Valse argumenten

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wederom een gastbijdrage van Karin Spaink, eveneens te lezen op haar eigen blog.

WikileaksNettime is een mailinglist waar mensen willen nadenken over media, internet, politiek en alles daartussen en daaromheen. Een paar dagen gelden las ik dit op die mailinglijst:

Na Vrij Nederland’s onthulling van de even weinig verheven als pompeus gerechtvaardigde wijze waarop ‘kwaliteitskrant’ NRC-Handelsblad samen met de commercieele omroep RTL NOS-televisie de loef had afgestoken in de (rat)race naar het NL-relevante gedeelte van de Wikileaks’ Cablegate stash laten de Belgen het weinig flatteus licht schijnen op de gang van zaken bij het parallel verhaal, rond dagblad De Standaard, die ook via het Noorse blad Aftenposten toegang kreeg tot het Wikileaks materiaal [..]

Ineens werd ik boos. Dit was een mailinglijst waar iedereen pretendeerde verstandig na te denken over media en internet, maar wat ik daar had gezien over WikiLeaks kwam zelden boven dit niveau uit. Zodat ik een antwoord schreef, waarvan ik innig hoop dat anderen het snappen:
Ik snap niet waarom de vraag wie hoe & wanneer de beschikking wist te krijgen over deze cables de inhoud van diezelfde cables kennelijk steeds maar moet overschaduwen – ook op Nettime. Het kan me werkelijk geen lor schelen of RTL eerder was dan de NOS, of omgekeerd. Het kan me ook geen ene lor schelen dat Nederlandse kranten niet bij de eerste groep van vijf geselecteerde dagbladen zaten die in de cables konden grasduinen.

Wat me wél raakt (en zorgen baart) is dat een serieuze bespreking van de inhoud en betekenis van de cables niet van de grond komt. Laat staan dat we hardop nadenken over de vraag hoe transparantie en diplomatie / politiek zich tot elkaar verhouden; hoe groot de afstand tussen formele en informele politiek is geworden en of dat goed of slecht is; welke vrijheid topambtenaren zich (mogen) permitteren; in hoeverre kranten een doorgeefluik voor persberichten zijn geworden; hoe gelekte informatie valt te verifiëren; hoe klokkenluiders kunnen worden beschermd — zoveel vragen, en we hebben het er niet over.

Ook op Nettime is er een voor mij onbegrijpelijke neiging om het belang van de cables te kortwieken en alle daarmee verbonden vragen te reduceren tot:

  • een psychodrama. Is Julian Assange het verdedigen waard? Is hij een held of een dictator? Hoe gaat-ie met vrouwen om, en is-ie wel lief tegen katten? Oh dear… Zelfs als was Julian een eersteklas klootzak: de maatstaf voor het belang van de informatie die WikiLeaks heeft ontbloot, ligt niet besloten in het karakter van de boodschapper. (Verder snap ik ook wel dat er paradigma’s botsen: de openheid en vrije uitwisseling & beschikbaarheid van informatie die hackers zich voorstelden, versus gedoseerd & gericht loslaten van informatie die gebruik is in de diplomatie. Maar laten we het dan dáárover hebben in plaats van Julians karakter te fileren.)
  • valse symmetrie. WikiLeaks wil openheid van bestuur: dan moeten ze zelf ook met de billen bloot, toch? Welnee: iedereen mag de macht in twijfel trekken, iedereen mag – als persoon of als organisatie – geheime besluitvorming publiek maken en netwerken blootleggen. Daar heb je helemaal geen credentials voor nodig: elke burger heeft dat onvervreemdbare recht, en die burger hoeft niet eerst te bewijzen dat hij- of zijzelf op alle vlakken voorbeeldig en volkomen transparant is om dat recht uit te mogen uitoefenen. Sterker: ook een burger die zelf de boel belazert, heeft het recht om de macht in twijfel te trekken. Eisen dat WikiLeaks zelf openheid betracht vooraleer je naar hen wilt luisteren, is daarom bizar. Bovendien verschuif je dan de vraag, Want het ging niet over WikiLeaks – alleen om wat zij doorgaven.
  • een whodunnit. Wie had de cables wanneer, hoe en waarom (zie de mail waarop ik nu reageer). Ik hoop heus dat ik niet hoef uit te leggen dat door zulke vragen de vorm de inhoud volkomen verdrukt. Heus, het maakt me geen sodemieter uit wie ze wanneer had. Wel wil ik erg graag een discussie over wat er in die cables staat, en wat dat betekent.
  • roddels. Berlusconi zegt dat Sarkozy zei dat… Het zal wel, and who cares: diplomaten kletsen soms ook, en theetantes vind je overal. Maar de cables afdoen als een verzameling roddel is dom. Ten eerste zijn er stapels cables die over verdomd serieuze kwesties gaan. Ten tweede: zodra roddel deel uitmaakt van het diplomatieke proces en die roddel de politieke besluitvorming stuurt, is het iets dat ons allemaal terdege aangaat. Juist omdat we hoopten en wensten dat onze vertegenwoordigers politieke problemen op een meer verheven wijze beschreven en besluiten op betere gronden namen.
  • de bevestiging van ‘wat we toch al wisten’ en dat de cables ‘dus’ niks nieuws bevatten. Het probleem met die redenering zit ‘m in dat ‘we’. Ik weet inderdaad al lang dat Bin Laden ooit door de VS is gesponsord, maar voor een ander is dat wellicht groot en onrustbarend nieuws, dat nu bovendien zwart op wit staat. Jij kunt blasé doen over een ambtsbericht over ‘rendition’, maar voor iemand in Spanje die al jarenlang verwikkeld is in een rechtszaak om niet uitgewezen te worden naar de VS op verdenking van terrorisme, is zo’n cable een godsgeschenk. Daarnaast telt, zoals Slavoj Zizek eind januari 2011 in The London Review of Books schreef (en ik parafraseer); ‘Zolang iedereen weet wat er fout ging maar dat nooit publiekelijk is gezegd, kan iedereen die schaamte ontkennen. Maaar zodra die schaamte publiek is gemaakt, heb je te maken met schande – en dat is eeen ander verhaal.’

Reacties (11)

#1 Cracken

Maar dat wisten we toch al lang :)

  • Volgende discussie
#2 Ernest

Helemaal mee eens. Ik hoop dat Karin Spaink serieus genomen wordt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 T

Waarheid lijkt tegenwoordig een democratie te zijn. Alles wat op Twitter geroepen wordt is waar (en wordt klakkeloos door diverse media overgenomen). Wikipedia artikelen zijn allemaal waar.

Voor de gemiddelde mens is het filteren van content allang niet meer te doen, dus neem je maar aan wat redelijk lijkt.

Wie had de cables wanneer, hoe en waarom lijkt me zeker wel relevant. Wanneer je echt achter de waarheid wilt komen moet je de bron opzoeken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 MF

Goed stuk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Grobbo

Goed artikel, goed om bijdragen van Karin Spaink op Sargasso te lezen, een waardevolle toevoeging!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Maria

Dit statement is een verademing voor weldenkend Nederland. Ik hoop dat ik van de mainstream nog mag blijven streven naar weldenkendheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 qwerty

Ja, goed artikel met belangrijke punten.
De vraag die ik me stel is of de discussie zo niet opzettelijk wordt gedownplayd (wat een woord!). Hoe meer verwarring en discussie over non-topics hoe verder de echte issues in het moeras gaan.

Het is gewoon techniek wat hier gebeurt.
Techniek van het doofpotten, negeren, klein maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 tom van doormaal

Zizek komt wel met boeiende voorbeelden over de betekenis van tact en uiterlijkheden. Ik ben het eens met de analyse dat Assange te veel aandacht krijgt, maar ja de boodschapper…
Leuk voorbeeld van de filosoof: als je een badkamer binnentreedt waar een naakte vrouw staat, zegt de beleefde “sorry mevrouw”, maar de tactvolle (man) zegt: “sorry meneer”.
Ik bedoel: laten we het over de macht hebben, die door wikileaks wordt onthuld, maar ook over de noodzaak van enige geheimhouding.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Olav

Verhip, Nettime. Bestaat dat nog? Ik ga me aanmelden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Harm

Goed verhaal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Pfft

Dokter Meinsma is anders hard gevallen toen bleek dat hij 5 sigaretten per dag rookte.

  • Vorige discussie