Speak je moerstaal mudderfukker!

Thank God voor 5 december. Als onze jaarlijkse traditie van rijmelende spitsvondigheid niet zou bestaan, ging onze collectieve taalkennis waarschijnlijk nog harder down the drain. Pakjesavond zorgt er in ieder geval voor dat ook de average Joe nog eens probeert om een paar zinnen foutloos op papier te zetten. Een blessing in disguise, zou ik zo zeggen. Want als het aan de verkopers van die kadootjes zou liggen, praten we allemaal een soort tenenkrommend polderengels. Daar houden zij, of vooral de reclamebureau's die ze inschakelen, enorm van. Absoluut hun peacepiece of cake, zeg maar. Zo heeft de organisatie die de rest van het jaar de pakjes rondbrengt een mooie slogan. Sure We Can! Lekker Obamaësk, en het zegt goed wat ze kunnen. U wilt een brief versturen? Sure We Can! Vanwege bezuinigingen tienduizend postbodes eruit? Sure We Can! Het is obvious dat een Nederlandse vertaling niet volstaat. Tuurlijk Kan Dat! bekt niet, en klinkt oubollig.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Quote du Jour

Quote du Jour | Een leven lang leren

, door

“Deze oplossing moet verder uitgedacht en uitgewerkt worden, maar mensen die er verstand van hebben, zeggen dat je dit voor iedereen kunt verplichten.” Aldus Minister Van der Laan die een leeftijdsonafhankelijke leerplicht wil gaan instellen.

En dat is geweldig. Een leven lang leren, iedereen moet voldoen aan een minimum opleidingsniveau. Wordt het toch eindelijk nog wat met die kenniseconomie. We gaan de Tokkies verheffen! Niet dus, het is een andere manier om allochtonen aan het taalonderwijs te krijgen omdat een taalachterstand nadelig is voor hun kinderen en de maatschappij. Wat met de inburgering niet lukte wordt nu via een andere weg alsnog geprobeerd.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Rekenen?

, door

“Het leren van wiskunde betekent op een bepaalde manier met elkaar communiceren in een bepaalde taal…..
De Maori’s hebben een andere wiskunde dan wij omdat ze een andere taal spreken. Ze spreken Maori-taal en hebben Maori-wiskunde.”

Aldus Dolly van Eerde van het Freudenthal Instituut tijdens een congres over wiskunde in het onderwijs (via de Volkskrant, maar die snapt 2.0 nog niet).
En in één klap was me duidelijk waarom het wiskunde-onderwijs in Nederland langzaam maar heel zeker in het moeras zakt. Wiskunde is niet afhankelijk van taal, punt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als een duivel in een wijwatervat

, door

tourdujourWieleruitdrukkingen zijn er in alle soorten en maten. Ik ken geen ander jargon waar een 404 pagina tellend lexicon van is verschenen. ‘Van asfalteczeem tot Zoetemelk positie’ is de ondertitel van het ‘Groot wielerwoordenboek’, een uitgave van uitgeverij Thomas Rap, onder redactie van Marc de Coster de sportkaternen, wielerverslaggevers en het internet afspeurt, op zoek naar nieuwe woorden en uitdrukkingen.

Ik kan me zelf nog goed herinneren, dat ik zelf voor het eerst mee werd geconfronteerd: die harde, spottende taal. Ook de amateurs kunnen er wel wat van. Het was een avondcriterium ergens op de Veluwe. Ik sneed een van de vele bochten op die achtbaan verkeerd aan, en sneed daardoor een jongen af. Wat deze jongen precies zei weer ik echt niet meer. Ik herinner mij alleen nog de woorden ‘pannenkoek’ (volgens het Groot wielerwoordenboek: sukkel, zwakkeling) en ‘koekwaus’ (niet in het boek opgenomen, maar synoniem voor koekenbakker, mafkees).

De ongekroonde koning van de wielertaal is ongetwijfeld de veel te jong gestorven Gerrie Knetemann. In zijn hoogtijdagen werd hij de ‘Kretenman’ genoemd. Misschien wel zijn mooiste uitdrukking is ‘de martgelgang van Kromme Leendert’, waarmee de Kneet bedoelde dat het een enorm zware onderneming was die dag.

Een andere koning van het vak is de Vlaming Michel Wuyts. Voor de Belgische televisie doet hij fraaie uitspraken, als is zijn taal met de jaren naar mijn mening wat minder poëtisch geworden. Misschien moest dat wel van zijn bazen. Toch zijn er weinig uitdrukkingen mooier dan zijn ‘wriemeldans’ (voorbereiding van de massasprint, ooit geniaal in beeld gebracht door de Duitse regie van de ARD die in de ronde van Duitsland een paar coureurs een klein cameraatje op de fiets hadden meegegeven).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kamervragen 2008 | Waar ging het over?

, door

kv50_w_470
Met dank aan: Wordle.net
Maar waar gaat dit over?

Hierboven ziet u de 50 meest prominente begrippen uit alle kamervragen van 2008.
Eerst even wat geschiedenis. Het begon allemaal door een tweet van die van Jole. Hij wees me op een Amerikaanse site waarin de sleutelwoorden uit de stukken van het Congres van het afgelopen jaar visueel werden weergegeven.
Dat is fraai! Dat moeten we ook hebben in Nederland, dacht ik toen.
Maar makkelijker gezegd dan gedaan. Het informatiesysteem van de Tweede Kamer ontoegankelijker dan de gemiddelde AIVD database. Gelukkig waren de mensen van Ikregeer.nl wel in staat om uit hun database alle kamervragen van 2008 te halen en daar een telling van de unieke woorden op los te laten. Waarvoor dank!

Maar toen begonnen de problemen pas echt. Want de lijst van woorden getrokken uit de meer dan 3000 kamervragen (aan de handelingen ben ik maar niet begonnen) bevatte meer dan 40.000 regels. Dus moesten er diverse slagen overheen van filteren (de, het, een, etc… er uit) en groeperen (Politie = politieagent, regiopolitie, klpd, etc….). Uiteindelijk bleef er, na bijna 2 maanden regelmatig wat uren besteden, een lijst van ongeveer 3500 begrippen over.
Daar wilde ik wat mee doen na de verkiezingen voor het Europese Parlement. Want om nu te beginnen over de Tweede Kamer leidt alleen maar af. Maar….. toen de lijst zijn einde naderde, zag ik wat er bovenaan kwam te staan: Europa. Dus leek het me wel gepast om voor de verkiezingen morgen alsnog even inzichtelijk te maken dat ook de Tweede Kamer Europa eigenlijk heel belangrijk vindt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Je ding doen niet langer oké?

, door

“Je ding doen is de winnaar van de Vaagtaalverkiezing 2009. Dat communiceren wij zeg maar proactief naar de stakeholders door. Trots presenteren wij daarom hier een stukje definitief eindconcept van de verkiezingsuitslag. Vaagtaal is immers onze kerncompetentie, daarmee blijven we dicht bij onszelf. Okééé, out-of-the-boxdenken is in principe ook niet slecht, zolang je beleidsbeleid maar transparant is.”

Dus. Als het ware. De uitdrukking ‘je ding doen’ is gisteren uitgeroepen tot vaagste vaagtaal van 2009 op de site Vaagtaal, waar een groep taaldeskundigen vijftig woorden en uitdrukkingen selecteerden uit ingezonden taalergernissen. In totaal 1950 mensen kwamen daar in de afgelopen twee maanden tot deze keuze. Vorig jaar was iets ‘een plekje geven’ de vaagste. Verder werden er intrigerende verschillen tussen mannen en vrouwen doorgecommuniceerd. Vrouwen blijken zich mateloos te ergeren aan ergens een plasje over doen. Mannen vinden dit juist heel normaal. Zou dat komen doordat deze laatste groep gewend is om zeg maar dagelijks een stuk gericht te plassen in-the-box? Dus in principe toch zeg maar een stukje penisnijd? De les van dit alles lijkt dat iedereen maar het beste dicht bij zichzelf kan blijven als hij dingen doorcommuniceert. Zijn we niet allemaal stakeholders in een stuk taalgebruik dat niet “onduidelijk, dubbelzinnig, misleidend, overbodig of storend” is?

Quote du Jour

Quote du Jour | SP onbeschoftheid

, door

“Flapdrol”

Jan “effe dimmen” Marijnissen volgt in de voetstappen van Geert “knettergek” Wilders waar het gaat om het wegzetten van politieke opponenten met een lomp stempel. Met minister Koenders als lijdend voorwerp ditmaal.

“Ga de Kamer uit. Je hebt hier niets te zoeken” meldde hij ook nog doodleuk toen Koenders verhaal kwam halen. Het lijkt er op dat de SP besloten heeft om PVV retoriek te gaan hanteren om het naderende onheil van een enorm zetelverlies af te wenden. Want ook Agnes Kant distantieerde zich niet van de uitspraken van Marijnissen: “Het is een keurig woord en een terechte constatering.”

Quote du Jour

Quote du Jour | Diploma-devaluatie

, door

“Er heeft onder leerlingen een enorme niveaudaling plaatsgevonden, vooral in de schriftelijke taalvaardigheid. Er is heel veel mis met de toepassing van eenvoudige spellingregels, de interpunctie en dan is er het feit dat ze stijlfouten niet meer herkennen. Zeer ernstig is ook dat de woordenschat van de leerlingen na de invoering van de basisvorming enorm is afgenomen”

Hanneke Klinkert (zie quote) is docente Nederlands aan het Bonhoeffercollege Castricum en staat daar al 37 jaar lang voor de klas. Zij is dus zeer wel in staat om te oordelen over het onderwijsniveau van nu, vergeleken met pakweg een kwart eeuw geleden. In Buitenhof legt ze vriendelijk doch dringend uit dat er nu toch echt moet worden ingegrepen.
Vandaag beginnen overal in het land zo’n 200 duizend scholieren aan het centraal eindexamen. Volgens de Onderwijsinspectie loopt de betrouwbaarheid van de diploma’s momenteel gevaar, op alle onderwijsniveaus. Het toezicht schiet tekort en sommige scholen geven hun leerlingen met opzet te hoge cijfers bij de schoolonderzoeken…

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende