Frankrijk staakt tegen pensioenhervorming

ELDERS - Veel Parijzenaars zijn het jaar gezond begonnen. Ze moeten lopend of met de fiets naar het werk omdat het openbaar vervoer staakt tegen de hervorming van de pensioenen.

Franse werknemers gingen gisteren opnieuw de straat op om te protesteren tegen de pensioenplannen van premier Edouard Philippe. De bonden blokkeerden ook de toegang tot een aantal havens. Vakbond CGT telde 250.000 mensen, dat is minder dan vorige week toen er nog 370.000 mensen op kwamen. Nu ontbraken de leden van de gematigde bond CFDT.  Zaterdag kondigde Philippe aan de bonden tegemoet te willen komen met een uitstel van het meest omstreden onderdeel van de plannen. De CFDT besloot daarop de acties te stoppen. Maar Philippe heeft de meeste andere bonden niet kunnen overtuigen. Hij is bereid de komende zeven jaar de pensioenleeftijd zonder restricties op 62 jaar te houden. Maar hij deed geen afstand van het voornemen de pensioenen op termijn ingrijpend te hervormen en heeft de bonden tot eind april de tijd gegeven om met nieuwe voorstellen te komen.

Puntenplan

De Franse regering wil een universeel pensioenstelsel ter vervanging van allerlei bedrijfstakgebonden regelingen. In het nieuwe stelsel is voorzien in een puntenstelsel dat langer doorwerken beloont. Stoppen kan als je 62 bent, de huidige pensoenleeftijd voor veel werknemers, maar dan verlies je punten. De nieuwe pensioenleeftijd zou 64 moeten worden voor iedereen. Met langer werken spaar je extra punten. Het wordt van kracht voor wie in 2022 begint te werken. Wie vóór 1975 is geboren, krijgt er helemaal niet mee te maken. De vakbonden zetten in op handhaving van de bestaande regelingen. Op de achtergrond speelt de algemene afkeer van de huidige Franse regering die het afgelopen jaar ook tot uiting kwam in de beweging van de gele hesjes.

De stakingen duren nu al meer dan 40 dagen en dat is zelfs voor Frankrijk ongekend lang. Het is de grootste algemene staking sinds 1995. De regering schat de kosten op 1 miljard euro. De centrale bank wijt 0,1 procentpunt stagnatie in de groei in het afgelopen kwartaal aan de stakingen. Het gebrek aan transportmogelijkheden leidt tot tekorten in de veevoerindustrie, meldt Reuters. De spoorwegen kenden sinds 1968 niet meer een staking van deze omvang. Voor de werknemers die nu al vijf weken zonder loon zitten is in collectes inmiddels al 1 miljoen euro opgehaald. Ook voor volgende week zijn al weer acties aangekondigd als de regering zich over de pensioenplannen gaat buigen.

Hard tegen hard

Zowel voor de regering als voor de nog steeds machtige Franse vakbonden is de pensioenhervorming een kwestie van erop-of-eronder. De regering gaat uit van een tekort van minimaal 8 en maximaal 17 miljard euro op de kosten van de overheid voor de pensioenen in 2025 en wil hoe dan ook een zelfvoorzienend systeem. Premier Philippe wil een nieuwe versie van de hervormingsplannen in mei aan het parlement voorleggen, liefst met daarin verwerkt de voorstellen van de bonden. Als die niet komen hakt de regering de knoop door. De bonden willen voor geen prijs dat de werknemers moeten gaan betalen voor een nieuw pensioensysteem, ofwel door lagere lonen ofwel door langer werken. Uit een eerdere opiniepeiling van Le Figaro en France Info blijkt dat bijna net zoveel mensen zich ergeren aan de harde opstelling van premier Philippe (67 procent), als aan die van radicale vakbond CGT (63 procent).

Black Rock

Een hoge onderscheiding voor Jean-François Cirelli, de Franse directeur van de Amerikaanse beleggingsmaatschappij Black Rock, heeft onder de tegenstanders van de pensioenhervorming tot grote ophef geleid. Het bedrijf wordt er van beschuldigd aan te dringen op een privatisering van de pensioenregeling van het land en het bestaand systeem te vervangen door particuliere pensioenfondsen in Amerikaanse stijl. In de eerste week van de vakbondsacties, dus nog voordat er iets over de onderscheiding bekend was, kwam l’Humanité, het blad van de Franse communistische partij, met details over de lobby van Black Rock voor een hervorming van de pensioenen.  Het Amerikaanse bedrijf vindt dat er te veel pensioengeld ongebruikt blijft liggen.

De ophef over Black Rock, dat volgens l’Humanité een directe link heeft met president Macron, laat zien dat de beweging tegen de pensioenhervorming verder gaat dan de leeftijd waarop mensen kunnen stoppen met werken. De vasthoudendheid van de bonden heeft alles te maken met de strijd tegen de hervormingen van de Franse economie in neoliberale richting waar president Macron zich sinds zijn verkiezing in 2017 hard voor maakt. Macron heeft vorig jaar al z’n best gedaan om de ‘gele hesjes’ met belastingverlaging tegemoet te komen. Maar het lukt hem toch nog steeds niet zich los te maken van het beeld dat hij vooral de belangen van de Franse elite op het oog heeft. En dat wordt door zo’n lintjesuitreiking ter gelegenheid van het nieuwe jaar alleen maar bevestigd.

Reacties (12)

#1 Raymond Horstman

Dit land is niet te hervormen. Het hele land platleggen voor een pensioen op je 62. Je hebt de toezegging maar zelfs het woord hervorming maakt Fransen hysterisch. Hopeloos.

  • Volgende discussie
#2 Anonieme

Op 52 jaar al met pensioen gaan, dat dat nog steeds kan. Het lijkt wel luilekkerland.

https://nos.nl/artikel/2314268-franse-pensioenleeftijd-omhoog-volledig-pensioen-met-64-jaar.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Co Stuifbergen

@1: Waarom kan een pensioen niet beginnen bij 62 jaar?
15 jaar geleden gingen hordes Nederlanders met VUT vóórdat ze 60 waren.
Anderen zaten zogenaamd in de WAO, maar waren eigenlijk door economische oorzaken werkloos.

En toen hadden we veel minder computers, minder robots, en al helemaal geen zelfsturende auto’s.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Cerridwen

Dit lijkt me een mooi voorbeeld van een dossier waarin een ‘rechtse’ correctie van het beleid onvermijdelijk is. Het rechttrekken van de grote verschillen in pensioenregeling tussen verschillende bedrijfstakken en het iets opschuiven van de pensioenleeftijd in het licht van vergrijzing en flink toegenomen levensverwachting klinkt mij niet onredelijk in de oren.

Zie hier hoe het percentage ouderen in Frankrijk nog flink gaat toenemen de komende decennia:
https://ourworldindata.org/grapher/dependency-age-groups-to-2100?country=FRA

Ter vergelijking Nederland:
https://ourworldindata.org/grapher/dependency-age-groups-to-2100?country=NLD

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Co Stuifbergen

@4: De toename van de levensverwachting in de afgelopen 50 jaar komt vooral door de afname van de kinder-sterfte.
We konden daardoor bezuinigen op kraamzorg en kleuterscholen, en dus eerder stoppen met werken.

(we kunnen wel last hebben van “vergrijzing”: na de tweede wereldoorlog was er een baby-boom, na de jaren ’60 kregen mensen minder kinderen, dus we krijgen nu relatief veel bejaarden. Dat probleem konden we al zo’n 30 jaar zien aankomen, maar regeren is nou eenmaal vooruitzien).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Frank789

@5: [ De toename van de levensverwachting in de afgelopen 50 jaar komt vooral door de afname van de kinder-sterfte. ]

Ik kan zo snel geen tabellen vinden vanaf 1900, maar volgens mij is de grote daling in kindersterfte in 1970 al ruim gerealiseerd.
Zie de grafiek voor de zuigelingensterfte.
https://www.ntvg.nl/sites/default/files/migrated/2008127890001f.jpg

De “meest voorkomende stervensleeftijd voor volwassenen” is sinds 1970 toch echt zo’n 5 jaar gestegen.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Levensverwachting#/media/Bestand:Stervensleeftijd.gif

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Cerridwen

@5: Je kan dit soort dingen vrij eenvoudig opzoeken, hier staan de antwoorden op al je vragen over levensverwachting en waarom die stijgt:
https://ourworldindata.org/life-expectancy

Hier een grafiek van de levensverwachting van 10-jarigen van 1940 tot nu:
https://ourworldindata.org/grapher/life-expectancy-at-age-10?time=1940..2015&country=BRA+CHN+FRA+ITA+NLD+SWE+GBR

maar regeren is nou eenmaal vooruitzien

En dat is dus precies wat Macron probeert te doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Co Stuifbergen

@6: @7: Mijn excuses, jullie hebben gelijk.
Ik word oud, want 20 jaar geleden klopte mijn bewering nog…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Frank789

@8: [ want 20 jaar geleden klopte mijn bewering nog… ]
Hmm, kijkende naar de grafiek van de zuigelingensterfte was daar de grote winst zelfs al voor 1950 gerealiseerd. Misschien had je de 3e wereld in gedachte voor de laatste 50 jaar?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jos van Dijk

@4:

een dossier waarin een ‘rechtse’ correctie van het beleid onvermijdelijk is

Onvermijdelijk zou ik het niet willen noemen. Het gaat hier niet om een natuurwet, maar om politieke keuzes, al willen de aanhangers van TINA anders doen geloven.

Ik zou vrede hebben met de verwerking van de toegenomen levensverwachting in het pensioensysteem. Maar in het kader van Macron’s economische beleid denk ik dat er, zoals bij andere inmiddels doorgevoerde ‘correcties’ op de verzorgingsstaat, meer aan de hand is: privatisering, individualisering, het loslaten van de onderlinge solidariteit en het terugdringen van de zeggenschap van de werknemers over hun uitgestelde loon. Met als gevolg dat de zwakste groepen de rekening gaan betalen. Zou er geen ‘linkse’ correctie op die oude pensioensystemen mogelijk zijn?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Cerridwen

@10:

Onvermijdelijk zou ik het niet willen noemen. Het gaat hier niet om een natuurwet, maar om politieke keuzes, al willen de aanhangers van TINA anders doen geloven.

Maar het gaat hier juist wel om een natuurwet, in de zin dat het % pensionado’s flink gaat stijgen en het pensioensysteem dus veel duurder wordt. Natuurlijk blijft het een politieke keuze om dat al dan niet te blijven betalen, dat spreekt elkaar niet tegen.

Misschien helpt het om in plaats van de pensioenen aan de opwarming van de aarde te denken. Hier is sprake van een natuurwet, de aarde gaat opwarmen, en dat gaat gevolgen hebben. Dan nog blijft er ruimte voor politieke keuze om hier niets aan te doen. Maar het is wel, hoe groter en zichtbaarder de gevolgen worden, hoe moeilijker dit standpunt is vol te houden. Zo is het ook met de pensioenen.

Maar in het kader van Macron’s economische beleid denk ik dat er, zoals bij andere inmiddels doorgevoerde ‘correcties’ op de verzorgingsstaat, meer aan de hand is.

Dit is ongetwijfeld zo, en dit geldt ook voor het verzet tegen de aanpassingen van de vakbonden.
En natuurlijk zijn er ‘linksere’ plannen te bedenken, maar voorkomen dat er verliezers zijn van een systeemverandering (die hopelijk netto winnaars oplevert) is vrijwel onmogelijk.

Toegegeven, ik weet de plannen niet in detail, maar wat ik over lees zijn ze nog vrij bescheiden en helemaal niet zo liberaal (zeker als je dit bekijkt met de Nederlandse situatie in je achterhoofd, en dan hebben we het internationaal over een goed pensioensysteem). Mij lijkt dat de solidariteit in het systeem juist toeneemt: bedrijfstakken worden gelijker behandeld dan voorheen, en ook de solidariteit tussen generaties neemt toe (want de pensioenen blijven betaalbaar).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Bismarck

Weet je, het helpt niet erg als je ordinaire pensioensleeftijdsverhogingen probeert te verkopen onder de naam pensioenshervorming; Niet alleen zal iedereen vrij snel doorhebben dat je het alleen maar mooi probeert te verpakken, maar bovendien raakt de term hervorming besmet. In de toekomst zal elke hervorming (ook als die niet gepaard gaat met bezuinigingen) meteen op frisse argwaan kunnen rekenen.

  • Vorige discussie