Connected retail – toegang tot het keukenkastje

Gaan wij zelf ons huis online managen? Of laten we dat over aan leveranciers? Wanneer retailers verbonden zijn met onze keukenkastjes, is de afstand tot onze portemonnee kleiner dan ooit. Met in 2020 naar schatting 25 miljard connected devices – die allemaal data kunnen afstaan – wordt het Internet of Things (IoT) een interessante ontwikkeling voor de commercie. Het connected home, vaak nog gepresenteerd als het vlaggenschip, is daarbij een slecht voorbeeld: domotica-oplossingen lijken in eerste instantie handige ‘point solutions’. Je kunt je muziek, je CV ketel, je LED-verlichting en je alarminstallatie en nog veel meer toepassingen weliswaar via het web bedienen, maar allemaal met aparte apps, interfaces en systemen. Het ontbreekt aan standaarden en integratie. Tezamen leiden al deze oplossingen tot een soort thuis-bureaucratie, zoals Ian Mercer terecht aangeeft in Knack. “Het leeuwendeel bestaat uit spullen die op een afstandsbediening reageren.” Gaan wij zelf ons huis online managen? Of probeert eerst iemand anders voet aan de grond te krijgen in ons huishouden? Voor de (online) retail liggen de kansen voor het oprapen.

Foto: Global Panorama (cc)

Technologie zorgt voor ontmenselijking en tweedeling

Door Yanti Danoekoesoemo

Als je zoals ik bezig bent met cultuur en politiek, de onderwerpen over wat de mens van de wereld maakt, dan vergeet je wel eens hoe groot de invloed van technologie is op je wereldbeeld en mens-zijn.” Schrijver Bas Heijne vertelde in de laatste lezing van de reeks Huisje, Boompje, Beestje dat hij zich nu pas realiseert wat de impact van technologie op je eigen leven kan hebben. Heijne interviewde voor het VPRO-programma De Volmaakte Mens wetenschappers van internationale faam. Hij nam ons mee in de zoektocht naar de toekomst van onze soort.

Twee richtingen

Lost technologie problemen op of creëert het juist behoeften en de drang naar meer controle? De zoektocht van Heijne kende twee verschillende richtingen. De eerste geeft aan dat de technologische revolutie zo’n vaart niet zal lopen, de tweede dat het wel grote gevolgen voor ons mens-zijn en de samenleving zal hebben. De sprekers uit de afgelopen lunchlezingen waren het er veelal over eens dat we niet hoeven te vrezen dat de mens wordt overmeesterd door wat wijzelf hebben gecreëerd. Heijne sprak echter ook wetenschappers die, net als Stephen Hawking, het bekendere doemscenario uit de media schetsen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Kunst op Zondag | Drones

Drones zijn hot. Voor een betaalbaar prijsje schaf je in de speelgoedwinkel al een vliegend gevalletje aan. Was de drone eerst vooral in het nieuws als middel waarmee de overheid je kan bespioneren of zelfs doden, nu lijkt de drone een ingeburgerd machientje, waarmee het vliegen alleen al menigeen dikke pret verschaft.

De ingebruikneming van bijna alle nieuwe technologie heeft, bijna altijd, positieve en negatieve kanten. Drones kunnen een uitkomst zijn als hulpmiddel om op moeilijk bereikbare plekken reparaties uit te voeren. Maar ze kunnen ook dodelijke wapens vervoeren of een gevaar zijn omdat ze door onbekwame piloten worden bestuurd. Met drones kan de overheid de laatste minieme plekjes privacy vernietigen. Drones kunnen ook een uitbreiding zijn van het creatieve gereedschap van beeldend kunstenaars, toneelmakers, choreografen, filmers en fotografen.

Het kabinet wil de wettelijke mogelijkheden voor beroepsmatig gebruik van drones verruimen. Vanaf 1 juli zouden politie en brandweer meer bevoegdheden moeten krijgen. Reken er maar niet op dat dit geldt voor kunstenaars of bedrijven die met drones pizza’s bezorgen of koeriersdiensten leveren. In Amerika zijn regels in voorbereiding om commercieel gebruik van drones aan banden te leggen.

De drone is inmiddels goed in het bewustzijn van kunstenaars doorgedrongen. Enerzijds een groep kunstenaars die vooral focussed op het wangebruik van deze technologie door overheden. Anderzijds de kunstenaars die het als een fraai onderdeel van hun werk zien.

Foto: Kentucky Country Day (cc)

Jong geleerd

COLUMN - Schoolboeken zijn deels digitaal geworden: leerlingen doen hun taken achter de computer. Software houdt bij wat ze gedaan hebben, welke cijfers ze haalden, hoe snel ze waren, waar ze goed in zijn, waar ze blunderen en wat ze over moesten doen. Digitaal lesmateriaal is iets totaal anders dan gewoon maar een boek op de computer: de software observeert en categoriseert al doende elk kind dat met zulk digitaal lesmateriaal werkt.

Die gegevens worden teruggestuurd naar de uitgevers van de schoolboeken. Zij beschikken daardoor over een schat aan informatie over de deelnemende scholieren: inmiddels zitten er al ruim een miljoen leerlingen in hun systeem. En omdat ze dat wel handig leek, hebben de uitgevers van de scholen bedongen dat die tevens de persoonsgegevens van de kinderen naar hen zouden doorsluizen. Daaronder vallen ook gegevens over de ouders. Dit alles wordt verzameld in Basispoort, een portal waarin digitale lesmethodes voor de basisschool worden beheerd.

Alleen weet niemand wat de educatieve uitgeverijen – waaronder giganten zoals ThiemeMeulenhoff, Malmberg en Noordhoff – vervolgens met al die gegevens van en over de kinderen (en hun ouders) doen. Accountantsbureau PwC, dat de kwestie op verzoek van staatssecretaris Dekker van Onderwijs al in april van dit jaar onderzocht, betoont zich bepaald geschrokken in zijn rapport.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Smartphone als bindmiddel – of vervreemdend apparaat?

Jaren terug waarschuwde (toen nog) koningin Beatrix in haar kersttoespraak voor de moderne communicatiemiddelen die mensen van elkaar kan vervreemden.

De moderne technische mogelijkheden lijken mensen wel dichter bij elkaar te brengen maar ze blijven op ‘veilige’ afstand, schuilgaand achter hun schermen.

De toespraak kwam haar op nogal wat commentaar te staan.

In 2013 is er aan de individualisering niet veel veranderd.  ‘Selfie‘ is nota bene woord van het jaar.

In bovenstaande advertentie wil Apple ons doen geloven dat moderne technologie juist helpt mensen dichter bij elkaar te brengen. Een jongen filmt zijn familie tijdens kerst in het geniep om hun vervolgens een hartverwarmend filmpje te laten zien.

Op Gizmodo wordt betoogt dat het filmpje juist laat zien dat smartphones ons vervreemden van onze omgeving. Kijk maar eens tijdens een willekeurige treinrit om je heen en tel hoeveel mensen naar hun telefoon zitten te staren. In dit filmpje ziet de schrijver van het artikel niet een jongeman die graag een filmpje maakt van zijn naasten, maar die zich terugtrekt uit het samenzijn van de familie om er een tastbare herinnering van te maken. Daarbij vergeet hij de gebeurtenis waar hij zo graag een herinnering aan wil bewust mee te maken. De schrijver ziet maar één perfect moment in de commercial. En daar komt geen smartphone aan te pas.

Foto: Kat N.L.M. (cc)

Opvlieger

COLUMN - Twee weken geleden schreef ik dat al die slimme technologie waarmee we ons huis en onszelf behangen, makkelijk tot grove privacy-schendingen kan leiden. Eind vorige week ondersteunde PinkRoccade die stelling. Het automatiseringsbedrijf kwam met een monter filmpje waarin werd geschetst hoe onze eigen wearables kunnen omslaan in bewakingsapparatuur en met gemeentelijke databanken kunnen worden verbonden.

PinkRoccade voorzag een zonnige toekomst waarin een verhoogde hartslag hebben en gaan zweten terwijl je ’s avonds in een buurt rondloopt die als minder veilig wordt beschouwd, volstaat om de meldkamer van de politie te waarschuwen. De politie kan dan de smartphones van mensen in de buurt uitlezen: zij zijn nu immers verdacht, want potentiële dieven of aanvallers. Komen de verdachten de kant van de zweter-met-het-bonkende-hart op? Dan fluks hun gemeentelijke gegevens oproepen: als ze zelf niet in die buurt wonen, is dat extra verdacht! Hup, daar rijdt de politiewagen uit, die onderweg alvast een bericht stuurt naar de smartphones van de verdachten: jongens, kappen nâh, we hebben jullie in de smiezen!

Stereotype profilering, buurten zwartmaken, ongeoorloofd koppelen van bestanden, passanten op grond van andermans hartslag meteen maar als verdachten aanmerken, systematische privacy-schending: het zat allemaal terloops verstopt in PinkRoccades ideaalbeeld. Voor onze eigen veiligheid is het goed als wij burgers onze privacy volledig opgeven, beweren ze. Dat passanten de rest van hun leven te boek staan als ‘verdacht’, of zelfs als ‘betrapt, maar ternauwernood verijdeld door de politie’, wanneer iemand ’s avonds op straat een opvlieger of een stevige hoestbui heeft, kan PinkRoccade bar weinig schelen.

Foto: Héctor García (cc)

De noodzaak van techniekkritiek

ACHTERGROND - In digitale tijden is fundamentele techno-kritiek een noodzakelijke voorwaarde voor een gezond geestelijk klimaat, vindt filosoof en publicist Hans Schnitzler.

‘Technologische vooruitgang is niet te stoppen, je ertegen verzetten heeft weinig zin.’ Deze veelgehoorde techniekperceptie gaat vaak gepaard met een tweede vooronderstelling: verzet tegen techniek wordt ingegeven door angst. Angst voor de vooruitgang of het onbekende, goed te vergelijken met de vrees die de introductie van het schrift of de komst van de eerste stoomtrein inboezemde. Niet alleen buiten de kring van techniekdenkers, ook binnen die kring schijnt menigeen zich goed in dergelijke common sense-gemeenplaatsen te kunnen vinden. In Nederland is de vooraanstaande techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek een hartstochtelijk pleitbezorger van deze communis opinio.

Het is een stellingname die het techniekdebat knevelt en kortwiekt nog voordat het goed en wel op stoom is gekomen. Enerzijds worden critici die de bedreigende kanten of risico’s van techniek onder de aandacht brengen, bij voorbaat gedesavoueerd als irrationeel. ‘Techniekpessimisten’ laten zich immers leiden door angst. En omdat angst een slechte – lees: irrationele – raadgever heet te zijn, hoeft met dergelijke raadgevers niet serieus te nemen. Strikt genomen moet men de techniekwaarschuwingen van filosofische zwaargewichten als Martin Heidegger, Hannah Arendt of Michel Foucault, dan eveneens terzijde schuiven als irrationeel. En zo smoort men zowel het intellectuele als het maatschappelijke debat in de kiem.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Merrill College of Journalism Press Releases (cc)

Bij twijfel gewoon doen

OPINIE - Altijd en overal online is de standaard. Mobiliteit betekent meer apparaten, meer locaties, meer apps en meer connecties. Tot 2019 groeit het wereldwijde dataverkeer met 45 procent, aldus het Mobility Report van Ericsson. Het aantal abonnementen groeit jaarlijks met zo’n zeven procent, eind 2013 waren er 4,5 miljard mobiele abonnees. Het werk gaat mee in de broekzak en met wereldwijd bijna een miljard tablets in gebruik wint het paperless office steeds meer terrein. Toepassingen als SharePoint, ERP, CRM of gepersonaliseerde HR-platforms worden in hoog tempo mobiel beschikbaar gemaakt.

Ondertussen moet overal de connectiviteit meegroeien. Wi-Fi – ik test het vaak als ik op bezoek ben bij bedrijven – is vaak goed beveiligd, maar wanneer je te gast bent bij een bedrijf, is beveiligde WiFi-toegang nog lang niet altijd standaard. Het stopcontact in de lobby, ook niet standaard, is over het algemeen beter beveiligd.

Informatiebeveiliging hobbelt er achteraan. Dit jaar wordt wellicht de discussie geopend (of verbreed) over cybersecurity, en misschien komt er wel een campagne die de digitale weerbaarheid van burgers moet vergroten. Dat zou tijd worden, want de risico’s van mobiel werken zitten namelijk niet in de devices, de applicaties en apps, maar in de gebruikers, zo laten onderstaande cijfers uit verschillende onderzoeken zien:

Foto: Cathy (cc)

Niet zomaar lichaam en brein weggeven

OPINIE - Hoe we bij een steeds intiemere band met technologie, toch nog enige mate van eigen levenssfeer over kunnen houden, schrijft Rinie van Est.

Technologie nestelt  zich in hoog tempo tussen ons en in ons. Ze weet steeds meer over ons en  wordt meer ‘als ons’ – pardon, als wij. Een voorbeeld is de steeds kleinere computer: van desktop via laptop naar tablet en mobiel, binnenkort als bril (Google Glass), op termijn mogelijkerwijs als contactlens. Die verschuiving, van tafel via schoot en hand  naar neus en zelfs oog, laat zien hoe technologie in ons kruipt.

Via onze mobiel en straks onze computerbril, informeren we de buitenwereld voortdurend over onszelf: via GSM en GPS over waar we zijn, via sociale media over wat we doen, voelen, willen en vinden. Ooit was die informatie privé; nu is ze toegankelijk voor de hele wereld.

Niet zo lang geleden waren wetenschap en techniek vooral bezig de natuur buiten ons te doorgronden en te onderwerpen. De onderwerping van de  mens lieten ze grotendeels over aan  heersers en priesters. Dat is veranderd.

Die accentverschuiving van naar buiten gerichte naar op de mens gerichte technologie is voortgekomen uit een opmerkelijke ontwikkeling in de onderzoekswereld: de vervlechting van natuur- en levenswetenschappen.  De biologie en de cognitieve neurowetenschap hebben een ‘taal’ ontwikkeld om menselijke eigenschappen en  gedragingen op een natuurwetenschappelijke, kwantitatieve manier te beschrijven. Tegelijkertijd hebben nano- en informatietechnologie allerlei voorheen dure, bonkige apparaten, onder andere voor gegevensopslag, veel kleiner en goedkoper gemaakt. De rekenkracht die in 1969 mensen op de maan zette, dragen wij nu elke dag in onze broekzakken en handtassen, en staat straks op onze neus.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende