Franse stakers geven niet op

Het protest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar in Frankrijk leidde deze week al weer tot de tiende algemene stakingsdag van dit jaar. Het huisvuil wordt nu opgeruimd, maar de acties gaan als het aan de bonden ligt volgende week gewoon verder. Ondanks de uitnodiging van premier Elizabeth Borne aan de bonden voor een gesprek. De Franse regering heeft de woede van de demonstranten flink aangewakkerd door de pensioenwet buiten het parlement om door te drukken. Wat drijft de demonstranten om te blijven protesteren tegen langer werken terwijl in veel omringende landen de pensioenleeftijd al lang verhoogd is? Klassenstrijd of psychodrama Vergelijking van pensioenen in verschillende landen is lastig. De grote verschillen in pensioenstelsels maken het al jaren lastig om binnen de EU op dit punt tot harmonisatie te komen. In Frankrijk beargumenteert Macron de pensioenhervorming door te wijzen op de de algemene verhoging van de gemiddelde levensduur en de steeds hogere kosten voor de staatskas. De Fransen hebben daar vooralsnog geen boodschap aan. Ze vinden dat ze zelf al genoeg betalen. In Frankrijk is de pensioenbijdrage hoger dan het OESO-gemiddelde. En ze willen zo lang mogelijk genieten van een leven zonder werkverplichtingen. Sociologen merken op dat Fransen weinig plezier halen uit hun werk, door de relatief lange werkdagen, de sterk hiërarchische structuren waardoor mensen vaak weinig autonoom kunnen werken, en een sinds de Franse Revolutie ingebakken weerstand tegen autoriteit. Er zit ook een klassenaspect aan vast, schreef Luuk van Middelaar deze week in de NRC. 'De voorgestelde hervorming raakt vooral mensen in de zorg, de schoonmaak, de transportsector en het (lager) onderwijs. Oftewel de laaggeschoolde groepen die veelal jong beginnen te werken. Voor de Franse hoogopgeleiden daarentegen, die zich voor hun 25ste niet op de arbeidsmarkt vertonen en toch wel voorbij hun 64ste doorwerken, veranderen de plannen vrijwel niets.' Volgens de socioloog Gauchet, schreef Caroline de Gruyter in de zelfde krant,  gaat het niet om klassenstrijd maar is het meer een ‘psychodrama’: 'terugverlangen naar de sociaal-politieke oogst van de trentes glorieuses, drie decennia tomeloze, naoorlogse vooruitgang. „Het pensioen is een surrogaat geworden voor socialisme”, zegt Gauchet.' Je zou ook kunnen zeggen dat het vroege pensioen nog het enige is wat rest van de oude verzorgingsstaat die met zoveel sociale strijd is bevochten. In het gevoel 'tot hier en niet verder' staan de Fransen niet alleen. Sociale onrust leidde deze week ook in Duitsland tot omvangrijke stakingen. De Nederlandse FNV meldt dat in de eerste drie maanden van 2023 in 23 sectoren en bedrijven is gestaakt. Dat is bijna evenveel als het jaargemiddelde van de laatste tien jaar. Frankrijk 'poldert' niet In Frankrijk worden sociale conflicten vanouds wel meer op straat uitgevochten, schrijft Guillaume Duval, voormalig hoofdredacteur van het tijdschrift Alternatives Economiques. Hij verklaart de onverzettelijkheid van de Franse arbeiders uit een geschiedenis die teruggaat op de Franse Revolutie. 'Twee eeuwen lang is Frankrijk een land gebleven waar sociale kwesties vooral bij wetgeving of op straat en op de barricades worden geregeld. Dit heeft zijn charme en kan van buitenaf romantisch lijken. Maar vanuit het oogpunt van economische en sociale efficiëntie lijdt het weinig twijfel dat buurlanden als Duitsland en Nederland geprofiteerd hebben van hun vermogen om gemakkelijker en regelmatiger sociale compromissen te sluiten. Ze zijn beter in staat om hun samenlevingen te ontwikkelen zonder grote botsingen.' Kortom: de Franse staat kan niet 'polderen'. Sociale strijd loopt hier onveranderd uit tot een confrontatie tussen demonstranten en een keihard politieapparaat. Water President Macron doet zijn best om de aandacht af te leiden van de voortdurende clashes in de straten van alle grote Franse steden. Gisteren was hij in Savines-le-Lac in de Alpenregio voor de presentie van zijn 'Waterplan'. Het Franse Politico schrijft nogal cynisch over een kans voor de president om weer eens 'boven water' te komen en contact te maken met de burgers in het land. Tussen zijn officiële reizen naar het buitenland en de eindeloze opeenvolging van retraites zou het staatshoofd daar al twee maanden geen gelegenheid voor hebben gehad. Nu kan hij goede sier maken met voornemens op een gebied waarover de Fransen zich inmiddels ook hevige zorgen maken. Macron koos voor de presentatie van zijn Waterplan nadrukkelijk niet voor voor de regio Deux-Sèvres waar demonstranten afgelopen weekend slaags raakten met de oproerpolitie. Meer dan 25.000 demonstranten verzamelden zich zaterdag in het landelijke stadje Sainte-Soline in het departement Deux-Sèvres om de regering op te roepen te stoppen met de bouw van waterreservoirs die boeren tijdens de zomermaanden kunnen gebruiken voor irrigatie. Het werd een keiharde confrontatie tussen milieubeweging en de staat. De politie telde na afloop 24 gewonden, de demonstranten 7. De activisten zeggen dat water een algemeen goed is en dat boeren die hulpbron "stelen". Ze vinden dat de boeren moeten overstappen naar minder waterintensieve en duurzamere landbouwpraktijken. Milieuminister Christophe Béchu geeft toe dat de reservoirs geen blijvende oplossing zijn voor de bestrijding van de klimaatopwarming maar terwille van de agrarische productie moet het nu maar even. Waar hebben we dat eerder gehoord? 

Door: Foto: marcovdz (cc)
Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Frankrijk staakt tegen pensioenhervorming

ELDERS - Veel Parijzenaars zijn het jaar gezond begonnen. Ze moeten lopend of met de fiets naar het werk omdat het openbaar vervoer staakt tegen de hervorming van de pensioenen.

Franse werknemers gingen gisteren opnieuw de straat op om te protesteren tegen de pensioenplannen van premier Edouard Philippe. De bonden blokkeerden ook de toegang tot een aantal havens. Vakbond CGT telde 250.000 mensen, dat is minder dan vorige week toen er nog 370.000 mensen op kwamen. Nu ontbraken de leden van de gematigde bond CFDT.  Zaterdag kondigde Philippe aan de bonden tegemoet te willen komen met een uitstel van het meest omstreden onderdeel van de plannen. De CFDT besloot daarop de acties te stoppen. Maar Philippe heeft de meeste andere bonden niet kunnen overtuigen. Hij is bereid de komende zeven jaar de pensioenleeftijd zonder restricties op 62 jaar te houden. Maar hij deed geen afstand van het voornemen de pensioenen op termijn ingrijpend te hervormen en heeft de bonden tot eind april de tijd gegeven om met nieuwe voorstellen te komen.

Puntenplan

De Franse regering wil een universeel pensioenstelsel ter vervanging van allerlei bedrijfstakgebonden regelingen. In het nieuwe stelsel is voorzien in een puntenstelsel dat langer doorwerken beloont. Stoppen kan als je 62 bent, de huidige pensoenleeftijd voor veel werknemers, maar dan verlies je punten. De nieuwe pensioenleeftijd zou 64 moeten worden voor iedereen. Met langer werken spaar je extra punten. Het wordt van kracht voor wie in 2022 begint te werken. Wie vóór 1975 is geboren, krijgt er helemaal niet mee te maken. De vakbonden zetten in op handhaving van de bestaande regelingen. Op de achtergrond speelt de algemene afkeer van de huidige Franse regering die het afgelopen jaar ook tot uiting kwam in de beweging van de gele hesjes.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du jour | Vakbonden

Ik snap wel waarom de Nederlanders het niet snappen […] Er zijn daar immers nauwelijks vakbonden. In België zijn de meeste werknemers lid van een bond. Wat nu door de regering is besloten, pikken ze niet. En ze hebben gelijk.

Zo verklaart ‘befaamd Brusselaar’ en schrijver Geert van Istendael, naar aanleiding van de grootschalige stakingen die België vandaag lamleggen, tegenover Trouw.

De nieuwe, rechtse Belgische regering wil namelijk hervormen. Lees: bezuinigen. Min of meer op precies dezelfde wijze als omringende landen is gebeurt. Dus waar zeuren die gekke Belgen over?

Foto: Demarit (cc)

Finland onder vrouwelijke leiding

ELDERS - Finland breekt records.

De nieuwe Finse premier Sanna Marin (34) is de jongst zittende premier ter wereld. Zij leidt een vijfpartijen-coalitieregering met uitsluitend vrouwelijke partijleiders. Slechts een van hen is boven de 35. Het nieuwe kabinet telt twaalf vrouwen en zeven mannen en Finland heeft daarmee in Europa het hoogste aantal vrouwen in de regering (hier nog een lijstje feiten over vrouwen in de politiek).

Marin, vice-voorzitter van de sociaal-democratische partij, vervangt haar partijgenoot Antti Rinne, een oud-vakbondsman die nog geen jaar premier was van de coalitieregering. Hij moest onlangs aftreden omdat hij in de afhandeling van een arbeidsconflict het vertrouwen had verloren van de Centrumpartij, de meest rechtse partner in de centrum-linkse regering.

Marin trekt de Finse regering nog wat verder naar links, is de verwachting. Ze wordt door links en rechts gewaardeerd voor haar klare taal. Rechts denkt dat ze het met haar ‘dogmatische linkse ideologie’ moeilijk zal krijgen om compromissen te sluiten. Sinds de verkiezingen van april dit jaar is de Finse regering in handen van een coalitie van de sociaal-democraten (SDP), de Groenen, de Centrumpartij, de Linkse Alliantie en de Zweedse Volkspartij. De SDP was bij de verkiezingen de grootste partij en bleef de extreemrechtse Ware Finnen net voor. De Centrumpartij, de grote verliezer in april, kan het ook de nieuwe premier nog lastig maken als ze te ver naar links uitwijkt.

Foto: IG Metall Regensburg (cc)

Kan BMW ons stakingsrecht beperken?

Onlangs verbood de Nederlandse rechter stakingen bij NedCar en PostNL. Opvallend aan deze verboden was dat in beide gevallen een proportionele beoordeling van de rechter ten grondslag lag aan het verbod. Dat lijkt een terugslag in de ontwikkeling van de jurisprudentie.

Allereerst moeten we vaststellen dat de Nederlandse wet geen stakingsrecht kent en onderworpen is aan de rechtstreekse werking van het Europees Sociaal Handvest (ESH). Het ESH één van de 220 verdragen en conventies tussen de 47 lidstaten van de Raad van Europa, niet te verwarren met de EU.

Het hoogste orgaan in het Nederlandse stakingsrecht is daarom het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR), een comité van vijftien deskundigen die door de lidstaten benoemd worden. Elk land rapporteert jaarlijks over de toepassing van het ESH, het comité stelt vragen en er kunnen klachten worden ingediend.

Uiteindelijk publiceert het ECSR landenrapporten. Hierdoor ontstaat een continu due diligenceproces. Overigens kennen de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO-verdragen) vergelijkbare due dilligenceprocedures, maar met één groot verschil: de ILO verdragen kennen geen directe werking.

Een complicerende factor is dat het comité de regering aanspreekt op het niet juist toepassen van het ESH, terwijl de regering formeel geen invloed heeft op de rechter. Zo kon het gebeuren dat waar het comité al in 2004, 2006 en 2010 aanmerkingen had op de door Nederlandse rechters opgelegde beperkingen, het tot 2014 duurde voordat de Hoge Raad deze in haar afwegingen betrok (Eneco en Amsta-arrest) .

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Jeremy Clarkson: strikers should be “executed in front of their families”

Jeremy Clarkson houdt niet van stakingen in de publieke sector, zo vertelde hij gisteren uit in The One Show.

Ondanks de ongemakkelijke gezichten van de presentatoren, zette Clarkson zijn rant voort:

“I do sometimes use the train to come to London but it always stops in Reading. It’s always because somebody has jumped in front of it and somebody has burst. You just think, why have we stopped because we’ve hit somebody? What’s the point of stopping? It won’t make them better.”

Natuurlijk was het allemaal grappig bedoeld, excuseerde Clarkson vandaag nadat de twittermassa verbolgen reageerde. Kom het salaris van de BBC presentator (£ 1m per jaar) niet uit hetzelfde belastingpotje? Zelfs zijn grote vriend (pas op: samenzwering link) David Cameron vond zijn grap ‘silly’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mexico, tegen de stroom op

stakende docentenDe stad Oaxaca de Juarez, in het zuidoosten van Mexico, staat bekend om drie dingen.

Ten eerste is het volledige centrum, net als dat van Amsterdam, UNESCO- werelderfgoed. Ten tweede brouwt men er mezcal, een alcoholische drank van Casave-planten. Ten derde is er jaarlijks gedonder met stakende docenten.

Wat dat laatste aangaat: in 2006 leidden de acties tot een regionale burgeroorlog waarbij het centrum van de stad door demonstranten bezet werd, er uiteindelijk tienduizend agenten en soldaten werden ingezet en er een aantal doden viel, waaronder burgerjournalist Brad Will.

De regelmatig oplaaiende protesten laten zien dat onderwijs leeft in Oaxaca en de uitnodiging om een maand lang les te geven aan de letterenfaculteit van de Universidad Autonoma Benito Juarez de Oaxaca (UABJO) nam schrijver dezes vanzelfsprekend met beide handen aan. Afspraken over de huisvesting (gratis) en betaling (100 pesos per uur, ofwel 6 euro) waren snel gemaakt. De eerste les van een intensieve cursus “schrijven in het Engels” stonden gepland voor maandag 21 februari.

Bij aankomst bleek Oaxaca de reputatie meteen waar te maken: één van de kleinere onderwijsbonden had een staking uitgeroepen. Alle gebouwen van de universiteit waren gesloten en verzegeld met de rood-zwarte vlag van de stakers. Belangrijkste locatie, zoals de campus aan de rand van het centrum, werden vierentwintig uur per dag door groepjes demonstranten bewaakt. Zoals altijd draaide het om geld.