Gaat de minister Ter Apel helpen?

Een week geleden ging de kersverse asielminister op geheim bezoek in Ter Apel. Zoals die dingen gaan, was er niets geheims aan. Het ontbrak er nog maar aan dat haar baas (nee, niet Schoof of die van Oranje-Nassau, maar G.W.) het bezoek per tweet aankondigde. Iedereen, en zeker de direct betrokkenen, waren natuurlijk benieuwd wat ze zou gaan zeggen. De opgetrommelde pers (hoe wist die eigenlijk dat het een geheim bezoek was?) kon het volgende noteren: De minister gaat de instroom van asielzoekers inperken én de spreidingswet gaat intrekken. En wel meteen. ‘Ik houd van parallelle processen, dus ik doe het tegelijk’ zo sprak de minister. Zoals het een geslepen politicus betaamd, werden concrete details listig omzeild. Jawel, de minister gaat voor een ‘maximale beperking’ van de instroom. “Dat gaat ook gewoon gebeuren. De kraan moet dicht.” We moeten nog een complete zomervakantie plus nog wat weken wachten op het hoe en hoeveel want: “We hebben een mooi akkoord op hoofdlijnen en dat wordt omgezet in beleid. Ik ga ervan uit dat we met Prinsjesdag beter kunnen vertellen wat het gaat worden.” En wordt Ter Apel ondertussen nog geholpen en ontlast? Nou dat kost tijd, maar omdat er nog geen tentjes voor de poorten van Ter Apel staan verwacht de minister niet dat er asielzoekers buiten moeten slapen. “Het is niet zover. Dus ik ga ervan uit dat dat niet gebeurt.” De minister heef natuurlijk altijd nog de Spreidingswet bij de hand. Die wet afschaffen zal nog een behoorlijk tijdje duren dus tot zolang geldt de wet wel, gaf de minister toe. En dus:¨“De wet is de wet. Daar hou ik me aan.” Ondertussen in Ter Apel: Aantal mensen dat heeft overnacht in Ter Apel maandag 15 juli - 2.181 zondag 14 juli -2.165 zaterdag 13 juli - 2.184 vrijdag 12 juli -2.226 donderdag 11 juli - 2.209 woensdag 10 juli - 2.251 Het betalen van een dwangsom aan gemeente Westerwolde ging in op 24 februari. Van 24 februari tot en met vrijdag 8 maart was het aantal mensen in Ter Apel onder de 2.000. Sinds zaterdag 9 maart tot op heden is het aantal mensen boven de 2.000. Nu is de Tweede Kamer op zomerreces, maar het kabinet kan nog wel bestookt worden met schriftelijke vragen over allerlei brandende kwesties. Van 3 juli, de dag waarop kabinet Schoof aan de slag ging, tot en met gisteren zijn er 82 vragen naar de regering gestuurd. Naar goed gebruik werd minstens 67% van de vragen gesteld naar aanleiding van een nieuwsbericht. Na 10 juli, de dag dat de Asielminister zo ferm de pers te woord stond, stelde niemand van de wakkere volksvertegenwoordiging ook maar één vraag over de statements van de minister. Terwijl het toch erg voor de hand ligt op welke punten de minister ter verantwoording kan worden geroepen: De minister verwacht geen buitenslapers (“Het is niet zover. Dus ik ga ervan uit dat dat niet gebeurt”): Welke garanties heeft de minister dát het niet gaat gebeuren? “De wet is de wet. Daar hou ik me aan.” Hoe gaat de minister de wet handhaven? Het zou op zijn minst van beleefdheid en empathie getuigen als de minister daar concreet op antwoordt zodat de zorgen van burgemeester en inwoners van Ter Apel kunnen worden weggenomen. Parallelle processen of niet, burgemeester Velema “is daarmee nog niet gerustgesteld dat de problemen in Ter Apel definitief opgelost gaan worden”. (RTV Noord).

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Stel weigergemeenten onder curatele

COLUMN - Wethouders in Castricum en Zandvoort hadden een beroerde Goede Vrijdag. Ze voelden zich overvallen door het COA dat 80 statushouders tijdelijk onderbrengt in het Van der Valkhotel Akersloot en 30 statushouders in het NH Hotel Zandvoort.

Het COA liet afgelopen vrijdag weten dat “het Rijk na overleg met de commissarissen van de Koning en de VNG, het COA de opdracht gegeven om zoveel mogelijk vergunninghouders in hotels te plaatsen”. Dat is nodig m de druk op Ter Apel te verlichten, waar het maar niet lukt minder dan 2000 mensen op te vangen. En zo sloom als gemeenten als Castricum en Zandvoort al tijden zijn bij de opvang van asielzoekers, zo snel handelde het COA. Zaterdag 30 maart werden de statushouders ontvangen in het Zandvoortse hotel.

Het Zandvoortse college van B&W dacht misschien weg te komen door in januari, op een spoedverzoek van staatssecretaris Eric van der Burg,  fier te roepen dat het niet van plan is om op korte termijn extra noodopvang te bieden aan statushouders en minderjarige alleenstaande asielzoekers. Dat pakt nu dus wat anders uit.

In Castricum worden niet alleen de statushouders, het COA en de staatssecretaris gepiepeld, ook de gemeente Alkmaar voelt zich, zeg maar ‘overvallen’ door B&W van Castricum.
Alkmaar vangt sinds 2022 statushouders op die in Castricum gehuisvest horen te worden.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Nog 99 gemeenten die niets aan asielzoekersopvang doen

De gemeente Westerwolde mag 255.000 euro en meer tegemoet zien van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers). Op last van de rechter moet het COA per 22 februari 15.000 euro betalen aan de gemeente als in de asielopvang in Ter Apel meer dan 2000 mensen de nacht daar moeten doorbrengen.

Sindsdien is het (tot en met zaterdag 23 maart) al 17 keer voorgekomen dat het COA nergens in het land genoeg gemeenten bereid vond een deel van de mensen over te nemen. Het zal voor Westerwolde een welkome aanvulling zijn op de 447.802 euro die de gemeente al uit het Gemeentefonds krijgt (zie Bijlage 3.2-4 Decentralisatie-uitkering Faciliteitenbesluit opvangcentra).

De roemruchte Spreidingswet is op 1 februari in werking getreden, maar kan blijkbaar nog nergens geëffectueerd worden om Ter Apel op korte termijn te ontlasten. En ook al is er enige verbetering te bespeuren, er zijn nog teveel gemeenten die geen enkele vorm van asielzoekersopvang hebben.

176 gemeenten hebben (nog) geen opvang voor asielzoekers. Van die 176 gemeenten zijn er 77 die een of ander plan hebben om tot een opvang te komen. Er zijn dus 99 gemeenten die niets hebben. Geen opvang, geen plannen daartoe.
Foto: Google streetview schermafbeelding

Opvang van hot naar her

In steeds meer gemeenten komen er opvanglocaties voor asielzoekers bij. Dat gaat zo snel dat, eindelijk, het grasveld voor de opvanglocatie in Ter Apel een nachtje bijna leeg was.

In 159 gemeenten is vanaf 14 september vorig jaar tot nu noodopvang beschikbaar gemaakt. (bronnen: COA gerealiseerde opvang en nieuwsberichten over recente opvanglocaties). De helft daarvan kwam tot stand in gemeenten waar al een asielzoekerscentrum is.

Van de 126 opvanglocaties die vermeld zijn in de COA locatiezoeker is 47% een tijdelijke (nood)voorziening.
Daarvan is 22% hotel, 17% een armada van (cruise)schepen en 10% sport-of evenementenhal. Met hartverwarmende of hoopgevende namen als ‘De Rustende Jager’ (hotel Nieuw Vennep), ‘Liberty Ann’ (boot Haarlem) en ‘De Horizon’(boot Rotterdam).

Al die noodopvang is tijdelijk. Soms zelfs heel tijdelijk: één nacht verblijven en de volgende dag terug naar Ter Apel of door naar een andere tijdelijk locatie.
We gaan er maar even niet van uit er een beleidsopvatting achter ligt dat het nu eenmaal de leefstijl van asielzoekers is om van hot naar her te trekken, maar dat veelvuldige verkassen komt de gezondheid van de mensen ook niet ten goede.

Het ontbreekt natuurlijk nog steeds aan meer structurele opvang capaciteit. In 185 gemeenten is (nog?) niets wat concrete solidariteit betreft. Met allerlei smoezen worden de boten afgehouden. Eén zo’n ijzersterke smoes is: in 2015 wilden we wel maar de COA niet, dus nou zoeken ze het zelf maar uit.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Een beschaafd land onwaardig

Kom kijken, haal je wijsheid niet uit de dossiers. Dan zie je met eigen ogen ons eigen Lampedusa. En daar word je dus echt beroerd van.

Koen Schuiling, burgemeester van Groningen en voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen, heeft de situatie in de asielzoekersopvang in Ter Apel wel met eigen ogen gezien. In een interview met Binnenlands Bestuur doet hij zijn verhaal.

De situatie in het overvolle opvangcentrum is aan alle kanten beschamend. En dat geldt ook voor de houding van sommige gemeenten. Binnenland Bestuur schrijft:

En wat net zo beschamend is, is dat nogal wat van zijn eerbiedwaardige collega’s in den lande zien dat de opvang in Groningen mensonwaardig is, zelf genoeg opvangmogelijkheden hebben, maar geen vinger uitsteken.

De burgemeester wil niet aan ‘naming & shaming’ doen. Maar wie een beetje moeite doet komt er al snel achter dat in 246 gemeenten geen asielzoekersopvang is. Als ook maar vijftig van die gemeenten een beetje hun best er voor doen, zou dat al gauw ruim 26.600 extra opvangplaatsen op kunnen leveren.

Dat is ook ruim genoeg om de huidige achterstand met het huisvesten van 10.563 statushouders in te lopen. Slechts 20 gemeenten voldoen aan de taakstelling. Koen Schuiling stipt in het interview de huidige voortvarendheid aan waarmee die gemeenten en Rijksoverheid nu opvang weten te regelen voor vluchtelingen uit Oekraïne. Met enig cynisme put hij daar hoop uit: