Verlies verantwoordelijkheidsbesef leidt tot schuldenberg

De economische crisis is het gevolg van een onbegrensd optimisme en verminderd risicobesef, zegt econoom Jaap van Duijn in deze gastbijdrage. Na dertig jaar schulden maken, is de koek op, ook in Nederland. Om de crisis te bestrijden en de schuldenberg te verkleinen, moet de burger zich weer bewust worden van de risico’s die aan lenen zijn verbonden. De huidige economische neergang begon in 2007 als een kleine crisis op de Amerikaanse markt voor ‘sub-prime’-hypotheken. Dit type hypotheek werd verstrekt aan huizenkopers met een slechte kredietgeschiedenis of die feitelijk  onvoldoende inkomen hadden om voor een hypotheek in aanmerking te komen. Banken verschaften deze groep toch geld vanuit de veronderstelling dat de huizenprijzen alleen maar zouden stijgen, zodat de lener uiteindelijk gemakkelijk zijn schuld zou kunnen aflossen. De hypotheekbanken zagen dan ook weinig risico in het uitlenen aan marginale klanten.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

De crisis als truc

De crisis is een truc. Geen truc die is afgesproken, maar wel eentje die zo uitwerkt. De banken gingen failliet. De belastingbetaler betaalde de rekening. De staat kwam in de problemen. De banken maakten weer winst, maar wilden de staat niets lenen. Eerst hervormen, lees de welvaartsstaat afbreken.

Maandagavond had Tegenlicht een mooie aflevering over een groepje intelligente mensen die onder leiding van socioloog Manuel Castells samen komen om nieuwe ideeën over de crisis te ontwikkelen. Duidelijk is dat we moeilijke en roerige tijden tegemoet gaan. Zie hier een kort fragment met Castells.

Interessant was het betoog van mediadeskundige Sarah Banet-Weiser. Zij analyseert hoe reclame een beeld van de crisis neerzet, waarbij de schuldvraag angstvallig weggemoffeld wordt en een beroep wordt gedaan op de invididuele redzaamheid van de getroffen burger. Hier vind je een audiofragment van haar interview.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Griekenland en EU houden elkaar gegijzeld

De legitimiteit van het internationale bestuur is onhoudbaar, zolang Griekenland en Europa elkaar in gijzeling houden, zegt columnist, cultuurwetenschapper Marlies Katy Hanifer (blog).

Het is een feit. Ook de tweede tranche Europese noodsteun van 12 miljard aan Griekenland is in een bodemloze put beland. Zonder duidelijke overeenkomsten en nuttige investeringen, is de kans Griekenland tot een gezonde economie om te bouwen gemist. Wat nu rest is onduidelijkheid over scenario’s, chaos op de beurs en platte retoriek. Met als risico blijvende schade voor het vertrouwen in het (inter)nationaal bestuur.

Dat Griekenland Europa heeft gegijzeld, is het bekende narratief. George Papandreou en Evangelos Venizelos hebben verzuimd doeltreffende maatregelen te nemen. Hun ziens- en handelswijze bevestigt dat zij geen enkel belang hebben om Griekenland uit de crisis te helpen. Griekse burgers zijn de gedupeerden, maar niemand neemt de moeite om volmondig hun belangen te representeren. Wie is in deze tijden eigenlijk de stem van de Griekse burger?

Het maatschappelijk sentiment dat Griekenland ons Europeanen in de houdgreep heeft, wordt bijzonder weinig tegengesproken door onze eigen politici. Het komt eigenlijk wel goed uit, dat de publieke opinie niet overeenkomt met de politieke werkelijkheid. Want is het ook niet zo dat de EU Griekenland gijzelt? Vooral Franse en Duitse pensioensfondsen, banken en zelfs de ECB hebben grote belangen om het huidige systeem in stand te houden. Als Griekenland zijn betalingsverplichtingen niet na komt, zorgt dat voor een domino-effect binnen de eurozone met als resultaat een recessie die alle EU burger zal raken.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: ECB moet doorgaan met opkopen obligaties.

[qvdd]What should happen if the German government decided that it could not support such a bold step? The ECB should go ahead anyway rather than let a cascading collapse unfold. It would then be up to Germany to decide whether to leave, perhaps with Austria, the Netherlands and Finland. The German people should be made aware that the results would include a soaring exchange rate, a massive decline in the profitability of Germany’s exports, a huge financial shock and a sharp fall in gross domestic product

Dit schrijft Martin Wolf in de Financiel Times. De ECB moet volgens hem doen wat het kan om de euro te behouden, ook als Duitsland, Finland en Nederland protesteren. Dat betekent: indien nodig opkopen van schuldpapier van Italië, Spanje, Ierland, en Portugal. De landen die het daar niet mee eens zijn kunnen dan alsnog uit de euro stappen maar zij zullen dan geconfronteerd worden met de gevolgen van deze stap: een harde munt, grote verliezen en een sterke daling van het BNP. Politici in Duitsland en Nederland laten na dit uit te leggen aan hun bevolking en blijven de crisis beschrijven als een probleem van “kwakkellanden”. Zie ook mijn eerdere post waarin ik heb geprobeerd uit te leggen wat de structurele oorzaak is van deze crisis.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Griekse oppositie heeft gelijk

Griekenland ligt weer onder vuur. Diplomaten hebben het ‘gehad met die kutgrieken’, schreef NRC gisteren. Die luie donders blijven zich maar verzetten tegen meer bezuinigingen. De privatisering van staatseigendom gaat niet snel genoeg. De hele eurozone komt in de problemen, want de markt duldt geen getalm. Toch heeft de Griekse oppositie gelijk als ze tegengas geeft.

Ik verbaas me erover hoe weinig discussie er is over de grondigheid van de bezuinigingen en de snelheid van de privatiseringen. Dat laatste illustreer ik maar met een retorische vraag: is het een goed idee om in een door en door corrupt land overhaast te privatiseren? In de jaren negentig hebben we in Oost-Europa, delen van Zuid-Amerika en Rusland gezien wat er gebeurt als je het staatsbezit van de hand doet in een paar dol dwaze dagen.

Daarnaast kun je je afvragen of het wel zo wijs is om Griekenland zo diep in het eigen vlees te snijden. De opgelegde maatregelen, door de Europese Unie en het IMF, bewijzen waar de prioriteiten van deze instellingen liggen: bij de (eigen) bankiers. Er zal zo snel mogelijk terugbetaald moeten worden (ook al gaat dat Griekenland nooit lukken).

De economische groei – en daarmee het welzijn van de gewone Griek – is met al dat hakken en zagen niet gebaat. Sterker nog, de economie is afgelopen jaar veel meer gekrompen dan voorzien. Dat maakt een duurzame constellatie, waarin de Grieken netjes terugbetalen wat ze lenen en hun huishoudboekje op orde hebben, alleen maar lastiger te verwezenlijken.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Is er leven buiten de eurozone?

De frustratie over de Griekse hervormingsonwil loopt hoog op. Uit onmacht pleiten steeds meer economen en politici voor een Griekse exodus. Henk en Ingrid hebben intussen al langer heimwee naar de gulden. De Rotterdamse econoom Ivo Arnold neemt de voor- en nadelen van een exit door en komt tot de conclusie dat het gras buiten de eurozone niet groener is.

Een euro-exit is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Om te beginnen zijn er niet-triviale juridische obstakels. Het Verdrag van Maastricht voorziet niet in uittreding. Juridisch zal een exit uit de eurozone tevens het afscheid van de EU betekenen. Daarnaast zijn er aanzienlijke economische kosten mee gemoeid. De Zwitserse bank UBS heeft onlangs een heroїsche poging ondernomen om deze te kwantificeren en komt op enorme bedragen uit. Ook de Amerikaanse econoom Barry Eichengreen (2007) schetst een somber scenario.

In oplopende volgorde van onmeetbaarheid kunnen de kosten worden onderverdeeld in balanseffecten, handelseffecten en structurele gevolgen op de lange termijn. Een voor de hand liggende veronderstelling bij alle rekenexercities is dat de wisselkoers van een zwak land na een exit aanzienlijk in waarde daalt (60% bij UBS, 2011). Voor een devaluatie van 10-20% is zo’n dramatische ingreep niet de moeite waard. Maar voor een Nederlandse exit is ook een scenario zonder wisselkoersaanpassing interessant. De Denen hebben een mogelijk antwoord. De vraag is echter of het Deense voorbeeld navolging verdient. Ik kom hier later op terug.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende