Arnhem 1944 (3): de mislukte Doorbraak

Ik weet het, "wat als?"-vragen zijn moeilijk te beantwoorden. Het zijn echter de belangrijkste vragen die er zijn, omdat de antwoorden aangeven wie wij eveneens hadden kunnen worden. Als ik me wat krom mag uitdrukken: "wat als?"-vragen gaan over 'het waarom' van wie we zijn. Wat als de Geallieerden in september 1944 bij Arnhem de Rijn zouden zijn overgestoken? Lou de Jong had een duidelijk oordeel: het zou voor Nederland een ramp zijn geweest. De Duitsers zouden, goed verschanst in de Randstad, verschrikkelijk hebben gevochten om de havens tegen de Geallieerden te verdedigen. De Hongerwinter zou nog erger zijn geweest. Alleen een snelle opmars naar Berlijn en een algemeen einde van de oorlog zou de bevolking van Zuid- en Noord-Holland hebben gered. Ik heb geen reden het daarmee oneens te zijn.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Closing Time | Arnhem: A Bridge Too Far

Het is negen uur, u verwacht een muziekje. In plaats daarvan krijgt u een documentaire over de slag bij Arnhem, die vandaag vierenzeventig jaar geleden begon.

Als u niets urgenters te doen hebt, ga er dan eens rustig voor zitten. We hebben opmerkingen over “zij vielen voor onze vrijheid” misschien iets te vaak gehoord om er niet verveeld door te zijn, maar uiteindelijk is het wel domweg waar dat in de gevechten benoorden de Rijn niet minder dan 1894 Britten en Polen en ruim duizend burgers om het leven zijn gekomen om de wereld te bevrijden van het nationaalsocialisme.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 29-09-2022

Nijmegen 1944

ACHTERGROND - Operatie Market Garden was groter dan alleen de Slag om Arnhem. Mevrouw Corry Tolhuizen vertelt over de strijd om Nijmegen.

Zondag 17 september 1944

Mijn vader is jarig. Als we uit de kerk terug komen, zien we de lucht ineens vol parachutisten. Er wordt geschoten.

Na het bombardement [op Nijmegen op 22 februari 1944] is een discussie ontstaan, of je in een kelder wel zo veilig bent voor bommen. Je kunt levend begraven worden. Er wordt besloten, dat we gaan schuilen in de inpandige ruimtes in huis. Er wordt een tekenplank op het toilet gelegd. Daar zit moeder met mijn zusje op schoot. Ik kan er net dwars bij zitten. Halverwege de middag moet ik ruilen met mijn andere zus. Vader staat dan met mij gearmd in de ruimte boven aan de keldertrap.

Na enkele uren gaan we weer naar de huiskamer. Op straat lopen vluchtelingen voorbij, richting westen. Ze vertellen dat de Hitlerjugend hun huizen in brand stak.

Ik heb de euvele moed te vragen wanneer we de taartjes gaan eten. Daarvoor heb ik eerder margarine, suiker en bloem naar de bakker gebracht. Moeder reageert verontwaardigd: “Op straat lopen vluchtelingen!”

We gaan niet naar bed. Mijn zusje en ik mogen op de divan liggen. Niet comfortabel met kleren en schoenen aan. De ouderen zitten in fauteuils. Ik slaap nauwelijks, hoor buiten schieten en in de kamer het gefluister van de anderen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Arnhem 1944 (2)

ACHTERGROND - Vandaag is het zeventig jaar geleden dat de Slag om Arnhem (Operatie Market Garden) begon. Daarom komen vandaag drie ooggetuigen aan het woord. Mevrouw Mattheij is de tweede.

Toen wij op die bewuste zondag 17 september in de kerk zaten ging het luchtalarm af. De slag om Arnhem begon. Wij mochten niet meteen de kerk uit en moesten wachten tot het luchtalarm weer af ging als teken dat de situatie veilig was.

Wij woonden in het centrum van de stad naast het bedrijf waarvan mijn vader na de oorlog directeur werd. Het was een groothandel in stoffen en een confectieatelier. Onder dat pand bevonden zich grote kelders. Hij had uit voorzorg al allerlei voorzieningen getroffen voor als de nood aan de man kwam. De “plaktafels” waar de nieuwe collecties op geplakt werden, waren op elkaar gestapeld voorzien van lagen schouderwatten zodat ze als bedden konden dienen. In eikenhouten vaten zat water en op een petroleumstel kon gekookt worden. Er waren accu’s waarop de lampen konden branden. Als mondvoorraad hadden we vooral erwten en bruine en witte bonen – waar ik een vreselijke hekel aan had, maar dat was gezond want het was eiwitrijk voedsel.

Toen wij om een uur of elf uit de kerk kwamen moesten wij meteen de kelders in. Wij kinderen vonden dat toch wel spannend want “de zaak” was normaliter verboden terrein voor ons. We zaten daar met familie buren en kennissen – een stuk of zeventien dacht ik. Om de kinderen af te leiden werd er veel gezongen. Vooral rare liedjes dat vonden wij leuk. Ook werd vooral door mijn moeder, die denk ik erg bang was, veel gebeden en dat deed ze dan op zo’n loeiende smachtelijke manier. Ondertussen bezetten de Engelsen precies de wijk waarin wij zaten, in een poging de brug over de Rijn te veroveren.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Arnhem 1944 (1)

ACHTERGROND - Vandaag is het zeventig jaar geleden dat de Slag om Arnhem (Operatie Market Garden) begon. Daarom komen vandaag drie ooggetuigen aan het woord. Meneer Van Schaik is de eerste.

Ik herinner me dat het die zondag schitterend weer was, geen wolkje aan de lucht; het was heerlijk warm. Ik denk dat mijn ouders dat daags te voren al wisten want we gingen met zijn allen al heel vroeg naar de kerk. Zondags waren er al Heilige Missen om zeven en acht uur. Ik denk dat we naar de mis van acht uur waren geweest zodat we de hele dag van het mooie weer konden genieten. Om een uur of één zaten we aan tafel en op een gegeven moment was de schaal met aardappelen leeg.

Mijn broer liep naar de keuken om die weer bij te vullen. Omdat het zo mooi weer was, liep hij door de tuin naar de keuken en toen hij terug kwam riep hij: “Kom eens kijken, er hangen allemaal parachutes in de lucht!”

Wij renden van tafel en ja hoor, honderden parachutes in allerlei kleuren zagen we naar beneden dalen. Wij woonden in een benedenhuis en onze bovenbuurman riep ons dat we boven moesten komen. Vanaf het platte dak konden we het veel beter zien.