieel het Platform Bescherming Burgerrechten gelanceerd. Dit platform is een verzameling van burgerrechtenorganisaties die zich inzetten voor privacy, waaronder Vrijbit, Bits of Freedom, Ouders Online, de Vrije Psych en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten.

Belangrijker nog is de timing,die het bestuur van het platform niet had kunnen voorzien. Wat de WikiLeaks in mijn ogen zo bijzonder maakt, is de wijze waarop burgers weer gewicht in de schaal kunnen leggen tegenover een opdringerige overheid. De opkomst van de informatiemaatschappij begon hoogdravend. Informatie zou voortaan vrij zijn. Despoten zouden moeten sidderen.

Die belofte bleek weinig waard, zeker na 9/11. Internet, maar ook andere complexe informatiesystemen vergemakkelijken ons leven, maar vergemakkelijken ook het werk van veel overheidsdiensten en bedrijven. De burger is steeds meer in zijn blootje komen te staan. Overheden hebben een steeds omvangrijker beeld van ons doen en laten door digitale dossiers (Leer-, Kind- en Patiëntendossiers, diagnosebehandelcombinaties, verwijsindexen),  de digitalisering van de openbare ruimte (ANPR, OV-chipkaart, slim cameratoezicht). Bedrijven kennen uw verlangens en behoeften en spelen daarop in of u ‘opt out’ of niet. Het medium dat de belofte van vrijheid in zich droeg, toont nu vooral zijn controlerende gezicht.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende