“Laten we het eens over selectie hebben”

Ja. Briljant idee. Selectie aan de poort in het hoger onderwijs, daar hebben we het al een tijdje niet meer over gehad. Dus wil Dymph van den Boom, aftredend rector van de Universiteit van Amsterdam, het daar nog even over hebben. Aanleiding is haar constatering dat opeenvolgende regeringen klaarblijkelijk niet in staat zijn om de investeringen in hoger onderwijs te doen die eigenlijk nodig zijn. Daar heeft ze natuurlijk gelijk in. Maar helaas komt ze vervolgens niet verder dan de ‘oplossing’ dat we moeten kijken naar selectie aan de poort, zonder dat verder uit te diepen. Het is tekenend voor veel universiteitsbestuurders. Ze constateren dat er te weinig geld komt vanuit de overheid, maar in plaats om de energie en de politieke lobby vol te richten op dat extra geld dat nodig is, pleiten ze er voor om hun financiële probleem af te wentelen op de studentenpopulatie. In dit geval door de toegankelijkheid te verkleinen.

Door: Foto: hansfoto (cc)
Quote du Jour

Quote du Jour | dokter in Japan

, door

Gedurende meer dan tien jaar, en wellicht nog veel langer, heeft een medisch faculteit de instroom van studenten gemanipuleerd. ‘Gewoon’, voor het geld. En vanwege corruptie (de zoon van de minister van onderwijs moet toch worden toegelaten, kom nou). Maar ook omdat ze niet wilden dat er te veel vrouwen dokter konden worden:

The investigation found that in this year’s entrance exams the school reduced all applicants’ first-stage test scores by 20% and then added at least 20 points for male applicants, except those who had previously failed the test at least four times. It said similar manipulations had occurred for years because the school wanted fewer female doctors since it anticipated they would shorten or halt their careers after becoming mothers.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Selectie aan de poort

, door

Ik heb geleerd dat onderzoeksrapporten die vlak voor een vakantie worden gepubliceerd, niet toevallig voor de vakantie worden gepubliceerd. Met extra belangstelling keek ik dan ook naar de kamerbrieven van OCW die vlak voor 24 december verschenen.

Daar zat een belangrijk onderzoek tussen over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. De Inspectie gaat daar langjarig onderzoek naar doen. Begrijpelijk vanuit de zorgen die het leenstelsel veroorzaakt. Maar er zijn veel meer maatregelen die de toegankelijkheid kunnen beïnvloeden: prestatieafspraken die instellingen stimuleren om rendement te verhogen, strengere selectie, numerus fixus, bindend studieadvies of actieve scouting van talent.

Het onderzoek levert vooralsnog geen schokkende conclusies op: ondanks “selecterende maatregelen” slagen hogescholen en universiteiten er nog steeds in om brede groepen studenten in te laten stromen. De toegankelijkheid staat dus niet onder druk. Toch staat er veel interessants in de deelrapport.

Onderwijsgrafiek - Percentage vrouwelijke instroom

Bron: IvhO (2015). Selectie en toegankelijkheid van het hoger onderwijs deelrapport B: verschillen en ontwikkelingen in de instroom in het bekostigd voltijd bacheloronderwijs.

Dirk van Damme schreef er deze week nog over op zijn blog: de opmerkelijke “gender reversal gap”, 55% van geslaagden in het voortgezet onderwijs is een meisje. En van de 6 miljoen studenten in OESO-landen die in 2013 een bachelor-diploma kregen was 58% een meisje.

Foto: Universidad de Antioquia (cc)

Eindexamen als ijkpunt

, door

DATA - Op de schoolkalender bij ons thuis staat dat deze week de resultaten van de eindtoets bekend zullen worden. Het mag officieel niet meer de Cito-toets heten, en zoals bekend is het schooladvies nu leidend geworden.

Of hetzelfde gaat gebeuren met de centrale eindtoets in het voortgezet onderwijs, is onderwerp van een mooi artikel in de Volkskrant (betaalmuur) vandaag. De meningen verschillen, maar dat selectie aan de poort bij universiteiten steeds belangrijker wordt is wel duidelijk. Gegevens vanuit het voortgezet onderwijs zijn dan voor universiteiten en hogescholen interessant. Omgekeerd overigens ook lijkt me.

Voor het tijdschrift THEMA nr. 2 schreef de dataredactie over een nieuwe ontwikkeling: het uitwisselen van gegevens over leerlingen/ studenten tussen vo-scholen en universiteiten. Drie universiteiten experimenteren daarmee. Ze koppelen eindexamencijfers aan studiesucces en switch-gedrag in het hoger onderwijs.

Dat leidt tot interessante bevindingen. De vo-scholen die goed scoren op de Elsevier ranglijsten, leveren niet altijd de meest succesvolle studenten af. Mogelijk zijn ze teveel getraind voor het eindexamen, en missen ze zelfstandigheid die nodig is om succesvol te zijn op een universiteit.

De grafiek laat zien dat leerlingen met hogere examencijfers over het algemeen minder vaak switchen van studierichting. In de agrarische sector is het switch-gedrag over de hele linie lager. Mogelijk omdat men gerichter kiest of gewoon minder keuzemogelijkheden heeft.
OnderwijsInGrafieken Figuur 4 Eindexamencijfers en switchgedrag

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Plasterk: “verspilling van talent”

, door
Plasterk (Foto: Flickr/Roel1943)

In een interview met de Volkskrant afgelopen vrijdag zegt minister Plasterk van onderwijs dat Nederland te vroeg “selecteert”: elf of twaalf jaar is te vroeg om goed te kunnen beoordelen welk niveau iemand heeft.

De kamer is niet enthousiast, alleen GroenLinks en D66 zijn voor een verhoging van de selectieleeftijd. Maar is een “tussenschool”, zoals voorgesteld door GroenLinks, wel een goed alternatief? Het kan namelijk net zo goed betekenen dat daardoor de gemiddelde kwaliteit van nieuwe studenten op de universiteiten naar beneden gaat, aangezien die een aantal jaar niet op hun niveau opereren. Het is namelijk een bijna onmogelijke taak om een lespakket te maken dat zowel voor VMBO als voor VWO-niveau voldoende uitdagingen biedt.

Daarnaast laat Plasterk (en daarbij ook D66 en GroenLinks), een ander belangrijk punt buiten beschouwing. Nederland selecteert op generalisten. Als jij een kei bent in exacte vakken en verschrikkelijk slecht in je talen, dan wordt je uiteindelijk “geselecteerd” op je zwakheden en niet op je sterktes. Een middenschool zou dan misschien ook een goed idee kunnen zijn, maar dan wel eentje waarbij je per vak niveaus kan volgen, waarbij de universiteit per vak toelatingseisen zou kunnen stellen. Ik kan me namelijk zo voorstellen dat je voor de studie Nederlands geen VWO-niveau wiskunde hoeft te hebben, of voor de studie Sterrenkunde geen VWO-niveau Nederlands.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.